سند شماره

گزینۀ جایگزین درقبال ایران

موضوع سند

متن سند

یادداشت گری سیک از کارکنان شورای امنیت ملی برای مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور (برژینسکی)[1]

واشنگتن، 29 آگوست 1980

موضوع:

گزینۀ جایگزین درقبال ایران

یادداشت استانسفیلد ترنر (پیوست)[2] به نظر من، در ترسیم سیاست عملی کنونی ما درقبال ایران، پیش‌بینی اتفاقات احتمالی یا شناسایی ماهیت گزینه‌هایی که ممکن است با آن‌ها مواجه شویم، دقیق و ژرف نیست. یادداشت او راهبرد عملیات مخفی را که در ماه ژوئن تدوین شد و رسماً به تأیید رئیس‌جمهور رسید،[3] نادیده گرفته است. [ده سطر از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

[پنج پاراگراف (چهل‌وهشت سطر) از طبقه‌بندی خارج نشده است.]

به نظر من، یادداشت پیوست سیاست کنونی یا گزینه‌های پیش روی ما را به‌شکلی کامل تشریح نمی‌کند تا امکان پیگیری بحث‌های سازنده در سطح کابینه فراهم گردد در عوض، پیشنهاد می‌کنم پیش‌از بررسی موضوع در کمیتۀ هماهنگی ویژه، شما با ترنر دربارۀ امکان برگزاری جلسه با گروه اطلاعاتی ویژۀ آرون (کارلوتچی، نیوسام، کومر و پاستی) که پیش‌تر گزینه‌های مربوط به انجام عملیات مخفی را بررسی کرده‌اند، صحبت کنید.

پیش‌بینی من این است که گروه آرون بتواند کانون تمرکز طرح سیا را مشخص نماید و اطلاعات بیشتری دربارۀ مجموعه‌ای از گزینه‌های امکان‌پذیر ازنظر عملیاتی، ارائه بدهد که در مرحلۀ بعد، مدیران آن‌ها را بررسی نمایند. حالت دیگر این است که گروه آرون اعلام کند که پیگیری مسئله ازسوی مقامات ارشد ضرورتی ندارد.

----- موافقت با اینکه موضوع در گروه اطلاعاتی ویژه بررسی شود تا درصورت تأیید به کمیتۀ هماهنگی ویژه پیشنهاد گردد.

----- خیر! هماهنگی لازم برای برگزاری جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه در سطح موسکی، براون، تراون را انجام بدهید.[4]

[1]. Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Office File, Box 87, For President or Brzezinski Only File, Iran Sensitive 5/80–10/80.

سرّی؛ حساس.

[2]. در پیوست موجود هست، ولی چاپ نشده است. یادداشت ترنر حاوی گزارش 27 آگوست سازمان سیا با عنوان «سیاست درقبال ایران: گزینۀ جایگزین» بود که دربارۀ سیاست کنونی و ضعف‌های آن سخن می‌گفت [متن از طبقه‌بندی خارج نشده است]. در گزارش بالا این سؤال مطرح شده بود که آیا فروپاشی رژیم خمینی در راستای منافع آمریکا خواهد بود؟ چراکه ممکن است سبب قدرت‌گرفتن جناح چپ شود و به مناقشات منطقه‌ای دامن بزند. برخی از تحلیلگران معتقد بودند که یک حکومت روحانیت‌محور ضدآمریکایی خواهد بود، اما هم‌زمان با قدرت، ضدشوروی نیز هست.

[3]. نک: سند 293.

[4]. در یادداشت، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که برژینسکی با کدام مورد موافقت کرده است. به‌هرحال، سیک و برژینسکی بعدازظهر روز 29 آگوست دربارۀ مفاد این یادداشت گفت‌وگو کردند. برژینسکی موافق بود که پیشنهاد ترنر باید ابتدا در گروه آرون بررسی شود. آرون در قسمت پایین صفحه نوشت: «جلسه‌ای را هماهنگ کنید. آرون» و با یک فلش به این جمله اشاره کرد: «ساعت 3 بعدازظهر، چهارشنبه 17 سپتامبر». جملۀ 17 سپتامبر خط خورده بود. یک یادداشت دست‌نویس و بدون نام در این قسمت نوشته شده بود: «به تاریخی نامشخص موکول شد.»

Memorandum from Sick to Brzezinski, September 2; Carter Library, National Security Affairs, Staff Material, Office File, Box 87, For President or Brzezinski Only File, Iran Sensitive 5/80–10/80.

منبع: - جلد - - صفحه