سند شماره 360

راهپیمایی میلیونی وحدت و خمینی

موضوع سند

موضوع: راهپیمایی میلیونی وحدت و خمینی

مشخصات ارسال سند

از: لینگن، سفارت آمریکا، تهران - 11405

محرمانه

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی

1358-08-07- 1979-10-29

متن سند

سند شماره 360

محرمانه

29 اکتبر 1979 - 7 آبان 1358

از: سفارت آمریکا، تهران - 11405

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی

موضوع: راهپیمایی میلیونی وحدت و خمینی

1- (محرمانه - تمام متن)

2- میلیون ها ایرانی در راهپیمایی روز 26 اکتبر در تهران و سایر استان ها برای ابراز حمایت از رهبری آیت الله خمینی و وحدت امام (خمینی) و امت (مردم) شرکت کردند. راهپیمایی به درخواست حزب جمهوری اسلامی به رهبری آیت الله بهشتی برگزار گردید. در تهران جمعیتی بالغ بر بیش از یک میلیون نفر از راه های مختلف در دانشگاه تهران تجمع کرده به سخنرانی گوش دادند و پس از شعار دادن نماز جمعه را برپا داشتند.

3- راهپیمایی و گردهمایی با نظم همراه بود. در تهران جمعیت شامل بسیاری از زنان و کودکان و پرسنل ارتش با لباس غیرنظامی بود. شرایطی مانند یک روز تعطیل همگانی به وجود آمده بود و افسران عالیرتبه که خسته به نظر می رسیدند وظیفه خود را در برقراری نظم و ایجاد روحیه خوب بسیار عالی انجام دادند. جمعیت تمامی خیابان های اطراف دانشگاه تهران و همچنین محوطه داخل آن را پر کرده بود. در داخل دانشگاه بسیاری از افراد به دلیل تجمع زیاد مردم نتوانستند نماز بخوانند.

4- بنا به پیشنهاد وزیر امور خارجه ایران، پرشت کارمند وزارت خارجه آمریکا که در ایران به سر می برد به همراه کارمند سیاسی سفارت و یک فرد نگران از اداره پروتکل وزارت خارجه ایران در راهپیمایی و نماز شرکت کردند. برای عبور از محافظین درب ها مأمور سریع الانتقال وزارت خارجه ایران بازدیدکنندگان آمریکایی را از «سفارت سنگال» معرفی کرد. خوشبختانه تمامی افراد حاضر در آنجا چیزی در مورد سنگال نمی دانستند. تنها خارجیان دیگری که در آنجا حضور داشتند سفیر (واقعی) سنگال و چند خبرنگار بودند. مردم نسبت به میهمانان

ص: 715

خارجی خوش رفتار و قدری کنجکاو بودند. به هر حال هیچ خصومتی در کار نبود.

5- سخنرانی ها توسط آیت الله بهشتی دبیرکل حزب جمهوری اسلامی و محمدعلی رجایی کفیل وزیر آموزش و پرورش صورت گرفت. بهشتی تمام طرفداران انقلاب را به اتحاد فراخواند و درخواست قبلی خمینی را مبنی بر اتحاد بین روحانیت و دانشگاه ها تکرار کرد. در ادامه این سخنرانی ها خطبه های نماز جمعه توسط آیت الله منتظری امام جمعه تهران خوانده شد. به نظر می رسد آیت الله منتظری از محبوبیت قابل ملاحظه ای در بین ایرانیان معمولی که از سادگی سخنان و رفتار ساده وی لذت می برند برخوردار باشد. نکات اصلی خطبه های منتظری عبارتند از:

الف- مردم باید قدر این آزادی را بدانند و از کمبود پودر و صابون و گوشت شکایت نداشته باشند. وی این شکایت ها را با یک داستان قرآنی در مورد شکایت های بنی اسرائیل علیه موسی پس از اینکه آنها را به آزادی رهنمون شد مقایسه کرد.

ب- اشخاص دارای مناصب عالی از جمله روحانیون بایستی از الگوهای حضرت رسول تبعیت کنند و خود را در حلقه ای از خدمتکاران و محافظین قرار نداده و از مردم فاصله نگیرند.

ج- کارمندان ضدانقلاب را نباید زندانی کرد بلکه بایستی سریعاً بازنشسته شده و توسط افراد جوان و متعهد جایگزین شوند. منتظری شکایت کرد که «حداقل در دوران گذشته ترس از ساواک بعضی از مقامات را مجبور می کرد گاه گاهی کاری برای مردم انجام دهند، حال ساواک از بین رفته و آنها هرگز به فکر آسایش مردم نیستند.

د- در یک سخنرانی 5 دقیقه ای به زبان عربی به اعراب توصیه نمود که شرق و غرب را ترک نموده و از خط مستقیم اسلام پیروی کنند.

6- مسئول شعارها پس از خاتمه نمازها حدود 20 دقیقه شعارهای انقلابی سر داد. تنها شعار ضدآمریکایی عبارت بود از: «مرگ بر سه مفسدین، کارتر و سادات و بگین.» سپس مردم با رعایت نظم متفرق شدند.

7- راهپیمایی و مراسم نماز جمعه در چندین شهر دیگر ایران برگزار گردید. خلخالی در اصفهان به مردم گفت که ژنرال هایزر به همراهی دو استوار گردن کلفت، شاه را مجبور کردند تا ایران را ترک نماید. نماز جمعه که در آن شهر برای چند هفته ای متوقف شده بود بنا به درخواست مستقیم خمینی و به امامت آیت الله طاهری برگزار گردید. رادیو تلویزیون ایران پوشش قابل ملاحظه ای به اخبار راهپیمایی در مکه اختصاص داد و ادعا کرد که پاکستانی ها، کویتی ها و کانادایی ها در این راهپیمایی شرکت کردند.

8- بعضی از ناظرین از این نگران بودند که حمله اخیر خمینی به مخالفین ولایت فقیه (به تلگرام تهران 11319 رجوع کنید) به بروز خشونت در گردهمایی حزب جمهوری خلق مسلمان که قرار است در عصر همان روز برگزار گردد منتهی شود. برای ممانعت از بروز چنین

ص: 716

حادثه ای پاسداران انقلاب مسلح از تبریز و قم (ظاهراً نیروهای طرفدار شریعتمداری) امنیت گردهمایی را به عهده گرفته بودند تا مانع از حمله حزب اللهی ها گردند. این گردهمایی بدون هیچ حادثه ای به پایان رسید.

9- نظریه: راهپیمایی ها و تظاهرات روز وحدت کاملاً نشان می داد که هنوز آیت الله خمینی دارای بیشترین هوادار در بین عامه مردم ایران است. هیچ نشان های از اجبار یا دولتی بودن راهپیمایی در بین تظاهرکنندگان دیده نمی شد. میلیون ها نفر به طور داوطلبانه برای حمایت از خمینی به خیابان ها ریخته اند.

با این حال این حمایت شدیداً شخصی می باشد و به سهولت به حمایت از برنامه های سیاسی و یا حمایت از سایر شخصیت هایی که با امام رابطه دارند تبدیل نخواهد شد. گرچه رژیم فعلی با مشکلات عدیده سیاسی و اقتصادی مواجه می باشد ولی اگر این تظاهرات مفهومی داشته باشد این است که این مشکلات از جاذبه روحانی خمینی در بین اکثریت مردم کشورش به هیچ وجه نکاسته است.

لینگن

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 10 - کتاب 10 - صفحه 715