سند شماره

موضع گیری کارتر در قبال ایران

موضوع سند

متن سند

یادداشت سردبیر

در ساعت 7:20 صبح 1 آوریل 1980، رئیس‌جمهور جیمی کارتر، برای خبرنگاران در اتاق بیضی کاخ سفید سخنرانی کرد. او به آن‌ها یادآور شد که دولت به‌دنبال اتفاقی مثبت در ایران بوده است؛ مانند انتقال مسئولیت نگهداری گروگان‌های آمریکایی به دولت ایران. کارتر تصریح کرد: «اگر این کار انجام نمی‌گرفت یا نگیرد، ما اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران را در دستور کار قرار می‌دهیم و به دولت ایران نیز این موضوع را اطلاع داده‌ایم.»[1] کارتر ادامه داد:

«امروز صبح، رئیس‌جمهور ایران اعلام کرد که مسئولیت گروگان‌ها به دولت ایران سپرده خواهد شد. اقدامی که ازنظر ما گامی مثبت است. به‌واسطۀ این اقدام، ما اعمال تحریم‌های بیشتر را در شرایط کنونی مناسب نمی‌دانیم. ما شرایط را به‌دقت رصد خواهیم کرد. دوست داریم تا این روند مثبت ادامه بیابد و تمرکز اصلی و همیشگی ما به گروگان‌ها و بازگشت آن‌ها به کشور، اختصاص خواهد یافت.»

کارتر پس‌از این سخنان و در پاسخ به سؤال یکی از خبرنگاران از اینکه آیا ایالات متحده با شروط ایران مبنی‌بر اجتناب از اقدام خصمانه، اعمال تحریک‌آمیز و تبلیغات (نک: سند 233) موافقت کرده است یا خیر، گفت: «آمریکا همچنان محدودیت‌های تجاری علیه ایران و نیز توقیف دارایی‌های این کشور را ادامه می‌دهد. او بارها بر این واقعیت تأکید کرد که آمریکا هیچ تحریم جدیدی را اعمال نخواهد کرد.»[2]

همان روز، رئیس‌جمهور بنی‌صدر به خبرنگاران گفت: «اظهارات کارتر نتوانسته است خواسته‌های ایران را برآورده سازد و باید یک بیانیۀ رسمی ازسوی ایالات متحده مبنی‌بر پذیرش همۀ شرایط ایران صادر شود.»[3]

کارتر همان روز پس‌از این اظهارنظر بنی‌صدر، با تشکیل جلسۀ شورای امنیت ملی مقرر کرد که «همۀ تحریم‌ها اعمال، تمامی دیپلمات‌ها اخراج و همۀ دعاوی علیه ایران احصا شود و شاید از ورود ایرانی‌ها به آمریکا جلوگیری به عمل آید و این اقدام باید فوری انجام گردد.»

کارتر یادآور شد که چند ساعت قبل، وزیر امور خارجه، صادق قطب‌زاده، گفته بود که خواسته‌های ایران برآورده شده است که اشاره دارد به اینکه گروگان‌ها به دولت سپرده خواهند شد. کارتر سپس تصمیم گرفت تا اجازه بدهد که اوضاع چند روزی به همین منوال پیش برود تا شفاف‌سازی ازسوی تهران انجام گردد.[4] هیچ نسخه‌ای از اظهارات قطب‌زاده یافت نگردید.

[1]. نک: سند 227.

[2]. Public Papers: Carter, 1980–81, Book I, p576–577.

[3]. Reuters wire, attached to a memorandum from Aaron to Carter, April 1; Carter Library, National Security Affairs, Brzezinski Material, Country File, Box 31, Iran 4/1/80–4/18/80.

[4]. Carter, Keeping Faith, p503–504.

منبع: - جلد - - صفحه