Post
31298
از: سولیوان
محرمانه
به: وزارت خارجه، واشنگتن دي. سي
1357-06-19- 1978-09-10
متن سند
سند شماره 61
خیلی محرمانه
10 سپتامبر 1978 - 19 شهریور 1357
از: سفارت آمریکا، تهران - 08616
به: وزارت خارجه، واشنگتن دی. سی
مرجع: الف - تهران 8563، ب - تهران 8555
موضوع: گزارش حکومت نظامی: عزاداری تهران در روز 12 سپتامبر تعیین شد:
برنامه دولت ایران به مجلس می رود
خلاصه: آشوب مختصری در 9 و 10 سپتامبر در تهران و 10 سپتامبر در اصفهان به وقوع پیوست ولی اوضاع در حال آرام شدن است. بازار خیلی از شهرها از 7 یا 8 سپتامبر تعطیل بوده است. به مأموران حکومت نظامی دستور داده شده تا مقررات را با شدت بیشتری به اجراء بگذارند. عکس های خبری اکنون سانسور می شوند. رقم رسمی کشته شدگان تهران در 8 سپتامبر اکنون به 86 می رسد ولی احتمالاً 300 نفر صحیح تر است. رهبران مذهبی تا حدودی در مورد عکس العمل نسبت به سرکوب تظاهرات در 8 سپتامبر توسط ارتش دچار تفرقه شده اند ولی هر دو دسته از کسانی که مسئول بود ه اند انتقاد می کنند. دولت ایران برنامه اش را به مجلس ارائه نمود و هشت نماینده از مجلس خارج شدند. پایان خلاصه
1- سربازان در نزدیکی بازار تهران برای بر هم زدن یک تجمع تیرهای هوایی شلیک کردند و در 9 سپتامبر در نقاط دیگر شهر درگیری های کوچکی وجود داشت. روز 10 سپتامبر تیراندازی خیلی پراکنده ای در جنوب تهران به وقوع پیوست. یک آمریکایی که به فارسی آشنا بود (افسر مسئول این موضوع را نمی دانست) در یک مقر فرعی حکومت نظامی مکالمه ای را شنید که در آن ژنرال فرمانده واقعه ای را شرح می داد که صبح روز 10 سپتامبر در دانشکده اقتصاد (که می تواند از دانشگاه تهران یا دانشگاه ملی باشد) اتفاق افتاده بود که در خلال آن بر روی 200 تظاهرکننده تیراندازی شد که منجر به مرگ تعداد زیادی گردید. ژنرال بهت زده شد و بلافاصله به سربازان مستقر در شمال شهر دستور داد تا صف آرایی نموده و فقط تیرهای هوایی یا بطرف آسفالت شلیک کنند مگر اینکه مستقیماً مورد حمله قرار گیرند. در تحولات دیگر تهران، فرمانداری نظامی بعد از ظهر روز 10 سپتامبر ساعات منع عبور و مرور را به جای 9 شب از 10 شب تا 5 صبح اعلام نمود. رهبران مذهبی از جمله شریعتمداری روز 11 سپتامبر را به عنوان روز عزاداری اعلام نمودند (سومین روز پس از کشتار 8 سپتامبر). روشن نیست که آیا قرار بر این است که عزاداری این روز آرام باشد یا شامل تظاهراتی همراه با خشونت خواهد بود.
2- کنسول های ما در اصفهان، شیراز و تبریز گزارش می کنند آن شهرها برای تمام هفته آرام بوده اند، به جز اصفهان که جمعیت صبح روز 10 سپتامبر ظاهراً چهار ساختمان را در نزدیکی محل اغتشاشات اوایل اوت آتش زده اند. در مشهد برای چهار روز گذشته به جز روز 8 سپتامبر آرامش حکمفرما بود که در این روز هنگامی که در یک مراسم نماز پرجمعیت دعوت به مقاومت در مقابل حکومت نظامی شد، توسط سربازان با تیراندازی و احتمالاً مرگ (افرادی) جمعیت پراکنده شدند.
3- بازارها در خلال روزهای آخر هفته در اغلب شهرهای بزرگ همچنان بسته هستند و رسانه های گروهی تهران گزارش دادند دیگر نقاط کشور کاملاً آرام است. ساعات منع عبور و مرور حکومت نظامی به همان ترتیب ادامه پیدا می کند ولی ممکن است وقایعی پراکنده در کشور وجود داشته باشد که ما از آن بی اطلاعیم. در 8 سپتامبر در انبارهای خرمشهر آتش سوزی رخ داد ولی هنوز هیچگونه سبب و علتی برای آن گزارش نشده است.
4- یک روزنامه نگار ارشد ایرانی به ما اطلاع می دهد مأموران حکومت نظامی به وی گفته اند که به آنان دستور داده شده مقررات حکومت نظامی را شدیداً به مورد اجرا بگذارند. وی مجبور شد که به پاسگاه پلیس برود تا خبرنگار عکاس خود را که عکس های غیرقانونی می گرفته با ضمانت آزاد کند. منبع همچنین می گوید برای اولین بار در ایران سانسور حکومت نظامی روی عکس های خبری که به خارج از کشور می رود برقرار شد. مقامات حکومت نظامی با آن عکس هایی که از حضور نظامیان گرفته شده و یا نشان دهنده تخریب می باشد مخالفت می کنند. منبع می گوید هنوز سانسوری در مورد گزارشاتی که به خارج ارسال می شود، وجود ندارد.
5- مطبوعات محلی عموماً حکومت نظامی را در مقالاتشان تأیید می کنند ولی هر دو روزنامه انگلیسی زبان لزوم نگرش به فراسوی حکومت نظامی را در جهت اقداماتی که دولت ایران باید به منظور تأمین نیازهای کشور در درازمدت انجام دهد، خاطرنشان می سازند. پوشش خبری همچنان کامل و پرمحتوا است ولی در 10 سپتامبر هیچ گزارش راجع به نظرات رهبران مذهبی ارائه نشد.
دولت ایران گفته است که 86 گواهی فوت صادر شده ولی چندین منبع از جمله آنهایی که با دولت در ارتباط هستند به طور خصوصی اظهار می دارند رقم تقریبی کشته ها احتمالاً حدود 250 تا 300 نفر است.
6- در بیانیه ای که توسط آژانس خبری فرانسه از پاریس ارائه شد، آیت الله خمینی می گوید تظاهرات اخیر نشان می دهد که مردم خواستار خروج شاه و متلاشی کردن رژیم او هستند. او از ارتش به خاطر تیراندازی ننمودن به طرف مردم در 7 سپتامبر تمجید کرد و این را زمان سرنوشت ساز برای مردم ایران در جهت خلاصی از شر شاه خواند. آیت الله شریعتمداری نیز در بیانیه ای که 9 سپتامبر توسط آژانس خبری فرانسه از پاریس منتشر شد آنهایی که مسئول کشتار بودند را مستوجب انتقام خدا دانست.
شریعتمداری با اشاره و احتیاط از موضوع اینکه دقیقاً چه کسی بایستی برای کشتار محکوم شود احتراز جست ولی در هر حال اشاره کرد که عناصر مشخصی در تلاش هستند تا اتحاد مذهبی را بر هم زنند. او مسلمانان را به رفتار خیلی شایسته و اجتناب از دادن بهانه به دست استعمارگران و ستمگران و مستبدین ترغیب نمود.
7- دولت ایران در 10 سپتامبر برنامه اش را به مجلس ارائه نمود و همین برنامه را در روز 11 سپتامبر به سنا ارائه خواهد نمود (ماهیت و اساس برنامه در تلکس جداگانه ای تشریح خواهد شد، لیکن هیچ گونه موضوع غیرعادی و غافلگیرکننده ای در آن وجود نداشت) و پزشکپور رهبر حزب پان ایرانیست و هفت نماینده دیگر در هنگام سخنرانی نخست وزیر از سالن مجلس خارج شدند و بنی احمد نماینده مزاحم که تا زمان استعفای نخست وزیر فعلی به اعتصاب غذا دست زده است در جلسه شرکت نکرد. رئیس مجلس بلافاصله پس از سخنرانی نخست وزیر جلسه را تعطیل کرد و گفت بحث در مورد برنامه از 12 سپتامبر شروع خواهد شد. 25 موافق دولت و 4 نفر در مخالفت برای ایراد سخنرانی ثبت نام کرده اند.
سولیوان
زمان یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!