در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره

بررسی بازگرداندن شاه به مکزیک

موضوع سند

متن سند

محتوای جلسۀ کمیتۀ هماهنگی ویژه[1]

واشنگتن، 8 نوامبر 1979

در طول جلسه، ونس موضوع سلامت جسمانی شاه را و اینکه چه زمانی میتوان او را به مکزیک بازگرداند، مطرح کرد. براون درادامه اضافه کرد که دربارۀ انجام این کار، ازطریق یک هواپیمای سی ـ 9[2] برای سرعتدادن به فرایند انتقال، پرسوجو خواهد کرد. یحتمل لولهها و سایر تجهیزات پزشکی همچنان به شاه متصل هستند.

 من در این بخش از جلسه مات‌ومبهوت شده بودم و میدیدم که برژینسکی نیز غرق در شگفتی است. او سپس با لحنی آرام، شروع به صحبت کرد و اینگونه گفت که اگر اکنون بتوانیم شاه را با هر شرایطی، به مکزیک برگردانیم، این به‌معنای عقبنشینی در برابر خواستههای اوباش دانشجو در تهران است.

یک ماه پیش نیز وقتی اعلام کردیم که وضعیت موجود ازنظر ما غیرقابل پذیرش است، در برابر خواستههای شوروی و کوباییها تسلیم شدیم.[3] اکنون هم دوباره تصمیم به عقبنشینی داریم. این اقدام چه تأثیری بر نقش بینالمللی ما به‌عنوان یک قدرت جهانی خواهد داشت؟ متحدین ما چه برداشتی از این اقدام میکنند؟ دیگر چه کسی در تعهدات و توافقات به ما اعتماد میکند؟

ونس به‌شکلی متواضعانه گفت که نیازی نیست تا درمورد همۀ این مسائل، یکجا تصمیمگیری کنیم؛ میتوانیم دربارۀ وضعیت شاه تصمیم بگیریم و بعد نسبت‌به تهران، سیاست متفاوتی را در پیش بگیریم. برژینسکی در پاسخ اظهار داشت که آمادۀ انتقال شاه براساس یک راهبرد برای بازگرداندن کارکنان سفارتمان و سپس گرفتن انتقام است، اما این کار را تنها در چهارچوب یک راهبرد کلی که ازپیش درموردش تصمیمگیری شده است، پیگیری خواهد کرد.

ونس و براون معتقد بودند که یک راهبرد کلی ضرورتی ندارد؛ چون میتوانیم در هر مرحله به‌اقتضای شرایط تصمیمگیری کنیم. برژینسکی دیدگاه خود را تکرار کرد و اضافه نمود که این اقدام، اولین کاپیتولاسیون خفتبار ایالات متحده در طول تاریخ خواهد بود؛ نه تاریخسازی که او خواهان مشارکت در آن بوده است؛ تسلیم در برابر اوباشهای خارجی، لکهدارکردن کرامت ارزشها و قدرت آمریکا.

وی همچنین تشریح کرد که اگر یکی از بستگانش در میان گروگانها میبود، بدیهی است که او نیز نسبت‌به سرنوشت آن‌ها نگران میشد و درخواست اعطای امتیاز برای آزادی میکرد، اما او در جایگاه تصدی مسئولیت ارائۀ مشاوره به رئیسجمهور، نمیتواند اجازه دهد این احساسات بر روند تصمیمگیری اثر بگذارند.

نگاه ما در کمیتۀ هماهنگی ویژه باید به منافع کلیتر و بزرگتر آمریکا، اهمیت سرنوشت آمریکاییها و تمامی متحدین ما در اقصانقاط جهان باشد. از این دیدگاه، نظر ونس و براون به‌هیچ‌وجه منطقی نبود. او دوباره موافقت خود را با طراحی یک عملیات فریب و استفاده از شاه برای بازگرداندن گروگانها اعلام کرد؛ مشروط به اینکه تنها به‌عنوان یک حیلۀ تاکتیکی و نه یک تسیلم خفتبار به کار گرفته شود.

براون مردد بود و ضمن اعلام موافقت با برژینسکی اظهار داشت که ما نباید یک تصمیم راهبردی جامع بگیریم؛ بلکه باید بسته به موقعیت تصمیمگیری کرد.

 برژینسکی در مخالفت با او گفت: «شما نمیتوانید هر دو دیدگاه را همزمان اجرا کنید. هارولد، شما باید تصمیم بگیرید که آیا شاه را تسلیم ایرانیها میکنید یا خیر. اگر پاسخ منفی است، باید ایدۀ من را بپذیرید.»

براون به‌شکلی منفعلانه، به‌سمت دیدگاه برژینسکی متمایل شد، اما بااین‌حال تلاش کرد تا راه فراری برای بازگشت به عقب باقی بگذارد. جهانبینی ونس، «وکیل»، مبنی‌بر اینکه اگر به صلاح است شاه را بیرون بیندازید، تکرار شد.

سیویلتی، تنها فرد دیگری بود که آشکارا اعلام موضع کرد. او کاملاً از نظر برژینسکی حمایت کرد. نکتۀ جالب‌توجه سکوت ژنرال جونز و چهرۀ بیتفاوت او بود.

فقط میتوان احساس انزجار و نفرت را از چهره پاک کرد. در طول این تبادل‌نظر، لبخندهای حاکی از زودرنجی براون و صورت ذاتاً بیاحساس ونس، فقدان شوکهکنندۀ شخصیت و شجاعت اخلاقی را نشان دادند لحن بزدلانه در آن‌ها وجود داشت. واقعاً جای سؤال دارد که آیا آن‌ها صلاحیت قدرتی که به آن‌ها واگذار شده است را دارند یا خیر. اعتراف میکنم که برژینسکی با اشاره به الزامات سیاسی و اخلاقی مناصبشان، به‌شکلی مستقیم و صریح عمل کرد.

 



[1]. سرّی. برژینسکی ریاست جلسه را به عهده داشت.

 Carter Library, Brzezinski Donated Material, Geographic Files, Box 13.

[2]. C–9

[3]. در ماه آگوست، نهادهای اطلاعاتی آمریکا گزارش دادند که یک تیپ از نیروهای شوروی در کوبا حضور دارند. کارتر در روز اول اکتبر، برای مردم سخنرانی کرد، اما ترجیح داد تا به این مسئله اشاره نکند؛ چراکه تحقیقات نشان میداد که این تیپ باقیماندۀ بخش عظیمتری از نیروهایی هستند که از اوایل دهۀ 1960 در کوبا حضور داشتهاند. نک:

Foreign Relations, 1977–1980, Volume XXIII, Mexico, Cuba, and the Caribbean.

منبع: - جلد - - صفحه
تصاویر سند
(F 135 14 (یو 14 آمریکایی 14) 15 111 130 2[5] یا اس‌آر 3 14 141 320C 4 5 6 53 71) 71[6]) 9 52 60 70 71 A–6 C–141تفنگ خودکار C–5 EC–130 E–3 F–111 F–4 F–5 HH–53 KC–135 L70 LPH M Nimitz P–3 RH–53 SALT II TWIN OTTER Trident VHF Radio Phone آر‌پی‌جی آمبولانس آواکس اتوبوس ادوات نظامی اس­ سی اسکن ضد مادون‌قرمز اس‌آر اف ال الیاف کربنی و آلومینیومی ام­سی اوتر ای­ سی ای­سی ایستگاه رادیویی ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون بالگرد بالگرد آر ­اچ بالگرد آر­اچ بالگرد آر‌اچ بالگردها بالگردهای اچ اچ بالگردهای سی بالگردهای عراقی بالگردهای غول‌پیکر بالگردهای نیروی دریایی بالگردهای نیروی هوایی برج­ های رادیویی بمب­ های صوتی بی بی­سیم بی­سیم ­ها بی‌سیم (واکی‌تاکی) تانک ام تانک­ های شوروی تانکرهای سوخت­ رسان تجهیزات ارتباطی تجهیزات نیروگاهی و مخابراتی.هواپیماهای سی تجهیزات و ادوات نظامی تجهیزات پزشکی تسلیحات تسلیحات اتمی تسلیحات ضدتانک تفنگ تفنگ ام 14 تفنگ ژ3 تلفن رادیویی تله‌های انفجاری توپ‌های 105 میلی‌متری تیرک‌های ضد بالگرد تیم دلتا تیوپ­ های حاوی بنزین تیپ زرهی مجهز به بیش از صد تانک جنگنده ­های اف جنگنده ای جنگنده نیروی هوایی جنگنده‌های اف جنگنده‌های اف111 حلقه کی­سی خمپاره ­انداز دکل‌های حفّاری ذرّات فومی رادار راه‌آهن رنجر و کادر بالگردها زاقه­ های مهمات زیردریایی سالت سالت 2 سلاح آر­پی­جی سلاح ژ3 سلاح‌ سبک (تفنگ ژ3[4]) سوخت­ رسان سی سیستم ­های توپخانه پدافند هوایی سیستم هشدار سیستم‌های امنیتی سفارت صندلی چرخ‌دار ضبط کاست قابل‌حمل ضد بالگردهای تهاجمی ضد جنگنده‌ها قطعات یدکی قطعات یدکی تجهیزات حفّاری قطعات یدکی تجهیزات نظامی قطعات یدکی صنایع نظامی قطعات یدکی نظامی قطعات یدکی هواپیماهای مسافربری قفل‌های الکترونیکی درها قیچی آهن‌بر لوله‌های گاز ماسک ضد گاز مبدّل کاتالیزوری مسلسل مسلسل دستی مسلسل­ های سبک و سنگین مسیریاب­ های سی مشعل بٌرش استیلن مشعل‌های استیلن مهمّات مواد منفجره موتورهای دیزلی موشک ترایدنت مین‌ مین‌ها نارنجک نارنجک دستی نارنجک‌انداز نارنجک‌های دستی ناو می‌دوی ناو نیمیتز ناو هجومی آبی‌خاکی ناو هواپیمابر ناو هواپیمابر نیمیتز ناو هواپیمابر کلاس نیمیتز ناو هواپیمابر کیتی‌هاک ناو کیتی‌هاک ناو یو اس اس نیمیتز ناوهای مین‌روب ناوگان اف ناوگان اقیانوس آرام داده­ام نشانه‌گذاری میدان مین. نفتکش‌های آمریکایی نیروگاه برق نیروگاه‌های تأمین ‌برق هواپیما هواپیماهای آمریکایی هواپیماهای اس‌آر هواپیماهای اف هواپیماهای ام سی هواپیماهای ای هواپیماهای ایران هواپیماهای بی هواپیماهای سوخت­ رسان سی هواپیماهای سی هواپیماهای شناسایی سریع (مانند اس‌آر هواپیمای 707 و 320 سی هواپیمای 787 هواپیمای آواکس هواپیمای اس‌آر هواپیمای اف هواپیمای ام هواپیمای ام­سی هواپیمای اوتر هواپیمای ای‌سی هواپیمای باری هواپیمای بی هواپیمای توئین اوتر هواپیمای خطوط هوایی قبرس هواپیمای سوخت ­رسان کی­ سی هواپیمای سوخت‌رسان هواپیمای سوخت‌رسانکی‌سی 135 هواپیمای سی هواپیمای سی5ای هواپیمای نظامی هواپیمای پی هواگرد ثابت­ بال هواگرد ثابت­بال هواگرد ناوپایه وسایل نقلیه پالایشگاه پایگاه رادیویی پمپ هیدرولیک پمپ‌ها کامیون کامیون سوخت کامیون­ های سوخت کشتی ­ها کشتی اطلاعاتی نیروی دریایی آمریکا کشتی نیروی دریایی آمریکا کشتی پوبلو کشتی یو اس اس پوبلو (USS Pueblo) کشتی­ های تجاری کشتی‌های تجاری کلاشینکف کلت کلت کمری کمپرسورهای توربین‌ها گاز اشک‌آور گان‌شیپ ای‌سی یو ­اس ­اس پوبلو