مقام معظم رهبری در سالروز قیام 19 دی و در دیدار مردم قم نکات بسیار مهمی را بیان کردند که در میان آنها در مورد یک جمله می توان نکات مهمی را در اسناد لانه جاسوسی یافت. ایشان در مورد جایگاi ایران در محاسبات آمریکایی ها فرمودند:

«ایرانِ دوران پهلوی، قلعه‌ی مستحکمِ منافعِ آمریکایی بود ... از حدود هشتاد سال پیش، این منبع ثروت که ایران شما باشد، ده‌ها سال در مشت آمریکا بود، متعلّق به آمریکا بود، [در] دست آمریکا بود»[1]

این سخنان بهانه ای شد تا یکی از اسناد مهم لانه جاسوسی را که به عنوان «اهداف و مقاصد در ایران» شناخته می شود را مورد بازخوانی قرار دهیم. این سند با جزئیات کامل به بخشی از برنامه‌های استعماری آمریکا در ایران می پردازد.

در بخشی از این سند و به عنوان اهداف آمریکا در ایران می خوانیم:

«الف. استحکام روابط سیاسی اقتصادی بر پایه اعتماد، اطمینان و احترام دوجانبه.

-  حفظ و تقویت رابطه اعتماد و اطمینان که با شاه داشتیم.

- ارزیابی کاربرد تماس‌های سفارت در قسمت‌های مهم جامعه ایران و گام‌های اولیه برای توسعه روابط خود، تا حد ممکن، با نیروها و گروه‌هایی که به موازات مدرنیزه شدن ایران، تبدیل به مراکز مهم نفوذ می‌شوند.

- تشویق آموزگار و کابینه او برای اندیشیدن روی هدف‌های اقتصادی دراز مدت ایران و طرح برنامه ای جامع و کامل که هدف اولیه آن ابقای گردش چرخ اقتصادی در قبال از میان رفتن محتوم درآمد نفت است.

در این خصوص ایرانی‌ها را باید در جستجوی مشاورین خارجی تشویق و حمایت نمود و از طریق IBRD[2] و دیگر منابع مناسب رهنمود داد.»

آنچه در این بخش از سند خودنمایی می کند، تلاش آمریکایی ها برای گسترش نفوذ خود در ایران از طریق مدرنیزاسیون ایران است. آمریکایی ها به دنبال آن بودند تا با سوق دادن ایران به سمت مشاورین خارجی و وابسته کردن ایران به نهادهای اقتصادی بین المللی که تحت نفوذ خود آمریکایی ها بود، ایران را همچنان در زیر سلطه خود نگه دارند. در ادامه سند می خوانیم که یکی از اهداف آمریکا در ایران تضمین ذخیره نفت ایران برای آمریکا و همچنین تضمین حضور بخش خصوصی آمریکا به ایران و تحقق اهداف هسته ای آمریکا در ایران است:

«ب. افزایش روابط ایران و آمریکا در زمینه‌های غیرنظامی.

- تشویق به ادامه ذخیره قابل اطمینان نفتی برای ایالات متحده و متحدان بسیار نزدیک آن

- تسهیل افزایش سهام آمریکا در بازار ایران

- ارزیابی چگونگی فعال‌تر نمودن کمیسیون مشترک ایران و آمریکا، از جمله چگونگی وارد نمودن کامل بخش‌های خصوصی آمریکا.

- پیگیری تدوین متن نهائی توافق‌نامه همکاری هسته ای ایران و آمریکا که منطبق با اهداف کارتر در موارد عدم گسترش سلاح‌های اتمی باشد.»

یکی دیگر از بندهای این سند صراحتا به نفوذ فرهنگی و تلاش برای تسهیل تحصیل حضور ایرانیان در آمریکا اشاره می کند:

« - همکاری با وزیر آموزش و پرورش به منظور گسترش اقدامات در ارزشیابی و به جریان گذاشتن کار ایرانیانی که خواستار تحصیل در آمریکا می‌باشند. گسترش فرصت‌ها برای دانشجویان ایرانی که برنامه تحصیل در آمریکا دارند به منظور دادن راهنمایی‌های مناسب، مشورت و تعلیم انگلیسی پیش از عزیمت آنها.«

آمریکایی ها تا آنجا بر ایران تسلط داشتند که دکترین نظامی و سیاست های دفاعی ایران را نیز تنظیم می کردند که آنها بودند که تعیین می کردند رژیم پهلوی از چه کسی و به چه میزان و به چه قیمتی اسلحه خریداری نماید :

«ج. روابط نظامی هماهنگ و دقیق، منجمله برنامه ذخیره نظامی.

- ابقای گفتگوی مداوم با شاه و مشاورین اصلی نظامی او در مورد نیازهای نظامی اش به منظور رد تقاضاهای فروش اسلحه غیر ضروری.

- زیر نظر گرفتن کامل موارد فروش اسلحه خارجی به ایران، چه آنها که فعلاً در جریان است و چه آنها که پیش بینی می‌شود.

- زیر نظر داشتن دقیق فعالیت‌های نمایندگان کارخانه‌جات اسلحه آمریکا، به منظور اطمینان دادن به اینکه آنها متوجه قوانین جدید در خصوص بالا رفتن قیمت خرید هستند و به دنبال یافتن راه‌هایی برای کاهش تعداد پرسنل مربوط به قرارداد دفاعی در ایران می‌باشند.

- ابقای حقوق پرواز ایالات متحده و دست یابی به بنادرِ ایران برای کشتی‌های نیروی دریایی.»

آمریکایی ها حتی خطوط اصلی سیاست خارجی ایران و نحوه رفتار با همسایگان و کشورهای منطقه را نیز تعیین می کردند که یکی از اصلی ترین این خطوط، ایجاد و حفظ روابط مثبت با اسرائیل بود :

«د. ابقاء موقعیت متعادل ایران در امور منطقه ای.

- تشویق ادامه نزدیکی تعادل یافته ایران به امور عرب و #اسرائیل و حمایت ایران از مذاکرات صلح ما در خصوص خاورمیانه.

- تشویق حفظ روابط مثبت ایران با اسرائیل، منجمله روابط نفتی.

- ابقای مخالفت ایران با تغییر مجدد (نوسازی) پاکستان.

- حمایت از همکاری ایران با عربستان سعودی، عمان و دیگر ایالات شبه جزیره عربی امنیت خلیج فارس. از توسعه امنیتی در عراق و دیگر همسایگان منطقه ای ایران باید مرتب باخبر بود.

- تشویق ادامه همکاری مسئولانه ایران با افغانستان، پاکستان و هندوستان در قلمروهای سیاسی - اقتصادی.

- تشویق حمایت ایران از سیاست‌های اصلی ما در آفریقا.»

این سند به خوبی نشان می دهد که آمریکا در ایران به دنبال چه بوده و از چه نفوذ و جایگاهی در ایران برخوردار بوده وتا چه حد بر معادلات داخلی ایران اثرگذار بوده است و طبیعتا منافع بسیار زیادی در ایران داشته است که توسط انقلاب اسلامی قطع شده و دست نفوذ آمریکا از این کشور قطع شده است و یکی از اصلی ترین دلایل کینه شتری[3] و عمیق آنها نسبت به ایران و انقلاب اسلامی و مردم مسلمان ایران همین مسئله است.