سند شماره

معرفی علینقی عالیخانی

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

سری

به:

1357-09-17- 1978-12-08

متن سند

عالیخانی، علینقی - 20

سرّی - غیرقابل رؤیت برای بیگانگان

علینقی عالیخانی دبیرکل کمیته حمایت از حقوق بشر (از ژانویه 1973)

عنوان خطاب: دکتر عالیخانی

علینقی عالیخانی برای خدماتش به عنوان وزیر اقتصاد از 1963 تا اواسط 1969، بهتر شناخته می شود. در این مدت او از تغییرات متعدد کابینه نجات یافت. او متعاقبا به عنوان ریاست دانشگاه تهران از 1969 تا 1971 خدمت نمود و در کار تجارت خصوصی بود. علاوه بر شغل فعلی، عالیخانی در هیئت مدیره انستیتوی مطالعات سیاسی و اقتصادی بین المللی، حداقل از اواخر 1975 خدمت نموده است.

نظریات سیاسی جاری وی و فعالیت های او در ناملایمات سیاسی که از 1977 صورت گرفته اند، شناخته شده نیستند. به هر حال، در ژانویه 1978، او اظهاراتی عمومی بیان کرد مبنی بر این که اعلامیه های حقوق بشر، اعمال خشونت آمیز یا عقاید افراطی یا گروهی که دیگران را با اقداماتشان تهدید می نماید، تصدیق یا تجویز نمی کند.

عالیخانی باهوش، خوش صحبت و مهاجم است و در تمام مراحل خدمتش به شاه نزدیک بوده است.

او در اوایل 1964، احتمالاً با دستور مستقیم شاه، به حزب ایران نوین پیوست. او همچنین ممکن است در دهه 1960، عضو ساواک بوده باشد. عالیخانی هم توسط شاه و هم از طرف نخست وزیر سابق (77 - 1965)، امیرعباس هویدا، به خاطر قابلیت های سازمانی و اداری اش، مورد اعتماد و احترام است. به هر حال، تجار ایرانی و ایالات متحده معتقدند که دوره تصدی وی بر وزارت دارایی توأم با فساد، ارتشاء و بی کفایتی بوده است. در 1969 هم شاه و هم هویدا موافق انتقال عالیخانی از وزارت دارایی به دانشگاه تهران بودند، که در آنجا قابلیت های وی می توانست سیستم اداری مغشوش و درهم ریخته آن را سازماندهی نماید. علیرغم نزدیکی به او، هویدا و شاه دلایلی برای کنار گذاشتن وی داشتند. هویدا روش تکروی و تمایل او را در نادیده گرفتن نخست وزیر در امور اداری، دوست نداشت. شاه زمانی ناخشنود شد که عالیخانی، همزمان با کوشش برای افزایش تجارت صادراتی ایران، شروع به همکاری بازرگانی تهاتری با کشورهای کمونیستی نمود.

زندگی اولیه و مراحل خدمتی

عالیخانی در تهران متولد شد و تحصیلات اولیه را در آن شهر گذراند. او لیسانس علوم سیاسی را از دانشکده حقوق دانشگاه تهران در سال 1950 دریافت نمود و سپس به پاریس رفت، و در آنجا در سال 1957 دکترای حقوق و اقتصاد(1) سیاسی گرفت. در 1959 عالیخانی مشاور شورای عالی اقتصاد شد، و

متعاقبا مشاوره هایی به اتاق بازرگانی تهران می داد. او در سال 1961 به عنوان مشاور اقتصادی به شرکت ملی نفت ایران پیوست و در آن سازمان باقی ماند تا در سال 1963 وارد کابینه گردید.

عالیخانی حدود 50 سال دارد، فرانسه و انگلیسی را عالی صحبت می کند و مقالاتی در اقتصاد به این زبان ها و زبان فارسی منتشر نموده است.

8 دسامبر 1978 - 1357/09/17

ص: 597

1- در اسناد قبلی عنوان دکترای وی ٬ حقوق و علوم ذکر شده است.

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 8 - کتاب 8 - صفحه 597