گزارش تحولات انقلاب در تهران

سند شماره 55

محرمانه

12 فوریه 1979- 23 بهمن 1357

از: سفارت آمریکا، تهران - 2038

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی.سی.

موضوع: وضعیت کنونی تهران

1- (محرمانه- تمام متن)

2- از شنیدن اخباری که نیمی از آن حقیقت و نیم دیگرش شایعه است واقعاً گیج و مبهوت شده ایم و گزارش زیر را باید در پرتو این وضعیت خواند. در حال حاضر چندین گروه متخاصم در شهر تلاش دارند که از لحاظ سیاسی دست بالاتر را داشته باشند و یا از فرصت کنونی استفاده کنند و دست به غارت اموال بزنند و اسلحه بیشتری به دست آورند. به طور کلی سه گروه بزرگ در خیابان ها فعالیت دارند: نیروهای طرفدار خمینی متشکل از عناصر میانه رویی که از لحاظ سیاسی به جبهه ملی نزدیک هستند و مبارزان؛ چریک ها و هم پیمانان چپ افراطی آنها؛ و شمار زیادی از مردم مسلحی که شور، اگر نگویی سرمستی، هرج و مرج و فرصت غارت اموال وجودشان را فرا گرفته است.

ص: 92

3- طبیعی است که «دولت بازرگان» در این مرحله از پیروزی انقلاب نمی تواند تمامی مسایلی را که به وجود می آید، حل کند. در ارتباط با آمریکایی ها، عناصر میانه روی طرفدار خمینی، مثل ابراهیم یزدی نقش بسیار مفیدی در حفاظت از جان آمریکایی ها و تأمین امنیت سفارت داشته اند. کل پرسنل فرماندهی هوابرد نظامی را «بازداشت کردند» و پس از بازجویی خیلی کوتاه در مقر خمینی آنها را به سفارت بازگرداندند. عده ای دیگر را نیز دستگیر کردند، رفتار خوبی با آنها داشتند، و سپس آزادشان کردند. با وجود این، نیروهای مختلفی طرفدار خمینی هستند که احتمالاً یزدی و گروهش آنها را تحت کنترل ندارند، علاوه بر اینکه هم اینک نوعی رقابت بین چریک ها و نیروهای طرفدار خمینی دارد شکل می گیرد. نحوه حل و فصل این موضوع در روزهای آتی اهمیتی اساسی دارد.

4- مجدانه تلاش داریم با به اصطلاح «نیروهای امنیتی» گروه طرفدار خمینی تماس برقرار کنیم و بر آنها فشار آوریم تا به رفتار مناسبشان با آمریکایی ها ادامه بدهند، و به همین منظور از کانال های زیادی وارد عمل شده ایم.

5- این گزارش در حال حاضر قطعی نیست و با توجه به عدم اثبات بخش اعظمی از اخبار مندرج در آن، باید با احتیاط کامل آن را در نظر گرفت.

سولیوان