Post
34566
از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 6703
محرمانه
به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی
1358-04-06- 1979-06-27
متن سند
سند شماره 230
محرمانه
27 ژوئن 1979 - 6 تیر 1358
از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 6703
به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی
منابع: رسانه های خبری داخلی، مقامات سفارت، پرسنل دفتر وابسته دفاعی
تهیه کننده گزارش: سروان اچ.اف.جانسون، وابسته نیروی هوایی
مقام تأییدکننده گزارش: سرهنگ تی.ای.شافر، وابسته دفاعی
موضوع: گزارش وضعیت ایران
16- خلاصه (محرمانه): این گزارش اطلاعاتی درباره مسایل زیر ارائه می دهد، شامل: امام مواد مخدر را ممنوع اعلام کرد. ملی سازی بخش های اقتصاد. درگیری های کردستان. ناآرامی های استان فارس. تنش بین ایران و عراق. خرید کشتی های ساخت شوروی از سوی ایران. دیدار غیرمنتظره بازرگان و وزاری کابینه با امام.
17- از 17 تا 21 حذف شده است.
22- جزییات: (محرمانه)
الف- امام مواد مخدر را ممنوع اعلام کرد: رهبر مذهبی ایران، امام خمینی، روز گذشته مصرف مواد مخدر را «غیر اسلامی» خواند و آن را ممنوع اعلام کرد. کاظم سامی، وزیر بهداشت، که به همراه تنی چند از اعضای هیأت دولت مهدی بازرگان به دیدار امام رفته بودند، بعد از پایان ملاقات این مسئله را اعلام کرد. وزیر بهداشت به نقل از امام گفت که خرید، فروش و هرگونه معامله ی مواد مخدر از نظر شرع اسلام ممنوع است. امام از خشخاش کاران و همه تولید کنندگان موادخام مخدر خواست تا محصولات خود را به دولت که به موجب قانون ایران انحصار خرید این نوع محصولات را در اختیار دارد، بفروشند.
نظریات مرکز تهیه گزارش (محرمانه): در کشوری که بی نظمی های اجتماعی و اقتصادی آن را از همه گسیخته است، ممنوعیت مواد مخدر از نظر تهیه کننده گزارش سرپوشی برای مشکلات بیش نیست. علاوه بر این، هیچ نیروی پلیسی نیست که بتواند این قانون را به مورد اجرا درآورد.
ب- ملی سازی: در پی ملی شدن نظام بانکی و صنعت بیمه، دولت موقت ایران یک گام دیگر نیز برداشت.
ص: 508
دولت موقت ایران روز گذشته به موجب قانونی که در شورای انقلاب به تصویب رسید، همه زمین های شهری ساخته نشده را ملی اعلام کرد. با وجود این، طبق قانونی که دیروز منتشر شد «به طور مقتضی به صاحبان این زمین ها ابلاغ خواهد شد که یا در زمین های خود ساخت و ساز کنند و یا آن را به کسانی بفروشند که مایلند در آن زمین ها ساخت و ساز نمایند. از نظر اسلام هر زمینی که بایر و لم یزرع رها شود متعلق به هیچ کسی نخواهد بود، و سند مالکیت این زمین های بایر که در رژیم گذشته صادر شده است، از لحاظ قانونی باطل و بدون اعتبار است.» بنابراین، به کلیه صاحبان «زمین های بایر» که در محدوده طرح تفضیلی 25 ساله شهرها قرار دارند و در زمین های خود ساخت و ساز و یا زراعت نکرده اند، مهلت داده اند تا از زمین های خود استفاده کنند. اگر صاحبان این گونه زمین ها به ابلاغ دولت توجه نکنند، دولت زمین آنها را مصادره و در راستای منافع همگانی مورد استفاده قرار خواهد داد. اشخاصی که صاحبان قانونی قطعه زمین های کوچک هستند و خانه ای شخصی از خود ندارند نیز سه سال مهلت یافته اند تا به نحو احسن از زمین هایشان استفاده کنند.
ج- درگیری های کردستان:
(1) رادیو ایران امروز صبح گزارش داد که درگیری های تازه در کردستان 10 نفر کشته و چندین مجروح به جای گذاشته است. این رادیو درگیری های مسلحانه اخیر را «اغتشاش هایی» نامید که از سوی ضدانقلابیون و نوکران رژیم گذشته ایجاد شده است. رادیو ایران همچنین گزارش داد که در جریان درگیری ها در روستای امید در خارج از مهاباد، روستاییان موفق شدند یکی از افسران سابق گارد جاویدان را به نام سروان اسماعیل یزدانفر دستگیر کنند. همچنین بروز درگیری هایی در پیرانشهر و سردشت گزارش شده است. یکی از خبرنگاران رادیو ایران گزارش داد که «برخی خوانین» در این «اغتشاش ها» دست داشته اند و روستاییان منطقه به فعالیت آنها اعتراض کرده بودند. این مسئله روز گذشته در پی درگیری نمازگزاران و ضدانقلابیون اتفاق افتاد. طبق گزارش ها در سردشت 5 نفر، و در درگیری شب گذشته در پیرانشهر 4 نفر جان خود را از دست داده اند. یک نفر هم در روستای امید کشته شده است. علاوه بر سروان یزدانفر، چند «ضدانقلابی» دیگر نیز در جریان درگیری در روستای امید، واقع در 8 کیلومتری مهاباد، به دست «روستاییان» دستگیر شده اند. رادیو ایران اعلام کرد که طبق آخرین گزارش ها، هیأتی به ریاست فرماندار مهاباد و نماینده شورای انقلاب مهاباد، برای مذاکره با دو طرف درگیر وارد روستای امید شده، «و با دو طرف به توافق رسیده اند.» رادیو ایران همچنین اعلام کرد که چریک های پیشمرگ وابسته به حزب دموکراتیک کردستان نیز در این درگیری های دخالت داشته اند ولی مشخص نکرد از کدام طرف حمایت می کرده اند. این رادیو گزارش داد که بر اساس آخرین گزارش ها «این منطقه آرام و تحت کنترل شورای انقلاب مهاباد و روستاییان است.» در عین حال، روزنامه بامداد امروز گزارش داد که آیت الله عزالدین حسینی با ارسال تلگرامی به آیت الله خمینی در روز 22 ژوئن به او اطلاع داده است که مردم
ص: 509
کردستان خواهان «تضمین حق برخورداری از تمامی امکانات از حیث صلح، امنیت و آزادی هستند که در رژیم گذشته از آنها دریغ شده بود.» در این تلگرام آمده است: «اخیراً شنیده می شود که بسیاری از مرتجعان و تفرقه افکنان به دولت و کمیته راه یافته اند که تعدادی از آنها از خوانین و روحانیون دروغین هستند. در واقع خوانین برخی از رعایای کُرد را از روستاهایشان بیرون کرده اند. همچنین شنیده می شود که دارند زمین هایی را که قبلاً به رعایا فروخته شده بود، پس می گیرند و سود زمین های زراعی نیز مانند گذشته تقسیم می شود. این مسئله موجب هراس رعایا شده و آنها را وادار کرده است تا به منظور دفاع از خود اسلحه به دست بگیرند که پیامد آن کاملاً مشخص است. شما چگونه دسترسی مرتجعان و اشخاص بی مسئولیت را به سلاح توجیه می کنید؟ آنها سعی دارند حقوق بشری را از مردم دریغ کنند. من از امام تقاضا دارم که جلوی این رویه را بگیرد و امنیت را از طریق رویه های قانونی و با استفاده از نیروهای امنیتی مردمی، و تحت نظارت شوراهای منتخب مردم برقرار کند. این تقاضا بخودی خود درخواست خودمختاری برای کردستان است.» نظریات مرکز تهیه گزارش (محرمانه): دلایل شروع مجدد درگیری ها در کردستان به حقایق زیر باز می گردد:
(1) رهبران کُرد از این شکایت دارند که پیش نویس قانون اساسی حقوق اقلیت ها را به طور کافی تضمین نمی کند،
2- دبیرکل حزب دموکراتیک کردستان گزارش داده است که کمیته ی تحت فرمان امام و پادگان ارتش در ارومیه سلاح در اختیار خوانین قرار می دهند، و بر اساس گزارش ها همین سلاح ها بر ضد اقلیت کُرد در کردستان استفاده می شود.
(2) عزّالدین حسینی، رهبر کردها، در بیانیه ای دیگر درباره احتمال بروز یک درگیری مسلحانه جدید در کردستان هشدار داده است. حسینی روز شنبه گفت که درخواست دولت را برای تمدید ضرب الاجل مهاجرت دسته جمعی کُردها به ترکیه و عراق پذیرفته و آن را 10 روز دیگر عقب انداخته است. نمایندگان کُرد می گویند که بیش از 12 هزار نفر از پناهجویان کُرد نقده هشدار داده بودند که روز دوشنبه به منظور تأکید بر تقاضای خودمختاری کردستان به ترکیه و عراق مهاجرت خواهند کرد.
د- ناآرامی در استان فارس: رئیس ایل قشقایی در استان فارس بیانیه ی زیر را در مطبوعات منتشر ساخته است. طبق گفته ناصرخان قشقایی، رئیس ایل قشقایی در استان فارس در مرکز ایران «اگر دولت سریعاً اقدامی نکند، بیم آن می رود که نیروهای ضد انقلاب با کودتایی خونین رژیم اسلامی را سرنگون کنند.» ناصرخان می افزاید «هر چند در حال حاضر اوضاع در استان فارس نسبتاً آرام است، ولی هر انسان عاشق صلحی صمیمانه امیدوار است که این وضعیت «آرامش قبل از طوفان نباشد». هراس از بروز «طوفانی قریب الوقوع» در استان فارس با درگیری مسلحانه اخیر بین ایل باصری و قشقایی که در جریان آن چند نفر از طرفین جان خود را از دست دادند، شدت گرفته است. بر اساس آخرین گزارش ها، در این درگیری ها 5 نفر کشته و
ص: 510
27 نفر مجروح شدند. به محض آنکه خبر درگیری این دو ایل در سطح استان پخش شد، تعداد زیادی از باصری ها و قشقایی های تا دندان مسلح «به یاری برادرانشان» شتافتند. اگر مداخله خسروخان، برادر ناصرخان، نبود امکان داشت این واقعه به یک حمام خون بزرگ تبدیل شود که، چنانکه ناصرخان می گوید، احتمالاً هزاران نفر جان خود را در آن از دست می دادند. خسروخان در آن زمان در صحنه درگیری حضور داشت. شکی نیست که کمتر کسی می تواند نسبت به دلایل بروز این درگیری بی اعتنا بماند، که از همه مهمتر دولت اسلامی ایران است. اگر چه رویداد فوق از حیث تعداد نفرات و وسعت درگیری چندان قابل ملاحظه نبود، ولی مسلماً از حیث تأثیری که بر سیاست های آتی دولت در قبال ایلات ایران می گذارد، اهمیت بسزایی دارد. ناصرخان می گوید نمی توان تا ابد نسبت به عواملی نظیر نارضایتی های اجتماعی، تحریک از سوی منابع خارجی، تجارت غیرقانونی سلاح، و مبالغ هنگفت پول که بین ایلات توزیع می شود بی اعتنا ماند. اوضاع در استان فارس، همانند اوضاع حاکم بر سایر نقاط ایران، پرتنش، بحرانی و آبستن حوادث ناگوار است.
ه- تنش بین ایران و عراق: بر اساس گزارش هایی که روز گذشته منتشر شد، مقامات ایران موفق شده اند تعداد 6000 قبضه اسلحه خودکار کلاشینکف غیر قانونی را از قاچاقچیانی که سعی داشتند آنها را از مرز عراق وارد کشور کنند، ضبط نمایند. این گزارش به نقل از سخنگوی پاسداران انقلاب گفت که نیروهای محلی روز دوشنبه این قاچاقچیان را متوقف کردند. مقامات ایران، عراق را متهم ساخته اند که برای اعراب ایرانی که برای خودمختاری سیاسی و فرهنگی خود مبارزه می کنند، اسلحه می فرستد.
و- ایران قصد خرید کشتی های ساخت شوروی را دارد: محمد مُکری، سفیر ایران در مسکو، اعلام کرد که ایران قصد دارد در ازای صدور گاز طبیعی به شوروی و سایر کشورهای اروپای شرقی از این کشور کشتی های باری خریداری کند. او روز گذشته به خبرگزاری دولتی پارس گفت که ایران در حال بررسی احداث یک خط لوله دیگر است که علاوه بر شوروی به کشورهای اروپای شرقی نیز گازرسانی خواهد کرد. مُکری گفت که خرید کشتی های باری از شوروی ایران را قادر خواهد ساخت تا از آب های شوروی که به دریای سیاه متصل می شود، استفاده کند، «که استفاده از آن هزینه کمتری را برای رسیدن به بنادر اروپایی برای ما خواهد داشت.» او همچنین خاطرنشان ساخت که اگر مقامات شوروی در روابط خود با ایران صداقت به خرج دهند، حتی امکان احداث خط لوله سوم نیز برای صدور گاز به اتحاد شوروی وجود خواهد داشت.
ز- دیدار غیر منتظره نخست وزیر بازرگان و وزرای کابینه با امام: نخست وزیر مهدی بازرگان و وزرای کابینه اش تمام دیروز را درباره آنچه مقامات «مسایل بسیار مهم» خواندند، با امام روح الله خمینی مشورت کردند. هاشم صباغیان، وزیر کشور، پس از اتمام این دیدار به روزنامه تهران تایمز گفت که برخی از مهمترین مسایلی که مورد بحث قرار گرفت، تشکیل
ص: 511
مجلس خبرگان به منظور بررسی قانون اساسی، تأسیس شورای تهیه پیش نویس قانون اساسی، و سایر امور جاری مملکت بود. صباغیان همچنین گفت که گزارشی درباره فعالیت استانداران در استان های مختلف به امام خمینی ارائه داده و ظاهراً امام خمینی از وضعیت موجود رضایت داشته است. نخست وزیر و همکارانش در ساعات اولیه روز گذشته وارد شهر مقدس قم شدند تا در ساعت 08:30 ملاقات از قبل پیش بینی نشده خود را آغاز کنند. هیأت دولت معمولاً در روزهای پنجشنبه به امام گزارش می دهد و دیدار روز گذشته وزرای کابینه با خمینی موجب شد تا گزارش های متعددی درباره اهمیت این دیدار که امام را مجبور به لغو تمامی قرارهای آن روز بعداز ظهرش کرد، منتشر شود. براساس گزارش های تأیید نشده، دیدار روز گذشته ممکن است به ایجاد تغییراتی در سطوح عالی دولت و انتصاب سفرای جدید بینجامد. همچنین گزارش می شود که هیأت دولت برنامه خود را برای ملی کردن برخی از صنایع عمده ایران، به دنبال ملی شدن نظام بانکی و صنعت بیمه، به امام ارائه داده است. منابع آگاه می گویند که شورای انقلاب در حال حاضر دارد این پیشنهاد را بررسی می کند. آنها می گویند که برنامه ملی سازی صنایع طبق سه اصل صورت خواهد گرفت:
(1) از آنجایی که بخش عمده ای از صنایع ایران شدیداً به بانک ها مقروض هستند و هم اینک دولت نزدیک به 60 درصد سهام آنها را در اختیار دارد، دولت می تواند این صنایع را به تملک خود درآورد.
(2) صنایعی که صاحبان آنها بواسطه روابط نزدیک خود با رژیم گذشته سرمایه شروع کارشان را به طور غیرقانونی کسب کرده بودند، ملی خواهند شد.
(3) صنایعی که صاحبانشان کارخانه های خود را به طور قانونی تأسیس کرده اند اجازه دارند به فعالیت خصوصی خود را ادامه دهند و دولت از آنها حمایت خواهد کرد.
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
قرارداد یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!