نامه به هنری پرشت و تحلیل اوضاع ایران

موضوع سند

نامه به هنری پرشت و مرور اوضاع ایران

مشخصات ارسال سند

از: جان الف. وستبرگ

گزارش سیاسی

به:

1358-05-24- 1979-08-15

متن سند

آقای هنری پرشت

تاریخ : 15 اوت 1979 24 مرداد 1358
میز ایران
اتاق 5246
وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا
واشنگتن. دی. سی 20520

موضوع: نامه به هنری پرشت و مرور اوضاع ایران

هنری عزیز :

من این نامه یادداشت هایم را از جلسه اعضای انجمن مدیریت آمریکا در نیویورک که اوضاع ایران را در 26 - 25 ژوئیه بررسی کردند. برایت می فرستم.

ارادتمند شما

جان الف. وستبرگ

مرور اوضاع ایران توسط اعضای انجمن مدیریت آمریکا

یادداشت ها

26-25 ژوئیه 1979 - نیویورک

1- اولین و مهمترین ناطق، پروفسور جیمز بیل از دانشگاه تگزاس بود. او شاید بهترین نویسنده در مورد ایران به زبان انگلیسی باشد. آموزش وی در علوم سیاسی و با تأکید در تغییرات سیاسی و اجتماعی است. او انقلاب ایران را با توجه به عمق و ریشه مخالفت علیه رژیم شاه که خارق العاده بود، یکی از برجسته ترین انقلاب های تاریخ ذکر کرد.

1-1) نیروهای اصلی محرک این انقلاب فقر طاقت فرسا (که مورد سؤال است) و فساد بوده است. بیل متوجه عناصر دیگر هم شده بود از جمله بی عدالتی و افزایش فشار توسط شاه بدون اینکه کار سازنده ای توسط دولتش انجام گیرد. این حقیقت که رهبران مشهور روحانی تصمیم به جنگ با سلطنت گرفتند، و تصمیم مستبدانه دولت در اوائل سال 1978 برای فرو نشاندن اقتصاد.

1-2) سیستم سیاسی موجود در ایران در تسلط مجتهدین که رهبران سیاسی مسن تر و مورد احترام هستند، می باشد. در ایران امروز شاید 200 نفر از این رهبران روحانی وجود دارند. آنها را نبایستی با ملاها که در شاخه های پایین تر سیستم شیعه اسلامی قرار دارند اشتباه گرفت. بیل فکر می کند که این مجتهدین از مهمترین افراد ایران امروز بوده و ما بایستی بیشتر آنها را بشناسیم و ببینیم که چگونه فکر می کنند و نظرشان در مورد ایران آینده چگونه است. نشانه های زیادی در دست است که مجتهدهای جوان و همچنین دیگر مجتهدهای پیر با خمینی موافق نیستند. بیل همچنین احساس می کنند که ما بایستی مجتهدهایی مثل طالقانی را برای به وجود آوردن پلی بین توده مردم و روشنفکران به حساب آوریم. معهذا ما نبایستی انتظار داشته باشیم که مجتهدین، رهبری دولتی با سیاسی را در دست بگیرند، زیرا که نقش سنتی آنها در جامعه، محافظت از حقوق افراد در مقابل دولت مرکزی بوده است. آنها به اندازه کافی مثبت فکر نمی کنند تا بتوانند در امور سیاسی و یا رهبری دولتی کار کنند.

1-3) بیل از رسانه های بین المللی به شدت انتقاد کرد و به شغل آنها به عنوان «درجه چهار» به دفعات مختلف در طول صحبتهایش اشاره کرد. او مخصوصا به گونه ای که خمینی را جلوه داده اند اعتراض داشت و می گفت که او به اندازه ای بد نیست که مطبوعات به آن اندازه او را بد ساخته اند. بی توجه به گفته او که موسیقی را حرام خوانده است.

1-4) امروز دولت انقلابی نگران امکان دخالت آمریکا می باشد. بیل می گوید که این برداشت از یک تعداد چیزهایی ناشی می شود، مانند این حقیقت که آدمکش های دست راستی هر شب از هر ده نفر انقلابی 8 نفر را می کشند. اگر این صحت داشته باشد مطمئنا به تشریح موضوع کمک می کند.

1-5) امروزه در ایران چهار عامل اساسی ثبات را تهدید می کنند. اولین آنها باند دست راستی های آدمکش که بیل فکر می کند آنها فعالیت هایشان را برای حداقل یک سال و نیم ادامه خواهند داد تا اینکه تحت کنترل درآیند. در ردیف دوم جنبش های تجزیه طلب اقلیت هستند که بیل احساس می کند که خطرناکترین نیرو است. سوم انزوا و بیگانگی طبقه غیر مذهبی، تحصیلکرده های مترقی و روشنفکران که بیل می گوید که قطعا برای آینده دراز مدت ایران مورد نیاز می باشند. و بالاخره شاخه چپی ها، گروه های مارکسیست که مهمترین آنها به عنوان فداییان خلق شناخته می شود، می باشد.

1-6) سه گروه هستند که عامل برگرداندن ثبات به ایران هستند. ارتش، افراد حرفه ای طبقه متوسط و رهبران روحانی پیشرو و یا همان مجتهدین که در بالا ذکر شد. در گروه آخر بیل احساس می کند که طالقانی از مهمترین آنهاست. او گفت که فکر نمی کند شریعتمداری نیروی با اهمیتی در این مورد باشد.

1-7) بیل اشاره کرد که از زمان ریاست جمهوری جک کندی، هر ریاست جمهوری از شاه حمایت کرده است، در عقیده بیل، نیکسون و کیسینجر رسوخ کردند و به راه بس درازی در قبول معاملاتی که آنها با شاه کردند، اشاره کرد. دلایل دیگری که چرا رفتار ایرانیها امروز نسبت به ایالات متحده منفی است، بیانیه های حمایت کننده کارتر تا آخرین لحظه بود که شامل تلفن مشهور کارتر به شاه در جمعه خونین (8 سپتامبر 1978) که از کمپ دیوید صورت گرفت، می شود که سر و صدای زیادی (معروفیت زیادی) در ایران و جاهای دیگر برپا کرد. بیل احساس می کند که این مشکلات بین ایران و آمریکا برای سال بعد و یا بعد از آن ادامه خواهد داشت، ولی آنها گذرا هستند. او گذرا هستند. او می گوید ایرانیها، آمریکاییها و آمریکا را خیلی دوست دارند و برخلاف دشمنی جهانی که در قبال دولت ما دارند، احساسهای خوب سرشاری هم دارا هستند. (دارای ارزشهای خیرخواهانه زیادی هستند) (در اینجا یک نوع تفکر وجود دارد که اگر تد کندی رئیس جمهوری بعدی آمریکا شود، روابط تیره با ایران، مقدار زیادی اصلاح خواهد شد. بپرسیم آیا می شود تد را علاقه مند سازم که در وقت مناسبی سفری به ایران نماید؟)

1-8) بیل به آرامی از نقش فعلی دولت آمریکا که روابطش در سطح پایینی با ایران قرار دارد، انتقاد کرد. بیل احساس می کند که دولت ما بایستی کار مثبتی انجام دهد و شاید هم بایستی پیشنهاد کمک کند. (من با این عقیده در حال حاضر مخالف هستم. زیرا که به علت جو موجود که خود بیل در بالا به آن اشاره کرد، از ناحیه رهبران امروز دولت ایران این کار به چشم مداخله ای از ناحیه آمریکا تلقی می شود). بیل بیان کرد که سفارت های دیگر در تهران به سرعت در حال شکل گرفتن هستند. او مخصوصا به کره و ژاپن اشاره کرد.

1-9) تنها یک اشاره گذرا به فساد در ایران امروز شد. بیل اظهار داشت که شکل و فرم اجتماعی به همان شکل سابق باقی مانده است و تنها تا به حال انقلاب سیاسی صورت گرفته است. به نظر می رسید که او احساس می کند که روش رایج دادن هدایا یک چیز قابل قبول است (من بایستی از او بخواهم که او چگونه این فساد را به عنوان یکی از نیروهایی که باعث انقلاب شد می تواند توجیه کند).

1-10) تنها اشاره مختصری به مسائل کارگری بود، بیل گفت که قابل تمجید است که کارگران شرکت نفت بر سرکار هستند. او گفت با وجود اینکه دانشجویان، دانشگاه ها را اداره می کنند، کارگران کارخانه ها را می گردانند، شخصیها ارتش را می گردانند، او احساس می کند که این به سرعت پایان خواهد یافت.

1-11) اشاره مختصری به احتیاج به خارجیان در ایران شد. بیل گفت که کره ایها دیگر مورد استقبال ایران و نواحی دیگر خلیج به دلایل گوناگون قرار نمی گیرند. گزارشهایی در مورد تمایل آنها به دزدی و جرائم دیگر رسیده است.

2- بیش از 50 تن از نمایندگان کمپانی های معروف آمریکایی در جلسه کنفرانس حضور داشتند. در بین اینها تعداد کمپانی های سرمایه دار که اخیرا به تهران بازگشته اند به چشم خورد. گزارشهای این نمایندگان خیلی مطلوب و خوب بود. کمپانی های شامل دو نوبت، کریر فورموست. مکسون - روبینز، خدمات فنی جنرال الکتریک (شعبه تعمیرات ) و هارزا.

3- بودمن کر، مدیر مشاورتی برای علوم فضائی مارتین مارتیا می باشد. او برای چند سالی در PMO در ایران کارکرده که واسطه امور ارتباطات (مخابرات ) دولت ایران بوده است. در صحبت هایش او کوشش کرد که بشدت از وضع کنونی ایران انتقاد کند و زیاد نسبت به آینده خوشبین نباشد. او اشاره به خطر روحانیان برای درگیری با دولت در ماههای آینده کرد و گزارشهای کثیرالوقوع ظلم های رژیم جدید مخصوصا تحریم سینماها و موسیقی و قطع آزادی مطبوعات را ذکر کرد.

4- دان برت یک حقوقدان آمریکایی که دارای اداراتی در عربستان سعودی است، به طور سطحی با نقطه نظری که اوضاع در ایران رو به بهبود خواهد رفت، مخالف بود. او نظراتش را براساس نظرات در عربستان سعودی و منطقه خلیج دانست که خمینی خیلی زیاد در قدرت باقی نخواهد ماند و یک دولت دست چپی جانشین او خواهد شد. برت گفت که سعودی ها بشدت از آنچه در ایران می گذرد، نگرانند که منظورش در واقع بی ثباتی بود که به وسیله انقلاب به وجود آمده است.

جان. الف. وستبرگ

(صفحات بعدی سند شامل لیست حضار اعضای انجمن مدیریت آمریکا با آدرس آنهاست. مترجم)

منبع: اسناد لانه جاسوسی - جلد 2 - کتاب 2 - صفحه 283