سند شماره

تحریم های بین المللی علیه ایران

موضوع سند

متن سند

یادداشت سرپرست وزارت امور خارجه کریستوفر برای رئیس‌جمهور کارتر[1]

واشنگتن، 24 دسامبر 1979

[محتوای غیرمرتبط با بحران گروگان‌گیری از این قسمت حذف شده است.]

4. ایران: براساس گزارش سفیر سوئیس در تهران که دوباره روز یکشنبه 21 دسامبر با قطب‌زاده دیدار داشت، گویا قطب‌زاده نمی‌داند چه اقدامی باید در مرحلۀ بعد انجام بدهد. او حس می‌کرد که ما باید چند روز دیگر صبر کنیم. سفیر انجام هماهنگی‌ها برای دیدار کشیش‌های مسیحی با گروگان‌ها را تأیید کرد که با سایر اطلاعات ما به‌طور کلی انطباق دارد. نظر شخصی سفیر این است که ایرانی‌ها درحال سامان‌دهی یک نمایش در برابر این دیدار هستند.

ایتالیا به نمایندگی از نه کشور جامعۀ کشورهای اروپایی، نگرانی خود را دربارۀ وضعیت شهروندان اروپا در ایران، هم‌زمان با ادامۀ تلاش‌ها در سازمان ملل برای تصویب قطعنامه و وضع تحریم‌ها ابراز کرد. آن‌ها به همراه ژاپن احساس می‌کنند که دولت ایران و جماعت اوباش در خیابان ممکن است اقدامی علیه سفارت یا تشکیلات و افرادی که در موضوع تحریم‌ها از ما حمایت می‌کنند، انجام بدهند. ما تلاش می‌کنیم تا به‌محض روشن‌شدن اوضاع، یک جدول زمانی برای فعالیتمان در نیویورک در اختیار این کشور قرار بدهیم.

شایعات فراوانی وجود دارد مبنی‌بر اینکه دو یا سه نفر از گروگان‌ها احتمالاً در یک یا چند روز آینده آزاد خواهند شد. تاکنون هیچ اقدام ملموسی که بتواند ما را نسبت‌به این موضوع امیدوار کند، مشاهده نکردیم.

به‌تازگی یک گزارش موثق داشتیم مبنی‌بر اینکه عرفات ازطریق فرستادۀ ویژه با خمینی در ارتباط بوده است. براساس اظهارات فرستاده، تفکر موجود در قم این‌گونه است که قطعاً سیاست آمریکا به محکمه‌ای خواهد آمد که گروگان‌ها نیز در آن حضور دارند. به آن‌ها هیچ آسیبی نمی‌رسد و پس‌از دادگاه، آن‌ها به کشور خود برخواهند گشت.

5. جلسۀ لندن: نسبت‌به جلسۀ سرّی لندن با همراهان خمینی و دریابُد مدنی که شما دیروز تأیید کردید، هال ساندرز اکنون درحال برنامه‌ریزی برای سفر به لندن در پنجشنبه‌شب (27 دسامبر) است تا در جلسۀ روز جمعه (28 دسامبر) شرکت کند.

6. استرالیا: کابینۀ استرالیا حمایت از آمریکا را تصویب کرد، ولی تصمیم گرفت تا برنامه‌های کنونی برای صادرات مواد غذایی به ایران، عمدتاً گندم و گوشت گوسفند را نیز ادامه بدهد. به‌تازگی نهاد متولی خرید مواد غذایی در دولت ایران، از هیئت‌مدیرۀ گندم استرالیا،[2] تقاضای چهارصدهزار تن گندم مازاد کرده است. برای مانع‌شدن از انجام این کار، من به پیکاک[3] نامه‌ای نوشتم و تصریح کردم که علی‌رغم اینکه ما به اهمیت صادرات مواد غذایی برای استرالیا اهمیت می‌دهیم، ولی امیدواریم اتفاقی رخ ندهد که به نظر آید در راستای کاستن از تأثیر اقداماتی است که به‌صورت رسمی و غیررسمی در کشورهای دیگر در جریان است.

من به او یادآوری کردم که ایالات متحده هرگونه افزایش قابل‌ملاحظه در صادرات مواد غذایی استرالیا به ایران یا گسترش وام‌های دولتی یا بیمه برای تضمین حمل کالاها را به‌عنوان یک شکست و ناکامی در این زمینه قلمداد می‌کند.

[محتوای غیرمرتبط با بحران گروگان‌گیری از این قسمت حذف شد است.]

8. تحریم‌ها در سازمان ملل: براساس پاسخ‌ها به پیام شما به سران کشورهای عضو شورای امنیت و نیز گفت‌وگوهای ما با سفرا در آمریکا، ارزیابی ابتدایی زیر از فضای حاکم بر شورا به دست آمده است (پس‌از اینکه واکنش‌ها درقبال «بندهای عملیاتی» را به دست آوریم، اطلاعات بیشتری به دست می‌آوریم).[4]

- بریتانیای کبیر، فرانسه، نروژ و پرتغال: درحالی‌که ما با سؤالاتی دربارۀ برخی اقدامات خاص یا ادبیاتی که در قطعنامه گنجانده شده است روبه‌رو خواهیم شد، ولی انتظار داریم که متحدین از آن حمایت کامل را به عمل آورند.

اتحاد جماهیر شوروی و چکسلواکی: ما معتقد هستیم که پاسخ برژنف[5] برای دلسردکردن ما از ادامۀ مسیر تحریم یا احتمالاً برای کاهش آن‌ها به حداقل طراحی شده بود. احساس ما این است که این پاسخ لزوماً به‌معنای احتمال وتوی شوروی نیست، ولی باید به تلاش‌های خود در برابر این کشور ادامه دهیم. چکسلواکی نیز همان مسیر شوروی را طی می‌کند.

- چین: واکنش چین امیدوارکننده بود. امیدواریم که رأی مثبت یا دست‌کم ممتنع این کشور را داشته باشیم.

- بولیوی: یک پاسخ مثبت دریافت کردیم و می‌توانیم روی حمایت این کشور حساب کنیم.

- جامایکا: واکنش غیرالزام‌آور بود. جامایکا به سایر اعضای غیرمتعهد شورای امنیت نگاه می‌کند و سپس تصمیم می‌گیرد که آیا از تحریم‌ها حمایت بکند یا خیر. ما درحال‌حاضر این کشور را در مرز بین رأی مثبت و ممتنع قرار داده‌ایم.

- کویت: پاسخ قطعی ازسوی این کشور در اختیار نیست، ولی درهرحال، جلب حمایت کویت با توجه به موقعیت جغرافیایی و نیز شرایط داخلی‌اش، دشوار است. ما باید به تلاش خود در برابر این کشور حتی برای گرفتن یک رأی ممتنع ادامه بدهیم.

- بنگلادش: به‌نوعی بیشتر از کویت نظر مثبت دارد. تلاش‌های سفرای خوب بنگلادش در اینجا و نیویورک، بسیار به ما کمک می‌کند؛ ولی چیزی که درنهایت از این کشور انتظار می‌رود رأی ممتنع است.

- گابن: واکنش اولیه خوب بوده است. فرانسه می‌تواند در این زمینه به ما کمک کند.

- نیجریه و زامبیا: این‌ها دو کشور مهم غیرمتعهد هستند و ما بایستی رأی مثبتشان را داشته باشیم. دلایلی داریم که ما را امیدوار می‌کند، ولی باید سخت تلاش کنیم.

[1]. Carter Library, Plains File, Box 14.

سرّی.

[2]. Australian Wheat Board

[3]. Peacock

[4]. پیامی از کارتر برای سران کشورهای عضو شورای امنیت با مضمون درخواست برای حمایت از قطعنامۀ پیشنهادی آمریکا مبنی‌بر وضع تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، در تاریخ 20 دسامبر ازطریق تلگرام شمارۀ 327895 ارسال گردید.

National Archives, RG 59, Central Foreign Policy File, P840163-1578, P840163–1579, N790010–245.

[5]. پاسخ برژنف به پیام کارتر در تلگرام به شمارۀ 27895 از مسکو، 24 دسامبر

Carter Library, Plains File, Box 6.

منبع: - جلد - - صفحه