سند شماره 28

گزارش وضعیت ایران 30دی 57

موضوع سند

گزارش وضعیت ایران

مشخصات ارسال سند

از: وزارت امور خارجه ـ واشنگتن دی. سی.

سری

به: تمام پست های دیپلماتیک اروپایی٬ خاور نزدیک و آسیای جنوبی

1357-10-30- 1979-01-20

متن سند

سند شماره (28)

سری

از: وزارت امور خارجه - واشنگتن دی. سی.

تاریخ: 20 ژانویه 1979 - 30 دی 57

به: تمام پست های دیپلماتیک اروپایی، خاور نزدیک و آسیای جنوبی

موضوع: گزارش وضعیت ایران

1- تمام متن سری

2- امنیتی - سیاسی: آیت اللّه خمینی امروز اعلامیه ای منتشر نمود که اشاره می کند وی در چند روز آینده به ایران مراجعت خواهد نمود. پیام خمینی به پیروانش بطوری که گزارش شده گفته است که: «با کمک خداوند تا چند روز دیگر در میان شما خواهم بود.»

3- خمینی همچنین از اعضای پارلمان ایران خواست که از کرسی هایشان صرف نظر نمایند «تا نمایندگان واقعی مردم بتوانند مکان مشروع خود را به دست آورند.»

4- نخست وزیر سابق، امینی، برداشت خودش را با سفارت در میان گذاشت که گروه خمینی از یک برخورد مستقیم با بختیار اجتناب ورزیده و هرچند آنها او را «غیرقانونی» می دانند ولی تلاش هایش را تحمل خواهند نمود. امینی بختیار را نصیحت کرده که محکم بایستد و در مقابل درخواست های خمینی برای انحلال مجلس و شورای سلطنت مقاومت نماید.

5 - امینی که با چندین نفر از شخصیت های مخالف ملاقات نموده است از گفتگوهایش متقاعد شده است که خمینی نظریه های میانه را می پذیرد و از اقدام عجولانه خودداری می نماید. علاوه بر این او معتقد است که نیروهای داخل کشور از قبیل آیت اللّه های قم، بازاری ها و مردمی که بیکار هستند، شروع به دفاع از خود نموده و تدریجاً آزادی عمل مطلق خمینی را فرسایش خواهند داد.

6- مقامات نهضت آزادی مرتبط با خمینی اظهار رضایت کلی از طبیعت بدون خشونت راهپیمایی 19 مارس در تهران نموده اند. منابع نهضت آزادی اشاره کرده اند که یک کمیته اعتصاب منصوب از طرف خمینی، امروز با فرمانی برای بازگرداندن بخش های اصلی به سرکار در اوایل هفته آینده، شروع به کار کرد.

7- یک منبع مخالفین امروز به سفارت گفت که کمونیست ها مشغول سازماندهی تظاهرات خودشان که در جنوب تهران در 21 ژانویه برگزار می شود هستند.

8 - کنسول اصفهان گزارش می کند که درگیری شدیدی در 19 ژانویه بین گروه های مخالف و موافق

ص: 376

شاه در شهرهای نجف آباد و تیران که خارج از اصفهان هستند روی داد. ماه گذشته نجف آباد صحنه خشونت و خرابکاری شدیدی توسط گروه های طرفدار شاه بود. حداقل 12 نفر کشته شدند (هیچ آمریکایی کشته نشد). هیچ عمل خشونت آمیز عمده دیگری گفته نشده.

9- کنسول شیراز گزارش می کند که دستگاه رسمی دولت در آنجا با استثنائاتی چند تقریبا از انجام وظیفه بازمانده است. رهبران مذهبی مداخله نموده که برخی خدمات اساسی را سازماندهی نمایند. در حال حاضر انقلاب بر هر چیز دیگری پیشی می جوید. اجتماعات و سخنرانی ها تقریبا جنبه های مداوم صحنه داخلی هستند.

10- طبق گفته عضوی از همراهان شاه در آسوان، شاه آسوان را به قصد مراکش در صبح روز 23 ژانویه ترک خواهد نمود. شاه حسین از اردن نیز به طوری که گزارش شده خانواده سلطنتی را برای سفری به عمان دعوت کرده است.

11- پراودا در 20 ژانویه مقاله ای طولانی و تند و سخت منتشر نمود که در مورد خطر یک کودتای حمایت شده از طرف ایالات متحده و یک دیکتاتوری نظامی اخطار می کند. یک لحن ضد آمریکایی شدید در مقاله وجود دارد که به عنوان تلاشی از طرف شوروی برای بدنام کردن هم ایالات متحده و هم بختیار دیده شده است.

12- نفت: طبق گفته یک ناظر موثق، اکثریت کارکنان نفت اکنون آماده اند تا کارشان را بر یک اساس عادی از سر بگیرند. به هر صورت ترس جلوی آنها را از انجام آن می گیرد. رهبران یکدنده اعتصاب، مشخص و روشن نموده اند که علیرغم خواسته های آیت اللّه خمینی تولید کامل فقط زمانی می تواند از سرگرفته شود که آنها بگویند و هرکسی که تلاش نماید با آنها مخالفت نماید این کار را با به مخاطره انداختن خودش انجام خواهد داد. رهبران اعتصاب گفته شده است که تقریبا کارمندان جوانی (اداری) هستند که مدت زیادی نیست از دانشگاه خارج شده اند.

13- امنیت آمریکایی ها: دو پرواز 747 پان آمریکن امروز با مجموع 573 مسافر در تهران فعالیت داشته اند. یک 747 برای 21 ژانویه برنامه ریزی شده است.

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 3 - کتاب 3 - صفحه 376