صفحه اصلی
>
اسناد لانه جاسوسی
>
جستجوی اسناد
>
نتایج جستجو برای: قرارداد صلح مصر و اسرائیل
>
تلاش-برای-به-انزوا-کشاندن-مصر-در-عرصه-بین-الملل-2

سند شماره 4

تلاش برای به انزوا کشاندن مصر در عرصه بین الملل

موضوع سند

مشخصات ارسال سند

از: وزارت امور خارجه واشنگتن دی - سی.

محرمانه

به: نمایندگی آمریکا در ناتو سفارت آمریکا در الجزیره - دفتر حفاظت منافع در بغداد، سفارت آمریکا در پکن، بلگراد، بوگوتا، بن، برازیلیا، بریج تاون، کاراکاس، قاهره، کلمبو، دمشق، دارالسلام، گابورون، جرج تاون، دفتر حفاظت منافع آمریکا در هاوانا، سفارت آمریکا در جاکارتا، کابل، خارطوم، کینگستون، کینشازا، لاگوس، لیما، لندن، لوزاکا، مکزیکو - مونروویا، دهلی نو، نیامی، پاناما، پاراماریبو، پاریس، پورت آواسپاین، سن خوزه، توکیو، رونوشت برای تمام واحدهای دیپلماتیک، سفارت آمریکا در وین تیان توسط پست سیاسی

متن سند

سند شماره (4)

تاریخ: 25 خرداد 58

طبقه بندی: خیلی محرمانه

از: وزارت امور خارجه واشنگتن دی - سی.

شماره 156210

عطف به: الف - وزارتخانه 136508 (به تمام گیرندگان ارسال نشده)، ب - نمایندگی آمریکا در ناتو 4243 (به تمام گیرندگان ارسال نشده)، ج - وزارتخانه 147050 (به تمام گیرندگان ارسال نشده)

موضوع: دفتر هماهنگی غیرمتعهدها و گردهمایی وزرا در کلمبو: ارزیابی.

1 - (تمام متن خیلی محرمانه است)

2 - مقدمه: گردهمایی وزرای کشورهای غیرمتعهد در کلمبو هم برای کشورهای غیرمتعهد و هم برای آمریکا بسیار شایان توجه بود. بررسی نظریات غیرمتعهدها و هم پیمانان ما پیرامون موارد مطروحه و تأثیر اجلاسهای بین المللی از قبیل اجلاس ماه ژوئیه سازمان وحدت آفریقا در مونروویا، اجلاس غیرمتعهدها در هاوانا در ماه سپتامبر و سی و چهارمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل که قرار است در ماه سپتامبر تشکیل شود، بسیار مفید می باشد. - واحدهای دیپلماتیک اقدام کننده در صورتی که معترض به این امر نباشند، بایستی با دولتهای میزبان خود جلساتی برقرار ساخته با درنظر گرفتن مفاد تلگرام مرجع (الف) و پیام حاضر به عنوان زمینه فکری قبلی به تبادل ارزیابی بپردازند. شایسته است واحدهای دیپلماتیک از نظریات دولت میزبان پیرامون اجلاس مطلع شوند و در صورت امکان بهتر است به این دولتها تفهیم شود، که موضع آمریکا بیشتر موضع یک ناظر است که پیرامون موضوعات مطروحه در جلسات کشورهای غیرمتعهد توجه زیادی را معطوف می دارد.

اقدامات مورد نیاز:

الف: برای نمایندگی آمریکا در ناتو: پیشنهاد می شود که شما با استفاده از تلگرام مرجع (الف) و پیام کنونی که در جلسه مشاورین سیاسی در 18 ژوئن دوباره مطرح خواهد شد، برای خود یک زمینه فکری فراهم آورید. پاراگراف 4 الف - ن را می توانید به عنوان یک رساله توجیهی طبقه بندی شده منتشر سازید.

ب: برای لندن، پاریس، بن، توکیو: ما مایل به دریافت نظریات هم پیمانان خود که در اجلاس مشاورین سیاسی مطرح می گردد و نیز نظریات جداگانه هر یک از آنها پیرامون مواضع کشورهای غیرمتعهد هستیم.

تلگرام ماه سپتامبر که به لندن و بن ارسال شده بود، با درنظر گرفتن آرای مصریها چنین نتیجه گیری می کند که اعضاء کشورهای غیرمتعهد ممکن است، به طور کتبی قرارداد صلح مصر و اسرائیل را در گردهمایی کلمبو محکوم نمایند. (اعضای غیرمتعهدها احتمالاً در دو هفته نظرات خود را به دفتر هماهنگی ارسال خواهند داشت، تا در برنامه کار رسمی این گردهمایی گنجانده شود.) تلگرام سپتامبر این اطلاعات را به پاریس و توکیو نیز فرستاده است.

ج: برای بلگراد، دهلی نو: در مورد حمایت دولتهای میزبان از مصر در صورتی که موضوع به تعلیق

ص: 117

درآمدن عضویت آن کشور مطرح گردد، گزارشات مبهمی به دست آورده ایم. مایلیم عقاید دولتهای میزبان را به طور آشکار و واضح بدانیم. این امر نباشند بایستی با دولت های این امر نباشند بایستی با دولتهای نمایندگی ما در بلگراد می تواند این گردهمایی را از نظر فرمول بندی حقوق بشر در میان گذاشته، چگونگی تغییرات حقوق بشر را از زمان تشکیل این گردهمایی در بلگراد که در آنجا حقوق بشر به خوبی مورد استفاده واقع شده بود، مطرح نماید.

د: برای کلمبو: در صورتی که آن نمایندگی بتواند گزارشی از گفتگوی خود با وزیر خارجه حمید (کلمبو 3046) را که حاوی نظریات ایشان پیرامون این گردهمایی بوده است، برای ما ارسال دارد، سبب سپاسگزاری این وزارتخانه خواهد شد. برداشت ما این است که عقاید رئیس جمهور سری لانکا جایاواردن با عقاید وزیر امور خارجه اش درباره مسائل غیرمتعهدها چندان هم خالی از تفاوت نیست. به نظر ما در صورتی که موقعیت ایجاب نماید، او نیز نظریات خود را پیرامون این اجلاس حتما ارائه خواهد نمود. از نظر ما شما نکات بسیار جالبی را در پاسخ حمید ارائه کرده اید که بد نیست همان نکات را برای جایاواردن نیز مطرح نمایید.

ه : برای دارالسلام، گابورون، خارطوم، کینشازا، لاگوس، لوزاکا، مونروویا، نیامی: سفارت ما در این نقاط بهتر است مطرح سازند که آمریکا شدیدا مایل است که دولت های آفریقایی در صورت مطرح شدن تعلیق عضویت مصر در گردهمایی کلمبو به حمایت صددرصد از مصر برخیزند. در گذشته نیز این مهمترین عامل قدرت برای مصر و یکی از ضرایب قاطع در به شکست کشانیدن ابتکارات عربی بوده است.

بهتر است از دولتهای میزبان سؤال شود که آیا اعراب پس از گردهمایی کلمبو نیز سعی خواهند کرد که موضوع به تعلیق درآوردن عضویت مصر را در اجلاس سازمان وحدت آفریقا مطرح سازند و اگر جواب مثبت است نتیجه این اقدام آنها چه خواهد بود. برای اطلاع شما، همانگونه که در پاراگراف 3 ب عنوان شده بود این وزارتخانه معتقد است که غیرمتعهدها سعی دارند نمایندگان خود را در هر یک از این پایتختها متقاعد سازند که به طور کتبی قرارداد صلح مصر و اسرائیل را محکوم سازند. بدون اینکه این موضوع را با دولتهای میزبان خود مطرح سازید برای ما بنویسید که اقدام به چنین عملی در پایتخت محل خدمت شما آیا دارای کارایی خواهد بود یا خیر. پایان بخش برای اطلاع شما.

و: برای قاهره: در حالی که نتیجه گردهمایی کلمبو معلوم شود ما را از ارزیابی دولت مصر درباره آنچه که بر مسائل خاورمیانه در اجلاسهای مونروویا و هاوانا خواهد گذشت مطلع سازید. این اطلاعات در برگیرنده برنامه ریزیهای مصر برای این اجلاسها و نیز چگونگی مساعدت ما در حمایت از تلاشهای دیپلماتیک آنها باید باشد. موارد مطروحه در تلگرام سپتامبر (پاراگراف 3 ب و 3 ج) باید مرکز ثقل تمام مباحثات باشد.

ز: برای جورج تاون، کینگستون، لیما، پاناما: این وزارتخانه مایل است نظر دولت میزبان را درباره نیروی محرکه اجلاس کشورهای آمریکای لاتین که سبب بروز بیانیه کلمبو پیرامون مسئله پورتوریکو گردید، بداند. شما باید به دولت میزبان خود تفهیم نمایید که تأیید دوباره بیانیه بلگراد از مسئله پورتوریکو برای ما قابل قبول نیست، بگذریم از اینکه بیانیه فعلی به طور شفاهی تکرار هم نشد. این دولتها نظرات غیرقابل تغییر ما را پیرامون مسئله پورتوریکو به خوبی می دانند.

ح: برای کابل، هاوانا، دمشق بغداد: واحدهای دیپلماتیک در نحوه برخورد خودمختار می باشند. ولی

ص: 118

برخورد مستقیم شما با دولتهای میزبان باید بسیار کم اهمیت تلقی شود و هدف شما باید این باشد که در مورد نظریات و طرحهای دولتهای میزبان اطلاعاتی کسب نمایید. در مورد دمشق می خواهیم بدانیم که در صورت موفق نشدن تعلیق عضویت مصر آیا اعراب در تاکتیکهای خود در سازمانهای بین المللی به تجدید نظر خواهند پرداخت یا خیر.

ط: برای الجزیره: ما مایل هستیم که الجزیره در گردهمایی کلمبو از اعراب خصومت پیشه فاصله بگیرد.

ی: برای برزیل، بوگوتا، بریجتاون، کاراکاس، لاپاز، مکزیک، بندر اسپانیا، سن خوزه، پاراماریبو. مارا از نظریات و ارزیابی دولتهای میزبان خود که ناظرانی را به کلمبو فرستاده اند، مطلع نمایید.

ک: برای پکن: بهتر است سفارت در برخوردهای بسیار عادی نظریات چینیها را در مورد حذف موضوع کره از گردهمایی کلمبو و نیز اهداف دیپلماتیک کنونی کره شمالی در کشورهای غیرمتعهد دریافته ما را در جریان آن قرار دهد.

ل: برای همه مخاطبهای اقدام گر در کشورهای غیرمتعهد: اگر برای سفارت مانعی وجود ندارد، در صورتی که با شما مشورت گردید بهتر است، شما هم از اینکه این دفتر هماهنگی قرارداد صلح مصر و اسرائیل و سیاستهای آمریکا در خاورمیانه را محکوم کرده است، در حالی که بسیاری از اعضا از روی تمایل این کار را نکرده اند، اظهار تأسف نمایید.

4- خلاصه رخ دادهای کلمبو: پاراگرافهای ذیل تا آنجا که ما می دانیم نشانگر نتایج و رخدادهای کلمبو می باشد. درباره بخش اقتصادی گردهمایی کلمبو هنوز اطلاعی به دست نیاورده ایم. در صورتی که اطلاعات جدیدی که توجه واحدهای دیپلماتیک را جلب نموده به دست آمد ما نیز آنها را در تلگرام سپتامبر منتشر خواهیم نمود. واحدهای دیپلماتیک اقدام کننده باید از پاراگرافهای ذیل استفاده کنند و به استثنای هیئت نمایندگی آمریکا در ناتو پیرامون مسائل دیگر واحدها باید نظریات دولتهای میزبان را جویا شوند، نه اینکه به مطرح کردن عقاید و نظریات آمریکا بپردازند.

الف: این اجلاس که در آن 23 عضو اصلی، 51 نماینده ناظر غیرمتعهدها و بیش از 20 میهمان دعوت شده شرکت داشتند، یکی از نامنظم ترین و غیرقابل پیش بینی ترین اجلاسهای غیرمتعهدها در طول این سالها بوده است. از نظر ما نتایج حاصله چندان روشن نبود. موضوع به تعلیق درآمدن مصر از حمایت کافی برخوردار نبود، ولی کاملاً هم از بین نرفته است. نقش آمریکا در خاورمیانه و قرارداد صلح مصر و اسرائیل مورد انتقاد قرار گرفت. دفتر هماهنگی جنبش غیرمتعهدها ( NACB) درباره ابتکارات غرب در آفریقای جنوبی سخنی به میان نیاورد. پورتوریکو هنوز هم در برنامه کار باقی است و قرارداد کانال پاناما نیز در آن ظاهر گشته است. فعالیت آمریکا در اقیانوس هند نیز مورد بررسی و انتقاد بسیار تند واقع گردید.

ب: ایدئولوژی: مسائل منطقه اختلافات ایدئولوژیک موجود بین یوگسلاوی و کوبا را از دیده ها پنهان ساخته است. ایندو کشور در حال حاضر در مورد جهت سیاسی نهضت غیرمتعهدها موافقت کسب کرده و ظاهرا در گردهمایی کلمبو فعالیت چندانی بروز نداده اند. کوبا تعریف «غیر بلوکه» را به جای عبارت غیرمتعهد بودن که «اتحاد طبیعی » یک کشور غیرمتعهد را با کشورهای کمونیستی مستثنی می سازد، پذیرفته است. یوگسلاوی نیز سعی زیادی برای ممانعت از وظایف کوبا به عنوان ریاست نهضت غیرمتعهدها به خرج نداد.

ص: 119

ج: تعلیق عضویت مصر: علی رغم عدم قاطعیت مصر در کنفرانس وزرای خارجه اسلامی در ماه می، با نمایندگان و رهبریت بسیار مؤثر در این پایتختها این کشور توانست تلاش کشورهای عربی را در بتعلیق درآوردن عضویت خود، با شکست مواجه سازد. سرانجام تصمیم گرفته شد که موضوع عضویت مصر به اجلاس کشورهای غیرمتعهد واگذار شود. ولی باید اذعان داشت که بدون حمایت همه جانبه کشورهای آفریقایی مصر هرگز نمی توانست، موفقیتی کسب نماید. این حمایت احتمالاً حاوی این معنی است که اعراب دیگر نخواهند توانست مصر را از سازمان وحدت آفریقا و نهضت غیرمتعهدها مستثنی سازند. دو کشور هند و مصر قبلاً هم قول حمایت شدید از موضع مصر را داده بودند، ولی ما نمی دانیم که این دو در اصل تا چه حد از خود فعالیت نشان داده اند.

د: قرارداد صلح مصر و اسرائیل: جدایی که در کشورهای آفریقایی پدیده آمد و نیز استدلال اعراب مبنی بر اینکه نباید اجلاس را بدون نتیجه ترک نمایند، سبب به وجود آمدن بیانیه ای گردید که در آن (الف) نقش آمریکا در خاور میانه شدیدا محکوم گردیده است. (ب) با درنظر گرفتن این امکان که احتمالاً حضور نیروهای اضطراری سازمان ملل تجدید نخواهد گردید، استفاده از نیروهای نظامی قید نشده در بیانیه شورای امنیت سازمان ملل مردود شناخته شد (ج) و تمام بیانیه هایی را که حقوق فلسطینیها را به رسمیت نمی شناسند «بی اعتبار و پوچ» اعلام کردند. این اولین انتقاد مستقیم از قرارداد صلح در متن غیرمتعهدها بوده است. با وجود اینکه در میان اعضای دفتر هماهنگی جنبش غیرمتعهدها نسبت به این قرارداد سوءظن و مخالفت قابل ملاحظه ای دیده می شود، ولی این اتفاق آراء در کلمبو که به نظر ما نتیجه ضرایبی چون اقدامات پارلمانی بسیار تند است، نمی تواند منعکس کننده واقعی نظریات و عقاید دفتر هماهنگی جنبش غیرمتعهدها و حتی نهضت غیرمتعهدها باشد.

ه: کامبوج: علی رغم اعتراضات شدید ویتنامی ها؛ این اجلاس به طور غیررسمی ترتیبی اتخاذ نمود تا نمایندگان پول پت در کرسی نظارت کامبوج باقی بمانند، مشروط بر اینکه در اجلاس اظهارنظر ننمایند و هنگ سامرین نیز از این قاعده مستثنی گردید. هیچ یک از نمایندگان کامبوج این فرمول بندی را رسما نپذیرفتند. رژیم پول پت از گردهمایی کلمبو با وضع خوبی بیرون آمد، ولی این موضوع باز هم در هاوانا مطرح خواهد گردید.

و: کره: کره شمالی موافقت کرد که مسئله کره را در گردهمایی کلمبو مطرح نسازد. و ظاهرا امیدوار است که این نحوه منطقی بازی خود را در دفتر هماهنگی جنبش غیرمتعهدها به کرسی بنشاند. با این وصف این مسئله در برنامه کار هاوانا قرار دارد.

ز: اقیانوس هند: دفتر هماهنگی جنبش غیرمتعهدها حضور نیروی دریایی آمریکا در اقیانوس آرام را که خطری برای کشورهای تولیدکننده نفت به شمار می رود، تأسف بار قلمداد نمود. از هر دو ابرقدرت خواسته شد که مذاکرات محدودیت تسلیحاتی اقیانوس هند را از سر گیرند. ما از اینکه با هر دوی ما همسان برخورد نمی شود اظهار تأسف کرده و معتقدیم که دگرگون جلوه دادن حضور آمریکا نمی تواند، موجب دست یافتن به یک راه حل در این منطقه شود.

ح: آفریقای جنوبی: همانگونه که انتظار می رفت، این گردهمایی روابط سیاسی، اقتصادی، تکنولوژیکی و نظامی غرب با آفریقای جنوبی را قابل انتقاد بسیار می داند. عناصر جدید آن عبارتند از بیان نگرانی شدید درباره ابتکارات دولت انگلیس و سنای آمریکا در به رسمیت شناختن دولت اسمیت -

ص: 120

موزوریو و لغو تحریمها علیه رودزیا. در این متن درباره ابتکارات غرب در آفریقای جنوبی به طور مستقیم سخن نرفته، بنابراین راه برای حرکات آتی غرب در این منطقه باز می ماند. سیاست ما در قبال آفریقای جنوبی معلوم و غیرقابل تغییر است؛ پافشاری کارتر بر برقراری حاکمیت اکثریت در رودزیا در تصمیم وی مبنی بر برقرار بودن تحریم رودزیا توسط آمریکا که در 7 ژوئن 1979 بیان شده بود، نشان داده شده است.

ط: حقوق بشر: برای دومین بار پس از بلگراد باز هم حقوق بشر در گردهمایی کلمبو مطرح گردید. ما از توجهی که به این موضوع می شود بسیار خرسندیم، ولی از نحوه برخورد با آن چندان رضایت نداریم.

این گردهمایی بیان می دارد که حقوق فردی از حقوق مردم جدا نمی باشد، ولی باید به سرپیچی هایی که از این حقوق در نتیجه «آپارتاید، تبعیض نژادی، استعمار، و تهاجم بیگانه و خطری که حاکمیت ملی و تمامیت ارضی را تهدید می کند» به وجود می آید توجه بسیار معطوف گردد. به نظر ما این بیانیه با موضوع پیشین گردهمایی بلگراد که بیان داشته بود، هیچ یک از اصول حقوق بشر بر دیگری برتری و رجحان ندارد، کاملاً فرق می کند. موضع ما این است که حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همه از اهمیت یکسان برخوردار می باشند.

ی: رسانه های گروهی: این گردهمایی باز هم به تکرار اهمیت بدون وقفه «استعمارزدایی» در زمینه اطلاعات پرداخت.

ک: خلع سلاح و مسائل انرژی هسته ای: مواضع استاندارد غیرمتعهدها پیرامون خلع سلاح و مسائل انرژی هسته ای باز هم تکرار گردید. گذشته از مسائل دیگر این گردهمایی تأکید کرد که همه کشورهای باید به طور مساوی در مذاکرات بین المللی خلع سلاح شرکت جسته و همه کشورهای در حال توسعه حق دارند، از صنعت هسته ای برای پیشبرد اهداف صلح جویانه بهره برداری نمایند. گردهمایی به خاطرنشان ساختن پیشرفتهای حاصل از مذاکرات سالت پرداخت و اظهار امیدواری کرد که این مذاکرات فقط به عقد یک قرارداد خاتمه نیافته، اقدامات واقعی در زمینه خلع سلاح صورت پذیرد. با وجود اینکه درباره «بعضی از عرضه کنندگان انرژی هسته ای» که در مسیر مقاصد انحصارطلبانه خود گام برمی دارند انتقادهایی شد، ولی روی هم رفته ما از این گردهمایی با وضع خوبی بیرون آمدیم.

ل: پورتوریکو: بیانیه این گردهمایی با لحنی بسیار ساده خواستار خودمختاری و استقلال پورتوریکو طبق قطعنامه 1514 سازمان ملل شده بود، ولی از تأیید بیانیه های غیر قابل پذیرش پیشین خود نیز فروگذار ننموده است. این گردهمایی نیز مانند گردهمایی سال قبل در بلگراد بیانیه رئیس جمهور را که در 25 ژوئیه 1978 ایراد شده بود، نادیده گرفته است. متن آن به وسیله کوبا پیش نویس شده بود و بدون اینکه تغییری در آن به وجود آید به وسیله دیگر اعضای آمریکای لاتین پذیرفته شده بود. علی رغم سادگی ظاهری، این متن برای آمریکا قابل قبول نمی باشد.

م: پاناما: موضوع پاناما که پس از تأیید قرارداد پاناما توسط سنا از برنامه کار غیرمتعهدها حذف شده بود، بار دیگر مطرح گردید. بیانیه مقامات پانامایی که از آمریکا خواسته است که بدون ایجاد تغییرات بیشتر این قرارداد را به مرحله اجرا درآورد با در نظر گرفتن نحوه برخورد کنگره با قانون این قرارداد مشکلاتی را برای آمریکا در اجلاس هاوانا فراهم خواهد آورد.

ن: اعضای جدید: ایران، پاکستان، گرانادا، سورینام، جبهه وطنی زیمبابوه، و سازمان خلق آفریقای جنوب غربی به صورت عضوهای اصلی نهضت غیرمتعهدها درآمدند. بولیوی نیز تقاضای عضویت

ص: 121

نموده، ولی نتیجه آن هنوز معلوم نشده است. پذیرش رسمی اعضای جدید در هاوانا صورت خواهد گرفت

5 - ملاحظات.

الف: علی رغم توجهی که یوگسلاوی و دیگران به مسائل ایدئولوژیک دارند و علیرغم انتقادهای شدیدی که از گذشته استعماری و جنگ سرد نهضت غیرمتعهدها می شود، گردهمایی کلمبو به جای پرداختن به مسائل ایدئولوژیک اینبار فقط به مطرح کردن مسائل پرداخت. مدتها طول خواهد کشید تا رخدادهای رودزیا، نامیبیا، مذاکرات ساحل غربی رود اردن، و نیز رخدادهای آسیا بتواند نحوه برخورد اجلاس هاوانا را تشکل ببخشد.

ب: کوبایی ها در هاوانا با مشکلاتی بسیار جدی روبرو هستند. در صورتی که سادات را به این اجلاس دعوت ننمایند که خیلی هم مایل هستند این کار انجام شود، دوستان مصر و خود مصر آن را به منزله یک توهین قلمداد کرده ممکن است موجبات تحریم اعراب فراهم آید. به همین ترتیب آنها مجبور هستند به عنوان کشور میزبان نماینده پول پت را نیز پذیرا شوند، گرچه دولت هنگ سامرین را نیز به رسمیت شناخته اند، مگر اینکه وقایع دیگری رخ دهد.

ج: گردهمایی کلمبو تعیین کننده خطوط اصلی اعلامیه های هاوانا است، ولی کوباییها را نیز با خلق و خوی غیرمتعهدها آشنا می سازد. البته این حالت توأم با عصبانیت است و کوباییها به هنگام تهیه پیش نویس گردهمایی هاوانا نمی توانند چیزی را سرسری بگیرند. پس از دریافت گزارشات واحدهای دیپلماتیک این وزارتخانه به تهیه دستورالعملی درباره مسائلی که در هاوانا مطرح خواهد شد، خواهد پرداخت. کریستوفر

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 4 - کتاب 4 - صفحه 116