در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

سند شماره

مستشاری نظامی آمریکا در ایران

موضوع سند

مستشاری نظامی آمریکا در ایران
مشخصات ارسال سند

از:

متفرقه

به:

متن سند




کتاب هفتاد و یکم



مستشاری نظامی آمریکا در ایران (2)





معرفی کتاب



ص: 586




اکنون من اعلام می کنم که این رأی ننگین (کاپیتولاسیون) مجلسین، مخالف اسلام و قرآن است... دنیا بداند که هر گرفتاری که ملت ایران و ملل مسلمین دارند از اجانب است، از آمریکاست... آمریکاست که به مجلس و دولت ایران فشار می آورد که چنین تصویب نامه مفتضحی را که تمام مفاخر اسلامی و ملی ما را پایمال می کند، تصویب و اجراء کنند. آمریکاست که با ملت اسلام، معامله وحشیگری و بدتر از آن می نماید.» حضرت امام خمینی (ره) - 4/8/1343


در تاریخ معاصر ایران، حق قضاوت کنسولی (کاپیتولاسیون) از جمله موارد مهم ناقض استقلال و حاکمیت ملی بوده است. این قالب به ظاهر قانونی استعمار نه تنها تأمین کننده نفوذ بیگانگان بوده، بلکه از همین طریق نفوذ کارگزاران بیگانه در ساختار حاکمیت کشور هموار و زمینه ساز جرایم بی شمار آنان علیه ملت مظلوم و مسلمان گردیده است. قوانین جزائی که می بایست مظهر حاکمیت دولت باشد به صورت بازیچه ای در دست عناصر خودفروخته درآمده و به سهولت نادیده گرفته می شد و هر تبهکاری برای ادامه خیانت، خود را تحت حمایت قدرتهای خارجی قرار می داد.


با توجه به اهمیت این مسئله در مجموعه عواملی که رژیم منحط پهلوی را به طور کامل به امپریالیسم آمریکا وابسته نمود و با توجه به آثار دهشتناک سیاسی، فرهنگی و اجتماعی این خیانت بزرگ رژیم در تصویب کاپیتولاسیون، جلد دوم از مجموعه اسناد «مستشاری نظامی آمریکا در ایران» به این مهم اختصاص یافت. در میان اسناد به دست آمده در لانه جاسوسی آمریکا، بخش قابل توجهی مربوط به اعطای مصونیتهای سیاسی به مستشاران نظامی آمریکا و یا به عبارت صحیح تر «احیای کاپیتولاسیون» می شود. در این مجلد، مجموعه اسنادی که رویدادهای مقطع تاریخ اسفند 1340 تا آبان 1343 را در بر می گیرد، در سه فصل جهت آگاهی امت شهیدپرور ایران تدوین و ارائه گردیده و بقیه اسناد مربوط به احیای کاپیتولاسیون با یاری خدا در جلد سوم منتشر خواهد شد. به منظور استفاده هر چه بیشتر خوانندگان محترم در مقدمه کتاب به ذکر بعضی تعاریف و واژه ها و همچنین سابقه تاریخی مسئله کاپیتولاسیون پرداخته ایم.




تعریف کاپیتولاسیون


ص: 587





واژه کاپیتولاسیون از کلمه لاتین Capitulare یا کلمه ایتالیایی Capitulazioneمشتق شده و به معنی انعقاد عهدنامه و قرارداد و یا خود عهدنامه آمده است. بعضی از محققین معتقدند که در زمان اولین معاهده بین اعراب و مسیحیان مقیم شامات (سوریه فعلی)، زبان نیمی از مردم این منطقه ایتالیایی بوده و این کلمه به معنی معاهده بین مسیحیان و غیر مسیحیان به جا مانده است. برخی حتی آن را ترجمه کلمه عربی «صلح موقت» دانسته اند.


کاپیتولاسیون بدون توجه به مأخذ لغوی آن در اصطلاح تاریخ حقوق اروپایی به اسناد یک جانبه یا عهودی گفته می شود که به موجب آن (باب عالی) و حکومتهای شامات (سوریه و لبنان) و آفریقای شمالی، وضع حقوقی بیگانگان مقیم امپراتوری عثمانی را تعیین می نمودند و امتیازات و معافیتهایی به دول اروپایی در مورد اتباع آنها اعطاء می نمودند.


مفهوم عام حقوقی کاپیتولاسیون عبارت است از نظام قضاوت کنسولی و برخی تضمینات و امتیازات و مصونیتهای قضائی که به موجب تصمیمات یک جانبه یا عهود یا اسناد قضائی دیگر به اتباع دول مسیحی در سرزمینهای غیر مسیحی داده می شد. در کشورها و سرزمینهای مزبور به طور کلی اتباع بیگانه حتی گاهی بدون رعایت اصل عمل متقابل از حدود صلاحیت مقامات قضائی محلی خارج بوده و تابع صلاحیت مقامات و به ویژه مأمورین کنسولی و سیاسی دولت متبوع خود محسوب می شدند و دعاوی و شکایات و محاکمات مربوط به امور جزائی آنان به وسیله کنسول یا نماینده دولت متبوع آنان حل و فصل می شد. به این ترتیب، کاپیتولاسیون روشی بود که با اتکاء به آن، یک کشور اقتدار و حق قضاوت برون مرزی در قلمرو حاکمیت ملی کشور دیگری را (و صد البته به ضرر کشور دوم) به دست می آورد. این اقتدار و حق قضاوت برون مرزی براساس قراردادهای دوجانبه و یا استفاده از شرط دولت کامله الوداد به وجود می آمد و گسترش می یافت.




تاریخچه کاپیتولاسیون


همواره این بحث در میان کشورها وجود داشته که بیگانگان باید از چه حقوق و حمایتهای قانونی برخوردار و یا محروم گردند، لیکن هیچ گاه مقررات مشترکی در این زمینه وجود نداشته است.


برقراری روابط تجاری و فرهنگی با بیگانگان، کشورهایی را که با نفی هرگونه حقوقی برای اتباع خارجی، عملاً حضور آنان را در کشورشان غیر ممکن می ساختند، تا جایی پیش برده که در حال حاضر عده ای معتقدند، بین اتباع داخلی و خارجی نباید از لحاظ مقررات و قوانین، تفاوتی وجود داشته باشد.


در قرون اخیر، در کشورهای چین، ژاپن، ترکیه عثمانی، ایران، مصر و کشورهای مشابه در آسیا و آفریقا، قضاوت کنسولی به نفع کشورهای سلطه جو برقرار گردید. دولت عثمانی در سال 1535 میلادی در زمان سلطنت سلیمان قانونی با فرانسوای اول پادشاه فرانسه، عهدنامه بازرگانی منعقد ساخت و به موجب آن برای اولین بار مقرر گردید که اتباع فرانسه در خاک عثمانی تابع احکام کنسول فرانسه باشند. با توجه به اینکه در آن زمان دولت عثمانی در اوج قدرت بود، برخی مورخین اعطای چنین امتیازی را ناشی از روحیه مدارای اسلامی با بیگانگان دانسته اند و چون امتیازی به این شکل


ص: 588





سابقه نداشت، آن را «امتیاز اول» نام نهاده اند. البته بعدها که دولت عثمانی در آستانه ضعف و زوال قرار گرفت، همین امتیاز باعث مداخلات روز افزون و تسریع در تجزیه آن امپراتوری گردید.


در ایران عهد صفوی، روابط با بیگانگان توسعه یافت و بدون اعطای امتیازات کنسولی، با بیگانگان به خوبی رفتار می شد. اما در مواد 16 و 17 قرارداد شاه سلطان حسین با نماینده لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه (1708 میلادی)، امتیازی پیش بینی شد که طبق آن اولاً رسیدگی به اختلاف میان دو فرانسوی در ایران به عهده کنسول فرانسه قرار گرفت؛ ثانیا در صورت اختلاف میان فرانسویان با خارجیان دیگر، قضات ایرانی از حق دخالت محروم بودند؛ ثالثا در مورد اختلاف میان فرانسویان و ایرانیان، قضات ایرانی حق رسیدگی و صدور حکم را با حضور کنسول فرانسه داشتند.


خوشبختانه از آنجا که این امتیاز در اواخر عمر سلسله صفویه به فرانسه داده شد، در عمل موجب تسلط و نفوذ خارجی نگردید و لذا از آن به عنوان پایه سلطه بیگانه در شکل «کاپیتولاسیون» کمتر نام برده می شود.


به دنبال انعقاد عهدنامه «گلستان» پس از اولین جنگ ایران و روس و جدایی بخشی از خاک ایران، دومین جنگ ایران و روس منجر به امضای معاهده «ترکمن چای» در سال 1243 هجری قمری (1828 میلادی) گردید که خسارات فراوانی برای ایران در پی داشت. در فصل 8 این معاهده چنین آمده است:


«هر گاه شخصی از اتباع روس با اتباع مملکت دیگری متهم به جرمی گردد، مورد هیچ تعرض و مزاحمت واقع نخواهد گردید، مگر در صورتی که شرکت او در جرم مدلل و ثابت شود. در این صورت و نیز در صورتی که تبعه روس به شخصه به جرم متهم شود، محاکم مملکتی نباید بدون حضور مأموری از طرف سفارت یا کنسولگری به جرم مزبور رسیدگی و حکم دهند و هر گاه در محل وقوع جرم، سفارت یا کنسولگری وجود ندارد، کارگزاران آنجا مجرم را به محلی اعزام خواهند داشت که در آنجا کنسولی و یا مأموری از طرف دولت روسیه برقرار شده باشد حاکم و یا قاضی محل، استشهادی را که بر علیه و له شخص مظنون است، تحصیل کرده و امضاء می نماید. این دو استشهاد که بدین ترتیب نوشته شده و به محل محاکمه فرستاده می شود، نوشته معتبر دعوی محسوب خواهد شد، مگر اینکه شخص مقصر خلاف و عدم صحت آن را به طور واضح ثابت نماید. پس از اینکه کما هوحقه تقصیر شخص مجرم به ثبوت رسید و حکم صادر شد، مشارالیه به وزیر مختار یا کاردار یا کنسول روسیه تسلیم خواهد شد که به روسیه فرستاده شود و در آنجا موافق قوانین سیاست شود.» کاپیتولاسیون در ایران به تدریج از انحصار دولت روسیه خارج گردید و بسیاری از دولتهای دیگر با سوء استفاده از اصل کامله الوداد صاحب این امتیاز شدند و حاکمیت نامشروع خود را بر دستگاه قضائی و سیاسی ایران تحمیل نمودند. انگلیس، فرانسه، آمریکا، آلمان، امپراتوری اطریش - مجار، ایتالیا، اسپانیا، بلژیک، یونان و حتی دولت عثمانی در این خصوص به روسیه اضافه شدند.




پیامدهای کاپیتولاسیون


با برقراری کاپیتولاسیون ، قدرت کنسولهای خارجی افزایش قابل ملاحظه ای پیدا کرد و آنها به تدریج حمایت خود را از اتباع دولت خود به اتباع داخلی نیز سرایت دادند. در ابتدا مترجم کنسول و


ص: 589





کارمندان و خدمه ای که تبعه داخلی بودند، به موجب نامه ای که کنسول می داد از حمایت او بهره مند شدند. سپس بعضی از اتباع دیگر داخلی نیز به علت هم مذهب بودن یا طرف معامله بودن و یا انجام امور دیگر کنسول، با دریافت این نامه ها در حوزه حمایت کنسول و در مقابل مقامات انتظامی و محلی قرار گرفتند. در نهایت کنسولها طبق تمایل خود به هر فردی از اتباع داخلی (البته با توجه به ملاحظات سیاسی و یا حتی در مقابل گرفتن پول) از این نوع نامه ها می دادند بدون آنکه رضایت و موافقت دولت محل مأمورت خود را کسب کنند. این امر تا بدانجا گسترش یافت که صاحب منصبان نیز طوق نوکری بیگانه را بر گردن آویخته و با ترک تابعیت از کشور خویش برای بهره وری بیشتر از مزایای حقوقی کاپیتولاسیون ، تابعیت بیگانگان را می پذیرفتند.


علاوه بر پیامدهای ناگوار سیاسی، به لحاظ اجتماعی میزان جرایم با سوء استفاده از کاپیتولاسیون افزایش پیدا می کرد. از نظر اقتصادی هم سوء استفاده از کاپیتولاسیون موجب می شد بدون هیچ کنترل و ممانعتی افراد خارجی هر چه می خواستند به کشور وارد و یا از آن خارج نمایند.


اما از همه اینها مهم تر نقض حاکمیت قضائی کشور بود که با وجود کاپیتولاسیون کاملاً متزلزل می گردید. کاپیتولاسیون، اتباع داخلی را از حمایت کامل قضائی محروم می ساخت و اتباع خارجی را بر آنها مقدم می داشت. در مجموع می توان گفت با مداخلات روز افزون نمایندگان سیاسی و کنسولی کشورهای صاحب این امتیاز، در حقیقت حکومت واقعی در اختیار بیگانگان قرار گرفته بود و حتی وابستگان دون رتبه سفارتخانه ها، در کلیه مناسبات عادی و امور روزانه مردم قدرت اعمال نفوذ داشتند. در این رابطه، مشاغل زیادی در ارتباط با سفارتخانه ها ایجاد شده بود و اقلیتهای دینی و قومی پیرامون کنسولگریهای کشورهای خارجی، تجمع کرده بودند. از جمله موارد جالب و در عین حال اسفبار، برخورد و درگیری مقامات کنسولگریها و هواخواهان آنها با یکدیگر بود. گاهی نایب کنسول روس با جمعی به کنسولگری عثمانی حمله می کرد و زمانی کنسول عثمانی و حامیانش به کنسولگری روس دستبرد می زدند.


در تمام مدت برقراری کاپیتولاسیون در ایران، مقاومتهایی از جانب صاحبان بصیرت و دلسوزان کشور در ابعاد گسترده و یا محدود صورت می گرفت. به هنگام انقلاب مشروطیت، حکومت مستبد وقت به خیال خود برای فریب مردم و جلب رضایت آنها و فرونشاندن خشم عمومی، نظامنامه ای به نام «قانون عدلیه» منتشر ساخت که در فصل اول این قانون آمده بود: «مطلق دعاوی و تظلماتی که در ممالک محروسه ایران طرح می شود، اعم از اینکه متداعیین رعیت خارجه یا داخله یا از طبقه نظام یا از صنف تجار باشند، رسیدگی و حکم قضیه بالانحصار راجع به وزارت عدلیه عظمی است.» هر چند این قانون عملاً نقشی در لغو کاپیتولاسیون نداشت، ولی عبارات فصل اول آن گویای میزان خشم عمومی از کاپیتولاسیون بود.




الغای کاپیتولاسیون


کاپیتولاسیون در اواخر قرن 19 و اوائل قرن 20 به صور مختلف از بین رفت. اولین کشوری که موفق شد کاپیتولاسیون را برچیند، کشور ژاپن بود که در سال 1894 به این کار اقدام کرد. امپراتوری عثمانی در سال 1914 از دول اروپایی خواست که استفاده از کاپیتولاسیون را متوقف سازند و خود


ص: 590





به طور یک جانبه آن را لغو کرد، ولی دولت آمریکا لغو یک طرفه آن را از لحاظ قانونی بی ارزش اعلام داشت. دول اروپایی در سال 1919 از کاپیتولاسیون در ترکیه صرف نظر کردند و سرانجام ترکیه با قرارداد لوزان (1923) به پایان خط کاپیتولاسیون رسید. یونان در 1914، مراکش در 1920، تایلند در 1927، عراق در 1931، اتیوپی در 1936، مصر در 1937 و چین در 1926 به طور مشروط و در 1949 به طور قاطع به آن پایان دادند. بعد از این تاریخ، خارجیان فقط در بحرین و مسقط از این مزایا برخوردار بودند.


در ایران در سال 1297 شمسی (دو سال قبل از کودتای سیاه رضاخان)، موضوعات ذیل در زمان دولت «صمصام السلطنه» به تصویب رسید.


الف - «معاهدات، مقاولات و امتیازاتی که از یک صد سال به این طرف، دولت استبدادی روس و اتباع آن از ایران گرفته اند، تماما تحت فشار و جبر و زور یا به وسیله عوامل غیر مشروعه از قبیل تهدید و تطمیع، برخلاف صلاح و صرفه مملکت و ملت ایران تحصیل شده است، لذا با استناد به قانون اساسی و حق حاکمیت ایران، الغاء می گردد.» ب - «محاکمات وزارت خارجه باید متوقف و رسیدگی به دعاوی واقعه بین اتباع خارجه و اتباع ایران در محاکمات عدلیه موافق قوانین مملکتی به عمل آید.» متأسفانه علیرغم تصویب این دو موضوع، دولتهای غربی همچنان از حق قضاوت کنسولی استفاده می کردند و حتی با این استدلال که صاحب تمدن مسیحی هستند و نمی توانند تسلیم دستگاه قضائی غیرمتمدن باشند، برای خود نیروی مسلح نیز تدارک دیدند.


سرانجام به دلیل جو حاکم بر روابط بین الملل که بعد از پایان جنگ جهانی اول به وجود آمده بود و همچنین مخالفتهای روز افزون ملت ایران با کاپیتولاسیون، مجلس شورای ملی در سال 1306 «الغای کاپیتولاسیون» را اعلام و به کلیه دولتهایی که از کاپیتولاسیون بهره مند بودند، یک سال مهلت داد تا قراردادهای جدیدی را با ایران منعقد سازند. فرانسه در قبول این امر پیشقدم شد و دولتهای دیگر نیز به تدریج آن را پذیرفتند و به جای آن، عهدنامه های دوستی، اقامت، بازرگانی، گمرکی و دریانوردی با ایران امضاء نمودند. در کلیه این عهدنامه ها، تساوی حقوق و رفتار متقابل و رعایت اصول حقوق بین الملل به عنوان رویه مورد قبول طرفین پذیرفته شد.


اما در سال 1340، بار دیگر دولت آمریکا خواهان مصونیت مستشاران نظامی آمریکایی از حاکمیت قضائی ایران شد و در واقع بار دیگر کاپیتولاسیون احیاء شد و این بار وابستگی رژیم به آمریکا بدان حد بود که پا را از گذشته نیز فراتر گذاشتند. چرا که در کاپیتولاسیون قدیم، انجام یک محاکمه صوری پیش بینی شده بود، ولی در کاپیتولاسیون جدید نه تنها مستشاران آمریکایی برای تخلفات و جرائمشان محاکمه نمی شدند، بلکه مقامات ایرانی برای رسیدگی اولیه به پرونده نیز نمی توانستند آنان را برای لحظه ای بازداشت کنند و از آنجایی که اکثریت آمریکاییان مقیم ایران در زمان حکومت رژیم پهلوی را همین مستشاران نظامی و دیپلماتهای آمریکایی تشکیل می دادند، در عمل کاپیتولاسیون جدید شامل حال همه آمریکاییان حاضر در ایران می شد.




احیای کاپیتولاسیون


ص: 591





در ژانویه سال 1961، «جان اف. کندی» به عنوان رئیس جمهور وارد کاخ سفید شد. در آن زمان مبارزات ضد استعماری ملتها در جهان سوم از یک سو و رشد جریانات کمونیستی از سوی دیگر اوج بسیار گرفته بود. به همین خاطر، کندی استراتژی جدیدی را برای مقابله با کمونیسم و همچنین استقلال طلبی ملل جهان سوم در پیش گرفت و دولتهای دست نشانده آمریکا در جهان سوم را مجبور به انجام یک سری اصلاحات صوری نمود. در همین رابطه، «علی امینی» در اردیبهشت 1340 به نخست وزیری رسید و به سرعت شروع به انجام اصلاحات مورد نظر کندی نمود.


10 ماه بعد، در 28 اسفند 1340، دولت کندی با ارسال یک یادداشت دیپلماتیک از دولت امینی خواست تا مستشاران نظامی آمریکا و بستگانشان در ایران را تحت پوشش مصونیتهای کنوانسیون وین قرار دهد. دولت آمریکا می خواست با تبادل یادداشت میان دو دولت، این امتیازات را به راحتی به دست آورد، ولی علی امینی که قبلاً «ننگ» «عاقد کنسرسیوم» را بر پیشانی داشت، نمی خواست که داغ جدید «احیاء کننده کاپیتولاسیون» را به آن اضافه کند و در ضمن به خوبی می دانست که کاپیتولاسیون آن چنان خاطرات تلخی در تاریخ ایران بر جای گذاشته است که هرکسی که بخواهد دوباره این خیانت را تکرار کند، سرنوشت خطرناکی در پیش روی خواهد داشت. لذا امینی که تا تیرماه 1341 (یعنی 5 ماه بعد از درخواست آمریکا) در پست نخست وزیری باقی ماند، از جواب دادن به این درخواست طفره رفت.




دولت اسداللّه علم


در فروردین 1341 شاه به آمریکا سفر کرد و به اربابان خود قبولاند که شخصا می تواند «اصلاحات صوری» را به انجام رساند و احتیاجی به فردی مانند «علی امینی» نیست. لذا در بازگشت امینی را بر کنار کرد و «اسداللّه علم» را به نخست وزیری منصوب نمود.


در دی ماه 1341، شاه قصد خود را برای انجام یک رفراندم جهت تصویب به اصطلاح «انقلاب سفید» اعلام کرد. با توجه به محتوای مواد ششگانه انقلاب سفید، حضرت امام خمینی (ره) و دیگر مراجع تقلید شرکت در این رفراندم را تحریم کردند. در 6 بهمن 1341، طی یک رفراندم قلابی، دولت علم اعلام کرد که «لوایح ششگانه» به تصویب مردم رسیده است. کندی نیز به سرعت برای شاه تلگرام تبریک فرستاد.


یک ماه و نیم بعد از اتمام نمایش انقلاب سفید، دولت علم درخواست آمریکا برای «اعطای مصونیت به مستشاران آمریکایی» را مورد بررسی قرار داد. وزارت امور خارجه ایران با ارسال یادداشتی به سفارت آمریکا «توافق خود را با بخش آخر یادداشت آمریکا» اعلام کرد که «براساس آن اعضای عالی رتبه گروه مستشاری که دارای گذرنامه های دیپلماتیک هستند، از مصونیتهای دیپلماتیک برخوردار می شوند» و در مورد بقیه کارمندان گروه مستشاری نظامی نیز اعلام داشت:


«مطالعاتی در حال انجام است تا آنان نیز از امتیازات و مصونیتهای بیشتری متمتع شوند.» ولی دولت ایران هیچ اشاره ای به درخواست آمریکا برای تسری مصونیت به خانواده های مستشاری نظامی آمریکا در ایران ننمود.


ص: 592





در این میان، شاه کینه روحانیت بیدار و رهبری نهضت حضرت امام خمینی (ره) را به علت تحریم رفراندم به دل گرفت و در 2 فروردین 1342، دستور حمله کماندوهایش را به «مدرسه فیضیه» صادر کرد و آن را به خاک و خون کشید. بدین وسیله مبارزات روحانیت وارد مرحله جدیدی گردید و با فرا رسیدن ماه محرم، مبارزه به اوج خود رسید و مردم حتی در مقابل مقر دژخیم، یعنی کاخ مرمر به تظاهرات پرداختند و شعار مرگ بر «دیکتاتور» سردادند. شاه دستور دستگیری حضرت امام (قدس سره) را صادر می کند. ایشان در شب 15 خرداد، دستگیر و سریعا به تهران منتقل گردیدند. مردم پس از آگاهی از دستگیری مرجع و مقتدای عالی قدر خود به پا خاستند و مقاومت انقلابی آنان با سرکوبی وحشیانه رژیم مواجه و عده زیادی به شهادت رسیدند؛ با این جنایت، جو سیاسی به ظاهر آرام شد.


مجلسین ایران به هنگام نخست وزیری امینی در سال 1340 منحل شدند و این دوره «فترت» مجلسین بیش از 2 سال ادامه پیدا کرد. در شهریور ماه 1342، دولت علم انتخاباتی فرمایشی برای تشکیل مجلس شورای ملی (دوره 21) و مجلس سنا (دوره چهارم) برگزار نمود و نمایندگان را از میان شرکت کنندگان در کنگره به اصطلاح «آزادمردان و آزادزنان» دست چین کرد. مجلس جدید در 14/7/1342 شروع به کار نمود. دولت علم قبل از تحویل کابینه به حسنعلی منصور، تمامی مصوبات هیئت دولت در زمان فترت را برای تصویب به مجلس تقدیم کرد، ولی «لایحه کاپیتولاسیون» را در اواخر دولت خود، به مجلسین ارائه نمود تا فرصت بررسی این لایحه در زمان دولت علم به دست نیاید و در نتیجه وظیفه دفاع از این لایحه ننگین به عهده دولت بعدی قرار گیرد.




دولت حسنعلی منصور


در 17 اسفند 1342، یعنی 26 روز پس از تقدیم لایحه کاپیتولاسیون به مجلس سنا، علم از پست نخست وزیری کنار رفت و حسنعلی منصور، نخست وزیر شد. حزب ایران نوین که ریاست آن با منصور بود، از دل «کانون مترقی» که محل تجمع تحصیل کردگان ایرانی در آمریکا بود، بیرون آمده بود و اعضای آن در واقع همان دست پروردگان «اصل 4 ترومن» بودند که برای تأمین منافع آمریکا تربیت شده بودند.


5 ماه بعد لایحه کاپیتولاسیون در جلسه علنی مجلس سنا طرح گردید. نحوه تصویب این لایحه بسیار مفتضحانه بود. در یک جلسه طولانی که لوایح مختلفی در دستور جلسه بود، جلسه تا نیمه شب ادامه پیدا کرد. لایحه کاپیتولاسیون آخرین لایحه ای بود که در این جلسه و مقارن نیمه شب سوم مرداد ماه 1343 در مجلس سنا مطرح گردید و با توضیحاتی بسیار مختصر و بدون هیچگونه مخالفتی از طرف سناتورها به تصویب رسید، و برای رأی نهائی به مجلس شورای ملی فرستاده شد.


جالب اینجاست که رژیم پهلوی همواره یکی از بزرگترین دستاوردهای حکومت رضاخان را الغای کاپیتولاسیون در ایران می دانست. لذا برقراری مجدد کاپیتولاسیون یکی از عمیقترین ضربه هایی بود که رژیم پهلوی می توانست به خود وارد کند، ولی مقامات رژیم به علت وابستگی و سرسپردگی به آمریکا، قدرت و توانایی مخالفت با در خواست آمریکا را نداشتند و حتی مقامات وزارت امور خارجه ایران به جای اینکه حافظ منافع کشور باشند، در جهت تأمین منافع نامشروع آمریکا از آمریکاییها استمداد می نمودند و «میرفندرسکی» معاون وقت وزیر امور خارجه از مقامات سفارت


ص: 593





آمریکا در تهران خواستار هرگونه اطلاعاتی که برای دفاع از لایحه در مجلس می توانست مفید واقع گردید.




مذاکرات مجلس شورای ملی


سرانجام در 21/7/1343، لایحه کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی طرح شد. جلسه از ساعت 8 صبح تا 5 بعد از ظهر، بدون هیچ گونه توقفی حتی برای صرف ناهار، ادامه پیدا کرد.


درخواست نمایندگان برای ادامه بحث در جلسه بعد مورد موافقت قرار نگرفت. دولت منصور می خواست به هر صورت در همان جلسه مسئله را خاتمه دهد. این جلسه طولانی بسیار پرتشنج بود و مخالفتهای شدیدی از طرف چند تن از نمایندگان علیه لایحه ابراز شد. پس از ساعتها بحث، سرانجام رأی گیری به عمل آمد و این لایحه با 74 رأی موافق در مقابل 61 رأی مخالف به تصویب رسید. از 188 نماینده مجلس، بیش از 50 نفر غائب بودند که اکثر غایبین، عمدا در جلسه حضور پیدا نکرده بودند. به این ترتیب این لایحه با اکثریت بسیار ضعیفی به تصویب رسید. شکل مفتضحانه تصویب این لایحه موجب نگرانی شدید آمریکاییها شد و آنها را واداشت تا به ریشه یابی این مخالفتها بپردازند.




موضع شاه و پاداش خیانت


شاه که از نحوه تصویب این لایحه بشدت خشمگین شده بود، تلویحا نمایندگان را مورد عتاب قرار داد و از اینکه مخالفتهای بعضی از نمایندگان بیش از اندازه و غیر قابل تحمل بوده است، سخن گفت و آنها را به دسیسه چینی و جاسوسی متهم کرد. در نهایت به آنها دستور داد که در جلسات بعدی با بهانه تراشی هائی از قبیل «درست نفهمیدن لایحه» و یا «توضیحات ناکافی مقامات»، اظهارات خود را پس گرفته و اظهار پشیمانی کنند.


به دنبال تصویب لایحه کاپیتولاسیون، دولت آمریکا موافقت نمود که یک وام 200 میلیون دلاری برای خرید تجهیزات نظامی آمریکا در اختیار دولت ایران قرار گیرد. به این ترتیب رژیم شاه، بابت خیانت بزرگش مزد ناچیزی را از ارباب خود دریافت نمود.




موضع رهبری نهضت، حضرت امام خمینی (ره)


چند روز پس از تصویب این لایحه، حضرت امام خمینی (ره) از مضمون لایحه و محتوای مذاکرات مجلس و نحوه تصویب آن اطلاع پیدا کردند و به سرعت نسبت به آن واکنش نشان دادند. در روز 4 آبان 1343، یعنی دو هفته پس از تصویب کاپیتولاسیون ، حضرت امام طی سخنرانی شدیداللحنی در شهر قم، اظهار فرمودند:


«استقلال ما را فروختند و باز هم چراغانی کردند... دولت سابق این تصویب را کرده بود و به کسی نگفت. دولت حاضر این تصویب نامه را در چند روز پیش، برد به مجلس و در چند وقت پیش از این، به سنا بردند و با یک قیام و قعود مطلب را تمام کردند و باز نفسشان در نیامد... دولت با کمال وقاحت از این امر ننگین طرفداری کرد. ملت ایران را از سگهای آمریکا پست تر کردند،... چرا؟ برای اینکه


ص: 594







می خواستند وام بگیرند از آمریکا... آقا من اعلام خطر می کنم.... امروز سرو کار ما با این خبیث هاست، با آمریکاست... آقا تمام گرفتاری ما از این آمریکاست، تمام گرفتاری ما از این اسرائیل است. اسرائیل هم از آمریکاست، این وکلا هم از آمریکا هستند....» این سخنرانی افشاگرانه و پیام کوبنده رهبری نهضت به سرعت به گوش همگان رسید و اسباب رسوایی رژیم را تا بدان حد فراهم ساخت که منصور، نخست وزیر وقت، خود را مجبور به پاسخگویی دید و طی یک سخنرانی در مجلس سنا اقدام به توجیه این خیانت نمود و سعی کرد با اظهار مطالبی سراسر کذب و بی اساس از موج مخالفتها بکاهد، اما این تلاش مذبوحانه نیز کمکی به رژیم منفور شاه ننمود.(1)




تبعید حضرت امام خمینی (ره)


با اوج گیری مبارزه علیه رژیم و مجاهدتهای خستگی ناپذیر حضرت امام خمینی (ره) در تبلیغ و آگاه نمودن مردم، خاصه در پی سخنرانی تاریخی حضرت امام (ره) به مناسبت احیای کاپیتولاسیون، شاه بشدت به وحشت افتاد و تنها راه نجات خویش را در قطع رابطه میان رهبری نهضت و مردم دانست. به همین خاطر مأموران رژیم در شب 13 آبان 1343، حضرت امام را بازداشت و روز بعد ایشان را به شهر «بورسا» در ترکیه تبعید نمودند.


امید است که مجموعه اسناد حاضر بتواند گوشه هایی از مداخلات نامشروع آمریکا در امور کشور ما و خیانتهای بی شمار وابستگان او را بنمایاند و با شناخت بیشتر راه سلطه مجدد برای همیشه بر روی شیطان بزرگ بسته گردد.


دانشجویان مسلمان پیرو خط امام زمستان 1369




ص: 595






1- در ذکر برخی تعاریف و فرازهای تاریخی در مقدمه این کتاب از کتابهای زیر استفاده شده است: 1 ”صحیفه نور“ ٬ جلد اول 2 ”تاریخ سیاسی معاصر ایران“ ٬ دکتر سید جلال الدین مدنی ٬ جلد 1 و 2 3 ”فرهنگ علوم سیاسی“ ٬ غلامرضا علی بابایی ٬ جلد سوم.

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 7 - کتاب 7 - صفحه 586
(ZSU S) (اف (رادیوی) MX (سلاح) Wild Weasel . هلیکوپترهای توپدار MI 1 07 1 شکاری 1 میراژ 106 میلیمتری و تفنگهای تک تیرانداز 109 ای.1.بی. 110 ای2 110  118 ای 1 (6 تن) 12 14 118 119 122 130 130 مصری 130 و 155 میلیمتری 130 و اف 14 F 14 و AH1J 14 و اف 14 کشتی نفتکش 14) 2 3 15 151 ای 151 و ام 152 و ام 16 16 ای 16 و F 16/بي  17 18 18 L. 19 197  4 1J 2 هواپیمای دربست 20 21 21 عراق 21 و سوخو 23 151 152 160 23 ZSU 23 ب  24 24) 25 27 29 141 154 3 «بزرگ» 3 آلمانی 3 اتوماتیک 3 ای 3 فروند قایق گشتی نیروی دریایی 3) 30 31 فروند F 34 353 (5/3 تن)  36 37 39 350 353 3A) 3اف 3سی 4 4 24 تاگرفیش 4 آمریکایی 4 اي 4 ای 4 ای.اس 4 سی 4 و اف 4 و سی 4 و ویلدویزل 4) 400 کلاشینکف 40  444 ناوچه کشتی ساحلی و رودخانه ای 4E 4M 4ها 5 47 48 5 C 5 الف به اف 5 ایران 5 و سی 5 کادیلاک 50 واگن خط آهن 53دی 54 ای 6 7 46 54 55 548 550 563  565 کلاس TANG (2) 566 کلاس TANG 5A و 234 6 (میگ 19 روسی ساخت چین) 6 (میگ 19) 6 12 60 60ای.1 62 62 کشتی باربری 7 آمریکایی 7 روسی 7 هلی کوپتر MI 72 707 72 ساخت شوروی 8 9 79 84 86 747 75 میلیمتری 7F  82 میلیمتری 825 825  9 هواپیمای باری 95 روسی 993 993. 993  A A و 20 نقلیه باری AAA هدایت شونده AHJ (کبرا) AK AK4 روسی و هفت تیر AN ANدریایی (CUB) APC و کامیون APCS ATF) AVCO (یک شرکت آمریکایی) BM BRDM C C آمریکا CG Class) DC ECCM ECM هوابرد F F و 15 FMS FRIGATE FRIGATE های لوپوی ایتالیاییفانتوم اف HOLL II IL IL (می) Ibex KC LDA M MAX MI MIتدارکات درمانی MPG MX 2 350 N NRC NTDS سبک وزن PDX PEACE LOG POUCHED Pشناسایی گشتی نیروی دریایی RSO SS SU SW T TAS TR TU TURRET TUشوروی YAK YAK و 26 ZCM ZSU f 14  آر.اف  اف  اي.ال.كيو  اي.سي.ام  اژدر ام.کی  اژدر امكي  بريج لاونچر   توپ 20 م.م./ ام  جیپ  رادارهای سیار  زیردریایی  موشک «آکوستیک» «اسکاد» SKUD «تانک زرهپوش» «در سرایدکو» «دوپلر نبضی» «رد آی» [چشم قرمز] «شاپرل » «شفریر» «لانچر» «لوز» جَدّ «گابریل» «ماشین ها» «ماوریک» «هارپون» «پلوتو» «کریستین مارسک» «کریستین میرسک» «کوبیسم» «کیوسک تلفن» «یک تخته قرائتی» آ آب آجر آذوقه آر. پی. جی آر.جی.ام آر.پ.جی. تفنگ آر.پی. جی آر.پی.جی 7 آر.پی.جی. 7 آرامکو آرپی جی 7 آسوشیتدپرس آلات و ابزار دستی مکانیکی آماد آی آماد هلیکوپتر 1 آمبولانس آمبولانس نظامی آمبولانس ها آنتن های مخابراتی آهن آواکس آي آپولوی 11 آپولوی 13 آکا آی ابزارآلات نفتی اتوبوس اتوبوس انگلیسی اتوبوس ها اتوبوس های ایرانی اتوبوس های شهری اتوبوس های مدرسه اتوبوس های مدرسه آمریکایی اتوبوس های هیئت مستشاری اتوبوس هوایی اتومبیل اتومبیل (بلیزر) اتومبیل جدید ولگا اتومبیل شورلت اتومبیل ها اتومبیل ها و هلیکوپترهای پلیس اتومبیل های ساخت ایران اتومبیل های ساخت خارج اتومبیل های سفارت اتومبیل های سواری اتومبیل های سواری و جیب اتومبیل ولگا اتومبیل پلیس اتومبیلها اتومبیلهای اتومبیلی اتوموبیل اجاق اجاقهای خوراک پزی دستی اداره پست ادوات نظامی سوار بر کامیون ادیویی ضد شاه از عراق و باکو روسیه ارابه های مسلح جنگی ارتباط تلفنی ارتباط رادیویی ارتباطات الکتریکی ارتباطات رادیویی ارتباطات راه آهن ارتش اردنانس ارز اس اس.اس.563 اس.ام اس.پی. هویتزر 155م.م. ام اس.پی. هویتزر 203 م.م. ام اسب استاندارد استخلاص لوازم یدکی استنسیل اسلحه اسلحه آ اسلحه اتوماتیک اسلحه رولور اسلحه قاچاق اسلحه مگنوم 357 اسلحه ها اسلحه های آمریکایی اسلحه های اتوماتیک اسلحه های خودکار اسلحه و مهمات اسلحه ژ اسلحه کمری اسلحه کمری 9 میلی متری اسلحه کمری و تفنگ اسلحه کمری کالیبر بزرگ اسلحه گرم اسلحه. اسناد اسپارو اسپراونس  اسکادران 4 F اسکادران 707 اسکادران اف اسکادران جت بمب افکن شکاری اسکادران میگ 25 اسکادران های عملیاتی اسکورت کلاس ووسپر اسکی اسید پیکریک اسیلوسکوپ اشعه ایکس اشک آور و تفنگ اعلامیه ها اعلامیه‌ اف اف 16 اف ـ 14 اف چهارده اف) اف14 اف5 ال ام ام لهستانی ام.كي املاک انبار تسلیحات انرژی اتمی انرژی خورشید انرژی خورشیدی انواع دستگاه های رمزی آمریکا انواع سلاحهای ضدهوایی انگور ترش او جنگ افزار مین اي.آي.ام اژدر اژدر آلمانی SUT اژدر ام.كي اژدر امكي اژدر بریتانیایی ام اژدرهای MK اژدرهای ام.کی اژدرهای شماره ۴۸ اژدرهای ضد زیردریایی اکس.ام.آی.ان ای ای.آی.ام ای.دی.اس ایران ایر ایرفلوت از مسکو به تهران ایرگرام ایستگاه رادیویی ایستگاه ماهواره زمینی ایستگاه ماهواره های زمینی ایستگاه مکروویو باتوم باتوم های چوبی باروت بازوکا باطری باطری سیستم موشکی هاوک باطری شارژ باطری ماشین باطوم بال بلبرینگ بال جنگنده (WING FIGHTER [O] ST) ببر و پلنگ برق برنامه های صدای آمریکا برنج بروشور بشقاب های ماهواره بشکه بشکه نفت بل اینترنشنال بلندگو بلندگوی 9 اینچی بلیط بمب بمب آتش زا بمب اتمی بمب افکن بمب افکن دوربرد بمب افکن میان برد بمب افکنهای بک فایر بمب دستی بمب لوله ای بمب لوله ای (سه راهی) بمب ناپالم بمب نوترونی بمب ها بمب های آتش بمب های آتش زا بمب های آتشزا بمب های خوشه ای بمب های دست ساز بمب های هدایت شونده با لیزر بمب های هدایت شونده بوسیله لیزر و موشک های هدایت شونده بوسیله تلویزیون بمب های هدایت شونده لیزری بمب گذاری بنای یادبود شهیاد بنزین به عمل آورنده سریع FOTORITE مدل D1494 بوئینگ بوئینگ 747 بوئینگ AMST بولدوزر بی بی بی سی بی سیم بی سیم دستی بی سیم ها بی سیم های دستی بی سیم پی ئی بی.بی.سی بیسیم بیسیم های دستی بیسیمها بیل بیوک سدان 1942 بیوک قرمزش تأسیسات رادار و مخابرات تأسیسات نظامی آمریکا تأسیسات نفتی فلات قاره ایران تأمینات چینی الاصل تانک تانک 135 تانک 47M تانک SHERIDAN تانک T تانک ایرانی تانک بزرگ تی تانک بهبود یافته چیفتن تانک تی تانک مرکاوا تانک ها تانک ها و سایر سلاح های آمریکایی تانک های 60 تانک های M تانک های «چیفتن» تانک های آلمانی تانک های ام تانک های تی تانک های روسی تانک های شرایدن تانک های لئوپارد تانک های متوسط تی تانک های پاکستانی تانک های چیفتن تانک های چیفتن انگلیسی تانک و دیگر تجهیزات دفاعی تانک و زره پوش تانک و سلاح ها تانک و نفربر تانک ویجایانتای انگلیسی تانک چیفتن تانک چیفتن متوسط تانک چیفتن و APC تانک چیفتنی تانکر تانکر استراتژیک کی.سی تانکرها تانکرهای حامل نفت تانکرهای نفت کش تانکرهای نفتی تانکها تانکهای 62 تانکهای ام تانکهای تی تانکهای میانبرد تاو تاکسی تایرهای اف تایمز تبلیغات تبلیغات عمومی تجاری و صید مروارید تجهیزات CBR تجهیزات FMS نظامی تجهیزات ICA تجهیزات TAOSAT تجهیزات آتش نشانی تجهیزات آمریکائی تجهیزات آمریکایی تجهیزات ارتباطی تجهیزات استراق سمع تجهیزات الکترونیکی تجهیزات امنیتی تجهیزات انرژی خورشیدی تجهیزات برقی تجهیزات تدارکاتی دریایی تجهیزات تدارکاتی ساحلی تجهیزات جدید نظامی اروپایی تجهیزات حمل و نقل تجهیزات درمانی آمریکا تجهیزات دریایی تجهیزات رآکتور تجهیزات رادارهای دریایی تجهیزات رادیو تجهیزات رادیویی تجهیزات روسی تجهیزات ساخت آمریکا تجهیزات سفارت تجهیزات ش.م.ر تجهیزات ش.م.ر. تجهیزات عکسبرداری تجهیزات غیر ضروری نظامی تجهیزات فرستنده تجهیزات فنی تجهیزات مخابراتی تجهیزات مخصوص درون چاه های نفتی تجهیزات نظامی تجهیزات نظامی آمریکا تجهیزات نظامی آمریکایی تجهیزات نظامی ٬ مهمات ٬ قطعات یدکی ٬ لوازم لجستیکی تجهیزات نمک زدایی تجهیزات نیروهای زمینی تجهیزات هیدرولیک تجهیزات پشتیبانی زمینی تجهیزات پشتیبانی زمینی (جی.اس.ای) تجهیزات پل سازی تجهیزات پیچیده نظامی تجیهزات آمریکائی تخم مرغ تدارکاتی (لجستیکی) نظامی تراکتور تراکتور رومانیانی تراکتور مسی فرگوسن تراکتورهای کشاورزی ترموستات ها تريلر ام تريلر ام تری نیترو تولوئن (تی.ان.تی) تریبون تبلیغاتی تریلر تریلرهای ام11 تریلی تریلی های حمل تانک تسلیحات تسلیحات اتمی تسلیحات انفجاری اتمی تسلیحات تشعشعی تسلیحات دریائی اتومات تسلیحات روسی تسلیحات مدرن تسلیحات نظامی تسلیحات هسته ای تسلیحات و تجهیزات نظامی تسهیلات لجستیکی تسهیلات هوایی و دریایی تشک لوازم شخصی تفنگ تفنگ اتوماتیک تفنگ ام تفنگ تهاجمی AKM تفنگ ده گلوله ای انگلیسی تفنگ شکاری تفنگ ضدهوایی خود کششی تفنگ های 130 میلیمتری تفنگ های 47 تفنگ های آمریکایی تفنگ های اتوماتیک تفنگ های اتوماتیک براونینگ تفنگ های ام تفنگ های ام یک تفنگ های ساچمه ای تفنگ های شکاری پر قدرت تفنگ های طرح لهستانی 47 تفنگ های ژ تفنگ های کالیبر 45% (ام تفنگ ژ تفنگهای 175 میلیمتری تفنگهای آمریکایی ام تفنگهای اتوماتیک کلاشینکف تفنگهای بدون عقب نشینی 73 میلیمتری تفنگهای ضدهوایی تفنگهای کلاشینکف 47 تلفن تلفن محرمانه تلفن های GTE الکترونیکی ساخت آمریکا تلفن. تلفنها تلفنی تله تایپ تلویزیون تلویزیون مدار بسته تلویزیون ملی تلویزیون ملی ایران تلویزیون ها تلویزیون پاناسونیک تلویزیونی تلکس تلکس نامه تلگراف تلگرافها تلگرافی تلگرام تلگرام هوایی تماس تماس تلفنی تمبر پستی تنباکو تنیس تهران تهران ژورنال توت فرنگی توربین توربین ها توزیع نامه‌ توپ توپ 155 میلیمتری هوویتزر توپ 20 میلیمتری توپ 30 میلیمتری «ای. ام. اس. دی» توپ 8 اینچی هویتزر M110 توپ خودکششی توپ ضد هوایی توپ ضد هوایی 23/4 توپ ضد هوایی خود کششی 4 توپ ضدهوایی توپ ضدهوایی 57 میلی متری اس توپ ضدهوایی امرسون امراد توپ ضدهوایی وُلکان توپ های 155 میلی متری توپ های 175 م.م. توپ های 76 میلیمتری توپ های خود کششی ضدهوایی توپ های خودکششی توپ های زمین به هوا توپ های ضد هوایی توپ های ضد هوایی و رادارها توپ های ضدهوایی توپ های عظیم الجثه توپ های هویتزر 122 میلی متری 30 توپ های پدافند روسی توپ و تانک و مهمات توپخانه توپخانه سبک توپخانه سنگین توپخانه های سبک چتردار توپخانه های ضد هوایی توپخانه هویتزر 155 میلی متری قابل تحرک توپخانه هویتزر 8 میلی متری قابل تحرک توپهای سبک توپهای کششی 105 تپانچه تپانچه خودکار 9 میلیمتری 63 تپانچه سفید تپانچه های اتوماتیک 9 میلیمتری براونینگ تپانچه های اسپانیایی آسترا تپانچه های خودکار 9 میلیمتری 63 تپانچه های نیمه اتوماتیک تپانچه های کالیبر 38 جت جت F جت آموزشی ال جت آموزشی یو جت اف جت باری دور برد 76 جت بمب افکن آلفا جت بوئینگ 747 جت جنگنده جت جنگنده اف4 جت جنگنده بمب افکن جت جنگنده عراقی جت ملخدار جت میگ جت های آلفای فرانسوی جت های جنگنده جت های جنگنده عراق جت های جنگنده عراقی جت های جنگنده میگ جت های جنگنده نیروی هوایی ایران جت های عراقی جت های میراژ جت های نیروی هوایی جتهای جنگنده جرثقیل های بندری جزوات جزوه جنرال الکتریک جنگ افزار جنگ افزارهای رادیولوژیکی جنگ افزارهای شیمیایی و بیولوژیکی جنگده های فانتوم آمریکایی جنگنده «کفیر» جنگنده آلفا جت جنگنده اف جنگنده تاکتیکی اف جنگنده ها و بمب افکن های عراق جنگنده های F/16 جنگنده های اف جنگنده های اف پانزده جنگنده های تاکتیکی اف جنگنده های جاگوار انگلیسی جنگنده های شوروی جنگنده های عراقی جنگنده های فانتوم جنگنده های میگ جنگنده های پیشرفته میگ 23 جنگنده پیشرفته میگ 21 جهیزات نظامی آمریکا جوجه جيپ ام جیپ جیپ ام جیپ ها جیپ های AMC جیپ های ام جیپ های مخصوص حزب فداییان حشیش حفاظ فضادار حمل و نقل (کشتیرانی) خاک نشین خاکی خبرنامه خبرگزاری خبرگزاری فرانسه خدمات پستی خزر خشخاش خط آهن خط لوله خط لوله 20 اینچی خط لوله ایگات خط لوله نفت خط لوله نفتی خط لوله گازی و نفتی خط هوایی خطوط آهن خطوط با سیم خطوط تلفن خطوط لوله نفتی خطوط لوله و ترمینال های بارگیری خطوط لوله گاز خطوط هوایی خمپاره خمپاره 82 خمپاره انداز خمپاره انداز 155 میلیمتری خمپاره اندازهای 155 میلیمتری خمپاره اندازهای 60 میلیمتری 81 میلیمتری خمپاره و مسلسل سبک خودرو زرهی خودرو مرسدس بنز خودروهای 1/4 تنی M151 خودروهای M151A2 خودروهای M578 RECOVERY خودروهای ام خودروهای مسلح خودروهای نظامی خودروهای نظامی ام خودروی شورولت خودروی پلیس خوراکی دارو (مواد مخدر) دبلیو دراگن درخت درهای آهنی دستگاه Cargo Carrier ام دستگاه Heattreat دستگاه آزمایش فشار زیر دریایی های روسی دستگاه استریو سانیو دستگاه جیپ دستگاه حروف خوان چشمی دستگاه حمل دریایی ام دستگاه دروغ سنج دستگاه رادیو اکتیو دستگاه فلزیاب دستگاه مومی (استنسیل) دستگاه های Electronic Countermesures دستگاه های استراق سمع دستگاه های بی سیم SSB دستگاه های حفاری دستگاه های خنک کننده هوا دستگاه های رادیویی دستگاه های مادون قرمز دستگاه های نمک زدا دستگاه های نمک زدایی دستگاه های ویدیو دستگاه های پلی کپی دستگاه ورزش اسکی روی آب دستگاه پی آر دستگاه پیچیده ماکروویو دستگاه چاپ نگاتیو دستگاه گیرنده دستگاههای انفجار دستگاههای رادیویی و بهره برداری از کدهای ارتباطاتی دلار دو قایق گشتی هیدروفویل TURYکلاسASW دو هواپیمای 727 دو هواپیمای 737 دو یخچال برقی دوربین دوربین دید در شب مادون قرمز دوربین عکاسی دوربین ها و تجهیزات الکترونیکی دوچرخه دوچرخه ها دکل نفتی دی.سی دینامیت ذوب آهن رآکتور رآکتور 1200 مگاواتی رآکتور اتمی 70 مگاواتی رآکتورهای اتمی رأکتور اتمی رابط های ماهواره زمینی رادار رادار تبریز رادار حرارتی 360 درجه رادار دوربرد رادار«سونار وی. دی. اس» رادارها رادارهای دفاع هوایی رادارهای دوربرد رادارهای زمینی دوربرد رادارهای زمینی دوربُرد رادارهای پیچیده کامپیوتری فرانسوی راداری به نام 23/4 رادیو رادیو آمریکا رادیو ایران رادیو بی بی سی رادیو بی. بی. سی رادیو بی.بی.سی رادیو ترانزیستوری رادیو تل آویو رادیو تلفنی رادیو تلویزیون رادیو تلویزیون ملی رادیو تلویزیون ملی ایران رادیو تهران رادیو صدای آمریکا رادیو مسکو رادیو و تلویزیون رادیو و تلویزیون ملی ایران رادیو و تلویزیون و مطبوعات رادیو پکن رادیو پیک ایران رادیوها رادیوهای رادیوهای ترانزیستوری رادیوهای جیبی کوچک رادیوهای کمونیستی رادیوی رادیوی مخابراتی MX رادیویی راه آهن راَکتور اتمی راکت راکت های آرپی جی7 راکت و نارنجک راکتور راکتورهای اتمی راکتورهای هسته ای رزم ناو رسانه رسانه های آمریکا رله رنگ روزنامه روزنامه آیندگان روزنامه اطلاعات روزنامه انگلیسی زبان روزنامه رستاخیز روزنامه فرانسوی لوموند روزنامه ها روزنامه واشنگتن پست روزنامه کویتی روزنامه کیهان روزنامه کیهان اینترنشنال روزنامه کیهان بین المللی رولور رویتر ریل پرتاب زره پوش زرهی زمین به هوا زنجیر زيردريايي اس زیر دریایی زیر دریایی آمریکایی زیر دریایی آموزشی زیر دریایی اتمی حامل موشک های بالستیک زیر دریایی تهاجمی موشکی زیر دریایی های آلمانی زیر دریایی های کوچک زیر دریایی کوسه زیراکس زیردریائی زیردریائی های روسی زیردریایی زیردریایی AN کلاس F (دیزل تهاجمی) زیردریایی SS زیردریایی آلمانی کلاس HDW 1300 زیردریایی ها زیردریایی های آلمانی زیردریایی های کلاس TANG زیردریایی کلاس TANG زیردریایی کلاس کوسه زیردریاییهای زیردریایی‌های آلمانی زیو 23 میلیمتری سام ساواک سايدويندر  سایدویندر سدها سرنیزه سفینه های فضایی سلاح سلاح JAOR سلاح «Weasel Wild » سلاح «ای. ام. اس. دی» سلاح اتوماتیک 7/62 سلاح خودکار کلاشینکف سلاح روسی و آمریکایی سلاح ها سلاح های ASW سلاح های آمریکایی سلاح های اتمی سلاح های اتوماتیک سلاح های استراتژیک سلاح های انفرادی سلاح های جدید سلاح های خود کار سلاح های خودکار سلاح های روسی سلاح های سبک سلاح های سبک مجارستانی سلاح های شوروی سلاح های ضد هوایی سلاح های ضدهوایی سلاح های مختلف سلاح های هسته ای سلاح های هوایی سلاح های پیچیده سلاح های چینی سلاح های کنترل کننده جمعیت سلاح های کهنه و متروک سلاح های کوچک سلاح های کوچک تر سلاح های کوچک و مهمات 105 میلی متری سلاح ژ سلاح کمری سلاح یوزی سلاحهای اتوماتیک سلاحهای خودکار سلاحهای دریایی سلاحهای سبک ضدتانک سلاحهای سنگین سلاحهای شیمیایی سلاحهای ضد تانک سلاحهای ضد تانک PGR سلاحهای مدرن سلاحهای نیمه اتوماتیک سلاحهای هسته ای سلاحهای پیشرفته سلاحهای پیچیده سلاحهای کشتار دسته جمعی سنگ سه هواپیمای 747 سه کامیون مهمات سوار زرهی سوخت سفید سوخو 20 و 22 سوخو 7 سوپر نفتکش «ورلد آمباسادور» سوپرتانکر «ورلد امبسدور» سوپرتانکرکریم کلاس KRYM CLASS سکوی موشکی زمین به هوا سی سی. بی. اس سیستم HAWK سیستم LTD سیستم «هایزر» سیستم آماد هلیکوپتر سیستم تانکر استراتژیک کی.سی سیستم تانکرهای سوخت رسانی هوایی سیستم تسلیحاتی سیستم توپ های هویتزر سیستم تی سیستم خطوط ارتباطی,هواپیما سیستم دفاع هوایی عربستان سیستم دفاع هوایی موشک هاوک سیستم لیزری اتلیس 2 سیستم مخابرات تلفن سیستم مخابراتی مدرن سیستم مخابراتی گروه A. سیستم مدادی ( کربنی) سیستم موشکی بحرین سیستم موشکی هاوک سیستم ناوبری هوایی سنتو سیستم های آبیاری سیستم های الکترونیکی سیستم های الکترونیکی داده ها (EDS) سیستم های حرارتی و خنک کننده سیستم های دوربینی سیستم های موشکی دفاع هوایی سام سیستم های موشکی زمین به زمین سیستم های موشکی میلان فرانسوی و موشک های ضد تانک حرارتی سیستم های مولد سیستم های کنترل اسلحه سیستم پیشرفته رابط های رله رادیویی سیستمهای مخابراتی باسیم و بی سیم سیلندر سیم کشی سیمان سیگار شراب شرایک شرشن شرکت هلیکوپتر ایران شش فروند تانکرC 9 J 3 شلنگ آب پاش. شمشیر شناورهای محافظ دریایی شنی تانک ها شورلت شورلت 73 شکاری تاکتیکی شکر شیرهای نفتی صدا خفه کن صدا و سیمای ایران صدای آمریکا صدها دستگاه تانک صفحه گرامافون صنایع (IDRO) صنایع ساختمانی و الکترونیک صنایع فولاد و ذوب آهن صنایع هواپیمایی ایران صندوق های رأی صنعت اسلحه سازی صنعت نفت ضبط تلفنی ضبط صوت ضد تانک ضد زیردریایی هانیان ضد هوایی ضدهوایی طپانچه طیاره عصا عکس غذا فانتوم های F/4(اف فانتوم های اف فانسخه فرانس پرس فرانسوی فراگ روسی فرستنده فرستنده رادیوئی کوچک فرستنده‌های رادیویی فروند هاورکرافت فروند هواپیمای 16 فریگات های لوپوی ایتالیا فلزیاب فولاد فولکس واگن فولکس واگن سبزکمرنگ فونیکس فیلم فیلمها فیوز 40 میلیمتری قایق قایق LCM قایق آبی قایق آتش سریع پشتیبانی قایق اژدرافکن قایق تفریحی فایبر گلاس ساخت ایران قایق تندروی موشک انداز LA COMBATTANTE کلاس کمان قایق تندروی موشک انداز LACOMBATTANTE از کلاس KAMAN قایق توپدار قایق رودپیما قایق موشکی نوع رمضان Ramadan قایق نظامی قایق های LCM قایق های مجهز به سیستم موشک های هدایت شونده قایق های موشک انداز قایق های کوچک قایق های کوچک ساحلی قایق های گشتی LA COMBATANTE قایق های گشتی Zhuk قایق های گشتی انگلیسی قایق های گشتی تندروی فرانسوی LACOMBATTANTE قایق های گشتی موشک انداز قایق های گشتی کلاس LA COMBITANTE قایق گشتی قایق گشتی موشکی نانوچکا (Nanuchka)موشک زمین به زمین 2 قایق گشتی نوع شانگهای قایقهای فرانسوی زودیاک قایقهای گشتی OSAIIمجهز به موشکهای هدایت شونده قرآن قراردادهای مصر و اسرائیل قسمتهای یدکی پیچیده ارتشی قطار قطار باری قطار زیرزمینی قطارهای دیزلی قطعات هلیکوپتر و هواپیما قطعات یدکی قطعات یدکی اف قطعات یدکی هلیکوپتر قطعات یدکی هواپیما قطعات یدکی هواپیماهای اف قوطی های نیترات سدیم قوطی‌های قهوه لابراتوارهای بل لاو لنج ها لندرور لوازم حفاری تونل لوازم میکروسکوپی لوازم یدکی لوازم یدکی خط لوله لوازم یدکی نظامی لوله لوله توپ 175 م.م. لوله های بلند لوله های نفتی لوله یدکی توپ 175 م.م. لوله یدکی توپ 175 میلی متری لوله‌های آتشبار لوکوموتیو لکوموتیوها لکوموتیوهای دیزلی آمریکائی لگرام هوایی لیرز لیموزین لیموزین ضد گلوله لیموزین چایل ماشین ماشین آتش نشانی ماشین آلات ماشین آلات تولیدی ماشین آلات حفاری در آب های عمیق ماشین آلات حفاری نفتی روسی ماشین آلات سنگین برقی ماشین آلات فرآورده های مواد غذایی ماشین آلات و سیستم پیچیده صنعتی و اداری ماشین آلات ژاپنی ماشین آلات کشاورزی ماشین بیوک ماشین تحریر ماشین سیتروئن ماشین فورد قدیمی ماشین نویس ماشین ها ماشین های آ ب پاش ماشین های آب پاش ماشین های بافندگی ماشین های خصوصی ماشین های پلیس ماشین های گشتی ماهواره ماهواره جهانی ارتباطات رادیویی رومانی ماهواره زمینی ماکاروف 9 میلی متری ماکرویو مب افکن شکاری مب های آتش زا مترو مته مجسمه رضاشاه مجلات مجله مجله تایم مجله رنگین کمان محصولات غذایی محموله مهماتی محموله های نظامی آمریکایی مخابرات مخابرات دریایی مدارهای مجتمع مدارک مدل سدان مدل های جدید میگ 21 مر مرسدس بنز مرغ مرکب سری مس مسلسل مسلسل دستی مسلسل سنگین مسلسل های آمریکایی مسلسل های اوزی مسلسل های دستی مسلسل های سبک یوزی مسلسل های نیمه خودکار «پورت سعید» مسلسل های کالیبر 50 مسلسل های کالیبر 50 مسلسلهای متوسط دگتاریف مسلسل و خمپاره مسلسل ژ مسلسل کالیبر 30 مسلسلها مسلسلهای 62/7 میلیمتری گوریانف مسلسلهای دستی سبک مسلسلهای کلاشینکف مسکن مشروبات الکی مصالح مطبوعات مطبوعات آمریکا مطبوعات فرانکلین مطبوعاتی معادن مقالات مقالات مطبوعاتی مقالاتی مقاله منفجر شونده های پیکرات منورهای بلژیکی مهر ورود و خروج فرودگاه مهرآباد مهره مهمات مهمات 120 میلیمتری مهمات تنگستن سوراخ کننده زرهپوش مهمات ضد زرهی مهمات و پشتیبانی مواد آتش زا مواد زائد اتمی مواد مخدر مواد منفجره مواد منفجره پلاستیکی موتور اف موتور دیزل موتور سیکلت موتور لنیکس موتور هلیکوپتر های بل 214 موتورسیکلت موتورسیکلت ها موتورها موتورهای J موتورهای J79 موتورهای «ام. تی. یو» موتورهای آلیسون موتورهای جت توربینی موتورهای جت جنرال الکتریک موتورهای دیزلی موتورهای کوچک توربوجت موتوری موج شکن بندر Marsaxlokk موسیقی موشك موشك استاندارد موشك اسپارو موشك ضد تانك دراگن موشك ضد تانك تاو موشك فونيكس  موشك هارپون موشک موشک (آر. پی. جی) موشک 15 موشک 150 کیلومتری موشک 200 کیلومتری«فلاور» موشک ORELIKONS موشک «HAWK» و «BWKKPUP» موشک «هارپون» موشک آی موشک استاندارد موشک انداز 21 موشک انداز ICBM موشک انداز زمین به هوا موشک انداز فراگ موشک انداز قابل حمل آرپی جی موشک انداز و تفنگهای بدون خان موشک اندازها موشک اندازهای زیردریایی MK موشک اندازهای سام (SAM) موشک اندازهای ضد تانک 35 میلیمتری موشک اندازهای کالیبر 3/5 موشک بالستیک موشک بالستیکی قاره پیما موشک تاو موشک راپیرسام موشک ضد تانک سگر (Sagger) موشک ضد موشک موشک ظفر موشک فرانسوی موشک فونیکس موشک ها موشک هارپون موشک هارپون [اژدر] موشک هاوک پیشرفته موشک های AIM موشک های PAPIER انگلیسی موشک های SHELLELAGH موشک های «دراگن» موشک های «هاوک» و «BIULLPUP» موشک های آی موشک های استینگر موشک های اسپارو موشک های اگزوست موشک های اگزوسه (Exocet) موشک های بالستیک قاره پیما موشک های تاو موشک های تاو AH موشک های دریا به دریا (اژدر) موشک های دستی سام موشک های زمین به زمین موشک های زمین به هوا موشک های زمین به هوای قابل حمل موشک های زمینی موشک های سام موشک های سطح به سطح 14 موشک های ضد تانک سوئینگ فایر Swingfire موشک های ضد تانک فرانسوی موشک های فراگ موشک های فونیکس موشک های فونیکس (ABS) موشک های لنس آمریکایی موشک های لونای روسی موشک های هارپون موشک های هارپون ABM موشک های هاوک موشک های هدایت شونده موشک های هدایت شونده اوزا موشک های هوا به دریا موشک های هوا به هوا موشک های پلاریس آمریکا موشک های پیشرفته هاوک موشک های کروز ضد زیردریایی موشک های کوتاه موشکهای اس اس 20 موشکهای جدید قاره پیما موشکهای زمین به زمین با برد 25 کیلومتر موشکهای سام موشکهای شوروی موشکهای ضد تانک آلمانی کبرا موشکهای ضد موشکهای کلاهک دار موشکهای ضد هوایی هاوک موشکهای ضدتانک بی اس موشکهای قاره پیما موشکهای هاریون موشکهای هاوک موشکهای هدایت شونده موشکهای هوا به هوای (سایدویندر و اسپارو و هوا به زمین) موشکهای پرشینگ موشکهای چند کلاهکه موشکهای کروز مکالمات (memcon) مکالمه تلفنی میراژ میراژ اف میلگرد و فولاد مین مین جمع کن مین روب مین روب ها مین های دریایی مینی بوس مینی کامپیوتر وانگ میوه میکروسکوپ الکترونی میکروفن میکروفن مخفی میکروفون میکروفیش میکروفیلم میگ میگ 19 میگ 21 میگ 23 میگ 23 و سوخو 20 روسی میگ 25 روسی میگ ها میگ های 23 میگ های خارج از رده 15 میگ های روسی میگ های عراقی میگهای 23 نابودکننده (SPRUANCE) ناتیا (Natya) نارنجک نارنجک انداز نارنجک انداز آر. پی. جی. 7 نارنجک اندازها نارنجک دستی نارنجک های تکه تکه شونده ضد تانک نارنجک های دستی نارنجک های گاز اشک آور 100 نارنجک گاز اشک آور نارنجکهای دستی اف نامه نامه هوایی نامه کددار ناو ناو آمریکایی «بارنی». ناو اسکورت ناو ایندیپندنت ناو جنگی ناو جنگی اتمی ناو جنگی دوزیستی ناو جنگی سامپسون آمریکایی ناو حامل موشکهای هدایت شونده دوربرد ناو خدماتی ناو دافع ناو سبک کرویزر ناو سمز (SEMMES) ناو سی.جی ناو مین یاب ناو هواپیمابر ناو هواپیمابر VTDL دارای موشکهای هدایت شونده ناو هواپیمابر آمریکایی فرانکلین روزولت ناو هواپیمابر ایندیپندنت ناو هواپیمابر فرانکلین روزولت ناو هواپیمابر مینسک ناو هواپیمابر کانستلیشن ناو پاسْوَر ناو پشتیبانی ناو پشتیبانی ناوگان ناو کانستلیشن آمریکا ناوشكن سي جي ناوشکن ناوشکن آرتمیز ناوشکن باقیمانده کلاس اسپراونس ناوشکن های اسپراونس ناوشکن های اسپروانس ناوشکن های سی.جی ناوشکن های موشک انداز آمریکایی ناوشکنها ناوشکنهای اسپروونس ناوها ناوهای آمریکایی ناوهای اسپروآلن ناوهای اژدرافکن ناوهای توپدار گشتی ناوهای جنگی ناوهای جنگی گیرینگ ناوهای دریایی انگلیسی ناوهای موشک انداز فرانسوی ناوهای مین جمع کن ناوهای نیروبر ناوهای هواپیما بر و ناوشکن ناوهای گشتی ساحلی ناوهای گیرینگ ناوچه ناوچه آلمانی ناوچه اژدرانداز هوچان ناوچه جنگی تندرو ناوچه سریع السیر ناوچه ضد جنگ افزارهای دوزیستی ناوچه مین یاب ناوچه های KRIVAKI ناوچه های Vosper ناوچه های آلمانی و هلندی ناوچه های اسپروآنس (DD 963) ناوچه های انگلیسی نیروی دریایی ایران ناوچه های رزمی اوزا ناوچه های کشتی ناوچه های گشتی روسی ناوچه های گشتی موشک انداز ناوچه کهنموئی ناوچه گشتی ناوچه گشتی رزمی ناوگان اف ناوگان اقیانوس پیما نشریات نشریات: «قانون تمدن» نشریه نشریه لوموند نشریه منچستر گاردین نشریه هرالد تریبیون نفت نفت خام نفت سفید نفت چراغ نفت کش «ورلد کمندر» نفت. نفتکش نفتکش «الریاض» نفتکش آمریکایی نفتکش ها نفر برهای زرهی نفربر نفربر زرهي 113 نفربر زرهی نفربر زرهی 2 نفربر زرهی پی ام پی 54 نفربرهای زرهی نفربرهای زرهی و توپخانه نقل نفتکش ها نقلیه های زرهی رزمی از نوع BMP نمره اتومبیل نوار نوار کاست نوارها نوارهای ویدئو نوارهای کاست نیرو از نوع 26 نیروگاه اتمی نیروگاه برق نیروی خورشیدی نیروی دریایی نیروی هوایی نیویورک تایمز هارزا هارپون هاورکرافت هاورکرافت و هلیکوپتر هاوك  هاوک هروئین هسته ای هفت تیر هفت تیرهای آدامیگ هفت تیرهای آسترا ساخت اسپانیا هفته نامه هلی کوپتر هلی کوپتر توپدار هلی کوپتر شینوک هلی کوپتر عراقی هلی کوپتر. هلی کوپترها هلی کوپترها قطعات یدکی هلیکوپتر هلی کوپترهای ارتش هلی کوپترهای ایتالیایی هلی کوپترهای دریایی هلی کوپترهای نظامی هلی کوپترهایی هلیکوپتر هلیکوپتر (MI هلیکوپتر 24 هلیکوپتر 24/25 هلیکوپتر 6 هلیکوپتر 8 هلیکوپتر ضدمین آر.ایچ هلیکوپتر لنیکس هلیکوپتر لینکس (Lynx) هلیکوپتر میگ هلیکوپتر پلیس هلیکوپترها هلیکوپترها و هواپیماهای ارتش هلیکوپترهای 1 هلیکوپترهای AH هلیکوپترهای ASW هلیکوپترهای RH53D هلیکوپترهای RH53D؛ هلیکوپترهای بل 214 هلیکوپترهای تهاجمی 8 هلیکوپترهای توپدار هلیکوپترهای توپدار 24 هلیکوپترهای توپدار سی هلیکوپترهای توپدار پیچیده 24 هلیکوپترهای رزمی 24 هلیکوپترهای سی هلیکوپترهای مجهز به موشک ضد زیر دریایی هلیکوپترهای نظامی هلیکوپترهای هوانیروز هلیکوپترهای گشتی هلی‌کوپتر هوابرد هواپيماهاي ايوكس هواپیما هواپیما F3 هواپیما میگ هواپیماها هواپیماها و تجیهزات نظامی آمریکا هواپیماها و کشتی ها هواپیماهای هواپیماهای اف هواپیماهای 14 هواپیماهای 16 هواپیماهای 4 هواپیماهای 65 هواپیماهای 707 هواپیماهای 707 و 747 هواپیماهای 727 هواپیماهای 747 هواپیماهای 747 و 707 هواپیماهای 747 پان آمریکن هواپیماهای 95 هواپیماهای A هواپیماهای F هواپیماهای P هواپیماهای «اوروگان» هواپیماهای آ هواپیماهای آب هواپیماهای آر. اف هواپیماهای آر.اف هواپیماهای آمریکایی هواپیماهای آواکس (E هواپیماهای اسرائیلی هواپیماهای اسکای هاوک هواپیماهای اف هواپیماهای اف4 هواپیماهای افغانی هواپیماهای ای.ام.اس.تی هواپیماهای ایوکس هواپیماهای باربری هواپیماهای باربری دوربرد هواپیماهای باری هواپیماهای باری 40 هواپیماهای بسیار پیشرفته اف هواپیماهای بمب افکن هواپیماهای بوئینگ هواپیماهای تام کت هواپیماهای تام کت اف هواپیماهای ترابری هواپیماهای جت هواپیماهای جنگنده هواپیماهای جنگنده سوریه هواپیماهای جنگنده میگ هواپیماهای جنگی هواپیماهای حامل موشکهای کروز هواپیماهای رادار هواپیماهای روسی هواپیماهای سی هواپیماهای شناسایی هواپیماهای شناسایی تاکتیکی هواپیماهای شناسایی سبک هواپیماهای شکاری مدرن هواپیماهای عراقی هواپیماهای غیرنظامی هواپیماهای فرانسوی هواپیماهای مختص سوخت رسانی هوایی هواپیماهای مراقبتی پ هواپیماهای مسافربری هواپیماهای میگ هواپیماهای نظامی هواپیماهای نظامی آمریکا هواپیماهای هاکرهانتر Hawker Hunter هواپیماهای پان آمریکن هواپیماهای کوچک هواپیماهای کوچکتر باری 141 هواپیماهای گشتی عمان هواپیماهای یو هواپیماهایی اف هواپیمای هواپیمای 126C هواپیمای 12C هواپیمای 130 هواپیمای 141 هواپیمای 38 هواپیمای 5 هواپیمای 747 هواپیمای 747 پان آمریکن هواپیمای ASW پی هواپیمای C هواپیمای C141S هواپیمای F هواپیمای c/130 هواپیمای آر. اف هواپیمای آر.اف هواپیمای آمریکایی هواپیمای آموزشی 22 هواپیمای آموزشی ال هواپیمای اجاره ای ایرباس هواپیمای ارتشی هواپیمای اف هواپیمای ای هواپیمای ایرباس هواپیمای ایرفرانس هواپیمای ایرفلوت مسکو هواپیمای ایلیوشین هواپیمای باربری 130 هواپیمای باری 26 هواپیمای باری 40 هواپیمای باری 76 هواپیمای باری ای.ام.اس.تی./سی هواپیمای باری ترانسال سی هواپیمای باری متوسط آنتونوف هواپیمای بازرگانی هواپیمای بزرگ ترابری هواپیمای بمب افکن و جنگنده هواپیمای بوئینگ 707 هواپیمای بوئینگ آواکس هواپیمای تاکتیکی درجه یک هواپیمای توربین ملخدار هواپیمای تی هواپیمای جت هواپیمای جمبوجت هواپیمای جنگی هواپیمای جنگی اف هواپیمای دارای سیستم هشدار و کنترل هوایی (ایوکس) هواپیمای دربست ارفرانس هواپیمای دربستی 707 پان آمریکن هواپیمای دریایی هاریر هواپیمای دوربرد تی یو هواپیمای دی سی هواپیمای سوخت رسان و باری هواپیمای سی هواپیمای شاهین هواپیمای شناسایی 95 هواپیمای شناسایی RF4E هواپیمای غول آسای C هواپیمای مصری هواپیمای ملخی هواپیمای میان برد تی یو هواپیمای میراژ 1 فرانسوی هواپیمای میگ هواپیمای میگ 21 هواپیمای میگ 23 هواپیمای میگ 32 هواپیمای نظامی 12 هواپیمای هاریر عمودپرواز هواپیمای پرنده آواکس هواپیمای پرواز آیروفلوت هواپیمای پشتیبانی زمینی 10 هواپیمای پی هواپیمای پیشرفته آواکس هواپیمای پیشرفته آواکس دوسپرانس هواپیمای ک. ال. ام 437 هواپیمای کرایه ای هواپیمای ۷۴۷ هواپیمای12C هواپیمایی هواپیمایی اف 5 هواپیمایی شوروی ایرفلوت هواپیمایی غیرنظامی هواپیمایی ژاپن هوایی هاک هوایی و شوسه هويتزر ام هویتزرهای خودکششی 155 میلی متری هیلکوپترهای توپدار 24 هیکوپتر عراقی و 120 میلیمتری توپهای 122 میلیمتری و 15 F و اف و اف5 و توپهای ضدهوایی 4/23 و سلاح هدایت شونده ضد تانک سوینگ فایر.کشتی های تسلیحاتی رمضان و سی و هلیکوپترهای می واشنگتن پست وانت وانت بار کوچک وانت فولکس واگن وانت های کوچک واگن های راه آهن واگنهای تراکتور وسائط نقلیه وسائل مخابراتی وسایط نقلیه وسایط نقلیه ترابری وسایط نقلیه دودزا وسایط نقلیه نظامی روسی وسایل آتش زا وسایل ارتباط جمعی وسایل ارتباطات امنیتی وسایل الکترونیکی وسایل الکترونیکی مخصوص هواپیما وسایل انگلیسی و آلمانی وسایل جنگی وسایل حمل و نقل توریستی اسرائیل وسایل حمل و نقل نظامی وسایل رادیویی وسایل زرهی وسایل فنی وسایل مخابراتی و مخفی وسایل نقلیه روسی وسایل نقلیه زرهی 20 M و 8 M وسایل نقلیه زمینی وسایل ژاپنی وسایل گشتی ساحلی وسیله حفاری آمریکایی (8 اس پولاد) وسیله حفاری روسی وسیله نقلیه وسیله نقلیه شخصی وسیله نقلیه شناسائی آبی 2 وسیله نقلیه شناسایی رزمی اسکورپیون ولکان (توپخانه ضد هوایی) ویدئو ویزا ویلدویزل ٬ توپخانه صحرایی ٬ راکت پاتریوت پارچه پاسپورت پاسپورت مراکشی پالایشگاه پالایشگاهها پالایشگاههای اروپایی پان امریکن پانزده پاکتهای دوبل پایگاه اف پتروشیمی پتو و غذا پتکها پدافند هوایی پرتاب کننده های نارنجک پرواز آلیتالیا پرواز لوفت هانزا پرواز هواپیماهای تانکر 747 پروازهای MAC پروانه پرینس پورت پست پست APO پست سیاسی پست هوایی پستی پشتیبانی رزمی پلیس پلیموت فیوری پمپ بنزین ها پمپ ها پمپ و تأسیسات آبی پنج فروند هلی کوپتر پوشاک پول پول قبرسی پپسی کولا پکنکنی ال اس تی پی پیاده موتوری پیامهای تلفنی پیپ پیک پیکان سفید پیکان کوچک چادر چاقو چاپ مومی چاپ کامپیوتری چای چتر نجات چترنجات چماق چماق و چاقو چند ناو اسکورت (Scorts) چهار چهار بوئینگ 727 و دو بوئینگ 707 و سه بوئینگ 737 چوبدستی ژ ژ3 ژانراتورهای سد رضاشاه کبیر ژنراتور ژنراتور 310 مگاواتی ژنراتور برق ژنراتورها ژورنال ژیان ک دستگاه تلویزیون قابل حمل سیاه و سفید پاناسونیک مدل BF 238 کابلی کاتیوشا و موشک اندازهای مرکب 102 میلیمتری کادیلاک کارخانه بلبرینگ سازی کارخانه ذوب آهن کارخانه های گاز سوز کارخانه پلی آکریل دوپانت کارخانه گاز مایع نفتی کاغذ کاغذ کاربن کالیبر 22 کالیبرها برای کبری و تاو کامپیوتر کامپیوتر بالستیکی کامیون کامیون آلمانی کامیون حامل مسلسل های کالیبر 0/30 کامیون حمل و نقل TIIZ کامیون ساویم کامیون سنگین کامیون مهمات کامیون ها کامیون های M825 کامیون های ام کامیون های بارگیری کامیون های تاترا کامیون های نظامی کامیونها کامیونهای ترانزیت حامل علامت تی. آی. آر کانال های گریز کانتینرها کتاب ها و کتابچه‌ ها. کتابچه ها کد باز تلفنی یا تلگرافی کرایسلر کرجی های 420 تن متریک کره کشتی کشتی (Polnocny کشتی «پلنگ» کشتی آمریکایی لاسال من کشتی از نوع 993 کشتی استقلال آمریکا کشتی باربری کشتی تخریب کننده سپورانس کشتی ترانس کشتی حامل کانتینر کشتی دربارنتس کشتی فریگیت (Frigate) کشتی مسافر بری کشتی مسافربری کشتی مین جمع کن کشتی نظامی کشتی نفت سوز کشتی ها کشتی های CG کشتی های USS DAVIS و کشتی FURER USS کشتی های [اسپراونس] کشتی های آرتمیز کشتی های آلمانی کشتی های آمریکایی کشتی های اسپراونس کشتی های ایرانی کشتی های تجاری کشتی های حمل کننده کلوخه صنعتی کشتی های دولتی کشتی های دی کشتی های ساخت شوروی کشتی های شوروی کشتی های قاره پیما کشتی های ماهیگیری کشتی های ماهیگیری ژاپنی و روسی کشتی های نیروی خاورمیانه ای کشتی های نیروی دریایی کشتی های پشتیبانی لجستیکی کشتی های گشت زنی کشتی های گشتی کشتی هواپیمابر کشتی پشتیبانی [ضد زیردریایی] ASW کشتی کروز KRCSTA کشتی کروز کلاس اسپراونس کشتی کورنلیاس گیلیان کشتی های بازرگانی کشتیهای SPRURANCE کشتیهای بادی کشتیهای تجاری کشتیهای تجاری تأسیسات علمی و صنایع نظامی کشتیهای تعمیرگاه کشتیهای جنگی کشتیهای جنگی روسی کشتیهای ماهیگیری کشتیهای نفتکش کشتیهای نیروی دریایی کفیر کلاشینکف کلاشینکف روسی کلاشینکوف کلاه خود کلاهک 750 کیلوگرمی کلاهک اتمی کلاهک های جنگی کلاهک های هسته ای کلاهک هسته ای کلت کلت اتوماتیک 62/7 میلیمتری توکارف کلت رولور کلت های توکاروف کلت های دستی کلت های کمری کالیبر 45 کلمبیا کمپ دیوید کمپرسورهای روسی کندر کنفرانس مطبوعاتی کوسه کوپن کوکتل مولوتف کوکتل مولوتوف کُلت کالیبر 45 کپسول های گاز کی 47 کیف کلاس KEEVCLAS کیفهای فونوگراف (دستگاه ضبط صدا) کیهان کیهان انگلیسی کیهان اینترنشنال کیوسک گارد گاردهای ارتش و موانع سیم خاردار گاز گاز اشک گاز اشک آور گاز اشک آور «پارت دریان» گازهای سیلندری گازوئیل گاو گاوصندوق گاوصندوق های فولادی گردان هاواک گردانهای تانک گردانهای موتوری تفنگدار گزارش بی بی سی گل ارکیده گلوله گلوله آرپی جی گلوله توپ گلوله های تیربار گلوله های ضد زرهی گلوله های پلاستیکی گندم گورخر صلح ( 16 گوسفند گوسفندان گوشت یخ زده گیرنده تلویزیونیایستگاه تلویزیونی گیرنده رادیویی گیوتین یا سلاحهای هوا به زمین یخچال یدک کش یدک کش(نوع اقیانوس پیما یوزی یونایتدپرس یک دستگاه تلویزیون یک دستگاهW&E یک فروند تانکر یک فروند هواپیمای سی ۴ ۴۸ ۵