چشم انداز عملیات مخفی در ایران

یادداشت رئیس بخش خاور نزدیک و جنوب آسیا، ادارۀ عملیات،[1] سازمان سیا (کوگان[2]) برای اداره‌کنندۀ اطلاعات مرکزی ترنر[3]

واشنگتن، 15 نوامبر 1979

موضوع:

           جلسه‌ای که در تاریخ 14 نوامبر 1979 در اتاق وضعیت کاخ سفید با موضوع چشم‌اندازهای عملیات مخفی در ایران، برگزار شد.

1.       مطالب زیر برای اطلاع تقدیم می‌گردد.

2.      در 14 نوامبر 1979، معاون اطلاعات مرکزی به همراه امضاکنندگان این متن، در جلسه‌ای به ریاست دیوید آرون حاضر شدند. در این جلسه، آقای رابرت مورای[4] از وزارت دفاع، هال ساندرز و گری سیک نیز حضور داشتند. آقای آرون ضمن ارائۀ توضیحاتی از بحث‌های پیشین و نیز جلسۀ قبلی 12 نوامبر، اظهار داشت که معاون رئیس‌جمهور، بعداز مشورت با رئیس‌جمهور به این نتیجه رسیده است که باید برنامه‌ریزی برای انجام یک عملیات مخفی در ایران آغاز گردد، ولی این موضوع دست‌کم حالا بایستی خارج از چهارچوب کمیتۀ هماهنگی ویژه پیگیری شود.

3.      آقای آرون این‌گونه ادامه داد که هدف این گروه توسعۀ گزینه‌ها درقبالِ ایران است؛ بدون اینکه از مرز ضد خمینی بودن عبور کند، ولی با این فرض که این مفهوم بر ماجرا صادق خواهد بود. آقای آرون گسترۀ گزینه‌ها را این‌گونه تشریح کرد:

‌أ.           کاشتن بذر اختلاف در درون رژیم خمینی: ایجاد اختلاف‌نظر در شورای انقلاب، با هدف افزایش‌ بی‌ثباتی. [دو سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.] به‌صورت کلی، اختلاف‌افکنی ازطریق رابطین داخلی و خارجی.

‌ب.      [یک پاراگراف (شش سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌ج.       گزینۀ «زیرساخت»: فارغ از دو گزینۀ الف و ب، چه اقداماتی می‌توانیم در راستای پرورش عناصر مفیدی (برای مثال میان مخالفین) که در ایران پساخمینی نقش‌آفرین هستند، انجام بدهیم؟

4.      آقای آرون از سازمان خواست تا روز 19 نوامبر، گزارشی تفصیلی دربارۀ گام‌هایی که می‌توان نسبت‌به سه گزینۀ مطرح‌شده برداشت، ارائه دهد. بخش خاور نزدیک و جنوب آسیا با همکاری رئیس [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است]، این گزارش را آماده می‌کنند.

5.      آرون ملاحظۀ دیگر در موضوع موردبحث را موضع و واکنش شوروی در وضعیت کنونی دانست. شوروی مشغول چه کاری است و چگونه می‌توانیم با آن مقابله کنیم؟ معاون سازمان سیا تصمیم دارد مرکز ملی ارزیابی خارجی[5] را مأمور پرداختن به این مسئله کند.

6.      در پایان این جلسه، معاون سازمان سیا خاطرنشان کرد اقداماتی که موجب بی‌ثباتی در ایران می‌شوند، عملی به نظر می‌رسند؛ برای مثال، راه‌اندازی یک هجمۀ رسانه‌ای مبنی‌بر اینکه خمینی کشور را به‌‌‌‌‌‌‌سمت نابودی سوق می‌دهد، ترویج گرایش به پناهنده‌شدن و اعلام موارد پناهندگی، علنی‌ساختن مخالفت بختیار، سازمان‌دهی راهپیمایی‌ علیه خمینی و... .

7.      مطالبی که توسط بخش خاور نزدیک و جنوب آسیا (پیوست) تهیه شد و تحویل معاون سیا گردید تا به‌عنوان پیشینه و نکات مهم در این جلسه بررسی شوند.

چارلز کوگان[6]

پیوست

سندی که در سازمان سیا آماده شده است[7]

واشنگتن، بدون تاریخ

گزینه‌های ممکن برای افزایش فشارها بر خمینی

خط‌مشی سیاست‌گذاری مفروض برای کناره‌گیری او

1.    درحالی‌که گروگان‌ها هنوز در اسارت هستند و تضمین‌های قابل‌قبولی نیز وجود دارد که آسیب نخواهند دید:

‌أ.      [یک پاراگراف (سه‌ونیم سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌ب. [یک پاراگراف (دو سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌ج.   [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌د.     سازمان‌دهی یک فراخوان راهپیمایی ضد خمینی، توسط بختیار.

‌ه.      از پوشش رسانه‌ای گسترده اطمینان حاصل شود. [یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌و.     [یک پاراگراف (سه سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌ز.     انتشار شایعات (رسانه) مبنی‌بر اینکه سایر شرکت‌ها نیز به‌زودی دارایی‌های ایران را مسدود خواهند کرد.

‌ح.   برقراری ارتباط با [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] به‌منظور مشورت با وی، درمورد گزینه‌های مفید برای دولت احتمالی آینده.

2. درحالی‌که گروگان‌ها هنوز در اسارت به سر می‌برند و ما نسبت‌به سلامتی آن‌ها اطمینان نداریم (تهدیدهایی صورت‌گرفته است، یک نفر یا بیشتر، تاکنون اعدام شده‌اند) و یا وضعیت پس‌از گروگان‌گیری:

‌أ.      تعهدات و وعده‌های لازم را به افراد زیر بدهید تا آن‌ها بیانیه‌ای عمومی صادر کنند و از حمایت خمینی دست بکشند.

1.       [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

2.      [نام شخص از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

3.      [نام شخص از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

4.      [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

5.      [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

6.      [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌ب. بعداز انجام این کار، به افراد زیر نیز قول‌های لازم را بدهید تا دست به اقدام مشابهی بزنند:

1.       [نام شخص از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

2.      [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

3.      [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

4.      [یک پاراگراف (یک سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌ج.   [یک پاراگراف (دو سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌د.     یک پویش رسانه‌ای گسترده [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] باید آغاز شود و به فاجعۀ دولت خمینی بپردازد. بر مشکلات اقتصادی، دورۀ برخورد، انزوا و غیرعقلانی‌‌بودن تمرکز کنید.

[یک پاراگراف (دو سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

در راستای اقداماتی که در زیر عنوان گزینۀ 2 بیان شد، احتمال فروپاشی دولت مرکزی بسیار زیاد است. فقط اینکه به‌محض کناررفتن نیروهای حامی خمینی چه‌چیزی برای توقف توزیع قدرت کافی است، هنوز مشخص نیست. پاسخ احتمالاً بختیار است. براساس شواهد موجود، ما معتقد هستیم که چپ‌گراها در ایران، هنوز آمادگی اقدام برای به‌دست‌گرفتن کنترل اوضاع از مرکز کشور یا هرکدام از مناطق دیگر را ندارند. آن‌ها یقیناً توانایی ایجاد اختلال اقتصادی را به‌ویژه درزمینۀ نفت دارند.

در مواجهه با این مسئله، امکان دارد که بتوان در دولت آتی، از تکنیسین‌ها و کارگران ماهر خارجی برای بازگشت به ایران دعوت کنند و بدین‌‌‌ترتیب فعالیت میادین نفتی دوباره از سر گرفته شود.