در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره 1

شیوه نامه ارتباط با دولت انقلابی ایران

موضوع سند

شیوه نامه ارتباط با دولت انقلابی ایران
مشخصات ارسال سند

از:

سری

به:

متن سند



سند شماره (1)




وزارت امور خارجه


سری


اوت 1976 - مرداد و شهریور 1355


دفتر بازرسی کل، سرویس خارجی


گزارش بازرسی در مورد نحوه ارتباط با ایران




تذکار در مورد توزیع نحوه ارتباط با ایران


این گزارش بازرسی، یک گزارش داخلی وزارت خارجه آمریکا و بخش مستقیمی از جریان مطالعه دقیق وزارتخانه (خارجه) است. این گزارش درجه تأثیر خط مشی و کارایی مدیریت را ارزیابی می نماید که به منظور اطلاع وزیر امور خارجه و رؤسای عمده وزارتخانه نگارش یافته و پیشنهاداتی راجع به تغییرات در خط مشی و مدیریت به عمل می آورد.


به هیچ وجه نباید خارج از وزارت خارجه توزیع گردد، چه تمام و یا قسمتی از آن، بجز به آن سازمانهایی که مداخله مستقیم در فرمول بندی و مدیریت خط مشی خارجی دارند و در آن صورت هم باید با اجازه کتبی قبلی مدیر کل بازرسی سرویس خارجی وزارت خارجه باشد. در محله های مأموریت وزارت خارجه، می توان به اختیار مسئول اصلی، قسمتهای مربوطه گزارش را به عوامل سایر سازمانها و وزارتخانه های دولت ایالات متحده که رابطه مستقیم با پیشنهادات خط مشی تحت بررسی دارند ارائه داد.


سری نحوه ارتباط با ایران




پیشگفتار


این گزارش بازرسی، گزارشات بررسی جداگانه قبلی را تلفیق می دهد. جنبه های بررسی این بازرسی شامل آزمونهای مناسب جهت ارزیابی میزان تأثیر کنترلهای داخلی و عملیات مدیریتی می شد ولی بررسی مفصل کلیه عملیات، انجام نشده بود. این بازرسی در تاریخهای 17 الی 31 ماه می و 15 ماه ژوئیه الی 13 ماه اوت 1976 در واشنگتن، دوم ماه ژوئن الی 14 ژوئیه 1976 در تهران، سوم الی ششم ماه ژوئن 76 در اصفهان، هشتم الی نهم ماه ژوئن 76 در شیراز و سیزدهم الی چهاردهم ژوئن 76 در تبریز صورت گرفت.امضاء:


هربرت اف. پراپس (بازرس ارشد سرویس خارجی) ایوان کوزیمی (عضو وزارت بازرگانی) دیرک گلیستین (بازرس سرویس خارجی) رابرت والاس (بازرس سرویس خارجی) ویلیام مورگان (بازرس سرویس خارجی) طبقه بندی نشده نحوه ارتباط با ایران فهرست مندرجات مرور کلی (صفحات زرد کمرنگ) ••• 1


اول - خط مشی ••• 6


ص: 227






دوم - مدیریت ••• 15 جدول


1- لیست کلیه منابع پیشنهادی جدول


2- خلاصه تغییرات پیشنهادی مربوط به پستها جدول


3- منابع دولتی آمریکا در ایران............


سوم - خلاصه پیشنهادات اصلی............


یادداشتهای بازرسان (جداگانه ارائه می شود)


شماره یادداشت


1- ••• دستورالعمل دفتر (بازرسی)


2- ••• مدیریت سفارتخانه


3- ••• امور سیاسی


4- ••• امور بازرگانی - اقتصادی


5 - ••• امور کنسولی


6- ••• امور فرهنگی


امور اداری ••• شماره یادداشت


الف - عملیات اداری ••• a1 - 7


ب - عملیات پرسنلی ••• b1- 7


ج - عملیات بودجه و مالی ••• c1 - 7


د - ارتباطات و بایگانی ••• d1 - 7


ه - عملیات خدمات عمومی ••• e1 - 7


و - املاک ••• f1 - 7


ز - امور امنیتی ••• g1 - 7


سیستم ارزیابی پرسنل ••• 8


کنسولگریهای مربوطه کنسولگری اصفهان ••• 1 - 9


کنسولگری شیراز ••• 2 - 9


کنسولگری تبریز ••• 3 - 9


سازمانهای دیگر


معاونت نظامی و سایر فعالیتهای وزارت دفاع آمریکا در ایران ••• a1 - 10


اداره اطلاعات آمریکا ••• b 1 - 10


برنامه کنترل مواد مخدر سفارت ••• c 1 - 10


سایر فعالیتها


الف - انجمن کارمندان آمریکایی ••• a 1 - 11


ب - مدارس ••• b 1 - 11


لیست کنترل پیشنهادات (جداگانه در دسترس می باشد.)


ص: 228




طبقه بندی نشده


نحوه روابط با ایران


فهرست مقامات اصلی


سفارت در تهران


سفیر کبیر ریچارد م. هلمز


وزیر مختار جک سی. میکلوس


رؤسای قسمتها


اداری راجر ا. پرونچر


کنسول وارد ل. کرینستنسن


اقتصادی/بازرگانی راجر سی. بروین، دیوید ای. وستلی


سیاسی هاتورن ک. میلز


سیاسی/نظامی هنری پرشت علمی آلبرت س. چپمن


مؤسسات دیگر:


وزارت دفاع:


نماینده وزارت دفاع ایک فون ماربد


رئیس اداره مستشاری سرلشکر کنث پ. میلز


وابسته نظامی سرهنگ فرانک ب. مک کنزی (از نیروی هوایی آمریکا)


کشاورزی پل ج. فری


مواد مخدر جک ل. گرین


اداره اطلاعات آمریکا جودن وینکلر


کنسولگریها


اصفهان ژنرال ب. مارشال


شیراز مایکل ر. آریتی


تبریز رونالد آی. نیومان


محرمانه




نحوه مدیریت روابط با ایران


مرور کلی ایران برای یک آینده قابل پیش بینی بسیار مورد توجه ایالات متحده خواهد بود. موقعیت مکانی این کشور به تنهایی، ضامن این پیش بینی است. ایران کشور عمده منطقه سپر (ترکیه، ایران، پاکستان) میان اتحاد شوروی و شبه جزیره سرشار از نفت عربستان می باشد. تا زمانی که نفت خاورمیانه برای غرب اهمیت حیاتی دارد، دوستی ایران واجد اهمیت شدید برای ایالات متحده است. آمریکا منافع بسیار مهم


ص: 229





آمریکا نیز در ایران دارد. ایران محل وسایل اطلاعاتی آمریکاست که با فایده بی همتایی که دارد، در هیچ مکان دیگری قابل تقلید نیست. بالاخره ایران و آمریکا علائق مشابه در گسترش صلح و استقلال منطقه خلیج فارس دارند و این ایران است که این علائق را در تماسهایش با سایر کشورهای خاورمیانه و آسیای جنوبی به پیش می برد.


همچنین ایالات متحده، به دلایلی که برای مدتهای مدید معتبر خواهد بود، اهمیت قابل توجهی برای ایران دارد. ایالات متحده تنها قدرت غربی است که قادر است تجاوز احتمالی شوروی را در خاورمیانه دفع کند. ایالات متحده آمریکا در حال حاضر و نیز به طور بالقوه در آینده، منبع وسائل پیشرفته و تکنولوژی است که ایران برای تبدیل منابع طبیعی در حال تخلیه اش - نفت - به صورت سرمایه انسانی با دوام احتیاج دارد: یعنی کارگر ماهر و نخبگان تحصیلکرده.


این خوشوقتی برای ایران و آمریکا وجود دارد که روابط میان دو کشور بسیار حسنه است. ایران به ایالات متحده امتیاز پرواز اضافی، تسهیلات اساسی اطلاعات نظامی، و دستیابی به بازارها و نفت خود را می دهد. آمریکا هم برای ایران، مواد غذایی و سیستمهای سلاحهای پیشرفته، اطلاعات و تکنولوژی می فرستد. (به وسیله آموزش حدود 25000 دانشجو در آمریکا و اعزام پرسنل نظامی و غیر نظامی آمریکایی به ایران تا به هزینه ایران یک طیف وسیع از مساعدت فنی به عمل آورد).


مواد اصلی این ضیافت متنوع، همانا روابط متقابل در این مبادله است: قیمتهای نفت و مواد نفتی ایران در یک طرف و هزینه های ایران برای اخذ کالا و خدمات نظامی و غیر نظامی از آمریکا در طرف دیگر.


دولت ایران نفوذ تعیین کننده را در این مبادله دارد. این کشور (در مشورت با دیگر اعضای کشورهای صادرکننده نفت) قیمت نفت را معین می کند و نقش اصلی در تعیین اینکه درآمد حاصل از فروش نفت چگونه مصرف شود را داراست. ریزش کالا و تکنیسینهای نظامی و غیر نظامی از آمریکا به ایران تقریبا به طور کامل به وسیله دولت ایران تأمین مالی می شود. این کشور از نظر مالی خیلی بیشتر از دولت آمریکا در رابطه دوجانبه ایران و آمریکا کمک می کند. آن کس که مزد نوازنده را می دهد اختیار آهنگ را دارد و خوشبختانه این آهنگ برای آمریکا عموما مطبوع است.


در مورد مسئله قیمت نفت، منافع مورد نظر ایران و آمریکا در تضاد با یکدیگر است. ایران نسبتا قیمت بالایی می خواهد تا بتواند حداکثر سود را در یک دوره نسبتا کوتاه (که تقریبا ده سال تخمین زده می شود) قبل از آنکه صدور نفتش بشدت افت نماید نصیب خود کند.


قیمتهایی که ایران خواهان است، همان قیمتهایی است که در اوپک مورد توافق قرار گرفته است و ایران مایل است - و حتی مشتاق است - هر چقدر که می تواند در سطح قیمتهای مورد موافقت بفروشد و صادرات خود را کاهش نداده است.


احتمال ندارد که آمریکا بتواند ایران را ترغیب به فروش نفت به بهای کمتر از قیمتهای اوپک نماید. نفع ایران (به عنوان یک تولید کننده نفت با ذخائر نسبتا محدود) ایجاب نمی کند که قیمتهای اوپک را کاهش دهد بلکه مایل به افزایش آنهاست و در همان حال می خواهد سهم خود را در بازار افزایش داده یا دست کم حفظ نماید، مذاکرات پایاپایی که دولت ایران با شرکتهای آمریکایی و سایر کشورها به عمل می آورد، احتمالاً معرف نوعی رقابت دور از قیمت علیه سایر عرضه کنندگان نفت می باشد، دلیلی ندارد که دولت آمریکا مخالف یا معترض به این نوع رقابت باشد. هر نوع رقابت میان صادرکنندگان برای آمریکا و سایر


ص: 230




واردکنندگان (نفت) مفید بوده و گرایش به تضعیف همبستگی اوپک به عنوان یک کارتل صادراتی دارد.


به علاوه، تمایل ایران به عنوان منبع قابل اعتمادی برای عرضه نفت (ولو به قیمتهای اوپک) باید مورد درک و تشویق واقع شود. ایران در تحریم نفتی اعراب شرکت نجست و آمریکا باید (مطابق آنچه توسط دولت اعلام شده است) به ایران و کشورهای عرضه کننده دیگری که در تحریم شرکت نکردند، امتیاز تعرفه ای را که ایالات متحده به کلیه کشورهای عقب افتاده یا به طور اعم می دهد ارائه نماید.


همان طور که شاه به درستی درک می کند، در طی زمان، منافع ایران و آمریکا در امور انرژی بی شباهت نیست. این هر دو کشور ناچار به صرفه جویی در مصرف نفت و گاز طبیعی برای سوخت خود بوده و باید تأسیسات جایگزین دیگری برای تولید انرژی بیابد. ایران و آمریکا در حال حاضر در جریان مذاکره قراردادی در مورد انرژی اتمی می باشند و ایران درصدد نصب یک نیروگاه هسته ای است. اگر آمریکا نمی خواهد که در این معامله تقریبا ده میلیارد دلاری به وسیله رقبای خارجی حذف شود، باید اولویت بسیار بالایی برای این مذاکرات قائل شود و اطمینان حاصل کند که سفارت ما در تهران به قدر کافی کارمند در این زمینه دارد که این مذاکرات را پشتیبانی و در مورد کلیه علاقه های ایران راجع به انرژی، علوم و تکنولوژی بحث کند.


توانایی ایران، از طریق اوپک، با تحمیل قیمتهای «مصنوعی» به مصرف کنندگان خارجی نفتش، این کشور را قادر می سازد که توسعه نظامی و غیرنظامی خود را از نظر مالی تأمین نموده و احتیاجی به کمک رسمی نداشته باشد. در مورد هزینه مبادلات خارجی، شاه خود شخصا اولویتها را تعیین می کند. او خواهان آخرین وسایل نظامی آمریکاست و آنها را به دست می آورد و به مستشاران و تکنیسینها و مربیان نظامی و غیر نظامی آمریکا پول می پردازد. همچنین دولت ایران جهت خرید تسهیلات و کمکهای فنی و آموزش در مورد بسیاری از زمینه های غیر نظامی قرارداد می بندد. ایالات متحده تأمین کننده مرجح در زمینه های نظامی و غیر نظامی (برای ایران) می باشد. محافل واشنگتن شدیدا نگرانند که مبادا دولت ایران خیلی زیاده روی کند و آمریکا را در مظان سرزنش برای همه مشکلات اقتصاد خرد و کلان خود بنماید.


(فی المثل صرف مخارج بیش از اندازه در مورد نیروهای نظامی به قیمت هزینه بخش غیر نظامی، یا هزینه های اضافی در مورد بعضی از سیستمهای سلاحی خاص).


البته خطراتی از این نوع وجود دارد و قابل احتراز نیست. لکن باید به وسیله بررسی هزینه ها و تأثیرات برنامه های دولت ایران که مشمول مشارکت با آمریکا می شود آنها را به حداقل رسانید و لذا در اثر مشورت با دولت ایران باید بتوان درک مناسب این دولت را در مورد عواقب این برنامه ها بهبود بخشید. آمریکا باید متوجه باشد که تنظیم امور نهادی برای همکاری آمریکا و ایران چنان طرح ریزی و عمل شود که:


الف: تصمیمات مربوط به آنچه که باید در ایران انجام گیرد به وضوح تصمیمات یکجانبه از طرف دولت ایران باشد (البته آمریکا باید آزاد باشد که در موارد خاص همکاری خود را گسترش دهد یا متوقف سازد).


ب: تأمین بودجه، هزینه های مستقیم و غیر مستقیم پروژه ها و برنامه های توسعه ایران از مسئولیتهای انحصاری دولت ایران است. دولت ایالات متحده در مورد به دست آوردن برآوردهای کلی هزینه و اخذ وسایل و تخصص سطح بالا به دولت ایران کمک خواهد کرد.


کمیسیون مشترک ایران و آمریکا که در 1974 تأسیس گردید، به منظور همکاری بیشتر ایران و


ص: 231




آمریکا در زمینه های غیر نظامی بوده است؛ این کمیسیون هنوز نتوانسته است منجر به اجرای پروژه ها در سطح مورد انتظار باشد. بخشی از آن به خاطر درآمدهای نفت ایران است که با مقدار هزینه هایش متوازن نبوده و قسمتی دیگر به دلایل دیگر است( از جمله اعتقاد ایران بر اینکه ایالات متحده باید هزینه های اضافی را جهت پرداخت بعضی از کمکهای فنی ارائه شده به ایران بپردازد). به نظر نمی آید که منافع آمریکا در اثر کندی فعالیت کمیسیون لطمه دیده باشد. ایالات متحده باید آماده کمک به دولت ایران برای گرفتن بهترین کالا و خدمات آمریکایی با بهای کامل باشد. همکاری ایران و آمریکا مبتنی است بر این اعتقاد ایران که ایالات متحده بهترین طیف کالای تولیدی و تکنولوژی را داراست. بهترین هم معمولاً گرانترین است. نفع آمریکا در عرضه بهترین قرارداد، یعنی تأمین کالاها و تکنولوژی (بر مبنای اخذ قیمت تمام عیار) برای کشور در حال توسعه پولداری که مشتاق است بالاتر از همسایگانش باشد، جاذبه دارد.


با نگاهی به آینده به نظر می رسد که ایران مسیری را که در 1973، یعنی زمانی که اوپک قیمت گذاری نفت جهان را به عهده گرفته، اتخاذ کرده است، ادامه خواهد داد. اتکای ایران بر آمریکا به عنوان منبع عمده حمایت فوق منطقه ای که این کشور (ایران) برای امنیت و توسعه خود احتیاج دارد تقریبا اجتناب ناپذیر است. بنابراین حضور آمریکا در ایران تقریبا به طور حتم افزایش خواهد یافت. تخمین زده می شود که اکنون بین 22 تا 25 هزار آمریکایی در ایران است. گمان می رود که این تعداد ممکن است به حدود 30000 تا 81-1980 افزایش یابد و بعد سطح ایران تعداد حفظ خواهد شد. (از 30000 نفر آمریکایی در سال 81-1980، تعداد دو سوم آنها شرکتهای قرارداد دفاعی و بستگانشان خواهند بود). به این دلیل و دلایل دیگر بازرسان معتقدند که مأموریت آمریکا در ایران بیشتر احتمال دارد که در سالهای آینده، افزایش یابد نه کاهش.


خط مشی آمریکا نسبت به ایران در جهت ارتقای منافع آمریکا مؤثر بوده است. بیشتر هدفهای دوجانبه مشی حاصل شده و آن هم در حداقل هزینه از نظر منابع رسمی ایالات متحده. تماسهای سطح بالای دو با تناوب معقولی صورت گرفته و روابط ایران و آمریکا بسیار خوب است. مأمورین آمریکایی در تهران دسترسی فوق العاده خوبی به دولت ایران در بالاترین سطحش داشته و از این دسترسی اثرات خوبی به دست آورده اند. سطح فعلی حمایت کارمندان آمریکایی برای نحوه مدیریت روابط آمریکا با ایران عموما چه در واشنگتن و چه در منطقه، مناسب نیازهای فعلی است. اما هم اکنون نیز اگر توزیع مجددی از منابع انجام گیرد، کارایی باز هم بیشتر خواهد شد. این گزارش تعطیل کنسولگری تبریز و چند اقدام مدیریتی را برای بهبود کارایی عملیات در مأموریت آمریکا در تهران و پستهای وابسته توصیه می کند.


عملیات عمده ای که لازم است انجام شود تا نحوه روابط آمریکا را با ایران بهبود بخشد بستگی دارد به فراهم آوردن خدماتی برای عموم (چه ایرانی و چه آمریکایی). این گزارش محتوی تعدادی پیشنهاد در این زمینه است؛ اما بهبود فیزیکی دستگاهی که در اختیار قسمت کنسولی سفارتخانه و بخش تجاری و اقتصادی آن قرار دارد برای افزایش کارایی در فراهم آوردن خدمات لازم اساسی است.


با نظری به آینده نزدیک، روشن می شود که آمریکا باید وجوهی را (با هزینه بالا و در حال افزایش ) جهت تأمین فضای اداری بیشتر برای مأموریتی که (به ویژه در بخش کنسولگری ) کار اولیه آنها رسیدگی و ارائه خدمت به عامه مردم است پیش بینی نماید. در بلندمدت، محوطه سفارتخانه باید وسیع تر گردد.


طرحهایی برای این کار وجود دارد. اما بودجه اش هنوز از کنگره درخواست نشده است. حتی بعد از آنکه


ص: 232




کنگره، اجازه ساختمان این کار را بدهد، چند سالی طول خواهد کشید که اضافات مناسب به مکان سفارتخانه انجام شود. بنابراین وزارتخانه (FBO)باید در صدد تأمین هزینه ساختمان در بودجه بعدی دولت به کنگره باشد.




تعیین خط مشی، منافع آمریکا، خط مشی های کلیدی


سری


1- خط مشی


الف: تعیین خط مشی، منافع آمریکا، خط مشی های کلیدی


1- مقدمه ایران برای خط مشی آمریکا در خاورمیانه یک عنصر حیاتی و یک عامل بسیار قابل توجه در موضع رویارویی با اتحاد شوروی است. این کشور (ایران) واجد یک وضعیت استثنایی از نظر اهمیت استراتژیکی به واسطه موقعیت مکانی و منابع نفتی و نفوذ سیاسی خود می باشد. ایالات متحده در تعقیب یک خط مشی درباره ایران درصدد این هدف بوده است که یک کشور دوست و متعهد و با ثبات داشته باشد تا (الف) تسهیلات نظامی استراتژیکی و نفت و بازارهای خود را در دسترس آمریکا قرار دهد، و (ب) یک نقش منطقه ای سازنده شامل محدود کردن نفوذ شوروی در منطقه بازی کند. این خط مشی، روی هم رفته بسیار موفق بوده است.


2- تعیین خط مشی عوامل چندی در حول و حوش خط مشی وجود دارد که روی فرمول بندی و اجرای خط مشی آمریکا اثر می گذارد. یکی از این عوامل جنبه روان شناسی دارد. ایران یک کشور سلطنتی است که به وسیله شاهی اداره می شود با قدرت نامحدود و به طور دینامیک، که خودش کلیه تصمیمات مهم را در ایران می گیرد و تمامی جنبه های اقتصادی و حیات سیاسی کشور را کنترل می نماید. هیچ نوع مقابله داخلی مؤثری در مورد رهبری او وجود ندارد. جنبه های مترقی متعددی در مورد خط مشی های شاه وجود دارد و توفیق او در مدرنیزه کردن ایران و بهبود وضع اکثر ایرانیان به هنگام سلطنتش قابل توجه بوده است. مع ذالک عده ای از مقامات رسمی و نمایندگان مجلس و رهبران عقاید عمومی آمریکا از رژیم خودمختار شاه و روشهایش به ویژه توجه نسبتا اندک او برای حقوق بشر در حوزه سیاسی و نقش شاه در بالا نگهداشتن قیمتها اظهار تأسف می کنند. ایده یک رابطه ویژه با ایران بر اساس حمایت نظامی آمریکا برای بسیاری ناخوشایند و یا مورد تنفر است. این نگرانی وجود دارد که سیاست فروش اسلحه توسط آمریکا منجر به این خواهد شد که در منطقه به جای ثبات، آتش به پا شود.


عنصر متناقض دوم در این وضعیت که نگرانی قابل توجهی میان بعضی از نهادهای آمریکایی ایجاد کرده است این است که نیروی اقتصادی و نظامی در حال رشد ایران، که بخشی از آن ناشی از فروش اسلحه ها می باشد، ممکن است این کشور را قادر سازد که نقش مستقلی در منطقه بازی کند که مخالف منافع ایالات متحده باشد. تلاشهای آمریکا برای ایجاد توازن در فروش اسلحه به ایران با کمک مشابهی به سایر کشورهای منطقه، نگرانی را رفع نکرده است. این نکته وجود دارد که ایران در حال حاضر و یا بزودی به موقعیتی خواهد رسید که بتواند روشی را در منطقه تعقیب کند که مغایر هدفهای ایالات متحده باشد.


ص: 233





مانند رویارویی با همسایگان سرشار از نفت در منطقه مثل عربستان سعودی یا اسرائیل.


عامل سوم در این وضعیت این است که لااقل در حال حاضر تولید نفت ایران برای آمریکا مهم و برای اروپای غربی و اسرائیل و ژاپن حیاتی است. خط مشی سازمانهای آمریکایی باید هنگام معامله با شاه این امر را در نظر داشته باشند. به علاوه روابط اقتصادی ایران و آمریکا، حتی بخش غیر نظامی آن، وسیع و در حال توسعه است. در 1975 موازنه دوجانبه تجارت، بجز فروش وسایل نظامی، به 1/1 میلیارد دلار به نفع آمریکا بالغ گردید. ایران بدون شک بازار مهمی برای آمریکا تا آینده قابل پیش بینی خواهد بود.


و بالاخره، تکامل سیاست آمریکا نسبت به ایران منجر به یک تأکید بسیار سنگین در مورد عوامل اطلاعاتی و نظامی در رابطه بین دو کشور شده است.


3- منافع آمریکا منافع وسیع آمریکا مستلزم تداوم یک ایران صمیمی، متعهد و با ثبات است. همچنین لازمه اش یک همکاری عملی گسترده است. ایالات متحده نیازمند تسهیلات اطلاعات نظامی خاصی است که برای توانایی آمریکا در نظارت و تجزیه تحلیل پیشرفتهای موشکی و تواناییهای شوروی و رعایت موافقتنامه های کنترل سلاحها از طرف این کشور ضروری می باشد. به بازرسان گفته شد که هیچ مکان دیگری به جای آنها که اینک آمریکا در ایران داراست وجود ندارد. ایالات متحده همچنین محتاج به داشتن امتیاز پروازهای فوق العاده است تا هواپیماهای نظامی و غیر نظامی آمریکایی از طریق اروپا و مدیترانه دسترسی به اقیانوس هند و آسیای جنوبی (از راه ترکیه) داشته باشند. تنها مسیر جایگزین، از طریق مصر یا اسرائیل است که حساستر می باشد. ایالات متحده نیاز دارد که به نفت ایران به قیمت معقول و بازارهای در حال رشدش دستیابی داشته باشد. واردات غیر نظامی ایران در 1975 مبلغ 3/10 میلیارد دلار بوده است که از این مقدار ایالات متحده 2 میلیارد دلار عرضه کرده است. تخمین زده می شود که تا 1980 بازار (غیر نظامی) ایران در حدود 6/20 میلیارد دلار خواهد بود. نفت ایران برای آمریکا مهم و برای متحدانش ضروری است. این امر برای مدت ده سال دیگر صدق می کند. همچنین منافع آمریکا ایجاب می کند که ایران نقش سازنده منطقه ای را بازی کند و نفوذ شوروی در منطقه محدود باقی بماند.




خط مشی های کلیدی


خط مشی های ایالات متحده که ناشی از منافع آن در ایران و منطقه خلیج است تقریبا طی سالهای گذشته ثابت مانده است. هر چند که سیاست آمریکا در ایران در هیچ سند سیاسی واحدی مدون نشده است اما تأمین منافع آمریکا در ایران از طریق چهارچوب سیاست منطقه ای انجام می گیرد که البته منشأ اختلافات در خط مشی های خاصی است که برای رسیدن به هدفهای کلی در هر کشور دنبال می شود.


عناصر اصلی این خط مشی برای چندین بار توسط وزیر خارجه در اوت 1976 مورد تجدیدنظر واقع شد و چهارچوب خط مشی عبارت است از:


الف: پشتیبانی از ایمنی و ثبات کلی به وسیله تشویق تشریک مساعی و همکاری منطقه ای به طور بومی و پیشرفت اقتصادی منظم. این امر شامل پاسخگو بودن به درخواستهای کشورهای منطقه برای مستشاری در مورد وسایل و خدمات نظامی مورد نیازشان می باشد تا بتوانند از عهده نیازمندیهای


ص: 234





دفاعی و امنیت داخلی خود آن طور که می خواهند برآیند و نیز پاسخگویی به درخواستهای خرید وسایل و خدمات بر اساس مورد به مورد می شود.


در 1972 تصمیمی توسط رئیس جمهوری، مخصوصا این خط مشی را در قبال ایران تأکید کرد: «... به طور کلی، تصمیم در مورد اخذ وسایل نظامی باید اساسا به دولت ایران واگذار شود. اگر بخواهد وسایل معینی را بخرد به طور تاکتیکی خریداری وسایل آمریکا در جایی که مناسب تشخیص داده می شود باید تشویق گردد و راهنمایی فنی در مورد کاربرد و راندمان وسایل مورد بحث باید فراهم شود.» ب: کسب دسترسی مداوم به نفت منطقه به قیمتهای منطقی و به مقدار کافی جهت برآوردن نیازهای آمریکا و متحدانش.


ج: تشویق کشورهای منطقه در رفع منازعات ارضی و غیره به وسیله اقدام مسالمت آمیز و گسترش کانالهای ارتباطی میان آنها.


د: توسعه حضور و فعالیتهای مالی، تجاری، فنی، فرهنگی.


ه: کمک به صادرکنندگان نفت در مصرف درآمدهای سریع الرشدشان در راه سازندگی و به حمایت از سیستم بین المللی.


ایالات متحده یک موافقتنامه همکاری دفاعی دوجانبه با ایران دارد که در 1959 در یک سند سنتو قطعی شد و طی آن ایالات متحده متعهد گردید که در «صورت تجاوز علیه ایران » توسط یک کشور کمونیست، آمریکا باید به ایران عملاً کمک نماید. همچنین «پیمان دوستی»، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی و نیز موافقت نامه تضمینی سرمایه گذاری وجود دارد.




سیستم فرمول بندی خط مشی


قسمت ب: سیستم فرمول بندی خط مشی


1- فرمول بندی خط مشی همچنان که عموما در مورد جریان خط مشی خارجی ایالات متحده صادق است، تعداد متنوعی از سیستمهای کم و بیش به هم وابسته و گروههای ذینفع، خط مشی آمریکا را نسبت به ایران معین می کنند.


تصمیمات عمده به وسیله طبقه هفتم و کاخ سفید اتخاذ می شود. این سطح بالای عمل در دولت ایالات متحده تا اندازه ای نشان دهنده موقعیت شاه در ایران است. البته مدیریت مؤثر مستلزم راهنمایی به موقع به مقامات رسمی مربوطه آمریکاست که تصمیمات خط مشی در مورد آنها تأثیر دارد. در مورد ایران، معاون وزیر در امور خاورمیانه، سفیر، و در سطح پایین تر مدیر کل سفارت در کشور معمولاً در جریان مسائل بوده و می توانند نظارت به خرج دهند تا هماهنگی با تصمیمات سطح بالا بدون اشتباه فاحش با اقدام خطاآمیز به وجود آید. لکن در یک قضیه اخیر، مقامات وزارت خزانه داری اظهار داشتند که درباره موضع ایالات متحده، برای یک معامله پایاپای احتمالی اسلحه در مقابل نفت ایران که شامل مقدار معتنابهی پول باشد اطلاعی ندارند.


سفارتخانه و هیئت مدیره کشور در تهیه ارزیابی خط مشی جاری مشارکت فعال داشته، و با داوری از روی نتایج حاصله، دارای نفوذی روی تصمیم گیرندگان سطح بالاتری می باشند. سازمانهای دیگری هم می توانند کمکهایی در جریان تنظیم خط مشی از طریق رویه های تیم کشوری در مأموریت به عمل آورند و به عمل می آورند. در واشنگتن این کمکها از طریق تماسهای روزمره با هیئت مدیره کشور وصول


ص: 235





می شود. بعضی از بررسیهای قبلی نشان داده است که گروه بین وزارتخانه ای خاور نزدیک، آن نقش فعالی را که خط مشی منطقه خلیج ایالات متحده انتظار داشته، ایفا نکرده است.


طی تلاشی که برای روشن کردن بعضی از تضادها و سرگردانیهای موجود در کوششهای آمریکا جهت تعقیب در برقراری یک رابطه دوجانبه فعال با ایران به عمل آمده است تا در عین حال راه استفاده از اختیارات پر مزیت سیاست منطقه ای سد نشود. گروه بین وزارتخانه ای نظامی - سیاسی یک گزارش بررسی تحت عنوان «خط مشی ایالات متحده درباره خلیج فارس » در پاسخ 238 - ××) تهیه نموده است.


این گزارش، خلاصه جامع و مفیدی است از مسائل موجود که اطلاعات زمینه ای بسیاری در اختیار می گذارد و تداخل عملیات پیچیده ای را که اقدامات و ابتکارات مربوط به خط مشی در یک منطقه با منطقه دیگر ایجاد می کند نشان می دهد. این گزارش بررسی، به نتایج روشنی درباره مطلوبیت تداخلات مختلط و متعدد خط مشی نمی رسد و در نتیجه فایده عمده اش به عنوان یک مرجع و مأخذ می باشد.


چیزی که در تکوین خط مشی در خارج از سیستم رسمی مؤثر است، جلسات مقامات چندین سازمان آمریکایی با مقامات ایرانی است که بعضی اوقات با حضور شاه تشکیل می شود. این جلسات برای نحوه انجام بسیاری از کارهای دولت لازم است و مطلبوبیتش تا آن اندازه است که نتایجش با خط مشی ایالات متحده تناسب پیدا کند و برای آنهایی که به طور اصلی مسئول اجرای آن خط مشی باشند معلوم باشد. دست کم یک مورد بوده است که در آن طی تماس مقامات سطح بالای نظامی آمریکا با شاه منجر به چیزی شد که می توانست به عنوان تعهد آمریکا در استفاده از بعضی از تسهیلات بندر چاه بهار ایران در اقیانوس هند تکوین یابد. این امر کم فایده ای نبود، زیرا هیچ نیازی برای ایران به آنها (یعنی تسهیلاتی مانند لنگرگاه تخلیه و بارگیری ناوهای هواپیما بر و تعمیرگاههای بزرگ زیردریایی) نبوده و به بازرسان هم گفته شده بود که می توانند صدها میلیون دلار برای هزینه گسترش بندر به بودجه اش بیفزایند براساس اطلاعاتی که در دسترس بازرسان است، روشن نیست که آیا عدول از این خط مشی توسط آمریکا در نتیجه سوءتفاهم بوده است، یا غفلت و یا عدم آگاهی از دلالتهای اقدامات ویژه ای که پیشنهاد شد در هر صورت چنانچه شاه طرح گسترش را، که شامل تسهیلاتی می شد که منطقا فقط می توانست مورد استفاده نیروی دریایی ایالات متحده قرار گیرد. انجام می داد، ممکن بود که تردیدی در مورد خط مشی اعلام شده دولت آمریکا درباره اقیانوس هند، که تأکید بر ماهیت محدود طرحهای اعزام نیروی دریایی آمریکا دارد، ایجاد می کرد.


همچنین صرف نظر از اثر سویی که می توانست در مورد صداقت بخش اجرایی کنگره به وجود آورد، آن هم در زمانی که توسعه تسهیلات نیروی دریایی آمریکا در دیه گو گارسیا مورد بحث واقع شده بود، این امر ممکن بود آثار نامطلوبی در تعدادی روابط دوجانبه و منطقه ای ایجاد نماید. به نظر می آید که درباره این قضیه طوری عمل شد که آثار سوءممکن به حداقل برسد. مع هذا، برای آنهایی که در جریان امر بودند به نظر می آید که یا غفلتی در عملیات رخ داده یا عدم کنترل و تفاهم در مورد سیاست ایالات متحده وجود داشته است.


عموما مداخله بیشتر کنگره در جریانات امور خارجه، اثری روی تنظیم خط مشی مربوط به ایران داشته است. اهمیت استراتژیکی این کشور،خریداری عظیم سلاحهای آمریکایی، نقش بالقوه اش در خاورمیانه، سیاستهای قیمت گذاری نفت و شکل خودکامانه حکومت آن موضوع مورد سؤال بعضی از


ص: 236




اعضای کنگره بوده است. در گذشته توجه ویژه کنگره معطوف به مسئله قیمت نفت بوده است و در حال حاضر متوجه تعهدات بلند مدت و احتمالاً عواقب خطرناک ناشی از فروش سلاحهای آمریکایی به ایران و دیگر کشورهای خلیج می باشد. بازرسان معتقدند که شاخه اجرایی در مورد این نگرانیها عنایت به خرج داده و مشغول مشورتهایی بوده است که تا اندازه ای در جهت تبیین و توجیه خط مشی رسمی می باشد؛ همچنان که در پرونده مذاکرات کمیته فرعی هامیلتون مخصوصا در این اواخر، منعکس شده است. البته این جریان مشکلات غیر قابل کنترل خط مشی ما را تعدیل نکرده و رضایت کامل اعضای کنگره را از اینکه برای رفع نگرانیهایشان به قدر کافی توجه شده باشد ایجاد ننموده است. معهذا این امر مفید و به نظر بازرسان سازنده بود.




تأثیر خط مشی


خط مشی آمریکا در مورد ایران در جهت تأمین اکثر منافع ایالات متحده بسیار مؤثر بوده است. تنها هدف عمده آمریکا که به دست نیامد درباره خط مشی قیمت گذاری نفت بوده است.


برای اینکه این امر چه در مضمون دوجانبه یا چندجانبه خوب عمل شود، کوششهای ایالات متحده برای نیل به قیمتهای ارزانتر نفت باید جزئی از سیاست انرژی کشور بوده باشد تا در مذاکرات مؤثر چندجانبه به طور مناسب تلفیق شود. برعکس، فقدان چنین خط مشی، سبب خواهد شد که نمایندگان ایالات متحده نتوانند با شاه در مورد این موضوع به نتایج مطلوب برسند.


به نظر می آید که سیاست آمریکا دایر بر حمایت از تلاشهای منطقه ای برای دستیابی به امنیت جمعی از طریق معاضدت امنیتی و فروش اسلحه و انواع دیگر پشتیبانی، اینک کمک به ایجاد وضعیتی در منطقه خلیج نموده است که از نقطه نظر ایالات متحده رضایت بخش تر از سالهای مدیدی بوده است. منطقه بالنسبه آرام است. ایران و عراق روابط خود را اصلاح نمودند و ایران اقدام به بهبود روابطش با سایر حکومتهای عربی کرده است. در نتیجه دخالت مسلحانه ایران در ظفار، شورش آنجا تحت کنترل است. هر چند که اساس آرامش فعلی شکننده و آینده اش نامطمئن است، اما این حقیقتی است که ثبات سیاسی نسبی وجود داشته و توسعه اقتصادی سریعی در سرتاسر منطقه در حال انجام است و آمریکا در زمینه های تجارتی و سیاسی در این وضعیت سود می برد.


اگر بتوان قضاوت کرد که سیاستهای آمریکا در تأمین منافع کلیدی ایالات متحده موفق بوده، همچنین باید گفت که نتایج متناقضی نیز ایجاد کرده است. یکی از آنها که قبلاً تذکر داده شد، این است که ایران تا اندازه ای به شکرانه سیاست فروش سلاحهای آمریکایی - قدرتی شده است که بتواند هم نقش مخالف و هم اسباب افزایش منافع آمریکا را در منطقه بازی کند. دیگر اینکه، تمایل ایران برای خریداری سلاحهای آمریکا و تمایل ایالات متحده برای اجازه دادن هر چه بیشتر این خریدها این نتیجه عملی و انحرافی را داشته است که عامل نظامی را در روابط دوجانبه، عامل کلیدی ساخته است. در بلند مدت، شاید این امر بهترین مبنا برای یک رابطه سازنده نباشد. خط مشی آمریکا این نکته را تشخیص می دهد و خواهان تماس وسیعتری در زمینه های فرهنگی و بازرگانی و غیره می باشد، اما این امر واقعیات را تغییر نداده است.


همچنین، در ایرانی که بیش از پیش به سوی ملی گرایی پیش می رود، ایالات متحده به عنوان حامی اصلی خارجی حاکمی به حساب آمده است که هر چند آمالش برای مردم خود مترقیانه و پیشرفته است، مع هذا


ص: 237





فرمانروای یک رژیم خودکامه و غیر دمکراتیک است. این امر مشکلاتی را در آینده برای آمریکا مطرح می سازد.


و بالاخره، نقصی که باعث کاهش اثر و حمایت عمومی سیاست فروش اسلحه ها می شود، فقدان موازین نسبتا جامع و مورد توافق در بیان محدودیتهایش می باشد. ظاهرا کلیه مقامات ایالات متحده موافقند که باید حدودی وجود داشته باشد اما این حدود کجاست و یا کجا باید باشد مطلب نامعلومی است که باید روشن شود. وجوه تمایز سنتی میان سلاحهای آفندی و پدافندی (حمله ای و دفاعی)، رهنمودهای کافی نمی باشد. همچنین این سؤال مطرح است که ایران در جهت منافع خودش چه قدمی را باید برای مقاصد نظامی خود به بهای توسعه اقتصادی و اجتماعیش بردارد.




اجرای خط مشی


محرمانه - مدیریت الف: اجرای خط مشی حکومت ایران شدیدا متمرکز در شخص شاه است و به تبع آن، اجرای مؤثر خط مشی آمریکا در ایران تا اندازه معتنابهی مربوط می شود به دسترسی سفیر و اعضای عالی رتبه سفارتخانه به شاه و حلقه کوچکی از مقامات ایرانی که در وی نفوذ دارند. سفیر به راحتی تمام به شاه و مقامات کلیدی ایران دسترسی دارد.


مأموران عالی رتبه دیگری هم در سفارت هستند که این دسترسی را دارند و این امر را با اطلاع و نظارت کامل سفیر انجام می دهند تا تفاهم مناسب و مؤثر با دولت ایران در سطوح بالا تأمین شود. در غیاب سفیر، وزیر مختار دسترسی مشابهی به شاه، وزیر دربار و سایر وزرا دارد و به طور مؤثر نقش کاردار را ایفا می کند.




روابط دوجانبه


از زمان جنگ جهانی دوم، روابط آمریکا با ایران نزدیک بوده و در سالهای اخیر گسترش یافته و شامل طیف وسیعی از امور سیاسی و نظامی و اطلاعاتی و اقتصادی و مالی و سرمایه گذاری و فنی شده است.


موقعیت جغرافیایی و منابع نفت ایران و استنباط ژئوپولیتیک شاه در مورد رهبری ایران منجر به همکاری صمیمانه ایران با ایالات متحده در بسیاری از مسائل کلیدی شده است. ایالات متحده نیز آماده بوده است که این همکاری را، همچنان که سیاست آمریکا تحت دکترین گوام ایجاب می کند که کشورهایی همچون ایران را که آماده و مایلند و می توانند مسئولیتهای امنیتی منطقه ای را بعهده بگیرند، تلافی کند.


روابط میان سفارت و دولت ایران، انعکاس روابط عالی میان دو کشور است. نه تنها سفیر و سایر مقامات عالیرتبه (سفارت) روابط نزدیک و دوستانه با شاه و دیگر مقامات ارشد دولت ایران را دارند، بلکه سایر مأموران سفارت دسترسی مناسبی به مقامات دولت ایران و رهبران مهم بخش خصوصی دارند. لکن این تماسها همیشه آن طور که باید و شاید مفید نبوده است و علتش آن است که تمامی تصمیمات عمده در ایران در سطح بالا اتخاذ می شود. حتی مقامات بالنسبه ارشد، اطلاعات درستی درباره خط مشی ها و طرحها ندارند و نفوذ اندکی روی آنها دارند، سفارت همچنین در کسب اطلاعات راجع به نارضایتی و درباره طرز تلقی نظامیان دچار اشکال است و این به علت حساسیتها و عدم موافقت دولت ایران در مورد


ص: 238






تماسهای خارجی با این گروههاست.




منابع


طبیعت روابط دوجانبه ایران و آمریکا، که در بالا شرح داده شد، چنان است که نمودار منابع رسمی ایالات متحده ویژه ایران، پاسخگوی تصمیمات ایران درباره نیازمندیهایش برای آنچه که می خواهد و ...


استطاعت دارد می باشد.


برای اجرای هدفهای خط مشی سفارت - به استثنای تأسیسات فیزیکی - منابع کافی وجود داشته است. فعلاً این منابع باید کفایت کند مگر اینکه براساس تصمیمات احتمالی ایران بخواهد کمکهای فنی بیشتری درخواست نماید. سفیر درصدد بوده است که حضور رسمی خود را در ایران به حداقل نگهدارد، تا هماهنگی با تأثیر عملیاتی به وجود آید. معذالک، حضور غیر رسمی در حال افزایش بوده و با توجه به افزایش درآمد ایران و تمایل این کشور برای اتکای بیشتر به آمریکا جهت کالاها و خدمات نظامی، حضور آمریکا در ایران رو به رشد خواهد بود.


همچنین جریان مسافرین ایرانی (به ویژه دانشجویان، مقامات و افراد برای دوره های آموزشی) به آمریکا افزایش خواهد داشت. این عوامل، به اضافه فشارهای تورمی در ایران، افزایشی را در منابع سفارت برای آینده اجتناب ناپذیر می نماید.


از آنجایی که حجم کار سفارت افزایش یافته است، محوطه و ساختمان سفارت برای احتیاجات اداری به طور نامناسبی غیر کافی است. کارایی و ایمنی مقداری از کارهای سفارت (عمدتا مربوط به بخش کنسولی ) در اثر داشتن دفاتر کار نامناسب و نوبتی دچار مانع می گردد. نیازمندی عمده و فوری سفارت، دفاتر مناسبی است برای این کارها تا اینکه محوطه سفارت در موقع مناسب توسعه یابد.


طرحهای مربوط به توسعه محوطه تصویب شده و الان احتیاج به تصویب بودجه برای اجرای آن است.




مدیریت سفارت


میزان اقتدار و مسئولیت سفیر کبیر آمریکا برای کلیه مقامات مربوط در ایران روشن است و مورد قبول همه عوامل زیردست می باشد. کنترل وی بر واحدهای مختلف نظامی در ایران در سال 1975 با ایجاد پست نماینده ارشد امور دفاعی، که اختیار هماهنگی را در مورد تمامی تأسیسات نظامی دارد، تقویت گردید. این نماینده مانند سایر نماینده ها مستقیما به سفیر گزارش داده و از او راهنمایی می گیرد. سفیر روزانه با رؤسای قسمتها، هفتگی با «هیئت مسائل کشوری» و هر زمان که لازم باشد با سایر عوامل و نماینده های سفارت تماس می گیرد تا تفاهم و هماهنگی ضروری را برقرار سازد. بسیاری از مشکلات روزانه بر عهده وزیرمختار و رؤسای قسمتها و دیگر عوامل سفارت است.




مدیریت مسائل کشوری


به طورکلی، دفتر اجرایی به وسیله هدایت و تفویض اختیار، مدیریت قسمتهای سفارت را بر عهده دارد. رؤسای قسمتها مشکلات عملیاتی و قضایی خود را برای یافتن راه حل در دفتر اجرایی مطرح می کنند. این نحوه عمل در اکثر حوزه ها مؤثر بوده است اما مشکلاتی در زمینه مسئولیتهای قسمتها و


ص: 239







ارتباط افقی به وجود می آورد که لازم است بدان توجه بشود. البته بدیهی است که اشکالات مدیریتی در یک بخش یا بخش دیگر فرق می کند و بعضی از رؤسای قسمتها مدیران بهتری نسبت به قسمتهای دیگر هستند. بخشهای سیاسی و سیاسی نظامی خوب انجام وظیفه می کنند، لکن هر چند که مأموران سیاسی می توانند مسافرتهای داخلی بیشتری به عمل آورند ولی گسترش نیازمندیهای فعالیت بخش سیاسی - نظامی ممکن است مستلزم یک مأمور دیگر باشد. بخش بازرگانی اقتصادی نیز خوب فعالیت دارد اما می تواند منسجم تر و مؤثرتر عمل کند، اگر جا برای ادغام دوایر و وظایف باشد. بخش اداری از رهبری خوبی برخوردار است و روشهای مدیریت مؤثری برای اخذ نتایج بهتر بکار می برد. بعضی از مشکلات عمده (مانند مسکن) در حال رفع شدن است. سفارت به وسیله استفاده از پرسنل قراردادی از مزاحمت زیادی پستها احتراز کرده است ولی وضع ایجاد شده باید تنظیم شود. مدیریت بخش کنسولی احتیاج به بهبودی دارد اما بهبودی در بعضی زمینه ها منوط به کسب دفتر کار و محل پذیرایی مناسب است.




پستهای جنبی


به طورکلی، سفارت برای سه کنسولگری خود پشتیبانی اداری کافی فراهم می کند لکن بعضی از اقدامات ایمنی باید به عمل آید. کنسولگریها باید دارای تسهیلات مخابراتی اضطراری باشند که آنها را به سفارت متصل کند. راهنمایی خط مشی و نظارت عمومی به وسیله هماهنگ کننده کنسولی سفارت به عمل می آید و او در حال حاضر معاون بخش سیاسی است. در بعضی امور این مسئولیت باید به خود کنسول در امور کنسولگری محول شود و در آن صورت پست وی باید به سر کنسولی ارتقا یابد.


کنسولگریها در این صورت از مزیت نظارت نزدیکتر و هماهنگی بیشتر امور کنسولی و تجارتی برخوردار خواهند بود. کنسولگری تبریز یک پست حاشیه ای است و باید تعطیل شود. کنسولگری اصفهان نیز که یک پست حاشیه ای در حال حاضر است باید ابقا شود تا به آمریکاییهای در حال ازدیاد آن منطقه خدمت ارائه دهد.


دفاتر کار کنسولگری اصفهان و همچنین محل اقامت کنسول ناامن بوده و باید تغییر مکان یابند.




روابط با واشنگتن


سفارت و مأموران ارشد آن عموما برخوردار از ارتباط رضایت بخش با واشنگتن در سطوح متعدد می باشند. دفتر راهنمایی کشوری به خوبی مجهز بوده و نقطه کانونی برای تقویت سفارت و جهت اجرای خط مشی در واشنگتن است. این دفتر دارای تماسهای نزدیک و مؤثر با وزارت دفاع (آمریکا) و تعداد زیادی از سازمانهای مستقر در واشنگتن است که در ایران ذینفع می باشند.


در بعضی موضوعات (مانند سیاست بلند مدت انرژی، صادرات آینده تکنولوژی هسته ای و امور دیگری که در سطوح بالای وزارت خارجه و دولت تحت بررسی است)، دفتر راهنمایی کشوری «اطلاعات یا راهنماییهای چندانی برای سفارت به دست نمی آورد. هر وقت که سفارت رهنمودهایی در این موارد به دست بیاورد و یا گزارشاتی در مورد آنها اخذ کند، مکاتبات مربوط غالبا چه در واشنگتن و چه در سفارت به طور بسیار محدود توزیع می گردد. (از این جهت )نمایندگان سایر سازمانها معتقدند که آنها به موقع کلیه اطلاعاتی که مورد استفاده شان می باشد دریافت نمی دارند.


ص: 240






یک اشکال عمده در روابط واشنگتن - سفارت، مسائل مربوط به فروش اسلحه به طور مؤثر است.


دولت ایران گله مند است از اینکه در کسب اطلاعات صحیح و قطعی راجع به هزینه های سیستمهای سلاحی از سفارت (مستشاری نظامی) دچار اشکال است. این مشکل تصدیق می شود و بازرسان آن را درک می کنند و قدمهایی برای رفع آنها در دست اقدام است. به نظر آنها (دولت ایران) سفارت نه تنها باید در وضعی باشد که بتواند اطلاعات معتبر درباره هزینه سلاحها را ارائه دهد بلکه همچنین برآوردهای مناسبی از هزینه های مربوط بعدی (آموزش عملیات، تعمیر و نگهداری و غیره) جهت نصب سیستمهای تسلیحاتی داشته باشد. همچنین سفارت باید بتواند برای دولت ایران تخمینهای مفیدی درباره آثار اقتصادی خرد و کلان در مورد اقتصاد ایران و برنامه تسلیحاتی حال و آینده دولت ایران ارائه دهد. در دسترس داشتن چنین اطلاعاتی برای منافع هر دو دولت مفید است. اگر تصمیمات دولت ایران برای خریداری سیستمهای سلاحی گرانقیمت آمریکایی بر اساس اطلاعات نادرست باشد احتمال دارد که اثرات نامطلوب روی طرفین داشته و روابط میان آنها را تیره کند. بازرسان پیشنهاد می کنند که سفارت ابتکار شروع بررسی در مورد هزینه های مستقیم و غیر مستقیم برنامه خریدهای نظامی ایران را به دست بگیرد و وزارتخانه (NEA/IRN)پشتیبانی بین سازمانی این تحقیق را هماهنگ نماید.




پیشنهادات


1- وزارتخانه ((FBO در بودجه تقدیمی آینده خود باید وجوهاتی برای توسعه محوطه سفارت تهران در نظر بگیرد و قویا از آن دفاع کند.


2- وزارتخانه (N) باید کنسولگری تبریز را تعطیل کند.


3- سفارت ایالات متحده در تهران، باید با پشتیبانی وزارت خارجه (NEA/IRN) اثرات برنامه خریداری اسلحه دولت ایران را در مورد اقتصاد ایران تجزیه و تحلیل کرده تا بتواند در صورت مقتضی نه تنها برآوردهای آمریکا را درباره هزینه های مالی مستقیم برنامه اش به دولت ایران بدهد بلکه اثراتش را در مورد اقتصاد ایران نیز ارائه نماید.




نحوه مدیریت روابط با ایران


بخش سوم - خلاصه پیشنهادات اصلی


1- وزارتخانه (دایره FBO) باید در بودجه تقدیمی بعدی خود، وجهی برای توسعه محوطه سفارتخانه در تهران در نظر بگیرد و از این امر قویا دفاع کند. (پیشنهاد شماره 1)


2- سفارت تهران باید تسهیلات کافی برای جا دادن اقلام عمده در یک محل و در بخشی که به خدمت عمومی درمی آید پیدا نموده و اجازه نماید.


(پیشنهاد شماره 7 - فرعی 1)


3- سفارت تهران چنانچه نتواند پیشنهاد شماره 7- فرعی را اجرا نماید، باید تسهیلات موجود و یا زمین خالی نزدیک به محیط محوطه را برای جا دادن تمامی عملیات کنسولی به کار ببرد. (پیشنهاد شماره 7- فرعی 2) 4- سفارت تهران باید ارجحیت ویژه ای جهت تجدید مدل و نوسازی قسمت کنسولی قائل شود.


ص: 241






(پیشنهاد شماره 1-5)


5 - وزارتخانه (دایره (Mباید کنسولگری تبریز را تعطیل کند. (پیشنهاد شماره 3)


6- مأموران سفارت آمریکا در تهران باید اثرات برنامه خریداری اسلحه دولت ایران را در مورد اقتصاد ایران تجزیه و تحلیل نمایند تا در صورت مقتضی نه تنها برآوردهای ایالات متحده در خصوص هزینه های مالی مستقیم برنامه خرید اسلحه به دولت ایران داده شود بلکه اثراتش روی اقتصاد ایران نیز ارائه شود. (پیشنهاد شماره 1)


7- سفارت تهران با مشورت NEA/EX باید


(الف) تعیین نماید که چند تا از چهل شغل کارگری قراردادی از نیازمندی معتبر و با ارجحیت زیاد برخوردار است،


(ب) مشاغل پیشنهادی هیئت بازرسی را جهت حذف، برنامه ریزی مجدد نمایند،


(ج) هریک از مشاغل باقیمانده محلی را مورد تجدیدنظر قرار داده تا معین شود که آیا مشاغل اضافی باید در تجدید برنامه ریزی منظور شود و یا نیز


(د) مشاغل اضافی را که در تجدید برنامه ریزی منظور نگردیده درخواست نماید و


(ه) قرارداد غیرمجاز استخدام کارگران را متوقف سازند. (پیشنهاد شماره 7 فرعی 2) مخصوص استفاده مقالات رسمی جدول


1- فهرست کلیه پیشنهادات منابع محلحذفاضافهجابجایی یا تغییر و تبدیلهای دیگروزارتخانهدرخواست بودجه (تخمینا 3 میلیوندلار) برای توسعه محوطه سفارتتهرانحذف دو نفر از سه مأمور بودجه وامور مالی - مشاغل شماره 438 - 2115 - 53، 353 - 2115 - 53 یا (P) 1 - 530تجویز و تهیه بودجه برای یک دستگاهکامپیوتر ترمینال برای بررسی وترخیص ویزا.برای نوسازی و تجدید مدل بخشکنسولگری اولویت زیادی قائل شوند.پرداخت هزینه های حمل ونقلاستفاده آن قطع شود.استفاده از یک دستگاه تولیداطمینان کاربرد بیشتر نامه های فرم (با حروف فرم؟) در بخش کنسولی مورد ملاحظه واقع شود.اطمینان حاصل شود که اکثر مأمورانکنسولی در ایران به زبان فارسی صحبت می کنند.دو شغل R و Gآمریکایی حذفشود شماره های 104 - 2412- 55- 168 - 2412 - 55 و 232 - 2412 - 55،280 - 55 یا 311 - 3410 - 55).تسهیلات تفریحی بیشتری در محوطه سفارت فراهم شود. مشاغل عمده شعبه خدمات آمریکایی به40 - FOتجدید رتبه یابد و یکی از مشاغل غیر ارشد از 3010 به 3145 و دیگری به 3025 تجدید طبقه بندی شود.قرارداد برای 40 کارگر ختم شودشغل محل برای واحد بهره برداریغیرمحرمانه منظور گردد.


استفاده نادرست از قراردادهای خدماتشخصی قطع شود.تقاضای مشاغل محلی برای کارگرانقراردادی شود که در تجدید برنامه ریزی منظور نشده است.بهبودهایی برای بخش ویزای دانشجوییبا اولویت های لازم فراهم شود.آشپز و راننده از آپارتمانهایمسکونی موقت حذف شود.تسهیلاتی برای اسکان در یک محل جهت جادادن عوامل مهم که به خدمت عموم در می آیند تهیه و اجاره شود.کفایت منابع سفارت برای نظارت برطرحها و برنامه های ایرانی جهت کسب وسایل نظامی مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.


تهران تسهیلات مخابرات رادیویی مناسب بین سفارتخانه و پستهای مربوطه نصب شود. تسهیلات پارکینگ در محوطه جنب کنسولگری نصب گردد.


یک منشی محلی برای مرکز تجارتی در نظرگرفته شود.یک منشی و کارمند امور مالی محلی برای معاون مرکز تجارتی منظور گردد




منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 226
تصاویر سند
(FBIS) (آیوا) (اروپای غربی) (ایالات عربی) (ایالات متحده آمریکا) (ایالات متحده) (بندر پهلوی) (ترکیه (تهران) (حسینیه ارشاد) در جاده قدیم شمیران (دریای خزر) (شمال شرقی ایران) (شوروی) (لیبی) (ناتو) (نایب کلوپ) تهران (نقده) (کرمانشاه) ... ریاض 3 بندر بزرگ (شویخ 8 14 AISA Antwwerp Bhilai Cap Bon) Coast West GTEشرکت Gurka Jette Kebir Kerala Le Rosey MIS Malha) Mukalla Narayanghat Nubah) OF WIGHT ISLE OSTAFEVO مسکو PAK) PDRY(کشور جمهوری دمکراتی خلق یمن)جنبش کشورهای غیرمتعهد Rhode Island Sayhut Seydesehir Shihr USAFOOM USIRJC Yarkand chilie   قاهره  آفریقای جنوبی  آلمان غربی  جزیره مینو «آرژانتین» «ازگله» «اسپوتنیک» «الدرشات» «اورامانات» «اوروگوئه» «اُگدن» «بابیسی» «باشگاه مهرگان» «بالاحصار کابل» «برمه» «بوینوس آیرس» «تافت» «تنگه هرمز» «تورنتو» «جرا» «جزیره» «جلدیان» «خانه ترویج اسلام» «خانه نشر اسلامی» در قم «خلیج [فارس]» «خلیج فارس» «دانشکده فنی سیاسی «دانشگاه آذر آبادگان» «دماغه کوه» «دوشان تپه» «دیدگان» «رأس دبّه» «رأس شیخ مسعود» «روتردام» «ریسوت» «زدران» «سفارت آمریکا در بغداد «شرق سوئز» «شیخ صالح» «فارس» «فورث لیون ورث» در کانزاس «فَتم» «فیلیپین» «قاسم الجمالی» «قلعه آپاچی ها» «قم» «لیبی» «لیله هامر» نروژ «مراغه» «مرند» «موترا» «نهاوند» «نیاوران» «هلمز» «وزا» «پایگاه جاسوسی آمریکا» «کامبوج کوچک» «کامچاتکا» «کانال «کایلر یانگی» «کردستان جنوبی» «کمپ دیوید» ÷ ؛ سفارت شوروی آب های هیرمند آب های کارائیب آب گیلکی آبادان آباده آبیجان آتاباسکا آتاکامی یونیون ژاپکس آتتک آتلانتا آتلانتیک آتلانتیک سیتی آتلانتیک شمالی آتن آجائوکوتا آدانا آدیس آبابا آدیس بابا آذربایجان آذربایجان ایران آذربایجان شرقی آذربایجان شرقی و غربی آذربایجان غربی آذربایجانی آذرشهر آراکان آرخانگلسک آردوژونای آرکو آرلان آرنون آروشا آروشای آرژانتین آریاشهر آریانا آریزونا آزمایشگاه آزمایشگاه ملی Oak Ridge در تنسی آزوف آساب (Assab) آسام آسامرای  آسانسیون پاراگوئه آستارا آستراخان آسوان آسیا آسیا و آمریکای لاتین آسیا و اقیانوسیه آسیای جنوب شرقی آسیای جنوبی آسیای جنوبی شرقی آسیای جنوبی و جنوب شرقی آسیای شرقی آسیای شمالی آسیای غربی آسیای مرکزی آسیای مرکزی روسیه آسیای مرکزی شوروی آسیای میانه آسیای نزدیک آسیایی آشدوت یاکف آشویتس آغاجاری آفریقا آفریقا. آفریقا  آفریقای جنوبی آفریقای جنوبی‌. آفریقای سیاه آفریقای شرقی آفریقای شمالی آفریقای غربی آفریقای مادون صحرا آفریقای مادون صحرا  آفریقای مرکز آقادیر (Agadir) آلاباما آلاسکا آلامندرا آلاگوس آلبانی آلبرتا آلتیپلانو آلدان آلمان آلمان شد آلمان شرقی آلمان غربِی آلمان غربی آلمان غربی. آلمان فدرال آلمان نازی آلمانی آلپ آلپو آلیتالیا آمازون آمریک آمریکا آمریکا و سازمان ملل متحد آمریکا. آمریکائی آمریکاپرسنل سفارت آمریکا در تهران آمریکای جنوبی آمریکای شمالی آمریکای لاتین آمریکای لاتین  آمریکای مرکزی آمریکایی آمستردام آمل آموزشگاه افسران نیروی دریایی اسرائیل آموزشگاه دفاع زمین به هوا آمپا آمیون آنتالیا آنتامینا آنتاناریو آنتاناناریو آنتناریو آنتورپ آنتیل آنتیل هلند آندامان آنژرو آنکارا آنکارا استانبول آنکارا) آنکارا  آنکارابغداد آنکارای ترکیه آنکلشوار آنگولا آپارتمان آپارتمان مقدم آپارتمان های اردلان آپارتمانهای ایران سکنی آژانس اطلاعات دفاعی آژانس اطلاعاتی وزارت دفاع آژانس بین المللی ارتباطات آژانس های دولت آمریکا که در ایران آکادمی نظامی سن سیر آکتانیش آکرا آکسفورد آیداهو ابوظبی ابوظبی ٬ آنکارا ٬ بغداد ٬ ظهران ٬ دوبی ٬ اسلام آباد ٬ جده ٬ کابل ٬ کویت ٬ لندن ٬ منامه ٬ مسکو ٬ مسقط ٬ پاریس٬ وی هینگان ابوظبی ٬ دوحه ٬ کویت ٬ جده ٬ منامه ٬ مسقط ٬ ظهران ٬ تهران ٬ ریاض ابوغریب ابوموسی ابیجان اتاق 225 ساختمان مرکزی سفارت اتاق افسران عملیاتی اتاق بازرگانی ایران اتاق ناهارخوری اختصاصی نخست وزیر اتاوا اتحاد جماهیر روسیه شوروی اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی اتحاد جماهیر شوروی اتحاد جماهیر شوروی و لهستان اتحاد شوروی اتحادجماهیر شوروی اتریش اتیاپو اتیوبی اتیوپی اتیوپی و آنگولا احمد آباد احمدآباد اداره آموزش و پرورش اداره راه آهن اداره مهاجرت ادلون اراک اربیل ارتش آمریکا ارتفاعات جولان اردبیل اردن اردن و سوریه اردوگاه ارتش آمریکا اردوگاه ارتش عباس آباد اردوگاه ایون موره اردوگاه خمینی اردوگاه رشایا الفخار اردوگاه صدیقین اردوگاه غنا اردوگاه قیریات اربع اردوگاه های اسرائیل اردوگاه کمکی آمریکا اردکان ارمنستان ارمنستان شوروی ارمنی ارومیه ارومیه ( رضاییه) ارومیه (رضاییه سابق) ارومیه(رضائیه) ارومیه(رضاییه) اروندرود اروپا اروپا و ایالات متحده اروپا  اروپای شرقی اروپای شرقی و غربی اروپای غربی اروپای مرکزی اروگوئه اریتره اریتره و سودان از سفارت آمریکا ازبکستان ازفرانسه ازمیر استات افجورد استادیوم استادیوم آریامهر استادیوم امجدیه استامبول استان آذربایجان استان آذربایجان شرقی استان آذربایجان غربی استان اصفهان استان ایلام استان بلوچستان پاکستان استان تهران استان حکاری استان خراسان استان خوزستان استان سیستان و بلوچستان استان شرقی عربستان سعودی استان ظفار استان ظفار عمان غربی استان فارس استان فراه استان لرستان استان مازندران استان مرکزی استان موصل عثمانی استان های شرقی استان های مرزی پاکستان استان های کنارها استان پکتیا استان چهارمحال و بختیاری استان کردستان استان کرمان استان کرمانشاه استان کرمانشاهان استان گرگان استان گیلان استانبول استانبول. استانداری استانفورد استانهای جنوب شرقی ترکیه استانهای شرق و جنوب شرقی ترکیه استانواک استخر شنا استراسبورگ استرالیا استکتوزاود استکهلم اسد آباد اسرائیل اسرائیل صبرا و شتیلا اسرائیل غاصب اسرائیلبلژیک اسراییل اسفراین اسلام آباد اسلام آباد راولپندی اسلام آبادتریپولی اسلام قلعه اسلو اسماعیلیه اسواکسپلوراسیون اسپانیا اسپه جوس اسکاتلند اسکاردو (Skardu) اسکاندیناوی اسکندرون اسکندریه اسکودار اشتارت اشتراوس اشتوتکارت اشتوتگارت اشتوتگارت آلمان غربی اشدود (اسدود) اشنگتن دی اشنگتن دی. سی. اشپیگل اشگلون اصفهان اصفهان و شیراز اطریش افریقا افریقای جنوبی افغانستان افغانها اقامتگاه آرمیتاژ اقامتگاه آقای مقدم اقامتگاه آقای چارلز دبلیر مک کسکیل اقامتگاه آقای چایلدز اقامتگاه اقبال اقامتگاه جدلی اقامتگاه سیماکیس اقامتگاه متین دفتری اقامتگاه مقدم اقامتگاه مهندس مقدم اقبال اقتصادی اقمار آسیایی اقیانوس آتلانتیک اقیانوس آرام اقیانوس اطلس اقیانوس هند ال بروما البار الباس البداویه البدوی البلادی الجدیده الجزایر الجزیره الحلوه الدامور الدلهامیه الریفا الساقی السالت السالوادر السالوادور الشعیبه الشیبه الطیبه الظلوف العقبیه الفرین القوته المدن المنصوره الهویزه الکساندریا ام القصر ام القوین ام. یوکرانتسف امارات امارات دوبی امارات شمالی امارات شمالی عربی امارات عربی امارات عربی متحده امارات متحده عربی امارات متحده عربی. امارت امارت متحده عرب امارت متحده عربی امام حسین امام شهر (شاهرود سابق) امان اماکن متبرکه شیعیان امرود مارین امریکا امریکای لاتین امپراتوری اطریش امپراطوری آفریقای مرکزی. امپریال انبارهای ادیسن انتبه انجامنا انجمن ایران انجمن ایران و آمریکا انجمن بهداشت ایران اندونزی اندیمشک انستیتو پلی تکنیک تهران انستیتو پلی تکنیک پاریس انقلاب مشروطه ایران انکها انگلستان انگلستان (سند هرست) انگلیس انگلیس. سوئیس انگلیسی انگلیسیها اهواز اوبرلنیگن اوتاوا اوتمالی اوخوتسک اودسا اودکان اتیوپی اورال اورالز اورالز جنوبی اوران واسکیدا اورشلیم اورشلیم شرقی اورفا اورلشیم اورمانات اورنبرگ اورنیوکو اوروندی اوروگوئه اوروگوئه. اورینته اوزپری اوسترال  اولدهاربور اوماها اومسک اونبرگ اونتاریو اونتاریوی کالیفرنیا اونکتاد اوهایو اوپک اوژگورود اوکراین اوکراین غربی و جنوبی اوکراینداشاوا اوکلاهما اوگادن اوگادوگو اوگاندا اویتا ايران اُتاوا اُسلو اُوتاوا اُکلاهما اکبرخان بوگتی اکرا اکسفورد اکسون اکسیدنتال اکلاهما اکوادر اکوادور اکوادور. ایالات جوجوی وسالتا ایالات شبه جزیره عربی ایالات شرقی ایالات شرقی نورستان ایالات متحد آمریکا ایالات متحده ایالات متحده (USIS) ایالات متحده (آمریکا) ایالات متحده آمریکا ایالات متحده آمریکا . ایالات متحده آمریکا  ایالات متحده امریکا ایالات متحده. ایالات میشیگان ایالات نوادا ایالات واشنگتن ایالات چیاپاز ایالات کارولینای شمالی ایالات یوزکات ایالت «پکتیا» ایالت آسام ایالت اوریسا ایالت تگزاس ایالت جورجیا ایالت غزنی ایالت متحده ایالت نفت خیز خوزستان ایالت های کردنشین عراق ایالت واشنگتن ایالت ویرجینیا ایالت پکتیا ایالت کالیفرنیا ایالت کلمبیا ایالت کنار ایتالیا ایتالیائیها ایتالیایی ایران ایران اسلامی ایران تهران ایران شوروی ایران. ایرانشهر ایرلند ایرن ایروان ایروان (ارمنستان) ایریان جایا ایریان غربی ایزومائیل ایستگاه (سفارت ایستگاه برق آلستوم ایستگاه تلویزیون ایستگاه راه آهن تهران ایستگاه ماهواره ای اقیانوس اطلس ایستگاه ماهواره ای سمفونی ایستگاه هوایی با گرام ایستگاه پاریس ایسلند ایلات ایلام ایلی شوسک ایلی نویز اینترکنتینانتال اینتوریست مینسک ایندوس ایندیانا اینگستراخ ایواتسویچی با کو شوروی باب المندب بابل باتمان باجا کالیفرنیا بادن بادگودسبرگ بادگوسبرگ باربادوس بارنتس بارگاه امام رضا باریناس بازار بازار اهواز بازار تهران بازار خرمشهر بازار مشهد بازارهای تبریز باسین باشکیر باشگاه افسران تهران باشگاه امرسون باشگاه شهرداری آبادان باشگاه شوروی باشگاه فرانسه تهران باشگاه مهرگان باشگاه‌ها باغ رستوران هتل پالاس تهران باغ شاه باغشاه در جنوب غربی تهران باقرآباد بالاحصار بالتیمور بالتیک بالکان بالکن باماکو بانجول باندونگ بانه بانک بانک ایرانیان بانک بازرگانی بانک سپه بانک صادرات بانک عمران بانک فرست نشنال سیتی نیویورک بانک مرکزی بانک ملی بانک چیس مانهاتان بانکها بانکوک بانگول بانگوی بانیاس باهاما باهاماس باهیابیانکا باکو باگرام بای حسن ببر و نقدی بت شین بتاپیج بتلهام بجیل (Bajil) بحر احمر بحر خزر بحرین بخارا بخارست بخارست. بختیار بخرآباد بخش سیاسی استمپل بخش غربی کابل بخش کنسولی یا محل صدور ویزا براتسک برازاویل برازیلیا برازین براسل برج آجر گلیش برج البراجنه برج الشمالی برج جدید مهرآباد بردوودبنک برزیل برزیل «ایندین» برلن برلن شرقی برلن غربی برلین برلین شرقی برلین غربی برمه برن برن سوئیس برنو (Berno) برنو (Brno) بروجرد برونئی بروند بروندی بروکسل بروکلین برکلی بریتانیا بریتانیا. بریتانیای بریتانیای کبیر بریتانیایی بریج تاون بریجتاون بریمی بسارابی بستون بسفر بصره بعلبک بغداد بغداد. بل اینترنشنال بل هلیکوپتر بل هلیکوپتر در ایران بلت اوئن بلغارستان بلغاری بلندی های جولان بلوار الیزابت بلوار الیزابت دوم بلوار پهلوی بلوار پهلوی. بلوروسیا بلوچستان بلوچستان ایران بلوچستان پاکستان بلوک شرق بلوک شرقی بلوک شوروی بلوک چین بلوک کمونیست بلژیک بلگراد بلیزه بم بمبئی بمبئی هند بمبی بن بن بست شریفی بن غازی بنادر بنادر آمریکا بنادر ایران بنادر جنوبی ایران بنادر عراق بنای شهیاد بنت جبیل بندر بندر Marsaxlokk بندر «هایفونگ» بندر آبادان بندر آزاد سُلمان بندر اسلام بندر اسپانیا بندر اسکندریه بندر امام خمینی بندر انزلی بندر انزلی (پهلوی سابق) بندر انزلی (پهلوی) بندر ایلات در خلیج عقبه بندر بوشهر بندر تایر بندر جبیل بندر خشکی اوپک عربی بندر خمینی بندر دارالسلام بندر دیگوسوآرز (Diego Suarez) بندر رود شرخان بندر سنیفوگوس بندر سوئز بندر سوتامتون بندر شاه بندر شاه [ترکمن] بندر شاهپور بندر شاپور بندر عباس بندر قاسم بندر لوئیس بندر لوبا بندر لوبوس بندر ماهشهر بندر مرز الکبیر Mersel بندر نوآکچوت بندر وزارت دفاع و هوانوردی در المیشاب بندر پهلوی بندر پهلوی سابق بندر پوئرتوباریوس بندر کوناکری بندرانزلی (بندر پهلوی سابق) بندرانزلی(بندر پهلوی سابق) بندرشاپور بندرعباس بندرپهلوی بنگال بنگال اوریسا بنگال. بنگلادش بنین بهاییان بهبهان بهشت زهرا بهشت زهرا (قبرستان تهران) بهشهر بوئنوس آیرس بوبروسیک بوتسوانا بوجومبورا بوخارست بوخوم بوداما بوداپست بورائو بوراما بورخه بورسا بورنئو بورنئوی بوروندی. بوستون بوستون (لوگان) بوشهر بولتن بولوار الیزابت بولیوار بولیوی بولیوی. بوکارو (Bolaro) بوکاس دل تورو بوکاسا بوکان بوکووین شمالی بوگوتا بوگوتا. بوگوچانی بویناکسک بوینس آیرس بوینوس آیرس بُن بِلِف بکاپای توتال بگمگانی بی بی حکیمه بیت المقدس بیت خمینی بیت یاهون بیتلیس بیجار بیرجند بیرمنگهام بیروت بیروت بن بیرگمن ویرتز هامبورگ بیسائو بیسو بیشف بیلتیس بیمارستان بیمارستان ارتش آمریکا بیمارستان اورنج مموریال در نیوجرسی بیمارستان جم بیمارستان دریایی بتسدا بیمارستان رازی تهران بیمارستان رضاییه بیمارستان سعدی بیمارستان شوروی بیمارستان شوروی در تهران بیمارستان صلیب سرخ شوروی بیمارستان فریدریک هاین بیمارستان ماثار (Mathare) بیمارستان مسیحیان بیمارستان ملکه مادر بیمارستان میثاقیه بیمارستان نظامی آمریکا در تهران بیمارستان نیویورک بیمارستان های شوروی بیمارستان کرنل بیمارستانهای نظامی بیکالامور ت تأسیسات آمریکا و انگلیس تأسیسات آمریکایی تأسیسات حیاتی نظامی تأسیسات صنعتی تأسیسات نفتی تئاترها تاباسکو تاتوان موس تاج محل تاجیکستان تاجیکستان شوروی تاراپور تارپور تاس تاسه تاسوس تاشکند تاشکند جنوبی تالار رودکی تالارا تالین تامائولیپاس تاماتاوه تامسک تان تانتا تانزانیا تاکورادی تایباد تایشت تایلند تایوان تایپه تبریز تبریز. تبریزی تبسدا تجورا (Tajura) تحاد جماهیر شوروی تخت جمشید ترانس آندین ترخام ترمینال اتوبوسرانی لاکهید ترمینال دریایی خارک ترمینال صادرات ترمینال فرماندهی هوابرد نظامی ترکستان ترکمن صحرا ترکه ترکیه ترکیه عثمانی ترکیهکوبا و شوروی ترگه ور تریست تریسته ترینیداد تریپولی تصفیه خانه تظاهرات تبریز تفلیس تقاطع تخت جمشید تقاطع تخت طاووس و شاه عباس تقاطع روزولت و کریم خان زند تقاطع شاهرضا تل آویو تل آویو. تنب کوچک و بزرگ تنسی تنگه «تسوسیما» تنگه باب المندب تنگه دریای سرخ تنگه ماژلان تنگه هرمز تنگه هرگز تهران تهران میدان قزوین تهران ٬ ایران تهران پارس تهران کاروان‌سرا تهران. تهران  تهران   تهران٬ آتتک٬ دیرتک توباگو توتال تورنتو توره تورژوک تولبرت تولس اوبلاس تولو تولکوام تونس تونکین توژال توکیو توکیو و کانبرا توگو. توگولند توی مازی تویسرکان تویمان تپه جبل باسیل تپه های قیطریه تپه‌های سنت موریتز تکنیکون حیفا تگزاس تگزاس آمریکا تگزاکو تیبرباس تیتا تیران تیمسار ایادی تین مورتی تیواکونو جاجی جاده ساحلی آبادان جاده سالانگ جاده قدیم شمیران جاده قم جاده لوگر جاده منطقه جلال آباد جاده میوند جاده هرات به قندهار جاده همیلتون جاده کرج جاسوسخانه آمریکا جاسوسخانه آمریکا در تهران جافا جامائیکا جامو جان هاپکینز جانزور جانگایا جاوه جاکارتا جبال مکران جبل الطارق جبل علی دوبی جبل منصور جبهه های دُن جبیل جده جده کراچی جرج تاون جریکو جزائر آدامان جزائر فالکلند جزائر ویرجین جزایر ابوموسی جزایر ابوموسی و تنب جزایر اسپراتلی جزایر تنب جزایر تنب و ابوموسی جزایر خارک جزایر خلیج فارس جزایر لارک جزایر لاوان جزایر پانیز (PINES ) جزایر کارائیب جزایر کوریا موریا جزیرة مصیره جزیره «مسیرا» جزیره «نیپولیتان ایسشبا» جزیره ابوموسی جزیره بحرین جزیره بزرگ جزیره تاسمانی جزیره خارک جزیره دیه گو گارسیا جزیره رودز جزیره سر ابونویر جزیره سوکوتورا جزیره ضحلک جزیره فلج المعلا جزیره قبرس جزیره قشم جزیره لاوان جزیره مزیرا جزیره مصیره جزیره مینو جزیره هنگام جزیره کوچک جزیره کیش جزیره گراند کومور جزیره گواجیرا جزیره گوام جعفرآباد جلال آباد جلدیان جلسات جلفا جلیله جماهیر شوروی جمبور جمهوری آفریقای شرقی جمهوری آلمان فدرال جمهوری ارمنستان جمهوری ازبک جمهوری اسلامی ایران جمهوری خلق چین جمهوری خلق یمن جمهوری دموکراتیک آلمان جمهوری دموکراتیک افغانستان جمهوری دموکراتیک خلق کره جمهوری دموکراتیک خلق یمن جمهوری دموکراتیک یمن جمهوری دمکراتیک آذربایجان (ایران) جمهوری دمکراتیک آلمان جمهوری دمکراتیک افغانستان جمهوری دمکراتیک خلق یمن جمهوری دمکراتیک مهاباد جمهوری دمکراتیک مهاباد. جمهوری دمکراتیک یمن جمهوری دومنیک جمهوری دومینیکن جمهوری سوسیالیستی ویتنام جمهوری سوسیالیستی گیلان جمهوری صحرا جمهوری عربی متحده جمهوری عربی مصر جمهوری عربی یمن جمهوری فدرال آلمان جمهوری قفقاز جمهوری لاتویا جمهوری متحده عربی جمهوری متحده عربی (UAR) جمهوری متحده عربی (مصر) جمهوری های جنوبی شوروی جمهوری چین جنت زوار جنوا جنوب آسیا جنوب آسیا و اقیانوس هند جنوب اسپانیا جنوب ایران جنوب بروکسل جنوب ترکیه جنوب تهران جنوب جزیره ابوموسی جنوب خلیج [فارس] جنوب خیابان نادری جنوب شرقی آسیا جنوب شرقی ایران جنوب شرقی ترکیه جنوب شرقی تهران جنوب شهر تهران جنوب صحرای سینا جنوب عراق جنوب غرب ایران جنوب غربی ارومیه جنوب غربی اصفهان جنوب غربی ایران جنوب غربی تهران جنوب فتح الاند جنوب لبنان جنوب مصر جنوب مصیره جنوب مهرآباد (تهران) جنوب و شرق آسیا اندونزی جنوب و شرق تهران جنوب ویتنام جنوب کردستان جنوب یمن جنگل ملی لوس پدرس و اقیانوس آرام جنگل های شمال جنگنده میراژ فرانسوی جهرم جودا جورج تاون جورجیا جورم جوروفت (Juroft) جولان جولوندور جوناگاد جیبوتی جیرفت حاجت تپه حباری حبشه حجاز حرم امام حرم امام رضا حرم امام رضا در مشهد حریص حسین آباد اصفهان حسینیه ارشاد حسینیه ارشاد در تهران حسینیه ارشاد. حصبیه حلبچه حله حلیج فارس حما حمدیه حمزه حمص (Homs) حوالی آغاجاری حوبیسه حوزه Luhais حوزه «امرادا حوزه آرامکو حوزه البری حوزه البوندوق حوزه الغوار حوزه ام القوین حوزه امل حوزه اهواز حوزه اکوفیسک حوزه برنت حوزه خلیج حوزه دزفول حوزه راشد حوزه ساموتلر حوزه علمیه قم حوزه علمیه نجف حوزه عملیاتی مبارک حوزه فتح حوزه فریگ حوزه فلاح حوزه قبا حوزه قَبا حوزه مبارک حوزه مدیترانه حوزه مرمول حوزه میری حوزه نصیر حوزه نفت کرکوک حوزه نفتی «دورا» حوزه نفتی بورگان حوزه نفتی رومیله (Rumaylah) حوزه نفتی میناس حوزه های امل و مرمول حوزه های نفتی عراق حوزه هوایی ظهران حوزه گازی یِبال حوضچه لیمپوپو حوضچه پلوتاس حوضچه کواوری حومه تهران حکاری حیرتان حیفا خاباروسک خارج تهران خارطوم خارک خاش خانقین خانه اسلامی نیا خانه بختیار خانه بهار خانه بهاییان در غرب ایران خانه دکتر سنجابی خانه فرهنگ شوروی خانه لامبراکیس خانه مقدم خانه های سازمانی آمریکاییان خاور خاور دور خاور دور (ECAFE) خاور میانه خاور نزدیک خاور نزدیک (ایران تهران) خاور نزدیک / ایران خاور نزدیک ایران خاور نزدیک ایران تهران. خاور نزدیک و میانه خاوردور خاورمیانه خاورمیانه غیر اوپک خاورمیانه مصر خاورمیانه نزدیک / ایران خاورمیانه و اروپا خاورمیانه و جنوب آسیا خاورنزدیک خاورنزدیک و آسیای جنوبی ٬وزیر ٬ سفارت ژنو ٬ سفارت کاراکاس ٬ سفارت توکیو ٬ سفارت خارطوم ٬ سفارت پرتوریا Pretoria ٬ سفارت مکزیک٬ سفارت لاگوس ٬ نمایندگی آمریکا در سازمان ملل نیویورک ٬ کنسولگری کراچی ٬کنسولگری اشتوتگارت ٬ کنسولگری استانبول ٬ هونولولو.تهران خراسان خرطوم خرم آباد خرمشهر خط تالواگ خط مرزی غرب دره اوتاوا خطوط لوله گاز طبیعی IGAT خلخال آذربایجان خلیج خلیج (فارس) خلیج [فارس] خلیج [فارس] جنوبی خلیج [فارس] شمالی خلیج اعراب خلیج اوب خلیج بنگال خلیج تریسته خلیج حمامت خلیج خوکها خلیج سوئز خلیج عدن خلیج عرب خلیج عمان خلیج فارس خلیج فارس (بندر ماهشهر و بندرعباس) خلیج مکزیک خلیج پرودهو خلیج پوهای خلیج کورو خلیج کوچ خلیج گابن خلیج گایاکیل خلیج گینه خلیج[فارس] خلیح فارس خمین خمینی خوزستان خوزستان ایران خوزستان. خولت (Kholette) خوی خیابان 23 N.W خیابان «وصال شیرازی» تهران خیابان آریامهر خیابان آمریکا خیابان آپادانا خیابان آیت الله طالقانی خیابان آیزنهاور خیابان استالین خیابان امیرآباد خیابان انبار خیابان انقلاب خیابان ایرانشهر خیابان بلیس واتر خیابان بهار خیابان بهارستان اول خیابان بیرجند خیابان بیژن خیابان تخت جمشید خیابان تخت طاووس خیابان تگزاس در جنوب اصفهان خیابان جمهوری خیابان حسینی الشطی خیابان خیام خیابان دروس خیابان دولت خیابان رودیولند دلایونت خیابان روزولت خیابان سعدی خیابان سپهبد قرنی خیابان سیبویه خیابان شاه خیابان شاه رضا خیابان شاه عباس خیابان شاهرضا خیابان شاهرضا روبروی دانشگاه تهران خیابان شمیران قدیم خیابان طالقانی (تخت جمشید) خیابان فارهیلز دیتون خیابان فردوسی خیابان لاله زار خیابان لاله زارنو خیابان ماساچوست خیابان مدرس خیابان مصدق خیابان مهرشاه خیابان میرداماد خیابان مین خیابان نادرشاه سابق خیابان نسرین خیابان نفت خیابان نیاوران خیابان های تخت جمشید و روزولت خیابان های تهران خیابان های روزولت و تخت جمشید خیابان های لینکلن و یهودا خیابان های میرداماد و جردن خیابان هشت گرد خیابان وزرا خیابان وصال شیرازی خیابان ونک خیابان ویلا خیابان پهلوی خیابان پهلوی تهران خیابان چرچیل خیابان کاخ خیابان کیوان خیابان یادآوران خیابان‌های تخت جمشید خیزتویمان اوبلاست شمالی خیوسو د دادگاه انقلاب دادگاه تهران دادگاه شمیران دادگاه مدنی دادگاه نظامی دادگاه های مدنی دادگاه های نظامی دادگاه ویژه دادگستری داراب دارالسلام داشاوا داغستان دالاس دالس دامنه های شمال کوه های البرز بین تهران و دریای مازندران دامنه های شمالی البرز بین تهران و دریای خزر دامور دانزیک دانزیک (گدانسک در لهستان) دانزیگ دانشسرای آمریکایی تبریز و تهران دانشکده «مید شیپمن» دانشکده افسری دانشکده افسری ایران دانشکده افسری تهران دانشکده اقتصاد لندن دانشکده البرز دانشکده تربیت معلم دانشگاه کلمبیا دانشکده تربیت معلم کابل دانشکده تربیت معلم کلمبیا دانشکده جنگ تهران دانشکده جنگ فرانسه دانشکده جنگلداری ایران دانشکده حقوق دانشکده حقوق تهران دانشکده حقوق دانشگاه تهران دانشکده حقوق دانشگاه پاریس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران دانشکده دژبانی آمریکا دانشکده دژبانی آمریکا در فورث گوردون دانشکده دژبانی امریکا دانشکده صنعتی آل دانشکده طب دانشکده علوم دانشکده علوم اجتماعی دانشکده علوم سیاسی دانشکده غزالی دانشکده فنی دانشکده فنی آریامهر دانشکده فنی تهران دانشکده فنی دانشگاه تهران دانشکده فنی در دانشگاه تهران دانشکده فنیِ دانشگاه تهران دانشکده ملی جنگ دانشکده مهندسی دانشگاه تهران دانشکده مهندسی مکانیک دانشکده نظام ایران دانشکده نظام تهران دانشکده نظام شاهنشاهی ایران دانشکده نظامی تهران دانشکده های حقوق دانشکده های کرنل دانشکده وزارت امور خارجه شوروی دانشکده پاریس دانشکده پرینستون دانشکده پزشکی دانشکده پزشکی تهران دانشکده پزشکی دانشگاه شیراز دانشکده پزشکی هاروارد دانشکده پلی تکنیک تهران دانشکده پلیس تهران دانشکده پیبادی دانشکده کرج دانشکده کشاورزی دانشکده یوتا دانشکده‌های ایالات متحده دانشگاه دانشگاه «صنعتی شریف» (آریامهر سابق) دانشگاه آذرآبادگان دانشگاه آریامهر دانشگاه آریامهر اصفهان دانشگاه آریزونا دانشگاه آزاد ایران دانشگاه آزاد بروکسل دانشگاه آمریکائی بیروت دانشگاه آمریکایی دانشگاه آمریکایی بیروت دانشگاه آمریکن دانشگاه آنکارا دانشگاه آکسفورد دانشگاه آکسفورد. دانشگاه استانفورد دانشگاه استانفورد آمریکا دانشگاه اصفهان دانشگاه البکر دانشگاه الهیات اصفهان دانشگاه ام.آی.تی. دانشگاه اورگون دانشگاه اورگون در اوژن دانشگاه اوهایو دانشگاه اکسفورد دانشگاه ایالت آیوا دانشگاه ایالت کنت دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا دانشگاه ایالتی یوتا دانشگاه ایالتی یوتا در اوگان دانشگاه ایالتی یوتا در لوگان دانشگاه ایران دانشگاه ایندیانا دانشگاه برلین دانشگاه بروکسل دانشگاه برکلی دانشگاه برکلی در کالیفرنیا دانشگاه برکلی کالیفرنیا دانشگاه بریزیت دانشگاه بریستول دانشگاه بغداد دانشگاه بلژیک دانشگاه بوخوم دانشگاه بیرزیت دانشگاه بیرمنگام دانشگاه بیرمنگام (انگلستان) دانشگاه بیرمنگام انگلستان دانشگاه بیرمنگام در انگلستان دانشگاه بیلر دانشگاه تبریز دانشگاه تل آویو دانشگاه تنسی دانشگاه تهران دانشگاه تهران و دانشگاه ملی دانشگاه تورنتو دانشگاه تولوز فرانسه دانشگاه تکنولوژی ایلینویز MN دانشگاه تگزاس دانشگاه جرج تاون دانشگاه جرج واشنگتن دانشگاه جفرسون دانشگاه جندی شاهپور اهواز دانشگاه جندی شاپور دانشگاه جنگ دانشگاه جنگ ایران دانشگاه جواهر لعل نهرو دانشگاه جورج تاون دانشگاه جورج واشنگتن دانشگاه جونز هاپکینز (Jons Hopkins) دانشگاه حقوق تهران دانشگاه دراماها (OMAHA)در پاکستان دانشگاه دفاع ملی دانشگاه دورهام انگلستان دانشگاه دورهام در نیوکاسل دانشگاه دولتی یوتا در لوگان دانشگاه دیتون دانشگاه رازی دانشگاه رضاشاه کبیر دانشگاه روسوفیل دانشگاه ریچموند ویرجینیا دانشگاه سان جوزف بیروت دانشگاه سند هرست انگلیس دانشگاه سودان دانشگاه سوربن دانشگاه سوربن پاریس دانشگاه سیراکوز دانشگاه سیراکیوس دانشگاه سیراکیوس (Syracuse) دانشگاه سیراکیوس نیویورک دانشگاه سیستان و بلوچستان دانشگاه شریف دانشگاه شیراز دانشگاه شیراز (پهلوی سابق) دانشگاه شیکاگو دانشگاه صنعتی آریامهر دانشگاه صنعتی آریامهر تهران دانشگاه صنعتی تهران دانشگاه صنعتی شریف دانشگاه فرانسه دانشگاه فرانسوی زبان بوعلی سینا در همدان دانشگاه فرانسوی زبان سان ژوزف دانشگاه فرح پهلوی دانشگاه فردریک ویلهلم در برلین دانشگاه فردوسی مشهد دانشگاه فنی آریامهر دانشگاه فنی برلین دانشگاه فیرلی دیکنسن دانشگاه قاهره دانشگاه قندهار و پلی تکنیک دانشگاه لاهور پاکستان دانشگاه لندن دانشگاه لنین دانشگاه لنینگراد دانشگاه لوزان دانشگاه لینکلن دانشگاه لیژ (LIEGE) دانشگاه مریلند دانشگاه مسکو دانشگاه مشهد دانشگاه ملی دانشگاه ملی تهران دانشگاه منچستر دانشگاه موصل دانشگاه مونتپلیر (Montpellier) فرانسه دانشگاه مونتپلیر فرانسه دانشگاه مک گیل دانشگاه میامی دانشگاه میشیگان دانشگاه مینه سوتا دانشگاه ناتینگهام انگلستان دانشگاه نبراسکا دانشگاه نبراسکا و پرینستون آمریکا دانشگاه نیویورک دانشگاه ها دانشگاه هاروارد دانشگاه هامبورگ دانشگاه های آریامهر و تبریز دانشگاه های آمریکا دانشگاه های آمریکایی دانشگاه های ایران دانشگاه هنر دانشگاه هیبرو دانشگاه واشنگتن دانشگاه واشنگتن در سیاتل دانشگاه واشنگتن سیاتل دانشگاه وایومینگ دانشگاه ویرجینیا دانشگاه ویرجینیای غربی دانشگاه ویرجینیای غربی ایالات متحده دانشگاه ویسکونسین آمریکا دانشگاه وین دانشگاه پاریس دانشگاه پترزبورگ دانشگاه پرنیستون دانشگاه پرینستون دانشگاه پنسیلوانیا دانشگاه پهلوی دانشگاه پهلوی شیراز دانشگاه پهلوی و آریامهر دانشگاه پیترزبورگ دانشگاه ژاپنی دانشگاه ژنو دانشگاه کابل دانشگاه کاتولیک دانشگاه کالیفرنیا دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس دانشگاه کالیفرنیا در لوس آنجلس دانشگاه کالیفرنیا لوس آنجلس دانشگاه کالیفرنیاآذربایجان شرقی و غربی دانشگاه کالیفرنیای برکلی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در پازادنا دانشگاه کالیفرنیای لوس آنجلس دانشگاه کرنل دانشگاه کلمبیا دانشگاه کلکته دانشگاه کمبریج دانشگاه کنتاکی دانشگاه کوبان دانشگاه کورنل آمریکا دانشگاه گرنوبل دانشگاه گرنوبل (Grenoble) فرانسه دانشگاه گلاسکو دانشگاه گنوبل (GENOBLE دانشگاه یوتا دانشگاه یوتا در ایالات متحده دانشگاه ییل (YALE) دانشگاه. دانشگاهها دانشگاههای اروپایی و آمریکایی دانمارک داون پورت داکا داکار داگلاس دایرن دبی دبیر کل حزب خلق پاکستان فرخ لاقاری دبیرستان «شاپور» دبیرستان آمریکائی تبریز دبیرستان البرز دبیرستان دارالفنون دبیرستان دولتی ابن سینا دبیرستان رازی (فرانسوی) دبیرستان شریف واقفی اهواز دبیرستان فیروز بهرام دبیرستان ملی فرانسوی دبیرستان نظام تهران دبیرستان هدایت دجله دجله و فرات در مسکو در واشنگتن دی درمانگاه پشتو دره رود هیرمند دره لوزون کاگایان دره هیرمند دره پنج شیر دره کریورا درهاید پارک (لندن) دروازه شهر تهران دروازه موتورپل دروزی دریاچه «دوکان» دریاچه ارومیه دریاچه ان دریاچه بیکال دریاچه توز دریاچه خزر دریاچه رضاییه دریاچه سد کرج دریاچه طبریه دریاچه لوپز دریاچه ماراکائیبو دریاچه مارکائیبو دریای اوخوتسک دریای اژه دریای ایونی دریای بالتیک دریای خزر دریای سرخ دریای سیاه دریای شمال دریای عرب دریای عرب و اقیانوس هند دریای عربی دریای عمان دریای لاتیف دریای مازندران دریای مدیترانه دریای مرمره دریای کرادر دزفول دشت ارژن دشت لوط دشت کویر دشت گرگان دفاتر دولتی دفاتر هواپیمایی دفتر آژانس ارتباطات بین المللی در تهران دفتر اروپایی سازمان ملل در ژنو دفتر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو دفتر اطلاعات دفاعی واشنگتن دفتر اطلاعات شوروی دفتر اطلاعات شوروی کوچه دان دفتر اطلاعات وزارت دفاع دفتر اینتوریست (آژانس مسافرتی شوروی) در آنکارا دفتر حسینیه ارشاد دفتر حفاظت منافع آمریکا دفتر حفاظت منافع آمریکا در بغداد دفتر حفاظت منافع آمریکا در بغداد. دفتر حفاظت منافع آمریکا در دمشق دفتر حفاظت منافع آمریکا در سفارت بلژیک دفتر حفاظت منافع آمریکا در سفارت بلژیک. دفتر حفاظت منافع ایالات متحده در بغداد دفتر حفاظت منافع در هاوانا دفتر حفاظت منافع عراق در واشنگتن دفتر حفاظت منافع مصر در واشنگتن دفتر حفظ منافع آمریکا در بغداد دفتر خبرگزاری FBIS دفتر دادستان کل دفتر رسیدگی کشورهای مشترک المنافع دفتر سازمان ارتباطات بین المللی آمریکا دفتر سیاسی سفارت آمریکا دفتر نخست وزیری دفتر نمایندگی سیاسی لهستان دفتر هواپیمایی کشوری فدرال (آمریکا) در بیروت دفتر وابسته دفاعی دفتر وابسته دفاعی آمریکا دفتر وابسته دفاعی آمریکا در تهران  دفتر وابسته دفاعی ایالات متحده دفترمجلس خبرگان دلتای رود سرخ دماغه آنجوان دماغه شمالی دریای سیاه و بالتیک دماغه مصیره دماغه والویس دماغه کوریا موریا دماوند دمشق دنور دنیپرو پتروسک ده سبزوالسولی دهاقان دهانه رود پلاته دهلی دهلی نو دهلی نو و منامه دهلی نو. دهکده افجه دهکده الوانیه دهکده بارزان دهکده بیت یاهون دهکده دیزج دهکده رباط کریم دهکده سردوش دهکده طالقان دهکده پچاراگان دو بحرین دو تنب دو یمن دوآب دوآلا دوآلای دوبلین دوبی دوحه دودآباد دوراند دوسلدورف دوشان تپه دولت عراق دولینا دومینیکا دومینیکن دوهه دُقم دی دی سی دی سی. دی سی. ایران دی. سی دی. سی. دی.سی دی.سی. دی.سی.تهران دیار بکر دیاربکر دیالا دیرتک دیرتک. دیریاسین دیسنی لند دیوار روزولت ذراب (سرپل ذهاب) ذوب آهن ذوب آهن آریامهر ر آذربایجان شرقی و غربی ر اسلام آباد رأس الخیمه رأس الهلال رأس مارون رئیس رئیس بیمارستان شوروی رئیس جمهور ضیاءالحق رابرت هیرشمن از WETA راجستان (Ragastan) راش هانیکرا رامسر رامشتاین رامله رامهرمز رانگون راه آبی اسکندریه راه آهن راه آهن تان راه آهن تهران راور راولپندی راکروز  راکفلر پلازا نیویورک رباط ردستور. آرسنال. آلاباما ررومانی رستوران رستوران ال چیکو رستوران اکسانادو رستوران تیفانی رستوران خانسالار رستوران دومینیک. رستوران رزیدانس رستوران رکامیه رستوران ساندیز رستوران سلار رستوران سورنز رستوران فرانچسکو تورینو رستوران فرید رستوران لافونتن رستوران مکزیکی لاروزا رستوران میرابل رستوران هتل کاسپین رستوران هلستز رستوران پوب رستوران پیتزای ونتو رستوران چت نیک رستوران چت نیک تهران رستوران چتنیک رستوران چتینکز رستوران چیتنیک رستوران کاروانسرا رستوران گرانادا رستورانها رشت رشید عراق رشیدیه رضائیه رضاییه رضاییه سابق رفسنجان رله تهران رله علایم رم رم قدیم رم ٬ پاریس٬ لندن روآندا رواندا روبل سانتو روتا روتو (Rutovo) روحانی وزیر آب و برق رود آمودریا رود ارس رود اوب رود اکسوس(OXUS) رود بزرگ زاب(Zab) رود تونکا رود تیگریس رود سیحون و جیحون رود فرات رود ماهاولی رود مکونگ رود نیل رود هیرمند رود هیرمند (هلمند) رودآیلند رودابه رودخانه آلتوسینو رودخانه جومین رودخانه سیو رودخانه ظهرانی رودخانه علیا رودخانه لیتانی رودخانه لیطانی رودخانه مارارونی علیا رودخانه مونز رودخانه می سی سی پی رودخانه نیسیف رودخانه های مارون و کارون رودخانه هیرمند رودخانه کارون رودخانه ینیسی رودزیا رودسر روزولت روس روس ها روستا روستاهای ایران روستای دیوند [ریوند] روستای سرشیو روستای سیف آباد روستف روستوف روسها روسی روسیه روسیه تزاری روسیه سفید روسیه شوروی روسیه کمونیست روماشکینو رومانی رومانی و بلغارستان رومیلان رومیله روویومو (Ruvumu) رویال گاردن رُم رژیم اشغالگر قدس رژیم افغانستان رژیم صهیونیستی رکیه ری ریاض ریدبنک ریشاف ریشکور ریو دواورو ریودل یک ریودوژانیرو ریوگرند ریچموند ریک یاویک ریکیاویک ریگا زئیر زابل زام زامبیا زاهدان زاویه زاکوم زاگرب زرادخانه ردستون زرادخانه روسیه زرتشتیان زلاند نو زلاندنو زلاندنوکره زمین چمن زنجان زندان زندان اوین زندان جمشیدیه زندان جمشیدیه تهران زندان ساواک زندان قصر زندان نظامی جمشیدآباد تهران زندان های اسرائیل زندان های ایران زندان های ساواک زندان های قصر و اوین زندان پل چرخی زندان کرج زواره زورخانه جعفری زوریخ زوریخ سوئیس زونگولداک زیفتا زیمبابوه سئول سائوتومه و پرنسیپ سابرا ساحل جنوبی مدیترانه ساحل دریای خزر ساحل شرقی کولسکی زالیف (KOLSKIY ZAKIV) یا دهانه (KOLUINTET) ساحل شرقی – ام سعید ساحل عاج ساحل غربی ساحل غربی (رود اردن) ساحل غربی اردن ساحل غربی رود اردن ساحل مدیترانه ای سوریه ساحل کالیفرنیا ساخالین ساختمان IAS در شیراز ساختمان «ایران گالری» ساختمان آژانس بین المللی ارتباطات ساختمان استانداری ساختمان اطلاعات نظامی ساختمان بل هلی کوپتر ساختمان تحقیقات ساختمان حوزه 72 ساختمان خبرگزاری پارس ساختمان شهرداری تهران ساختمان هواپیمایی ملی ایران ساراواک ساری سازمان اطلاعات دفاعی سازمان انرژی اتمی سازمان سیا سازمان ملل سازمان ملل در ژنو سازمان ملل متحد سازمان های اسلامی سازمان های کمونیستی ساف ساقیات الحمراء سالادو سالت لیک سیتی سالتا سالتوگراند سالزبورگ سالزبورگ وین سالونیکا سالیسبوری ساماریا ساموآی شرقی ساموتلر ساموتلور سامپاگیتا سامپسون آمریکا سان خوزه سان دیاگو سان دیه گو سان فرانسیسکو سان ژورگه سانتاالنا سانتادومینگو سانتاکروز وریونگرو سانترال سانتوز سانتیاگو سانست کلوپ سانفراسیسکو سانفرانسیسکو سانفرانسیکو سانی پیتز ساواک ساوه ساکرامنتوی کالیفرنیا ساکلی سایگون سبزوار ستاد فرماندهی نیروی هوایی آمریکا ستاد فرماندهی کل نیروهای ناتو در اروپا ستاد مرکزی نیروی هوایی در رامشتین ستاد میدان گراسونور ستاد ژاندارمری در تهران سد بوئنرا سد تمبلینگ Tembing سد رضاشاه سد کراکیه سد کرج سدها سدهای ارس و اترک سدهای ماسینگر و ماپایی سدکبان سرافند سردشت سرزمین انبیاء و اولیاء خدا سرزمین های اشغالی سرو سرویس فارسی بی. بی. سی سرپاک سرپل سرپل ذهاب سرچشمه سرکنسولگری آمریکا در هنگ کنگ سرکنسولگری فلسطین سرکنسولگری پرتغال در پاریس سرگیپه سری لانکا سریا سریلانکا سعودی سـفارت سـفارت انگلیس سفارت سفارت آلمان سفارت آلمان فدرال سفارت آمر یکا سفارت آمریکا سفارت آمریکا آنکارا  سفارت آمریکا آنکارا سفارت آمریکا استکهلم سفارت آمریکا بلگراد سفارت آمریکا تریپولی سفارت آمریکا تهران سفارت آمریکا در آتن سفارت آمریکا در آنکارا سفارت آمریکا در اسلام آباد سفارت آمریکا در ایران سفارت آمریکا در برن سفارت آمریکا در بروکسل سفارت آمریکا در بن سفارت آمریکا در بیروت سفارت آمریکا در تریپولی سفارت آمریکا در تل آویو سفارت آمریکا در تهران سفارت آمریکا در تهران و مسکو سفارت آمریکا در تهران  سفارت آمریکا در تونس و بلژیک سفارت آمریکا در توکیو سفارت آمریکا در جده سفارت آمریکا در جیبوتی سفارت آمریکا در خاورمیانه سفارت آمریکا در دمشق سفارت آمریکا در رانگون سفارت آمریکا در رُم سفارت آمریکا در صنعا سفارت آمریکا در عمان سفارت آمریکا در قاهره سفارت آمریکا در قاهره و کویت سفارت آمریکا در لندن سفارت آمریکا در مسکو سفارت آمریکا در منامه سفارت آمریکا در واشنگتن سفارت آمریکا در ورشو سفارت آمریکا در وین سفارت آمریکا در پاریس سفارت آمریکا در پاکستان سفارت آمریکا در کابل سفارت آمریکا در کاراکاس سفارت آمریکا در کانبرا سفارت آمریکا در کویت سفارت آمریکا مسکو سفارت آمریکا ٬ تهران سفارت آمریکا پاریس سفارت آمریکا کابل سفارت اتحاد شوروی در تهران سفارت اسرائیل سفارت اسرائیل در تهران سفارت افغانستان سفارت افغانستان در تهران سفارت افغانستان در واشنگتن سفارت الجزایر در واشنگتن سفارت امارات عربی متحده در تهران سفارت امریکا سفارت امریکا تهران سفارت امریکا در تهران سفارت انگلستان سفارت انگلستان در تهران سفارت انگلیس سفارت انگلیس در تهران سفارت انگلیسی سفارت ایالات متحده سفارت ایالات متحده آمریکا سفارت ایالات متحده آمریکا در تهران سفارت ایالات متحده آمریکا.کابل سفارت ایالات متحده در تهران سفارت ایتالیا سفارت ایران سفارت ایران در آمریکا سفارت ایران در آنکارا. سفارت ایران در انگلستان سفارت ایران در بروکسل سفارت ایران در ترکیه سفارت ایران در توکیو سفارت ایران در جاکارتا سفارت ایران در لندن سفارت ایران در مسکو سفارت ایران در واشنگتن سفارت ایران در پاریس سفارت ایران در ژنو سفارت ایران در کویت سفارت بحرین در تهران سفارت بریتانیا سفارت بریتانیا در تهران سفارت بلغارستان سفارت بلژیک در بغداد سفارت ترکیه سفارت تهران سفارت تهران   سفارت خارجه آمریکا سفارت خارطوم سفارت خاطون سفارت رومانی سفارت سوئیس سفارت شوروی سفارت شوروی در اسرائیل سفارت شوروی در ایران سفارت شوروی در تهران سفارت شوروی در دهلی نو سفارت شوروی در لندن سفارت شوروی در واشنگتن سفارت شوروی. سفارت عراق سفارت عراق در تهران سفارت عراق در لندن سفارت عربستان سعودی سفارت فرانسه سفارت فلسطین سفارت لهستان سفارت مصر سفارت مصر در مسکو سفارت مصر در واشنگتن سفارت نیوزیلند سفارت هند سفارت هند در واشنگتن سفارت چین در تهران سفارت ژاپن سفارت ژاپن در بن سفارت ژاپن در واشنگتن سفارت ژاپن در کابل سفارت کانادا سفارت کانادا در اسلام آباد سفارت کبرای مصر سفارت یوگسلاوی سفارت یوگسلاوی در کابل سفارتخانه سفارتخانه ایران در واشنگتن سفارتخانه تهران سفارتخانه شوروی سفارتخانه های آمریکا سفارتخانه های آمریکا در آتن سفارتخانه های آمریکا در ابوظبی سفارتخانه های آمریکا در اسلام آباد سفارتخانه های آمریکا در الجزیره سفارتخانه های آمریکا در امان سفارتخانه های آمریکا در برن سفارتخانه های آمریکا در بغداد سفارتخانه های آمریکا در بن سفارتخانه های آمریکا در تهران سفارتخانه های آمریکا در جده سفارتخانه های آمریکا در دوبی سفارتخانه های آمریکا در دوحه سفارتخانه های آمریکا در قاهره سفارتخانه های آمریکا در لندن سفارتخانه های آمریکا در مسقط سفارتخانه های آمریکا در منامه سفارتخانه های آمریکا در وین سفارتخانه های آمریکا در کویت سفارتخانه های ایران در واشنگتن سفارت‌خانه سفلای دریای سرخ سفید رود سقز سلاح های سبک سلاله سلسله جبال زاگرس سلطنت آباد سلماس سلیمانیه سلیمانیه جنوب تهران سمارنگ سمریه سمنان سمیرم سن آنتونیو سن آنتونیو تگزاس سن خوزه سن پترزبورگ سنا سنای آمریکا سنتو سند سنقر سنندج سنگال سنگال یاگینه سنگال. سنگاپور سوآلالا (Soalala) سوئد سوئز سوئز مدیترانه سوئی سوئیس سوئیس و دانمارک سواحل بحر خزر سواحل دریای خزر سواحل رینوزا سواحل شرقی آمریکا سواحل شمالی دریای عرب سواحل صیهاد و مالها (Sayhade سواحل عمان سواستوپول سواپو سوتسکا یاگاوان سوث فیوریوس سوختا سودان سودژنک سوربن سوربن در پاریس سورن سورو مورسک سورینام سورینام. سوریه سوریه بیت المقدس سوریها سولنینسکویه سولیوان سوماترا سوماترای مرکزی سومالی سوکوترادو دماغه کامراهن سویدیه سویس سوییس سوییو سپاه پاسداران سکوی نفتی آرامکو سی سی شلز سی شلز. سی. سیا سیاتل سیاهکل سیاهکل در منطقه خزر سیبری سیبرییورنگوی سیتای ناتوماس سیتی کورپ سیح نحیداح سیدنی سیدی الاعتیام سیرالئون سیرالئون. سیرت سیرجان سیرک های روسی سیزران سیستان و بلوچستان سیلان سینا سینما سینما رویال سینما رکس آبادان سینماها سینمای آبادان سینمای اِوال سینگ پال ایالت مینه سوتا سیهالا شابا شاخ آفریقا شادگان شارجه شارجه و ام القیوین شانگ های شانگهای شانگهای چین شاهراه بازرگان شاهراه قم شاهرخی شاهپور شاهگرد شاهین شهر شبه جزیره شبه جزیره «مسندم» شبه جزیره سینا شبه جزیره عربستان شبه جزیره عربی شبه جزیره قطر شبه جزیره مانگیشلاک شبه جزیره مسندم شبه جزیره نفت خیز عربستان شبه قاره آسیا شبه قاره هند شتیلا شدقم شرایتون شرق آسیا شرق ایران شرق تهران شرق جهان عرب شرق شمیران شرم الشیخ شرکت آب و برق (Utilities) در کالیفرنیا شرکت ایران سوف ترانس شرکت بل شرکت بل هلی کوپتر اصفهان شرکت بل هلیکوپتر شرکت خدمات نفتی (اسکو) شرکت صادراتی در اسکراسدل شرکت ملی نفت ایران شرکت نورث روپ شرکت هلیکوپترسازی بل شرکت پان آمریکن شریعتمداری شریف امامی شط العرب شعیبه شلبینکا شلمچه شمال شمال آفریقا شمال العثمانیه شمال اکسوس شمال ایران شمال تهران شمال دانشگاه تهران شمال دریاچه خزر شمال رودخانه لیتانی شمال سفارت شمال سوریه شمال شرق تهران شمال شرق میدان پشتونستان شمال شرقی ایران شمال شهر تهران شمال عراق شمال عمادیه شمال عمان شمال غرب ایران شمال غربی افغانستان شمال غربی ایران شمال غربی تهران شمال غربی زرقان شمال غربی کردستان شمال لبنان شمال مدیترانه شمال مرز افغانستان شمال کابل شمیران شنگتن دی. سی شهر salt lake شهر ایوانو. شهر بابک شهر ری شهر فاس شهر مقدس قم شهر نیوجرسی شهربابک شهرداری تهران شهرری شهرهای ساحل دریایی خزر شهرک سلماس شهرک غرب شهرک های جمشیدیه شهرکرد شهرکهای الون شهریار شهستان پهلوی شهسوار شورای امنیت ملی آمریکا شوروی شوروی اروپای شرقی شوروی نکرومه شورویها شوروی‌. شوش شوشتر شوشمی شیخ نشین ها شیخ نشین های خاورمیانه شیخ نشین های خلیج شیخ نشین های خلیج فارس شیخان شیراز شیراز و تبریز شیراز. شیراز  شیرازی شیروان شیری پونو شیلی شیلی. شیکاگو شیکاگو ییل شیگاگو صباح صحرای «نقب » صحرای اشغال شده سینا صحرای جنوب آفریقا صحرای سینا صحرای غربی موریتانی صحرایی سینا صنار مآمدی صنعا صوفیا صوفیه صوفیه و ورشو) صیدا طائز طائف طایر طبس طرابلس طنجه طوالش ظفار ظفار غربی ظهران عادی برای بن عادی برای تهران عباس آباد عبدالرحمن منصوری عثمان عثمانی عثمانیه عجمان عدن عراق عراق. عراقی عراقیها عربستان عربستان جنوبی عربستان سعودی عشرت آباد عشق آباد علاقه بند علی میناچی علیا عمارت کنگره در واشنگتن (Hill) عماره عمان عنفوان عمر عین جالوت عین دار غرب اروپا غرب ایران غرب تهران غرب سیبری غرب مشهد غزنی غزه غنا ـکردستان فئودوسیا در ساحل دریای سیاه فارس فالکون فاماگوستا فاهود فتر وابسته دفاعی آمریکا فجیره فخرآباد فرات فرات سفلی فرانتک فرانسه فرانسه  فرانسوی فرانکفورت فرانگفورت فردوس فرماندهی نیروی دریایی در انگلستان فرمز فرودگاه فرودگاه (Sde Dov) اِسْدِ دوف فرودگاه «هیترو» فرودگاه «هیترو»ی لندن فرودگاه اصفهان فرودگاه بغداد فرودگاه بنگورین (لود) فرودگاه بین المللی «سیب» فرودگاه بین المللی بن گوریون اسرائیل فرودگاه بین المللی تهران فرودگاه بین المللی مهرآباد فرودگاه بین المللی کابل فرودگاه تبریز فرودگاه تمپلهوف فرودگاه تهران فرودگاه جدید تهران فرودگاه خاتمی اصفهان فرودگاه دالاس فرودگاه دوشان تپه فرودگاه رانگون فرودگاه زاهدان فرودگاه مهر آباد فرودگاه مهرآباد فرودگاه مهرآباد تهران فرودگاه هاهایا (Hahaya) فرودگاه هیترو فرودگاه کابل فرودگاهها فروشگاه خواربار ارتش فروشگاه. فری فریتاون فسا فلسطین فلسطین اشغالی. فلورانس فلوریدا فنلان فنلاند فهود فورت براگ فورت هولابرد فورت پراگ فورث لسلی جی فورث لون ورث کانزاس فورث لیون ورث فورث لیون ورث کانزاس فورث مایر فورث مایر ویرجینیا فورث مک نایر واشنگتن فورث گوردون جورجیا فومن فیجی فیربانکس فیروزآباد فیضیه فیلادلفیا فیلیپین فیلیپین. قارن اعلم قاره آفریقا قاره آمریکا قاره آمریکای شمالی قاسملا قاهره قاهره کاراکاس قبا قبرس قبرس. قبرستان بهشت زهرا قبرستان مسگرآباد در شرق تهران قبور شهدای قم قدس قرارگاه تهران قرارگاه رم قرارگاه ساف قرارگاه سیا در تهران قرارگاه سیا در کابل قرارگاه مدنسکی قرارگاه های نظامی شوروی قرارگاه کابل قره تپه قروه قزاقان قزاقستان قزوین قسطنطنیه قصر ارگ قصر خلق قصر دارالامان قصر مرمر قصر یخ قصرشیرین قصرهای شاه قطر قفقاز قفقاز شمالی قفقازیه جنوبی قلعه آپاچی قلقیلیا قله زیبای البرز قله های رشته کوه البرز قلهک قم قنات قندهار قندی قنیطره قهرمانشهر (کرمانشاه سابق) قهوه خانه های وین قوشجی قوچان قوین بزرگ (عمان) قوین کوچک قیام سیاهکل قیریات شمونه قیریاط اربع لئوپولدویل لائوس لاباک لابراتوار لار لارخانه لارناکا لارچمونت نیویورک لارک لاس و گاس لاس وگاس لاسپنر لاشار لامبراکیس لانه جاسوسی لانه جاسوسی آمریکا لانه جاسوسی آمریکا در تهران لانگلین ویرجینیا لاهه لاهور لاهیجان لاوان لاپاز لاکلند لاگدو لاگوآگریو لاگوس لایپزیک در آلمان شرقی لبنان لبنانی لتاکیه لخویر لرستان لزون لس آنجلس لسبلا لسوتو لسوس لمان لندن لندن و تل آویو لندن. لنگرود لنگرگاه لنینگراد لهستان لوآندا لوآنگو لواندا لوبومباشی لود لوزاکا لوس آنجلس لوف لومه لوموند لوکازا لوکزامبورک لوکزامبورگ لوکونیا لوگان لوگان (LOGAN) لوگزامبورگ لویزان لویس لیس لی سه (Lycees) فرانسوی لیبرویل لیبری لیبریا لیبریا. لیبی لیبیایی لیسبون لیسیر لیما لیماسول لیندسی آلمان لینکلن لینگراد لینگن لیون لیپاجا لیکود م) م. ) م» سوئز مؤسسه بروکینگز مؤسسه تربیت معلم دانشگاه بغداد مؤسسه زبان های خارجی مسکو ماتون (کست) در پکتیا ماثورا (Mathura) ماجورکا ماداگاسکار مادرید ماراس مارتابان مارتابان سیتی مارجون ماردین مارون مارونیاس مارچامارکا ماری مازندران ماساوانا ماساچوست مالایا مالت مالزی مالزی. مالزیا مالویناس مالی ماناوادر ماناگوا مانیل ماهاولی ماهاولی (Mahaweli) ماهشهر ماوراءالبحار ماوراءبحار ماپوتو ماکائو ماکو ماگدالنا ماگدالنای میانه مجار مجارستان مجارستانی مجتمع انگلیسی مجتمع بندری جبل علی مجتمع صنعتی بهشهر مجتمع فلور در پازانان مجتمع مس سرچشمه مجتمع مسکونی میکرایون مجتمع مونتاژ اتومبیل سازی مجتمع پتروشیمی بندر شاهپور مجلس مجلس خبرگان مجلس سنا مجلس سنا در تهران مجلس سنای آمریکا مجلس سنای ایالات متحده مجمع الجزایر فیلیپین مجمع عمومی سازمان ملل متحد مجیدیه محل سکونت رضا امینی محله میکرویان کابل محله هارلم نیویورک مدارس مدارس آمریکایی مدارس علوم دینی مدارس علوم مذهبی اهواز مدارس عمومی مدارس میسیون پروتستان ایالات متحده مدارس میسیونری ارومیه مدرس مدرسه مدرسه آر. سی. دی مدرسه آمریکائی ها در تهران مدرسه آمریکایی مدرسه آمریکایی تهران مدرسه ابتدایی «نمازی» مدرسه اقتصاد لندن مدرسه اقتصاد پاریس مدرسه انگلیسی زبان حبیبیه مدرسه جامعه بین المللی شیراز مدرسه دارالفنون مدرسه دینی فیضیه مدرسه رازی (فرانسوی) تهران مدرسه رازی (فرانسوی) در تهران مدرسه زبان نظامی کالیفرنیا مدرسه علوم دینی فیضیه مدرسه علوم قرآنی مهاباد مدرسه علوی مدرسه فارابی مدرسه فیضیه مدرسه فیضیه قم مدرسه لاتنر (LOTTENER) هاروارد مدرسه متوسطه «سلطانیه» مدرسه متوسطه رازی (فرانسه) مدرسه مذهبی مدرسه مذهبی شهر قم مدرسه ملی در تهران مدرسه میسیون مدرسه نرس ها در شیکاگو مدرسه نظام در تهران مدرسه پزشکی در دانشگاه کابل مدرسه کامیونیتی تهران مدفورد مدوژیه مدیترانه مدیترانه شرقی مدیترانیه مدیسون مدینه مراغه مراکز خطوط هوایی مراکش مراکش (مغرب) مرجان مرز اسرائیل مرز بازرگان مرز تبریز مرز رومانی و شوروی مرزهای شرقی ایران مرغداری مرغ‌داری مرند مرودشت مرکز الهیات قم مرکز اگزیستانسیالیست های تهران مرکز ایرانی هاروارد مرکز بازرگانی. مرکز تجاری آمریکا در تهران مرکز تجاری آمریکا در مسکو مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه پهلوی مرکز فرهنگی عباس آباد مرکزی مرگ ور مریلند مریوان مزار شریف مزارشریف مزرعه مزرعه کاشفی نزدیک مهر گرد مساجد مساجد تهران مساجد جنوب تهران مساجد شاه مساجد لرزاده مسافرخانه مسایاخا مسجد مسجد آبی مسجد آبی (حسینیه ارشاد) مسجد ارامنه مسجد اصفهان مسجد اعظم تجریش مسجد الاقصی مسجد انصاری مسجد بازار مسجد بزرگ تهران مسجد جاده قدیم شمیران مسجد جامع جاده شمیران مسجد جامع سنندج مسجد حاج الشعبان مسجد حاجی شعبان مسجد حسین آباد مسجد سلیمان مسجد شاه مسجد شفا مسجد فخرالدوله مسجد فرح شمالی مسجد فرشته مسجد قبا مسجد قبای تهران مسجد میدان شهناز مسجد نیاوران مسجد ژاله مسجد کانون توحید مسجد گوهرشاد مسجدالاقصی مسجدسلیمان مسقط مسقط آتن مسکو مسکو. مشروب فروشی ها مشروب فروشیها مشهد مشکین شهر مصر مصر و اسرائیل مصری مصریها مطبوعات آمریکا معابد معابد هندوها معادن معادن ذغال سنگ ایشپوشتا معادن فسفات مراکش معبد اصلی قم معبر لوکل معدن طلای کالانا مغازه ها مغولستان مقبره مقبره امام رضا مقبره معروف شیعیان ایران (در مشهد) مقدس نجف مقر فرماندهی نیروی هوایی آمریکا مقر ناتو مقرهای فرماندهی و ادارات مرکزی امنیت و اطلاعات نظامی و غیرنظامی ملایر ملبورن مناره مناطق اشغالی مناطق جنوبی ایران مناطق جنوبی تهران مناطق روستایی مناطق ساحلی آسیای شرقی مناطق غربی ایران مناطق فقیرنشین جنوب تهران مناطق نفتی مناطق نفتی آلما مناطق نفتی خوزستان مناطق نفتی شرق بغداد مناطق ویشی فرانسه مناطق کردنشین مناطق کردنشین ایران مناطق کوهستانی منامه منامی مندلی مندوزا منزل آیت اللّه خمینی در عراق منزل اسلامی منزل هرتز منزل گریفین در واشنگتن منطقه Caucasus منطقه «سیترا» منطقه «هاور» منطقه «چاک» منطقه آب های ایران منطقه آسکودار استانبول منطقه آمریکای لاتین منطقه اسفناک منطقه امنیتی MOV منطقه ایلیاتی منطقه بوردا در آبادان منطقه بوطبول منطقه تجریش منطقه جلدیان منطقه خاورمیانه منطقه خلیج منطقه خلیج (فارس) منطقه دروس شمال تهران منطقه ربع الخالی منطقه سلسله جبال البرز منطقه سمی پالاتینسک منطقه سنتو منطقه سنجاب منطقه سنجابی منطقه سونینا منطقه شمال تهران منطقه شمیران منطقه صنعتی جبل علی منطقه ظهران منطقه غربی ایران منطقه قبا منطقه مجنون منطقه مرکزی آناتولی منطقه مناقیش منطقه هزاره جات منطقه وینترشال منطقه کانال سوئز منطقه کرانه غربی منطقه کردنشین منطقه کردنشین ایران منطقه کردنشین شرق ترکیه منطقه کردنشین غرب ایران منطقه کرکوک منگل منیفه مهاباد مهانه یهودا مهرآباد مهران مهرگرد موترویا موتورپول موخانوفو مورامانگا مورمانسک مورگورو موریتانی موریتوس موریس. موزامبیک موزامبیک آنگولا موزه آرمیتاژ موزه ملی قطر موزه های فیلادلفیا موزیر موساندام موسوما موصل مولادی مولیبدن مونت کلر مونترال مونتری مونتری کالیفرنیا مونته مونته ویدئو مونتکاتینی مونروویا مونرویا مونرویا. مونشن گلادباخ مونوریا مونکوا مونگولیا مونیخ مونیخ آلمان موگادیشو موگیلف مکران مکزیک مکزیک. مکزیکو مکزیکو (پایتخت مکزیک) مکزیکوسیتی مکه مگادیشو می سی سی پی می. سی. سی. پی میادر توکیو میامی میاندوآب میانه میخانه های لندن میدان 17 شهریور میدان 24 اسفند میدان آزادی (شهیاد سابق) میدان آزادی (میدان شهیاد سابق) میدان ارک میدان امام حسین میدان امام خمینی میدان اورلی میدان بهارستان میدان تجریش میدان سپه میدان شاه میدان شاهرضا میدان شهدا میدان شهدا (ژاله سابق) میدان شهناز میدان شهناز در انتهای شرقی خیابان شاهرضا میدان شهیاد میدان شوش میدان فرح آباد میدان فردوسی میدان فوزیه میدان قدیمی 25 شهریور میدان قزوین میدان هانس کام میدان های نفتی میدان های نفتی آرامکو میدان های نفتی ایران میدان های نفتی جنوب ایران میدان ولی عصر (میدان ولیعهد سابق) میدان ونک میدان ژاله میدان ژاله تهران میدان کندی میدان گمرک میرام شاه میرداماد میشیگان میلان میمنه مین میناالاحمدی) میناب میندلو مینسک مینه سوتا مینیاپولیس میوسن میکرویان نائودرو نابلس ناتو ناتیه ناحیه قفقاز ناحیه لشگرک ناحیه گناباد ناخودکا نادیم نارمک ناقوره نامیبیا نانسی ناهورکاتیا ناوا ناوهای YABAKBAR لارک ناوگان هوایی کویت نایروبی نبراسکا نبطیه نتانیا نجامنا نجف نجف آباد نجف اشرف نحرالبارد نحرالبارید نروژ نستوس نفت آبادان نقده نقده آذربایجان غربی نمایشگاه ادی گونینگ نمایشگاه انرژی اتمی نماینده عربستان سعودی نمایندگی آمریکا در برلین نمایندگی آمریکا در سازمان ملل نمایندگی آمریکا در صحرای سینا نمایندگی های اقمار شوروی در ایران ننگاهار ننگرهار نهارخوری انجمن ایران و آمریکا نهاوند نهر البریه نهریه نوآک شوت نوآکچوت نواحی مرکزی آسیایی روسیه نواحی پاراچینار نوادا نوادرو نوار غزه نوازیبو نوبا (An نورته نورث وست اورینت نورفولک نورنبرگ نورنوک نوریلسک نوسود نوشهر نوصیبین نوفل لوشاتو نووروسیک نووسیبرسک نووکوزنتسک نوکان نوگاردیا کریمه نپال نپال. نژو نکرومه نیام نیامه نیامی نیاوران نیجر نیجریه نیجریه و اندونزی نیدلیا نیدو نیروگاه آبی سالتو گراند نیروگاه اتمی نیروگاه اتمی آلمان در بوشهر نیروگاه اتمی بوشهر نیروگاه اتمی در بوشهر نیروگاه حرارتی اورهانلی نیروگاه روسی GHOROSAL نیروگاه لوجان دوکویو نیروگاه نوآکچوت نیروگاه های اتمی اروپا نیروگاه های اتمی بوشهر و اهواز نیروگاه هسته ای بوشهر نیروگاه کاوساک نیروگاهها نیروی دریایی نیروی دریایی سلطنتی را ساوث ویک نیروی هوایی نیروی هوایی آمریکا نیروی هوایی ایالات متحده نیریز نیشابور نیشنوارتوسک نیمروز نیوآیزنبرگ نیوجرسی نیوزلند نیوزیلند نیوولاریدو نیوپورت نیوکن نیویورک نیکاراگوئه نیکاراگوا نیکاراگویه نیکوزیا نیکولایف هائیتی هاروارد هارگی سا (Hargaisa) هالی شیعه هامبورگ هانالولو هاندیل هانوی هانیتا هاوانا هاوایی هاید پارک هایدلبرگ آلمان هبرون هبرون و حرم ابراهیمی هتل هتل آریا هتل آریامهر هتل آکارا (پایتخت غنا) هتل اوین هتل اینترناسیونال هتل اینترنشنال هتل اینترکنتینانتال هتل اینترکنتینانتال تهران هتل اینترکنتینانتال در مکه هتل اینترکنتینانتال کلن هتل خزر هتل خیبر اینترکنتینانتال هتل دوپون پلازا هتل سمیرامیس هتل شاه عباس هتل شرایتون هتل شرایتون واینتر کنتینانتال هتل فیلادلفیا هتل میفلاور هتل های سینا و امپریال و والدروف و رویال گاردن هتل هایت هتل هما هتل هیلتون هتل والدروف نیویورک هتل والدورف هتل ونک هتل پارک هتل کاسپین هتل کلاریج لندن هتل کلین هتل کورش هتل گلف هرات هراتیون انگلیس هرسین هرمز هرمزگان هروت هزاره هس ارزنه» هشتپر طوالش هفت تپه هلسینکی هلند هلند (صلیب کماندو) هلندی هلهول همدان هند هند و انگلستان هند و پاکستان (INDO هندوراس هندوراس. هندوستان هندی هندیها هنگ کنگ هوستون هیروشیما هیلتون هیلتون هتل هیلکوپتر می هیما هیمالیا هیوسن و اروپای غربی و اوروگوئه و بردیجان و بلیز و خارکف و ساحل عاج و سورینام و ماداگاسکار و منطقه مدیترانه و مونترال و نیجریه واترگیت واتیکان وادی الاسواد واردات واشنگتن واشنگتن وزارت امورخارجه واشنگتن D.C واشنگتن DC واشنگتن آمریکا واشنگتن دی واشنگتن دی سی واشنگتن دی سی. واشنگتن دی. سی واشنگتن دی. سی. واشنگتن دی.سی واشنگتن دی.سی. واشنگتن دی: سی واشنگتن. واشنگتن. دی. سی واشنگتن. دی. سی. واشنگتن. دی.سی واشنگتن٬ دی سی. فرانسه واشنگتون واشگنتن وال استریت والتا والدروف والدولاب والدیویا والپاریاسو والیوو کاسیمپترومرترند وان واژه واکامونت وبراشیت وحدتی ورامین ورشو ورینوکو تاربلت وزارت اقتصاد وزارت امور خارجه وزارت امور خارجه آمریکا وزارت امور خارجه ایران وزارت امور خارجه واشنگتن وزارت امور خارجه واشنگتن دی. سی. وزارت امورخارجه ایران در واشنگتن وزارت امورخارجه در تهران وزارت خارجه وزارت خارجه آمریکا در تبریز وزارت خارجه در واشنگتن دی.سی وزارت خارجه واشنگتن  وزارت دادگستری وزارت دفاع وزارت دفاع واشنگتن وزارت عدلیه وزیر ارشاد ملی وزیر امور خارجه وست ارب وستینگهاوس وضچه ماتورین ولادی وستوک ولادی وستک ولت اندیس ولتای علیا ولتای علیا. ولگا ولگوگراد ولینگتون ونان ونتسپلیز ونزوئلا ونکوور ونیتسکی اوبلاست وپرتال وکتیل ویتنام ویتنام (جنوبی ویتنام جنوبی ویتنام شمالی ویتنام شمالی) ویرجینیا ویرجینیای غربی ویسبادن ویشناکاپتنام (vishnalaptnam) ویلیام کالج ویمنس وین وینگاپور وینگن وینیتسا وینیوس ّسفارت آمریکا پادگان «فرح آباد» پادگان «مک کوایر» پادگان آموزشی در سلطنت آباد پادگان جلدیان پادگان جمشیدیه پادگان خلیج پادگان خمینی (جمشیدیه سابق) پادگان زرهی پل چرخی پادگان سنندج پادگان فرح آباد پادگان لویزان پادگان مهاباد پادگان مهندسی خلیج پادگان نظامی پادگان های ایران پادگان هوایی دوشان تپه پادگان پل چرخی پادگان گارد شاهنشاهی در لویزان پادگورنی پارابلتومسک کمورف پاراماریبو پاراماریبو. پاراگوئه پارلمان پارلمانی پارماریبو پارک (وزرا) پارک فرح پارک گلستان پاریز پاریس پاریس. زیسک پاریس  پازانان پاسادنا پاسایک پاستازای اورینته پاسگاه پلیس پاسگاه گارد مرزی اسرائیل پاسیفیک پالاوان پالایشگاه پالایشگاه Zarqa پالایشگاه آبادان پالایشگاه اصفهان پالایشگاه بلژیک پالایشگاه تبریز پالایشگاه تهران پالایشگاه ساحلی آمریکا پالایشگاه شیراز پالایشگاه ماهشهرتأسیسات گاز اهواز و آقاجان پالایشگاه نفت آبادان پالایشگاه نفت بانیاس پالایشگاه نفت شیراز پالایشگاه نفتی آناتولی پالایشگاه های آبادان پالایشگاه های کارائیب پالیزبان پان آمریکن پاناما پاناماسیتی پاوه پاپوآ گینه جدید. پاکستان پاکستان و هند پاکستانیها پایتخت ایران پایگاه «مک گوائر» پایگاه بندر انزلی (پهلوی سابق) پایگاه بوشهر پایگاه تانک پل چرخی پایگاه تدین پایگاه جت های F پایگاه خاتمی پایگاه خاتمی (اصفهان) پایگاه خرمشهر پایگاه دریائی دماغه سوبیک پایگاه دریایی «چابهار» پایگاه دریایی انگلیس پایگاه دریایی بوشهر پایگاه دریایی حیفا پایگاه دریایی خرمشهر پایگاه دریایی سورو مورسک پایگاه دریایی چاه بهار پایگاه دماغه «سوبیک» پایگاه دوشان تپه پایگاه دوم نیروی هوایی تبریز پایگاه دیه گو گارسیا پایگاه زرهی پل چرخی پایگاه زیر دریایی آمریکایی پلاریس پایگاه سابق بریتانیا در جزیره GAN(گن) پایگاه شوروی در اقیانوس هند پایگاه شیراز پایگاه فیلادلفیا پایگاه مهرآباد پایگاه نظامی آمریکا در خلیج فارس پایگاه نظامی شاه خالد در الباطن پایگاه نظامی عباس آباد پایگاه نظامی علی آباد پایگاه نظامی پل چرخی پایگاه نیروی دریایی آمریکا در نیوپورت پایگاه نیروی دریایی بوشهر پایگاه نیروی دریایی خرمشهر پایگاه نیروی هوایی Reese در تگزاس پایگاه نیروی هوایی تبریز پایگاه نیروی هوایی در Fuerstenfeldbruckدر آلمان غربی پایگاه نیروی هوایی ماکسول در آلاباما پایگاه نیروی هوایی ویلیامز در آریزونا پایگاه های آمریکایی پایگاه های دریایی دمّان و جُبیل پایگاه های شاهرخی و وحدتی پایگاه های ناتو شوروی پایگاه های هوایی پایگاه های هوایی Nellisو Travis پایگاه های هوایی عراق پایگاه های هوایی وحدتی (دزفول) و تبریز پایگاه هلی‌کوپتر اصفهان پایگاه هوائی کلارک پایگاه هوانیروز پایگاه هوایی پایگاه هوایی (وفره بیاض) پایگاه هوایی Fuerstenfeldbruck پایگاه هوایی «مک گوائر» پایگاه هوایی احمد الجابر پایگاه هوایی ادوارد پایگاه هوایی باگرام پایگاه هوایی بندرعباس پایگاه هوایی بوشهر پایگاه هوایی بگرام پایگاه هوایی تدین شیراز پایگاه هوایی خاتمی پایگاه هوایی دزفول پایگاه هوایی دوشان تپه پایگاه هوایی رایت پایگاه هوایی شینداد پایگاه هوایی ماکسول پایگاه هوایی مصدق پایگاه هوایی مهرآباد پایگاه هوایی مک گوائر پایگاه هوایی وحدتی پایگاه هوایی ویلیامز پایگاه کیپ کندی پایگاه یکم و هفتم ترابری پایگاه ۲۱ نیروی هوایی پایگاه هوایی مهرآباد پت دویچ پتاتیکوا پتانها پترزبورگ پترسن پترو آنگول پتروبراس پتروشیمی جبیل پترولئوس پتن پتوپریموس پدافند هوایی پادگان بهبهان پراودا پراگ پرتامینا پرتغال پرتغال. پرتوریا پرم پرو پروتاریا رباط پروتستان پرینستون پرینوس پشتونستان پشتونستان (بلوچستان بزرگ) پطرزبورگ پطروس غالی پغمان پل سیدخندان پل چرخی پلنتینگا پلنگ پلیتزردورف پلیس پلین دیوی پمبینای غربی آلبرتا پنتاگون پنج کشور اسکاندیناوی پنجاب پنجوین پنسیلوانیا پوتوار پوتوسی پوتومایو پودولسکی پورت آواسپاین پورت آوپرینس پورت سعید پورت لوئیس پورت واسپاین پورتریکو پورتوریکو پورتوریکو. پورتوپیریماورا پوردو (Purdue) پوزاریکا پولیساریو پونگا پوهانگ پکتیا پکتیکا پکن پی ریتی پیتزبورگ پیرانشهر پیشاور پیشاور (پاکستان) پیونگ یانگ پیچ در ایران چ چابهار چابهار و کنارک چاتانوگارا چاد چاد. چالوس چاه بهار چاه های نفت چاک چاکو چرومکین چساران چلیابنیسک چلیابینسک چمدار چمکانی چناکیاپوری چنسری Chancery چهار محال بختیاری چهارمحال چوبوت چچن چک اسلواکی چکسلواکی چیاپاز چیس چیس مانهاتان چیشلوم چیغه سرای چین چین و آمریکا چین کمونیست چینیها چیکو چیکو کالیفرنیا ژاندارمری خوانسار (منطقه اصفهان) ژاندارمری سیستان و بلوچستان ژاپن ژاپن و یونان ژاپن. ژاپنی ژاپنیها ژن ژنو ژوهانسبورگ کابل کابل اسلام آباد کابل. کابودلگادو کابیندا کابینه کاتاران کاتماندو کاتونو کاخ ارگ کاخ ارگ (خانه خلق) کاخ الیزه کاخ سعدآباد کاخ سفید کاخ سفید واشنگتن کاخ سیف کاخ مرمر کاخ ملک آباد کاخ نیاوران کاخ چهلستون کاخ گلستان کارائیب کاراداگ کاراندیتی کاراچوک کاراکا کاراکاس کارتاجنا کارخانجات کارخانجات نساجی کارخانجات ونک کارخانه کارخانه ابریشم بافی گورکی در مسکو کارخانه اردنانس تونگی (Tongi) کارخانه اورهانلی (Orhaneli) کارخانه تراکتورسازی تبریز کارخانه تراکتورسازی مالون کارخانه جات اسلحه آمریکا کارخانه ذوب آهن کارخانه ذوب آهن اصفهان کارخانه ذوب آهن ایتالیایی در بندرعباس کارخانه ذوب آهن روسیه کارخانه ذوب آهن عنابه (Annaba) کارخانه ذوب آهن و نورد کارخانه سیمان آبیک کارخانه شیشه سازی آبگینه کارخانه فولاد کارخانه ماشین سازی کارخانه نساجی کارخانه نساجی Hitaura کارخانه نساجی هاساهیسا (Hasahaisa) کارخانه پلی اکریل اصفهان کارخانه پپسی کولا کارخانه کبریت سازی توکلی کارلسروهه یا بن کاروانسرای سفارت تهران کارولینای شمالی کارک کارکورام (Karakoram) کازابلانکا کازرون کاستاریکا کاستاریکا. کاسگین کاسیتو کاسیگین کاشان کافه زاخرو کافه پلاس دوترن کالج Lafayette کالج آر. سی. دی. در تهران کالج آمریکایی کالج آمریکایی تهران کالج ارتش فرانسه کالج اقتصادی لندن کالج البرز کالج البرز تهران کالج البرز در تهران کالج السمر و دانشگاه کمبریج در انگلستان کالج اوهایو کالج اکسیدنتال کالج اکسیدنتال لوس آنجلس کالج ایالتی سان خوزه کالج حبیبیا کالج دیولیس و الکینز کالج مرکزی فرانسه. کالج معلمان رضاییه کالج کادوری کالوواری کالیفرنیا کالیفرنیای جنوبی کالیمانتان شرقی کامبوج کامبیتی کامرانیه کامرون کامپالا کامپه چی کامپوس کامپیل کامیاران کان(فرانسه) کانادا کانال اسماعیلیه کانال سوئز کانال مجردا کانال پاناما کانبرا کانزاس کانزاس سیتی کانسیگراد کانوپ کانیزار کاهوتا کاوالا کاوانو کاورشم کاپ بن (Medjerda کاکتوس کبوترآهنگ (روستایی نزدیک کرمانشاه) کبکان کتابخانه USICA در تهران کتابخانه آژانس ارتباطات بین المللی کراس نویارسک کراسنویارسک کرامه کرانه کرانه غربی کرانه غربی رود اردن کراچی کربلا کرتانوس کرج کرخه کردستان کردستان ایران کردستان ترکیه کردستان عراق کرمان کرمانشاه کرمانشاهان کرملین کرمنچوگ کرنج کرند کرند عرب کرنل کره کره (جنوبی کره جنوبی کره زمین کره شمالی کروپ آلمان کرکو کرکوک کریما کریمه کشمیر کشور چاد کشورهای OECD کشورهای آسیایی و آفریقایی کشورهای آفریقا کشورهای آفریقایی کشورهای اروپای شرقی کشورهای اروپای غربی کشورهای اروپایی کشورهای اسلامی کشورهای اسلامی آفریقایی کشورهای اسکاندیناوی کشورهای بالکان به خصوص رومانی کشورهای بلوک (شرق) کشورهای بلوک شرق کشورهای بلوک شرقی کشورهای بلوک شوروی کشورهای بلوک غرب کشورهای بلوک کمونیست کشورهای بلوک کمونیستی کشورهای جنوب اروپا کشورهای جهان سوم کشورهای خاورمیانه کشورهای خلیج کشورهای خلیج فارس کشورهای شمال اروپا کشورهای عرب کشورهای عرب حوزه خلیج فارس کشورهای عرب خاورمیانه کشورهای عربی کشورهای عربی خلیج کشورهای عربی خلیج فارس کشورهای غربی کشورهای غیر عرب خاورمیانه کشورهای غیر متعهد کشورهای غیر کمونیست کشورهای غیراوپک کشورهای غیرمتعهد کشورهای غیرکمونیست کشورهای غیرکمونیستی کشورهای فرات علیا کشورهای کمونیست کشورهای کمونیستی کشورهای کمونیستی (شوروی کشورهای کمونیستی اروپای شرقی کعبه کفر حمان کفرقاسم کلارآباد کلرادو کلمبو کلمبیا کلمبیا. کلوپ تهران کلوپ قایقرانی کلوپ معلمین کلوپ وزارتخانه کلوپ کشوری شاهنشاهی (سلطنتی) کلکته کلیسا کلیساها کلیساهای مسیحی کلیساهای مسیحیان کلیسای LDS کلیسای انجیلی آلمان کلیسای جامعه کلیسای جامعه مسیحیان تهران کلیسای سیاه (قره کلیسا) کلیسای مسیح در آکسفورد کلیسای کامیونیتی کلینیک پشتو کلیولند کمبریج کمبریج ماساچوست کمپ دیوید کمپ دیوید در ژنو کمپانی تصفیه کمپانی نفت ایران و انگلیس کمپانی های نفتی کمیته کمیته تهران کمیته میدان ژاله کمیته های انقلاب کنتاکی کنسول کنسول آمریکا کنسول آمریکا در اصفهان کنسول آمریکا در تبریز کنسول اصفهان کنسول انگلیس کنسول ایالات متحده کنسول تبریز کنسول ترکیه کنسول سفارت در تبریز کنسول شیراز کنسولگری کنسولگری خرمشهر کنسولگری آمریکا کنسولگری آمریکا در اصفهان کنسولگری آمریکا در ایران کنسولگری آمریکا در تبریز کنسولگری آمریکا در جنوب کنسولگری آمریکا در خرمشهر کنسولگری آمریکا در شیراز کنسولگری اصفهان کنسولگری امریکا در تبریز کنسولگری انگلستان کنسولگری انگلیس کنسولگری انگلیس در خرمشهر کنسولگری ایران در دهلی نو کنسولگری ایران در واشنگتن کنسولگری تبریز کنسولگری ترکیه کنسولگری در تبریز کنسولگری شوروی کنسولگری شوروی در تهران کنسولگری شیراز کنسولگری عراق کنسولگری لندن کنسولگری های در اصفهان و شیراز کنسولگری های آمریکا کنسولگری های آمریکا در اصفهان کنسولگری های آمریکا در اصفهان و تبریز کنسولگری های آمریکا در ایران کنسولگری های تبریز و اصفهان کنسولگری پاکستان در مشهد کنسولگریهای اسرائیل کنکنیکات کنگره کنگره ایالات متحده کنگو کنگو. کنیا کنیا. کهکیلویه و بویر احمد کهگیلویه و بویراحمد کوآندا کوئتا کوالالامپور کوالالمپور کوبا کوبان کوبیشف کوتونو کودکستان کوران کوربا (Korba) کوزباس کوفاس کوماسی کومودور کوموروس. کوناکری کوندوز کوندوز  کونوکو کوه های بلوچستان و پاکستان کوه های شمال تهران کوه های پکتیا کوهات کوههای اورال کوچه اردلان کوچه امیرکبیر کوچه سیمرغ کوچه شاپور علیرضا کوچه محتشم کویت کویت پاریس کویت. کویته کویداد دل کارمن کویر الاحساء کویسنجاک عراق کپنهاک کپنهاگ کپکان کیبوتز (مزارع اشتراکی) کیبوتز مانارا کیبوتس کفریووال کیتو کیش کیف کینشازا کینگ استون کینگزتون کینگستون کیو. آر. رام کیو. آر. کابل کیپ ورد. کیگالی کیگالی و رواندا گئورگیا گابن گابن. گابورون گاقرآباد گالاتی گامبیا گجرات گرانادا گراند هاربور گرانچاکو گرجستان گرنوبل فرانسه گرودنو گروندین گرگان گرینویچ گلاسپی گلستان هشتم گلف گمبورن گمرک گناباد گناوه گنبد گنبد کاووس گنبدکاووس گو گارسیا گواتمالا گواریکاتو گوانتانامو گورستان اصفهان گورستان اهواز گورستان بهشت زهرا گورستان تهران گورستان های قدیمی گوروشیر گورکی گورکیف گویان (Guyana) گویان. گچساران گیتسبورگ گیس گیس کیرشن گیسن گیلان گیلگیت بالتستان گینس ویل گینه گینه استوایی. گینه بیسائو یاانونده یااونده یاسوج یاطار یافا یالات متحده یالتا یامالو یاکوت یاکوتسک یاکوتیا یبال یزد یمن یمن جنوبی یمن شمالی یمن شمالی و جنوبی ینبع ینت ایندین یوتا یودوکان یورنگوی یورکوفتسی یوستو ایلیمسک یوسف العلوی یونان یونیون یوگسلاوی یوگسلاوی و شوروی یوگسلاوی و لهستان یوگسلاوی و کوبا ییل ”کلیسا“