Post
35123
از:
محرمانه
به: ستاد فرماندهي اداره تحقيقات ويژه نيروي هوايي، واشنگتن دي. سي
1357-09-11- 1978-12-02
متن سند
سند شماره 238
خیلی محرمانه
2 دسامبر 1978 - 11 آذر 1357
از: اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72 - تهران، ایران
به: ستاد فرماندهی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی، واشنگتن دی. سی.
مرجع: Ha CR 42
عنوان: ناآرامی شهری در تهران، شروع ماه محرم
خلاصه: تظاهراتی که طی شبهای یکم و دوم دسامبر 78 در تهران اتفاق افتاد به ترتیب شرح داده می شود. هیچ گونه برخورد شدیدی گزارش نشده است. ادعا می شود تظاهرات حدوداً پانصد نفره در چندین منطقه به وقوع پیوسته است. صدای شلیک پراکنده مسلسلها شنیده شد و حرکت تانکها و واحدهای نظامی ایرانی مشاهده گردید. تلفات جانی فعالیتهای شبانه طبق آمار رسمی هفت نفر بوده است. بیشترین فعالیتها در خلال 10:30 شب یکم دسامبر الی 1 بامداد دوم دسامبر 78 اتفاق افتاد. در تهران مناطقی که فعالیتها در آن صورت گرفت، عبارتند از: جنوب تهران، شرق تهران، عباس آباد، میدان ژاله، قیطریه، دروس و تهران پارس. شب اول دسامبر 78، آغاز ماه محرم ایام مذهبی مسلمانان جهت جبران گناهان می باشد. از قبل پیش بینی می شود که آشوب داخلی در این ایام بالا بگیرد. رادیو بی. بی. سی گزارش داده است که آیت الله خمینی اعلام داشته که حتی اگر قرار باشد در خیابانهای ایران «سیلاب خون» به راه بیافتد شاه تا پایان این هفته سقوط خواهد کرد.
22- جزییات:
الف- این گزارش حاوی اطلاعات خام می باشد. هیچ گونه برنامه یا سیاستی نباید به تنهایی بر اساس این گزارش بیرون داده و یا اصلاح گردد.
ب - منبع خبر، مأمور امنیتی منطقه ای در سفارت آمریکا، اطلاع داد که شب یکم دسامبر 78 تظاهرات متعددی در سراسر تهران به وقوع پیوسته است. پلیس و واحدهای نظامی ارتش با گروههای مخالف مقابله کرده و آنها را متفرق نمودند. در طی این مدت صدای تیراندازی های شدیدی شنیده شد. اما، بر حسب مقدار تیراندازی ها و نبود خسارت مالی و حداقل تلفات جانی، چنین استنباط می شود که تیراندازیها عمدتاً هوایی بوده است.
تاریخ اطلاع 78/12/01 - تاریخ تهیه گزارش 78/12/02 - تهران، ارزیابی: ب - 2، منبع: رابرت بنرمن، مأمور ویژه : ترنس اولیس، منطقه 72
ج- منبع خبر که یک گزارشگر قابل اعتماد است اطلاع داد که طبق ارقام رسمی مقامات ایرانی در ارتباط با فعالیت های شب یکم دسامبر 78، 7 کشته، 30 تا 40 زخمی و حدود 200 نفر دستگیر شده اند. تاریخ اطلاع 78/12/01 - تاریخ تهیه گزارش 78/12/02 - تهران، ایران، ارزیابی، ب - 2، منبع: رابرت بنرمن، مأمور امنیتی منطقه: سفارت آمریکا، مأمور ویژه: اولیس، منطقه 72
د- منبع خبر فرمانده عملیات پشتیبانی آمریکا در ایران، که در منطقه ای نزدیک به مسجد آبی (احتمالاً منظور حسینیه ارشاد است) در حوالی خیابان کوروش کبیر اقامت دارد. طی شب یکم دسامبر 78 وی گروههای کوچک بسیاری از مردم را مشاهده نمود که در حال پیشروی به سوی مسجد بودند و حدود یک ساعت به طور پیوسته صدای رگبار مسلسل را از سلاح های مختلفی که بر روی تانکها و زره پوشهای نفربر حمل می شدند شنید.
پس از اتمام تیراندازی، صدای شعار و فریادهای تظاهرکنندگان که بسیار بلند بود،قطع شد. این منبع همچنین، صدای دو انفجار که شبیه صدای نارنجک بود را شنید. وی اضافه کرد که همسایگان ایرانی او در بیرون از محل اقامتشان مکرراً با صدای بلند به زبان فارسی فریاد می زدند «من هستم» که به نظر می آمد حاکی از هواداری آنان از تظاهرکنندگان باشد. از صدای جمعیت و از تجارب قبلی او با گروههای وسیع مردم در مسجد منبع خبری تخمین می زند که در حدود 600 نفر در آنجا حاضر بوده اند. تاریخ اطلاع 78/12/01 - 78/12/02 ، تاریخ تهیه گزارش 78/12/02 تهران، ارزیابی، ب -. 2، منبع: سرهنگ کیت بارلو، مأمور ویژه: سولیوان، منطقه 72.
ه - اوایل صبح منبع، کارمند مأمور خدمت در گروه اعزامی مستشاران نظامی دریافت مکالمات زیر را در طول شب اول دسامبر 78 راجع به ناآرامی های شهری در تهران گزارش داد. کلیه گزارشات از سوی افراد ارتش آمریکا یا وابستگان آنها بوده است.
22:30- شلیک سلاح های خودکار به نظر می رسید در مجاورت مسجد آبی باشد.
22:45- از هر دو طرف خانه تیمی یگان 30 صدای شلیک به گوش رسیده است. منطقه های ناآرام به نظر می رسید که عباس آباد و میدان ژاله باشند.
23:15- شلیک سلاحهای خودکار در منطقه مسجد آبی شنیده شد.
23:20- تک تیراندازی هایی در حوالی مناطق دلآرام و قیطریه در شمال شرقی تهران شنیده شد.
شلیک سلاح در منطقه دروس گزارش شد.
23:35- تیراندازی شدید نزدیک باشگاه آمریکایی پارس و شلیک سلاح های خودکار نزدیک پهلوی و ظفر غرب خیابان کوروش کبیر گزارش شد.
23:40- صدای بلند شعارهای تظاهرکنندگان و شلیک سلاح های خودکار در نزدیکی مسجد آبی گزارش شد.
00:25- منطقه مسجد آبی آرام شد. درجه دار گارد خاطرنشان کرد جمعیت متفرق شده و تعداد زیادی از گردانندگان مسجد دستگیر شدند.
00:35- یگان 30 اطلاع داد منطقه آنها رو به آرامی می رود.
00:55- فعالیت در تهران پارس ادامه داشت.
تاریخ اطلاع 78/12/01 - 78/12/02 تاریخ و محل کسب خبر: 78/12/01 - 78/12/02؛ تهران، ارزیابی: 2 - C، منبع: سرهنگ داگلاس ورثینگ، مأمور ویژه: دیوید هالیفیلد، منطقه 72.
و - منبع؛ مأمور امنیتی شرکت هواپیمایی لاکهید، اطلاعات زیر را تهیه کرده است:
(1) ساعت 23:30، اول دسامبر 78: او در تهران نزدیک تقاطعهای خیابان های پهلوی و ظفر و کوروش کبیر، بین دو مسجد کوچک، سکونت دارد. در ظرف ده دقیقه گذشته، منبع، تانک ها و کامیون های مملو ازسربازان را که به سمت جنوب خیابان کوروش در حرکت بوده اند و حداقل 5 هلیکوپتر در حال پرواز از نزدیک کاخ نیاوران و جنوب محل اقامتش مشاهده کرده است. منبع توانسته صدای تیراندازی و شعار را در منطقه اطراف خانه اش بشنود. صدای شعارها به قدری بلند بوده که نویسنده توانسته صدای آنها را وقتی که منبع گوشی تلفن را در هوا نگه داشته بود، بشنود.
(2) ساعت 30 دقیقه نیمه شب، دوم دسامبر 78: منبع اطلاع داده که هنوز صدای تیراندازی های ممتد سلاح های اتوماتیک از سمت جنوب منطقه خانه اش شنیده می شود. به علاوه، او به فواصل زمانی تقریبی 15 دقیقه ای صدایی شبیه صدای شلیک توپ هویتزر یا سلاح مشابهی را شنیده است. و بالاخره او صدای تیراندازی با سلاح های کوچک را از فاصله خیلی نزدیک با اندازه یک چهارراه از خانه اش شنیده است. حدود 25 دقیقه از نیمه شب گذشته، او 5 کامیون سرباز و جیپ های متعددی که در خیابان کوروش کبیر به سمت جنوب حرکت می کرده اند را مشاهده کرد.
(تاریخ اطلاع: اول دسامبر 78؛ تاریخ و محل کسب خبر: اول دسامبر 78 - تهران، ارزیابی: اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی C2، منبع : جری ال. ای. مایک، مأمور ویژه: سولیوان، منطقه 72)
ز- ساعت 20:50 بیست و یکم دسامبر 78 منبع، افسر امنیتی شرکت سیلوانیا در تهران، بر اساس اطلاعات دریافتی از کارکنان شرکت مقیم محلاتی که در زیر بدانها اشاره می شود، چنین می گوید:
(1) جمعیت زیادی در منطقه وسیع تخت طاووس، شمال منطقه کوروش کبیر، اطراف منطقه مسجد آبی و خیابان فرح طبق معمول شعارهای مختلفی را سر داده بودند. صدای تیراندازی های زیادی به انضمام صدای شلیک سلاح های اتوماتیک شنیده می شد. منابع دست دوم در مورد اینکه تیراندازی، هوایی یا به سوی مردم صورت گرفته باشد، هیچ اطلاعی ندارند. جمعیت حدود ساعت 20:30 گردهم آمده بودند.
(2) همچنین نزدیک غروب در حوالی میدان ژاله تهران، ازدحام و شعارهای جمعیت با تیراندازی سربازان توأم شد. (تاریخ اطلاع: اول دسامبر 78، تاریخ و محل کسب خبر: اول دسامبر 78، تهران، ارزیابی: C2، منبع: بیل میچل، مأمور ویژه سولیوان، منطقه 72)
ح - منبع گزارش داد، گروهی (50 - 40 نفره) از ایرانیان که کودکان هم در میان آنان به چشم می خوردند در حال شعار دادن به طرف مقر پلیس واقع در سلطنت آباد و کوروش کبیر راهپیمایی کردند و در آنجا اقدام به دادن شعار علیه پلیس و نیروهای نظامی کردند. صدای شلیک دو گلوله باعث شد جمعیت به خیابان های فرعی گریخته و پناه بگیرند، ولی جمعیت لحظه ای از دادن شعار و فریاد زدن دست برنمی داشت و بعد از مدتی دوباره جمع شده و علیه سربازان به دادن شعار می پرداختند. (تاریخ اطلاع: اول دسامبر 78، تاریخ و محل کسب خبر: اول دسامبر 78، تهران، منبع: خانم باربارا آرنولد، منشی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی، منطقه 72 - ارزیابی: اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی A2، مأمور ویژه: رونالد بلیس، اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی - منطقه 72)
ط- منبع، معلم مدرسه آمریکایی های تهران که برای اولین بار گزارش می دهد، اطلاع می دهد که در فاصله ساعت 10/30 بعد از ظهر روز اول دسامبر 78 و 30 دقیقه بعد از نیمه شب روز دوم دسامبر 78 پیرامون خانه اش واقع در نزدیکی میدان ژاله، صدای گروههای بزرگی از تظاهرکنندگان را شنیده است. وی و همسرش صدای تیراندازی های پراکنده ای را شنیده بودند که به نظر وی می تواند متعلق به تفنگ و مسلسل و شاید انفجار کپسول های گاز اشک آور باشد. وی دود یا آتش در محیط پیرامون خود مشاهده نکرده است. در حدود ساعت 24 او بازگشت مردم را در حالیکه می دویده اند در خیابان محل سکونتش مشاهده کرده است. وی گفت که در طول شب، به نظر می رسید که تظاهرات از جنوب به شمال محل اقامت وی تغییر محل یافته است. وی معتقد بود که محل وقوع تیراندازی حداکثر سه چهارراه با خانه وی فاصله داشته است. وی اضافه می کند که یک کوکتل مولوتف در نزدیکی ساعت 11 شب به مدرسه کامیونیتی تهران پرتاب شده که حریق ناشی از آن بلافاصله توسط نگهبانان مدرسه خاموش شده است، خسارت اندک بوده و آسیبی به کسی وارد نشد.
تاریخ اطلاع: اول دسامبر 78، 2 دسامبر 78، تاریخ و محل کسب خبر 2 دسامبر 78 تهران. منبع: فیلیپ پرنس، ارزیابی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی، 2 - F ، مأمور ویژه پلیس اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72. (توضیح: در مدرسه کامیونیتی تهران محصلین ملیتهای مختلف به تحصیل اشتغال دارند و درصد بالایی از آنها آمریکایی هستن.)
ی- منابع گزارش می دهند که صبح روز 2 دسامبر 78 صدای تیراندازی را در زمانها و مکانهای زیر شنیده اند:
(1) ساعت 4 بامداد خیابان جاویدان، شرق تهران (منبع نیلی)
(2) ساعت 6:15 بامداد خیابان کورش کبیر شمال تهران (منبع دوآیر) تاریخ اطلاع: 78/01/22 تاریخ و محل کسب خبر: 78/01/22
منابع: سرهنگ دوم پل دوآیر، یکان 333، گروهبان لاری نیلی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72.
ارزیابی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی: منابع - B ، اطلاعات - 1 مأمور ویژه پلیس اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72.
ک - منبع: مأمور امنیتی شرکت پشتیبانی لجستیکی اطلاع داد که یکی از کارمندان شرکت، امروز ساعت 7 صبح بهنگام ترک منزلش به قصد محل کار، در نزدیکی خانه اش با جسد یک ایرانی مواجه شده است. کارمند فوق اشاره کرد که در بدن مقتول جای چند گلوله مشهود بوده است. منزل وی در شمیران است. تاریخ اطلاع 2 دسامبر 78- تاریخ و محل کسب خبر2 دسامبر 78، تهران؛ منبع: آقای «گلن لمب»، ارزیابی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی؛ ب - 2: مأمور ویژه «بلیس»، ناحیه 72 اداره تحقیقات.
ل - منبع: فرمانده یگان 333 اطلاع داد که صاحبخانه اش به او خبر داده بود که جمعیت عظیمی در قسمتهای جنوبی تهران اجتماع کرده اند.
تاریخ اطلاع 1 دسامبر 78، تاریخ و محل کسب خبر 1 دسامبر 78، تهران - منبع: سرهنگ دوم پل دوآیر، ارزیابی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی: ب- 1، مأمور ویژه «فرانک. ام. هویی» اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72. (توضیح: این خبر از طریق سایر ناظران مستقل تأیید گردید).
م - منبع: مأمور امنیتی منطقه در سفارت آمریکا، اطلاع داد که او گزارشات مکرری درباره تظاهرات در مکانهای ذیل، دریافت داشته است: میدان ژاله، بلوار الیزابت، دانشگاه تهران، بازار اصلی و مسجد آبی. تاریخ اطلاع اول و دوم دسامبر 78، تاریخ و محل کسب خبر: 2 دسامبر
78، تهران، منبع: آقای «بنرمن»، ارزیابی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی: B -1 ، مأمور ویژه هویی، اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72. (توضیح: این خبر نیز، توسط مشاهداتی که مستقلاً گزارش شده اند تصدیق گردید).
ن- منبع: فرمانده یگان 333، اطلاع داد که او در ساعت یک روز دوم دسامبر از بخش خبر رادیو آمریکا شنیده است که : خمینی اعلام نموده که حتی اگر در خیابانهای ایران سیل خون جاری شود تا آخر این هفته شاه سقوط خواهد کرد.
تاریخ اطلاع 2 دسامبر 78 - تاریخ و محل کسب خبر، 2 دسامبر 78 - تهران - منبع: سرهنگ دوم «دوآیر»، ارزیابی اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی: ب - 2، مأمور ویژه «هویی» اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72.
س - منبع خبر: فرمانده یگان شماره 333 ، نیروی هوایی آمریکا (USAFE) است و اطلاع می دهد که دو نفر از رانندگان ایرانی قسمت او که منبع آنان را بسیار قابل اعتماد می داند، اظهار کرده اند که در طول تظاهرات شب اول دسامبر 78 هر کدام در خیابان محل زندگیشان توانسته اند تقریباً 15 تا 20 جسد را که کف کامیونها روی هم انباشته شده بوده اند، شمارش نمایند. در یک مورد اجساد در پشت یک کامیون مجهز به سلاح جای گرفته بود که برای جمع آوری اجساد در خیابان می گشت. یکی از راننده ها درست در جنوب هتل بین المللی در مرکز تهران زندگی می کند و دیگری در تهران نو - بخشی از تهران در قسمت جنوب شرقی شهر - اقامت دارد.
تاریخ اطلاع: 78/12/01 - تاریخ و محل کسب خبر: 78/12/01، تهران - ارزیابی: ب - 2.
منبع: سرهنگ دوم پل دوآیر، مأمور ویژه سولیوان - اداره تحقیقات ویژه نیروی هوایی منطقه 72.
نظریات تهیه کننده: محرم، ایام مذهبی (جبران گناهان) مسلمانان رسماً در ساعت 7 بعد از ظهر اول دسامبر 78 شروع شد. حمام خون خواسته شده توسط خمینی هم زمان با این دوره به وقوع نپیوسته است. پیداست که نیروهای امنیتی ایران در تهران تاکنون کنترل اوضاع را به خوبی در دست دارند. اکنون قطع برق گزارش و نظریه دادن بیشتر درباره ناآرامی های جاری شهری در ایران را مختل کرده است. قطع برق به طور پراکنده رخ می دهد و نمایشگر پراکندگی و در هم ریختگی اوضاع جاری در ایران است.
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!