InternationalDocument
43542
بررسی برنامه تحریم ها علیه ایران
موضوع سند
متن سند
گزارشی که در وزارت دفاع تهیه شده است[1]
واشنگتن، 20 نوامبر 1979
متن گزارش اقدام احتیاطی
موضوع:
محاکمۀ گروگانها
1. مقدمه
درظاهر، خمینی اکنون خود را ملزم نموده است تا گروگانها را به‌عنوان جاسوس محاکمه کند. او هیچ اشاره‌ای به جزئیات مسئله یا اینکه چند نفر قرار است که محاکمه شوند، نکرده است. همچنین، هیچ اظهارنظری دربارۀ احتمال مطرح‌شده توسط سفارت آلمان مبنی‌بر اینکه آن‌ها به زندان اوین منتقل خواهند شد، صورت نگرفته است (آلمانی‌ها معتقد هستند که این کار یک اقدام سازنده خواهد بود؛ چراکه در این صورت، گروگانها از کنترل دانشجویان خارج می‌شوند).
چند حالت برای محاکمه‌ها متصور است:
- محاکمه سریع، بدون حضور خبرنگاران و عکاسان صورت می‌گیرد که در آن برخی یا همۀ گروگانها گناهکار شناخته می‌شوند و با سلامت کامل از کشور اخراج می‌گردند. اگر انجام محاکمه اجتناب‌ناپذیر باشد که به‌‌‌‌‌‌‌نظر این‌گونه است، این بهترین خروجی برای ماست.
- بی‌گناهی برخی از گروگانها تأیید شود، ولی دیگران گناهکار شناخته شوند و به زندان بروند. این کار ممکن است به‌صورت یک محاکمۀ علنی باشد که در آن گروگانها لب به «اعتراف» می‌گشایند و شواهد «مستند» برای جاسوسی ساخته می‌شود.
- مانند حالت قبلی، با این تفاوت که برخی از گروگانها گناهکار شناخته می‌شوند و به‌سرعت اعدام می‌گردند.
- ممکن است که محاکمه‌ها توسط دانشجویان در محوطۀ سفارت توسط دادگاه‌های انقلاب یا هر دو برگزار شوند.
راهبرد کلی
- درحالی‌که ما درصدد ایجاد یک محکومیت جهانی محاکمه توسط دولت‌ها، سازمان‌ها و قضات هستیم تا بتوانیم مانع انجام این کار شویم، اما هم‌زمان ضمن تصدیق احتمال برگزاری جلسات محاکمه، ازطریق برخی کانال‌های خاص برای کاستن از پیامدهای زیان‌آور تلاش خواهیم کرد.
- به‌محض اینکه محاکمه قطعی به نظر برسد، باید تلاش کنیم تا ایران را برای گرفتن میانه‌روترین رویکرد نسبت‌به این مسئله متقاعد سازیم؛ یعنی بررسی قضایی سریع و غیرعلنی که نتیجه‌اش اخراج تمامی گروگانها با سلامت کامل از ایران است.
- باید از هرگونه اقدامی که نوعی مشروعیت به محاکمه‌ها می‌دهد، اجتناب کرد؛ مانند درخواست برای حضور ناظران بین‌المللی.
- گزینه‌های سیاست‌گذاری که در ادامه بیان می‌شوند، باید با درنظرگرفتن معیارهای زیر مدنظر قرار بگیرند:
1. آیا آن‌ها تأثیری بر موضع ایران درقبال محاکمه‌ها خواهند داشت؟ 2. آیا آن‌ها سبب تشدید رویکرد ایران می‌شود و نتیجۀ مطلوب را محقق نمی‌سازد؟ و اینکه آیا آن‌ها کمکی به رئیس‌جمهور می‌کنند تا بتواند ابتکار عمل را نسبت‌به افکارعمومی داخلی در اختیار داشته باشد و درعین‌حال، سبب خشم مردم آمریکا نیز نشود؟
- همچنین ما باید خصوصیات روحی ـ روانی خمینی و اطرافیانش را نیز در نظر بگیریم. تهدیدهای علنی و ارسال سیگنال‌هایی مبنی‌بر انجام اقدام تنبیهی، ممکن است که شورای انقلاب را در یک مسیر میانه‌رو قرار بدهد، اما هم‌زمان می‌تواند سبب تحریک بیشتر خمینی و برانگیخته‌شدن حس شهادت درون وجودش شود. همچنین، تهدیدهای مخفیانه نیز بر شورای انقلاب اثر می‌گذارند و از احترام‌گذاشتن خمینی به «قدرت» سخن می‌گویند.
- پرسش اساسی این است که آیا مجموعه‌ای از اقدامات «مقابله‌به‌مثل» یا برداشتن گامی بزرگ‌تر و برجسته‌تر، تأثیر بیشتری بر خمینی می‌گذارد یا خیر.
- درهرصورت، باید مسیر گفت‌وگو را ازطریق والدهایم و سازمان آزادی‌بخش فلسطین با همان مؤلفه‌ها و قیودی که تعیین شده‌اند، دنبال کنیم؛ یعنی آمادگی برای پذیرش طرح شکایت ایران در شورای امنیت، به‌محض آزادی گروگانها، که منجر به تحقیق از موارد نقض حقوق بشر در دوران حکومت شاه خواهد شد؛ اجتناب از مانع‌تراشی نظام قضایی آمریکا برای ایران نسبت‌به مالکیت دارایی‌های شاه و موافقت با ادامۀ روابط در چهارچوب اصول سازمان ملل.
بخش دوم که در ادامه می‌آید، لیستی از گزینه‌های موجود را برای دو کشور ایران و ایالات متحده، در شرایط مختلف ارائه می‌دهد. این بخش، به دو قسمت تقسیم شده است که عبارت‌اند از اقداماتی که هر طرف، خود می‌تواند دست به انجام آن‌ها بزند و مواردی که نیازمند اقدام طرف مقابل است.
بخش سوم نیز از گام‌های دیپلماتیک سخن می‌گوید.
بخش چهارم، نقطه‌ضعف‌ها و نقطه‌قوت‌ها گزینه‌های پیش روی ما را تشریح می‌کند. این اقدامات به بخش‌های دیپلماتیک، اقتصادی و سیاسی تقسیم می‌شوند (گزینه‌های نظامی و اطلاعاتی در جای دیگری بررسی شده‌اند). گزینه‌های اقدامات احتمالی، در چهارچوب این سه گروه و براساس میزان افزایش تنش بین دو کشور، در جدول زیر نشان داده شده است.
[بخش دوم] لیست تشریحی اقدامات
|
سطح تقابل |
اقدامات ایران ضد آمریکا |
اقدامات آمریکا ضد ایران |
اقدامات چندسویه درمقابل ایران |
اقدامات بین‌المللی درمقابل آمریکا |
|
زمان حاضر |
اقدام به گروگانگیری؛ آزادی برخی از آن‌ها؛ تهدید به محاکمه؛ بستن کنسولگری‌ها. |
تحریم واردات نفت؛ مسدودساختن دارایی‌ها؛ اشاره به احتمال حملۀ نظامی، ناو هواپیمابر. |
بیانیۀ شورای امنیت سازمان ملل؛ بیانیۀ نه کشور عضو جامعۀ کشورهای اروپایی؛ گام‌های سیاسی دیگران در تهران؛ ادامۀ تلاش‌ها برای بسیج افکارعمومی جهان و اظهارات همراه با حمایت. |
تلاش برای طرح موضوع در شورای امنیت سازمان ملل؛ تلاش برای عدم استفاده از دلار در معاملات نفتی کشورهای اپک؛ تلاش برای محکومیت شاه (تا به امروز موفقیت‌آمیز نبوده است). |
|
تنش |
اعلام آغاز محاکمه؛ توقف استفاده از دلار در معاملات نفتی؛ کاهش تولید نفت به میزان هفتصدهزار بشکه در روز؛ فراخواندن دیپلمات‌ها؛ انتقال گروگانها به زندان؛ قطع روابط دیپلماتیک؛ تحریم تمامی کالاهای آمریکایی. |
اعمال محدودیت و یا عنصر نامطلوب شناختن دیپلمات‌های ایرانی؛ ابطال یا تمدید روادید ایرانی‌ها؛ تحریم واردات از ایران؛ اعزام فرستاده در سطوح بالا؛ مشورت با سعودی‌ها، شیخ‌نشین‌ها، عراق (؟)؛ تقویت بیشتر نیروهای نظامی، اقیانوس هند؛ آغاز تلاش برای بی‌ثبات‌سازی؛ قطع روابط دیپلماتیک. |
اعمال فشار بر دولت‌های خارجی برای کاهش حضور در ایران؛ محکومیت در مجمع‌عمومی سازمان ملل؛ طرد دیپلمات‌های ایرانی؛ افزایش درخواست‌ها. |
ادامۀ تلاش برای جلب حمایت، احتمالاً با موفقیت کم؛ |
|
تنش جدی |
محاکمۀ گروگانها توسط دانشجویان؛ دادگاه اسلامی محاکمه را آغاز می‌کند؛ کاهش تولید نفت به دومیلیون بشکه در روز؛ به‌آتش‌کشیدن یا نابودکردن سفارت یا اموال آمریکا؛ اخراج همۀ آمریکایی‌ها؛ تأیید بی‌گناهی برخی از گروگانها و بقیه در انتظار محاکمه. |
انجام پرواز بر فراز مناطق؛ افزایش تلاش برای ایجاد بی‌ثباتی؛ عدم صدور روادید برای تمامی ایرانی‌ها به‌جز موارد خاص؛ انتقال ناو هواپیمابر به نزدیکی یا داخل خلیج‌فارس؛ اخراج دانشجویان ایرانی و دیگر اتباع این کشور؛ تحریم کامل صادرات به ایران. |
تلاش برای اقدامات اقتصادی متحدین آمریکا؛ تلاش برای وضع تحریم ازسوی شورای امنیت؛ رفتن شاه به مکزیک یا مصر؛ درخواست از کشورهای متعدد برای قطع روابط دیپلماتیک؛ متقاعدساختن مؤسسات مالی بین‌المللی یا سازمان ملل برای کاهش فعالیت در ایران. |
|
|
تنش بسیار شدید |
یک یا چند گروگان گناهکار شناخته شوند؛ یک یا چند شهروند آمریکایی آسیب‌دیده یا اعدام شوند؛ علیه آمریکا اعلانِ‌جنگ شود؛ به کشتی یا هواپیمای ایالات متحده حمله شود. |
عملیات یا عملیات نظامی برگزیده |
جلسۀ اضطراری شورای امنیت سازمان ملل |
|
[بخش‌های سوم و چهارم گزارش اقدامات احتیاطی از این جدول حذف شده‌اند.]
[1]..Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, Country File, Box 30, Iran 11/17/79–11/20/79
به‌کلی سرّی؛ حساس. بالای این متن به‌صورت دست‌نویس نوشته شده بود: «بازنگری شد». کمیتۀ هماهنگی ویژه در جلسۀ 21 نوامبر خود، به‌صورت مختصر این سند را بررسی و چنین نتیجه‌گیری کرد: «بعداز اظهارنظر اعضای اصلی کمیتۀ هماهنگی ویژه، خوب است که رئیس‌جمهور نیز نگاهی به آن بیندازد.»
Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Donated Material, Geographic Files, Box 13.
در دست‌نوشتۀ بی‌نام در گزارش فعالیت‌های روزانۀ 21 نوامبر برژینسکی می‌خوانیم: «اودوم، با برنامه‌های عملیاتی به کمپ دیوید می‌رود.»
(Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, Country File, Box 31, Iran 2/80).
برژینسکی در خاطراتش آورده است که اودوم را به کمپ دیوید فرستاد، «همراه با یک نامۀ مهروموم‌شدۀ حاوی شرحی از گزینه‌های نظامی موجود که توسط وزارت دفاع تهیه شده بود. همچنین در این نامه، گستره و نتیجۀ احتمالی این گزینه‌ها نیز به‌طور خلاصه برای رئیس‌جمهور توضیح داده شده است.»
Brzezinski, Power and Principle, p483.
[2]. Kitty Hawk
[3]. INS
تصاویر سند
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!