سند شماره

تحلیل سرهنگ غلامعلی اویسی از شرایط ایران

موضوع سند

متن سند

گزارشی که توسط سازمان سیا آماده شده است[1]

واشنگتن، بدون تاریخ

موضوعات:

1. دیدگاه‌های تبعیدی ایرانی، سرهنگ اویسی، مبنی‌بر اینکه طی شش ماه آینده جناح چپ رادیکال کنترل ایران را به دست می‌گیرد؛

2. حمایت مالی و غیرمالی از سرهنگ اویسی.

1. اوایل آگوست 1980، مخالف تبعیدشده از ایران، سرهنگ غلام‌علی اویسی، طی اظهارنظری گفت: «روند فروپاشی ایران به حدی سرعت گرفته است که به‌احتمال فراوان، جناح چپ رادیکال کنترل کشور را به دست خواهد گرفت، مگر اینکه اقدامی ظرف شش ماه آینده برای جلوگیری از آن انجام شود.» به نظر اویسی، شش عامل کلیدی مسبب بحران کنونی هستند:

‌أ. درظاهر آیت‌الله خلخالی، روحانی انقلابی عضو حزب جمهوری اسلامی و آن‌هایی که اویسی آن‌ها را عناصر الهام‌گرفته از سازمان‌ آزادی‌بخش می‌نامد، تلاشی مشترک را ازطریق اجرای یک برنامۀ هدفمند برای برگزاری محاکمه و اعدام، با هدف تضعیف و نابودی نظام اداری باقی‌مانده آغاز کرده‌اند. این اقدامات براساس نظرات شخصی انجام شده است و غالباً بدون وجود اتهامی رسمی است.

تقریباً هر روز تعدادی از کارمندان در همین راستا بازداشت و روز بعد نیز اعدام می‌شوند. کشتارهای تصادفی سایر ایرانی‌های محبوس در زندان‌ها به دلایل گوناگون یا بدون دلیل با حمایت خلخالی انجام می‌شود. این کشتارها همچنین بخشی از یک برنامه است که هدفش ایجاد ترس و وحشت در میان مخالفین احتمالی نظام کنونی و وادارساختن آن‌ها به تسلیم در برابر رژیم یا تبعید است.

درنتیجه، براساس گفته‌های اویسی، جوّی از ترس و ناامیدی بر کشور چیره شده است. تا وقتی رژیم کنونی از بین نرود، مردم روزبه‌روز بیشتر پذیرای قدرت‌گرفتن جناح چپ‌گرای رادیکال و حتی شوروی می‌شوند.

‌ب. تورّم و افزایش بیکاری سبب شعله‌ورترشدن نارضایتی سیاسی می‌شوند.

‌ج. سران کشورهای خاورمیانه آمریکا را دولتی مردّد می‌دانند. این نگرش تقریباً در میان همۀ سران کشورها وجود دارد که دولت ایالات متحده ضعیف و غیرقابل اعتماد است و تنها برخی از کشورها اطمینان دارند که آمریکا آماده و تواناست تا گام‌های لازم را برای تأمین منافع غرب در این منطقه بردارد.

بسیاری از سران کشورها اتهامات گذشته را به‌شکلی دوپهلو تکرار کرده‌اند و معتقدند که مجبور به پذیرش «جناح چپ» جدید هستند. اویسی گفت نتیجه‌گیری‌هایش مبتنی بر گفت‌وگوهایی است که به‌تازگی با سران کشورها و مقامات ارشد اطلاعاتی در منطقه داشته است؛ یعنی صدّام حسین در عراق، سلیمان دمیرل[2] در ترکیه، انور سادات و نیز رئیس سرویس اطلاعاتی مصر[3]، ژنرال محمد الماحی،[4] در مصر و برخی چهره‌های مشخص‌نشده در منطقۀ خلیج.

‌د. یک «انقلاب عربی» در جریان است که می‌تواند بسیاری از شخصیت‌های عمدتاً غیرمردمی و خودرأی را در کشورهای شیخ‌نشین خلیج‌فارس، عربستان سعودی، اردن، مراکش، سوریه و مصر از صحنه کنار بزند. اتحاد جماهیر شوروی و همراهانش پشت این انقلاب قرار دارند و انگیزۀ آن‌ها نیاز برای منابع انرژی جدید و تبادل ارز و درصورت بروز فرصت، پرکردن خلأ که به‌واسطۀ ضعف دولت آمریکا ایجاد شده است.

‌ه. اتحاد جماهیر شوروی تعداد زیادی از حامیانش را وارد بلوچستان، آذربایجان، خوزستان و سایر مناطق حاشیۀ دریای خزر کرده است. این افراد از میان گروه‌های قومی و نیروهای جدید انتخاب شده‌اند. در بسیاری از روستاها، پرچم شوروی آشکارا برافراشته شده است و نیروهای دولتی چندانی در آنجا حضور ندارند.

‌و. سازمان آزادی‌بخش فلسطین نقشی بسیار مهم در آموزش پاسداران، همکاری نزدیک به فداییان خلق و گارد ویژه برای مقامات ایران همچون آیت‌الله خمینی و بهشتی ایفا می‌کنند.

2. اویسی نیز معتقد بود که ایران با فروش کالا ازطریق اروپایی‌ها و سایر تولیدکنندگان، با فاکتورهایی متعلق به کشور سوم عمدتاً در خلیج‌فارس، تحریم‌های اقتصادی را دور می‌زند.

3. نسبت به تلاش‌های سیاسی خودش، اویسی به پشتیبانی و حمایت‌های زیر اشاره کرد:

‌أ. او از عراق 21میلیون دلار آمریکا و نیز قول بودجۀ بیشتر را درصورت پیشرفت گرفته بود. او همچنین درحال دریافت مقادیر قابل‌توجهی سلاح آر‌پی‌جی، مسلسل‌های سبک و سنگین، تفنگ، خمپاره‌انداز، مواد منفجره، مهمّات و وسایل نقلیه است.

‌ب. [هفت سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

‌ج. او [کمتر از یک سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است] در میان حامیانش تعدادی آیت‌الله ازجمله شریعتمداری، قمی، شیرازی و دیگران را برمی‌شمارد.

‌د. او مدعی است که حامیانی در میان نیروهای نظامی نیز دارد؛ مانند کل «لشکر رضائیه» (احتمالاً منظور لشکر پیاده‌نظام 64 است که مقرّ آن در ارومیه است ـ پیش‌‌تر رضائیه نامیده می‌شد ـ) وی همچنین از حمایت بیشتر خلبانان نیروی هوایی و البته نه همافران، برخوردار است.

‌ه. او می‌گوید [دو سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است].

[1]. National Security Council, Carter Intelligence Files, Box I031, Carter Intelligence Files Sep–Dec 1980.

سرّی. [اسم فرد از طبقه‌بندی خارج نشده است] گزارش را در قالب یادداشت 15 آگوست، برای ساندرز و هانتر در شورای امنیت ملی ارسال کرد.

[2]. Suleyman Demirel

[3]. Egyptian General Intelligence

[4]. Muhammad al-Mahi

منبع: - جلد - - صفحه