سند شماره

معرفی علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از:

سری

به:

1343-01-04- 1964-03-24

متن سند

عالیخانی، علینقی - 4

علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد

سرّی - غیرقابل رؤیت برای بیگانگان

علینقی عالیخانی، بازمانده ای از کابینه 10 فوریه 1963 اسداللّه علم، وزیری جنجال برانگیز بوده است. این اقتصاددان 35 ساله، از بین مقامات میان رتبه شرکت ملی نفت به کابینه راه یافته و به علت عدم تجربه و غیرقابل اعتماد بودن، مورد انتقاد اعضای پیرتر وزارتخانه قرار گرفته است. به هر حال، او با شهرت یک مدیر باهوش و لایق وارد وزارتخانه شد و سعی نمود به تشکیلات وزارتخانه جهتی طبیعی ببخشد. یکی از مشکلات عمده او از برخورد منافع و سیاست ها در داخل وزارتخانه اش ناشی شده است که در زمان انتصاب وی، از ادغام دو وزارتخانه مجزای بازرگانی و صنایع و معادن به وجود آمده است. به نظر می رسد که عالیخانی علاقه قلبی و واقعی به حمایت و تشویق صنایع کشور (محلی) و جلب اعتماد مردم به اقتصاد، دارد. او به توسعه اقتصاد منطقه ای اهمیت داده و در اواخر 1963 با بازار مشترک یک قرارداد تجاری منعقد نموده است. هر چند اعتقاد براین است که او طرفدار و متمایل به غرب است، عالیخانی اظهار داشته است که اگر کشورهای غربی تجارت خود را با ایران گسترش ندهند، ایران ممکن است مجبور شود با بلوک کمونیستی در وسعت بیشتری وارد تجارت شود. علاوه بر شغل وی در کابینه، او جانشین رئیس کمیسیون انرژی اتمی نیز می باشد.

عالیخانی، پسر رئیس سابق املاک سلطنتی (Crwon estates) در قزوین، در سال 1928 در تهران متولد شد و تحصیلات اولیه را در همانجا گذراند. او دانشکده حقوق دانشگاه تهران را از 1946 تا 1949 به پایان رساند، سپس به پاریس رفت، در آنجا او دکترای حقوق و علوم را در سال 1957 اخذ نمود. در زمانی که عالیخانی در پاریس بود، تیمسار تیمور بختیار، رئیس ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) او را به عنوان مشاور اقتصادی سازمان استخدام نمود. در 1959 عالیخانی به عنوان مشاور شورای عالی اقتصاد در ایران خدمت کرد و بعدا مشاور اتاق بازرگانی تهران نیز شد. او در سال 1961 وارد شرکت ملی نفت ایران گردید.

دکتر عالیخانی به طور گسترده ای در اروپا و خاور نزدیک مسافرت کرده و از ایالات متحده نیز بازدید نموده است. به عنوان عضو رسمی هیئت اعزامی در آوریل 1957 در کنفرانس باندونگ، کنفرانس آفریقا - آسیا در 1958 در قاهره، کمیسیون اقتصادی آسیا و خاور دور (ECAFE) در استرالیا در 1959 در قاهره، نمایشگاه بازرگانی بین المللی در برنو (Brno) چکسلواکی در سال 1963، و در کنفرانس ECAFE در مانیل در دسامبر 1963 شرکت نموده است. همچنین گزارش شده که عضو گروه اعزامی به پکن در اکتبر 1960 بوده است که به دعوت کمیته چینی جامعه آفریقا - آسیا انجام شده بود. به عنوان وزیر اقتصاد، او به برنامه ریزی کنفرانس تهران در پاریس 1963 کمک نمود که طرح های مربوط به ثبات اقتصادی ایران را بررسی نمود و در مذاکرات بروکسل در مورد ارتباطات بین ایران و بازار مشترک شرکت نمود.

عالیخانی یک مرد خوش سیما و باهوش است و حس کنجکاوی زیاد و روش معتدلی برای دسترسی به هر چیزی را دارد. او صمیمی است و رک و بی پرده صحبت می کند، ولی وقتی احساس می کند ضرورت دارد، سکوت می نماید. او دارای سه خواهر و چهار برادر است، یکی از آنها زمانی در ارتباط با حزب توده اعدام شده است. عالیخانی خودش در زمان دانشجویی در دانشگاه تهران عضو حزب ملی گرای پان ایرانیست بود، ولی در بسیاری موارد سیاسی ترجیح می دهد که تماشاچی باقی بماند. زمانی که در سال

ص: 580

1954 در پاریس بود، او با سوزان دموس، یک دختر فرانسوی ازدواج نمود که اکنون تبعه ایران است. آنها دو پسر و یک دختر دارند. عالیخانی علاوه بر زبان مادری فارسی، فرانسه را عالی و انگلیسی را خوب صحبت می کند.

24 مارس 1964 - 1343/01/04

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 8 - کتاب 8 - صفحه 580