سند شماره

تحریم ایران

موضوع سند

متن سند

خلاصۀ نتایج جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه[1]

واشنگتن، 18 دسامبر 1979، ۹ـ۱۰ صبح

موضوع:

ایران

شرکت‌کنندگان:

وزارت امور خارجه

وارن کریستوفر

هارولد ساندرز

دیوید نیوسام

وزارت دفاع

وزیر هارولد براون

گراهام کلایتور

ستاد مشترک نیروهای مسلح

ژنرال دیوید جونز

ژنرال جان پاستی

وزارت خزانه‌داری

وزیر ویلیام میلر**

آنتونی سالومون**

رابرت ماندیم**

سازمان سیا

دریابُد استانسفیلد ترنر

چارلز کوگان

وزارت دادگستری

دادستان کل بنیامین سیویلتی**

جان شنفیلد**

شورای امنیت ملی

سرهنگ ویلیام اودوم

گری سیک

وزارت انرژی

جان ساهیل**کاخ سفید

جودی پاول

زبیگنیف برژینسکی

توماس تورنتون***

هدلی دونووان

استورات ایزنشتارت**

پلوید کاتلر**

فرانک مور**

افراد با این علامت «**»، تنها برای بحث دربارۀ مسائل داخلی در جلسه حضور یافتند.

خلاصۀ نتایج

مسائل داخلی:

1. گام‌های اقتصادی: دکتر برژینسکی از وضعیت نامۀ ونس ـ میلر که قرار بود شب گذشته تکمیل شود، پرسید. وزرای امور خارجه و خزانه‌داری اظهار داشتند که مشغول کار بر روی آن هستند، ولی از وضعیت کنونی خبر ندارند. آن‌ها افزودند که در نبود یک تصمیم روشن ازسوی اروپایی‌ها، این نامه از متحدین می‌خواهد تا گام‌های داوطلبانۀ توصیه‌شده را «پذیرفته و اجرا نمایند». آن‌ها همچنین اعلام کردند که در طول یک یا دو ساعت دیگر، نامه برای تأیید رئیس‌جمهور آماده خواهد شد. (سرّی)

دکتر برژینسکی گزارشی به گروه، دربارۀ نظرات رئیس‌جمهور نسبت‌به مطالب دیروز ارائه کرد.[2] او نسبت‌به امکان وتوی تحریم‌های فصل هفتم توسط شوروی، گفت که درهرصورت کار را پیش می‌برد. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد که ترجیح می‌دهد که هم‌زمان با تحریم‌ها، موضوع حکم مادۀ 39 را نیز در دستور کار قرار بدهد. ما نباید بیش از حد منتظر بمانیم. پنجشنبه (20 دسامبر) خوب است. هرگونه استثنا از تحریم تجاری (مانند غذا، دارو و...) باید دقیقاً تعریف شود. (سرّی)

آقای سالومون توضیح داد که تنها نقطه‌ضعف واقعی ایران غذاست، ولی به دلایل مختلف منطقی نیست که این موضوع را وارد تحریم کنیم. آقای نیوسام از امکان ارسال نامه برای گروگان‌ها سؤال کرد. آقای آرون پاسخ داد که می‌شود این کار را ازطریق کیف دیپلماتیک یک قدرت دوست انجام داد. (خیلی محرمانه)

رئیس‌جمهور با افشای اطلاعات بدون ذکر منبع در روز چهارشنبه موافقت کرد تا بدین‌وسیله انواع اقداماتی که متحدین ما قصد انجامشان را دارند، به اطلاع مردم برسد. حدس رئیس‌جمهور این بود که متحدین بیشتر تمایل دارند تا اقدامشان پس‌از درخواست ما برای اجرایی‌شدن فصل هفتم، علنی شود. آقای ایزنشتارت یادآور شد که رئیس‌جمهور در صبحانۀ کاری سران اشاره کرده بود که ما آمادۀ طرح درخواست از سازمان ملل برای تحریم هستیم تا بدین‌وسیله تصمیمات شورای امنیت لازم‌الاجرا شوند. احتمال درز اطلاعات وجود دارد. (سرّی)

وزارت امور خارجه پیگیر موضوع خواهد بود. دان مک‌هنری[3] رایزنی‌ها را در نیویورک آغاز خواهد کرد، پیامی برای پایتخت‌های مربوطه ارسال می‌شود و ما با شوروی نیز در ارتباط خواهیم بود. همه موافقت کردند که باید به‌شدت با تصمیم ایتالیا مبنی‌بر اجازۀ پرواز به بالگردهای دارای مجوز پرواز به ایران در پنج روز آینده، مخالفت شود. هم‌زمان، وزارت‌ امور خارجه و دفاع امکان ابطال مجوزها را بررسی خواهند کرد. (سرّی)

گروه نگاهی اجمالی نیز به نتایج گفت‌وگوها با بریتانیا داشت.[4] به نظر می‌رسد که همه با تمامی اقدامات دولتی که درخواست کردیم، موافق هستند (به‌جز مسدودسازی دارایی‌ها که گفتند نیازمند وضع قوانین جدید است)؛ ولی آن‌ها به لندن برگشته‌اند تا مواضع منفی بانک‌ها را در برابر مواردی که تنها شامل «راهنمایی و مشورت» رسمی دولت هستند، تغییر بدهند. (سرّی)

از اطلاعات موجود این‌گونه برمی‌آید که به‌دست‌آوردن نه رأی لازم در شورای امنیت، کاری بسیار دشوار باشد. دان مک‌هنری به‌نوعی خوش‌بین‌تر از همتایان اهل اروپای غربی خود است و ما تا زمانی که مشورت‌ها در جریان است، دقیق نمی‌دانیم در چه نقطه‌ای قرار داریم. اگر کوبا به عضویت شورای امنیت دربیاید، شرایط به‌مراتب سخت‌تر خواهد شد. همه موافق بودند که باید تلاش مضاعفی برای مخالفت با انتخاب کوبا به کار ببندیم و تأکید کنیم که رأی در حمایت از کوبا، درواقع، رأی در حمایت از ایران است. (سرّی)

2. وجهۀ مردمی: امروز روز وحدت[5] است. آیا چیز دیگری است که باید انجام داد یا درموردش صحبت کنیم؟ جودی پاول اظهار داشت که بیانیۀ رسمی مشترک با بریتانیا امروز منتشر خواهد شد.[6] اگر تصور این است که ما نمی‌توانیم همکاری کامل بریتانیا را در زمینۀ برداشتن گام‌های داوطلبانه با نخست‌وزیر تاچر در واشنگتن به دست آوریم، اعتماد به حمایت متحدین از بین خواهد رفت. (سرّی)

به‌صورت کلی، حسی از آرامش در میان مردم آمریکا و نیز افکارعمومی جهان وجود دارد که بخشی از آن، حاصل اظهارنظرهای ماست که منعکس‌کنندۀ خوش‌بینی است. کمیتۀ هماهنگی ویژه، دربارۀ امکان صدور بیانیه ازسوی معاون رئیس‌جمهور یا جودی پاول که بر خواسته‌های دوبارۀ ایران برای برگزاری محاکمه تمرکز دارد، بحث کرد. (سرّی)

ما می‌توانیم تصریح کنیم که این دادگاه‌ها یک تحریک بزرگ محسوب می‌شود که مسئولیتش با ایران است. تأکید قاطع دوباره بر سیاست گذشتۀ ما ممکن است در شرایط کنونی مناسب باشد. جودی پاول با وزارت امور خارجه دربارۀ متن، زمان‌ و مکان چنین بیانیه‌ای همکاری خواهد کرد. وزیر امور خارجه هشدار داد که گزارشی ازسوی سوئیس حاکی از آن است که علی‌رغم آنچه در میان عموم مردم گفته می‌شود، خمینی موافقت کرده است که دادگاه برگزار نشود. متن بیانیۀ ما به‌گونه‌ای باشد که خللی در این مسئله ایجاد نکند.[7] (سرّی)