تحلیل رابطه اسرائیل در خاورمیانه

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: وزارت امور خارجه - واشنگتن دی - سی

سری

به: مجمع گردآوری خلاصه های اطلاعاتی با حق تقدم

1358-05-02- 1979-07-24

متن سند

خلاصه اطلاعاتی شماره 859

سند شماره (38)

تاریخ: 24 ژوئیه 1979 - 2 مرداد 1358

سری

از: وزارت امور خارجه - واشنگتن دی - سی

به: مجمع گردآوری خلاصه های اطلاعاتی با حق تقدم

موضوع: خلاصه اطلاعاتی شماره 859

(پاراگرافهای 3 -1 محرمانه می باشد).

1 - اسرائیل - اردن: مجادله بر سر آب یرموک. به نظر می رسد که مجادله بر سر آب یرموک میان اسرائیل و اردن اساسا بدون حادثه ای که منجر به تشدید اقدامات سیاسی شود بر طرف گردیده است. علت مداخله نظامی تشدید این تضاد بوده است که نماینده مختار دره اردن به مردمش دستور داد که آب را به میزان حداقل وارد کانال شرقی قور بنمایند، تا حداقل نیاز اردنی ها بر طرف شود تا نتیجتا قسمت اعظم آب رودخانه یرموک جریان یابد.

افزایش جریان آب در 18 ژوئیه به وسیله اسرائیلیها تأیید گردید، لیکن از طرف آنها به دولت در این زمینه گزارشی داده نشده بود.

2 - این تهدید اسرائیل مبنی بر متوسل شدن به قوه نظامی در صورت لزوم، می تواند در تصمیم گیری اردنیها مبنی بر برقراری مجدد جریان آب به میزان مورد قبول تل آویو حتما تأثیر داشته باشد.

3 - پیش بینی می شود که اجلاس دیگری از کارشناسان فنی اسرائیل و اردن در کنار رودخانه صورت بگیرد تا تصمیم بگیرند که چگونه بهترین وجه مرحله دوم کار بلدوزر را آغاز نمایند. (پاراگراف 4 تا 9 محرمانه است).

4 - سازمان وحدت آفریقا: نتایج اجلاسیه - اجلاس هفته گذشته سازمان وحدت آفریقا در موزویاء کیبریا به طور غیرعادی خصمانه بود. چهل و هشت هیئت نمایندگی از انتقاد در مورد ابتکارات خاورمیانه ای مصر سرباز زدند، از به رسمیت شناختن رژیم موزوروا در زیمبابوه - رودزیا امتناع ورزیدند، و اعلام نمود که مراکش تنها کشوری است که می تواند کنترل اجرائی در صحرای غربی داشته باشد.

5 - همچنان که در تجزیه و تحلیلهای سیا تذکر داده شد مسائل خاورمیانه تقریبا بر جلسه حکمفرما بود. چندین قطعنامه با اتفاق آراء به تصویب رسید. قطعنامه ها با چنان مهارتی عبارت بندی شده بود که فقط آنهایی به تصویب نمی رسید که به حاکمیت مناطق عربی و به رسمیت شناختن فلسطینیها نسبت به

ص: 478

کشور خودشان، و به رسمیت شناختن سازمان آزادی بخش فلسطین به عنوان تنها نماینده قانونی فلسطینیان صدمه می زد.

6 - راه حلهایی در رابطه با جنوب آفریقا در آخرین دقایق بدون هیچ گونه بحثی به تصویب رسید.

سازمان وحدت آفریقا به رسمیت شناختن دولت موزوروا را از طرف انگلیس یا آمریکا مورد تأیید قرار نخواهد داد و رفع مجازات را اقدام خصمانه ای تلقی خواهد کرد. جبهه میهن پرستان به عنوان «تنها نماینده قانونی و معتبر مردم زیمبابوه» معرفی شد. - در حالی که قبل از آن این جبهه به عنوان تنها گروه آزادی بخش معتبر به رسمیت شناخته شده بود.

7 - طبق اظهارات سفارت آمریکا در مونروویا، اعضای سازمان وحدت آفریقا در مورد مفهوم راه حل زیمبابوه دچار شک و تردید شده اند. تمام آنها در مورد اخطاری که به قدرتهای غربی نموده بودند که موزوروا را به رسمیت نشناسند و یا رفع مجازات نکنند متفقا رأی دادند، اما در مورد اینکه آیا زمان آغاز مذاکرات جهت دستیابی به یک راه حل فرا رسیده یا نه هم عقیده نیستند. کشورهای خط مقدم جبهه مدعی هستند که هیچ چیزی را که مانع آغاز مذاکرات باشد، نمی بیند.

8 - قطعنامه های مربوط به صحرای غربی پس از مشاجرات بسیار بالاخره با اکثریت دو سوم به تصویب رسید. بعد از اینکه این سازمان به مراکش تذکر داد که دولت مراکش فقط کنترل اجرائی بر منطقه را دارد و نه حق حاکمیت به آنجا را، مقامات مراکش جلسه را ترک کردند. قطعنامه خواستار آتش بس و رفراندومی برای تعیین وضعیت صحرا شد.

9 - رئیس جمهور لیبریا، تولبرت که ریاست اجلاسیه را به عهده داشت موضوع چاد را از دستور مذاکرات حذف کرد و بحث شدیدی را که درباره اوگاندا بین تمامی نمایندگان اصلی در گرفته بود، قطع نمود.

10 - (سری / غیرقابل رؤیت برای خارجیان) سوریه - اتحاد جماهیر شوروی: تحویل جنگنده ها افزایش یافته است. علی رغم امضاء قراردادهای محدود بین مسکو و دمشق، عمان اتحاد جماهیر شوروی به طور مداوم هواپیماهای جنگنده پیشرفته را در اختیار سوریه قرار می دهد. کالاهای تحویلی سنگین غیرعادی شوروی در ماه ژوئیه شامل هشت میگ 23 - اولین (محموله - م) تحویلی از سال 1977 و 24 میگ 21 می باشد. تعداد کل این کالاهای تحویلی در سال جاری به 68 هواپیمای جنگنده می رسد. که به رقم کل هواپیماهای تحویلی توسط شوروی در هر یک از چهار سال گذشته نزدیک است.

لیکن ما نمی دانیم که کل این تجهیزات تحویلی در برگیرنده تمام قراردادهای مهم اخیر است که در سال 1977 به امضاء رسیده و ما از آنها مطلع هستیم یا خیر. مذاکرات برای یک معامله گسترده جدید میان شوروی و سوریه در ماه آوریل به پایان خواهد رسید. لیکن ما نتوانستیم تأییدیه ای برای قراردادهایی که احتمالاً اخیرا امضاء شد به دست بیاوریم. در صورتی که شوروی در ماههای آینده نیز به صورت کنونی جنگنده و دیگر سلاحها را تحویل سوریه دهد در کل مجموع این محموله های تحویلی در سال 1974 بی سابقه خواهد بود.

(پاراگراف 10 تا 17 طبقه بندی نشده)

11 - اسرائیل - سازمان نظارت بر قرارداد متارکه سازمان ملل: یادین، معاون نخست وزیر اسرائیل در 23 ژوئیه گفت که آمریکا در کمپ دیوید اعلام کرده بود که در صورتی که مدت اقامت نیروهای اضطراری

ص: 479

سازمان ملل تجدید نگردد «از یک نیروی چند ملیتی، دیگر به جای آن استفاده خواهد شد.» ناظرین سازمان ملل تنها می تواند به گزارش وقایع بپردازند نیروی بین المللی باید تخلف از قرارداد را جلوگیری کرده... آزادی دریانوردی را تأمین نماید و مثلاً روزنامه معاریو گزارش داد که اسرائیل با یک برخورد شدید با آمریکا مواجه خواهد شد. مذاکرات بین مصر و اسرائیل گزارش شده و حاکی از آن است که مصر از پیشنهادات نیروی متارکه سازمان ملل راضی نیست.

12 - وضع مزاجی بگین: گزارشی است از آسوشیتدپرس در مورد وضع مزاجی بگین مبنی بر اینکه دکترهای بگین گفته اند که او 25 درصد بینایی چشم راست و 10 درصد از بینایی چشم چپ را به خاطر گرفتگی شریان از دست داده است.

13 - پرز - مصر. گزارشی است در مورد ملاقات شیمون پرز با سادات در اسکندریه.

14 - اسرائیل - ترکیه: گزارشی است از رویتر مبنی بر اعتراض دولت ترکیه به اسرائیل در رابطه با مسئله گروگانگیری در سفارت مصر.

15- درگیریهای هوایی اسرائیل و لبنان: گزارشی است از بمباران هوایی لبنان به وسیله اسرائیل که گروهی کشته و زخمی به جای گذاشته است و دولت لبنان اعلام نموده است به خاطر این موضوع شکایت خواهد کرد و نخست وزیر لبنان الحص نیز گفت که این یک «اقدام جنایتکارانه خشن» بوده است.

16 - آمریکا - ساف: گزارشی است از روزنامه چپگرای لبنانی السفیر در مورد اظهار آمادگی عرفات برای گفتگو با آمریکا.

17 - گفتگوها - مصر: گزارشات مطبوعات مصری در رابطه با سخنرانی معاون رئیس جمهوری مصر، مبارک در کمیته مرکزی اتحادیه سوسیالیستی عرب به مناسب سالگرد انقلاب 1952.

(الف): وی خاطرنشان ساخت که جمال عبدالناصر اولین رهبری بود که قطعنامه 242 سازمان ملل و طرحهای جارزنیگ و راجرز را پذیرفته بود.

(ب): وی ادعا کرده است که مخالفین فایده ای را که در صورت عقب نشینی اسرائیل و به رسمیت شناختن اسرائیل توسط اعراب حاصل می گردد، مشاهده نکرده و نمی کنند.

(پ): و اعلام نمود که مصر خواستار پیشرفتهای ملموس در مذاکرات خودمختاری است که در غیر این صورت «نتایج مرگباری» را به دنبال خواهد داشت.

(ت): و اصرار نمود که خود مختاری علاوه بر مردم باید شامل زمین نیز باشد و یک «دولت فلسطینی» باید دارای اختیارات قانونی و قضایی باشد.

(ث): اعلام نمود که پیشنهاد اسرائیل به عنوان یک راه حل «غیرقابل پذیرش است».

18 - مصر - آمریکا: مطبوعات مصری در 23 ژوئیه با خط درشت اظهارات ساندرز در کنگره آمریکا را درباره نیاز مصر به جنگنده های اف - 4 به منظور تأمین امنیت دره نیل، کانال سوئز و سودان چاپ کرده بودند.

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 477