سند شماره 54

گزارش وضعیت افغانستان

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: وزارت امور خارجه واشنگتن دی سی

سری

به: سفارت آمریکا تهران

1358-07-27- 1979-10-19

متن سند

سند شماره (54)

از: وزارت امور خارجه واشنگتن دی سی

تاریخ: 19 اکتبر 1979

به: سفارت آمریکا تهران

طبقه بندی: سری

موضوع: گفتگو در مورد افغانستان

1- تمام متن سری است.

2- INR نکات زیر را درباره روابط شوروی - افغانستان و درگیری شوروی در افغانستان تهیه نموده است که گیرندگان (تلکس) می توانند بنا به صلاحدید خودشان در گفتگوهای مداوم با دول میزبان در مورد مقاصد شوروی در افغانستان مطالبی را استخراج نمایند. این نکات مکمل اطلاعاتی است که قبلاً در پیام 83740 بتاریخ 19 آوریل 1979 تهیه شده است.

3- در خلال شش ماه قبل از به دست گیری قدرت توسط امین در 14-16 سپتامبر، مسکو یک سری از تاکتیک های سیاسی را برای مقابله با وضعیت رو به وخامت افغانستان به خدمت گرفت:

الف: در ابتدا مسکو تلاش کرد تا رژیم ترکی - امین را ترغیب نماید تا پایگاه حمایتی خود را وسیعتر سازد و سیاست هایش را معتدل تر نماید. این توصیه به میزان زیادی مورد توجه واقع نشد.

ب: پس از آن برای مدتی مسکو خودش را تا حدودی از امین و ترکی به عنوان دو فرد، دور کرد در حالی که به طور آشکار به حمایت از انقلاب افغانستان ادامه داد.

ج: در هر صورت به نظر می آید که مسکو نهایتا به این نتیجه رسیده باشد (حدود اوت) که هیچ گونه راه حل مناسبی در مقابل رژیم ترکی - امین وجود ندارد (هر چند این شایعه وجود داشته است که مسکو در نظر داشته تا از ترکی که میانه روتر است، در مقابل امین حمایت نماید).

با این وجود زمانی که ترکی در سر راهش از کنفرانس غیر متعهدها در هاوانا به افغانستان در اوایل سپتامبر از مسکو می گذشت، ملاقاتش با برژنف بامفهوم حزب با حزب آنچنان مورد تبلیغات پرحرارت قرار گرفت که بیش از همیشه حزب دمکراتیک خلق افغانستان را به عنوان یک حزب کمونیست شناساند.

4- در طی همان دوره شش ماهه، تلاش های سیاسی روسیه، وسیله حرکت های نظامی تکمیل شدند: از جمله پرسنل پشتیبانی نظامی و مستشاران که برخی از آنان در سطح گردان در ارتش افغانستان قرار داده شده اند.

- مستشاران شوروی به طور فزاینده کارهایی را به دست گرفته اند که به صورت آشکار از وظایف

ص: 681

مستشاری تجاوز می کند، برای مثال در فعالیت های فرماندهی و همچنین به طوری که گزارش شده در برخی فعالیت های رزمی. به هر حال ما هیچ گونه نشانه قابل اطمینانی در این مورد که نیروهای شوروی به صورت واحدهای رزمی در جنگ علیه شورشیان شرکت کرده باشند نداریم.

- نگرانی شوروی از بابت وضعیت امنیتی افغانستان در مواجهه با شورشیان و طغیان در ارتش، روس ها را مجبور به قبول برخی مسئولیت های امنیتی مستقیم نمود، مثل پایگاه هوایی باگرام که یک نیروی 400 نفره شوروی در آنجا وجود دارد.

5 - به دست گیری قدرت در 14-16 سپتامبر توسط امین با وجود تمام نشانه ها، بدون اخطار قبلی به مسکو صورت پذیرفت، اما جزئیات آنچه که رویداده مبهم باقی می ماند. پوزانف سفیر شوروی ظاهرا به همان گونه که حوادث آشکار می شدند در جریان قرار می گرفت.

- زمانی که رسانه های شوروی به تبلیغات در مورد رهبری ترکی ادامه دادند و آن هم هنگامی که او سرنگون شده بود، یک دوره کوتاه بلاتکلیفی در مسکو وجود داشت. پیام تبریک اولیه مسکو به امین در زمان انتخابش به سمت های ترکی بدون ایجاد تعهد بود، ولی از آن زمان به بعد رسانه های گروهی شوروی از رژیم جدید اعلام حمایت کرده اند.

- احتمال دارد که توصیه شوروی در اولین سخنرانی امین در 17 سپتامبر انعکاس پیدا کرده باشد

منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 3 - کتاب 3 - صفحه 681