در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

اسناد مشابه

موارد مرتبط

مورد مرتبطی یافت نشد!
سند شماره 236

گزارش تحولات انقلاب در تهران

موضوع سند

گزارش تحولات انقلاب در تهران
مشخصات ارسال سند

از: سولیوان

محرمانه

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي. سي

1357-09-11- 1978-12-02

متن سند


سند شماره 236


خیلی محرمانه


2 دسامبر 1978 - 11 آذر 1357


از: سفارت آمریکا، تهران - 11781


به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی.


موضوع: گزارش سیاسی - امنیتی، دوم دسامبر


خلاصه: تظاهرات گسترده پس از ساعات منع عبور و مرور شبانه در شب گذشته به تیراندازی شدید توسط نیروهای امنیتی در بسیاری از مناطق تهران منجر شد.


مخالفین که مدعی تلفات سنگینی هستند از سفارت درخواست می کنند که به کشتار خاتمه دهد. دو آیت الله در نظر دارند که مردم را به اعتصاب عمومی دعوت کنند. تیراندازی و تظاهرات بیشتر، امروز صبح در تهران، ورود اسلحه به داخل ایران، زمانهای قطع برق، زندانیان سیاسی بیشتری آزاد می گردند. پایان خلاصه.




1- از آنجایی که دیروز محرم شروع شد تظاهرکنندگان به سرعت مقررات منع عبور و مرور را نقض کردند و از مساجد بیرون آمده و در دسته های بزرگ به خیابانها ریختند. پی آمد این مسئله مقابله خشونت آمیز توأم با تیراندازی شدید حداقل در پنج نقطه شهر بود. دولت اعلام کرد که هفت نفر کشته، بیست و شش نفر زخمی و بیش از صد نفر دستگیر شدند. یک منبع مطلع می گوید که ارقام ممکن است به طور قابل توجهی بیشتر باشد. اتباع آمریکایی در سراسر شب از ساعت 21 (شروع منع عبور و مرور) تا 1:30 نیمه شب صدای تیراندازی شدید از جمله صدای اسلحه های خودکار (مسلسل) را شنیدند. همچنین صدای حرکت زر ه پوشها در شمال شرقی تهران شنیده شد. درگیری ها به صورت پراکنده از جنوب تا شمال شهر گسترده بود. مخالفین کشته های بیشتری را از آنچه دولت تأیید کرده، ادعا می کنند. شاهدانی که محلهای مزبور را امروز صبح بررسی کرده اند هیچ مدرکی دال بر وجود صحنه درگیری نیافتند. و هیچگونه خسارت مالی و جنسی که معمولاً اتفاق می افتد وجود نداشت. گزارشی در مورد زخمی شدن آمریکاییها وجود ندارد.


2- مخالفین در غروب اول دسامبر با استمپل مأمور سفارت تماس گرفتند و گزارش دادند که مردم از مساجد فرار کردند. رئیس امور مالی کمیته دفاع از حقوق بشر و آزادی آقای میناچی گفت که وی سعی کرده تا با مقامات عالیرتبه دولت تماس بگیرد و از آنها بخواهد که تیراندازی متوقف شود. وی گفت که مردم از بزرگترین مساجد جنوب تهران بیرون ریخته بودند و با نظامیان درگیر شدند. در تماس با نهضت آزادی ایران حوادث مشابهی گزارش شد و آنها از ایالات متحده خواسته اند که «آنها را (دولت ایران) مجبور به متوقف کردن تیراندازی کنند.» کارمند سفارت خاطرنشان ساخت که دولت ایالات متحده در تیراندازی دخالتی نداشته و همانطور که نماینده نهضت آزادی به خوبی می داند، در واقع تلاش شدیدی کرده است که برای اجتناب از خونریزی مصالحه ای انجام دهد.


سپس نماینده نهضت آزادی گفت که نتایج حوادث فعلی برای آمریکایی ها چنان ناامنی به وجود خواهد آورد که مجبور شوند از خانه بیرون نیایند. کارمند سفارت پاسخ داد که ما کاملاً امیدواریم که نهضت آزادی و سایرین، چنانچه در پی مقابله به مثل هستند، فقط این مقابله را به احزاب ذینفع منحصر کنند و مقابله را به تماشاچیان (اطرافیان - منظور آمریکایی ها و اعضای سفارت است). گسترش ندهند. نماینده نهضت آزادی به شرایط بهتر امید بسته ولی بدبین بود و اظهار داشت که مجدداً تماس خواهد گرفت. نماینده نهضت آزادی بار دیگر در دوم دسامبر تلفن زد و اظهار کرد که تیراندازی همچنان ادامه داشته و باز اصرار کرد که دولت آمریکا برای خروج شاه تسهیلاتی انجام دهد.


3- دیروز راهپیمایی مسالمت آمیز بزرگی در مشهد صورت گرفت. کنسول تبریز گزارش می دهد که همه مغازه ها بسته و شهر آرام است. صنایع به استثناء یک کارخانه که در اعتصاب است بقیه به کار خود مشغولند. کنسول شیراز گزارش می دهد که شهر آرام است. درگیری ها در اصفهان ادامه دارد. دو شب قبل خانه یک آمریکایی با انفجار گاز توسط اخلال گران تقریباً به طور کامل خراب شد. دو آمریکایی در خانه بودند اما به دلیل اینکه بخشی که آنها سکونت داشتند تحمل انفجار را داشت آنها فقط زخمی شدند و از خانه فرار کردند. شب گذشته پنج خودرو آمریکایی (که همگی ساخت شرکت BHI بودند) با پرتاب بمب به آتش کشیده شد. سربازان در جلوی کنسولگری بودند. کنسول گزارش می دهد که حداقل سه ملا در مساجد جداگانه به مردم گفته اند که خانه های آمریکایی ها را شناسایی کنند، وارد خانه ها شده اسباب و اثاثیه را برای آتش زدن به خیابان بریزند. ملاها گفتند که به آمریکایی ها صدمه نزنید. علائمی در ابتدای بعضی کوچه ها زده شده بود که مشخص می کرد که در خانه های آن کوچه آمریکایی ها زندگی می کنند.




4- کنسول اصفهان در مورد سلاح های گرم قابل دسترس مخالفین اطلاعاتی دارد. همسر یکی از آمریکایی ها که لبنانی است به وی گفت که قیمت سلاحهای گرم در لبنان به علت اینکه بسیاری از عوامل ایرانی ها آنها را می خرند به شدت افزایش یافته است. یک ایرانی به کارمند سفارت گفت اسلحه برای خریدن در اصفهان موجود بود زمانی که کارمند سفارت اصرار بیشتری برای توضیح کرد، ایرانی مزبور اسلحه کمری خود را نشان داد و گفت که آن را تازه خریده است. (نظریه: سلاحهای گرم شدیداً در ایران کنترل می شود و عموماً به جز نیروهای امنیتی برای دیگران قابل دسترسی نیست.)


5- امروز صبح بر طبق اعلام قبلی کارکنان اداره نیرو، برق سراسر ایران از 9 صبح الی 12 قطع شد. برنامه بعدی قطع برق غروب چهارم دسامبر می باشد. کنسول اصفهان گزارش می دهد که کارکنان اداره مخابرات ممکن است به سلسله اعتصاب های سیاسی در حال پیشروی بپیوندند. آنها اکنون با استفاده از موقعیتشان به ایرانیان اجازه می دهند که مکالمات آمریکایی ها را با دادن فحش قطع کنند.


6- حسین نجفی وزیر دادگستری سی ام نوامبر اعلام کرد که زندانیان سیاسی بیشتری در این هفته آزاد خواهند شد و تحقیق در مورد ثروت خاندان سلطنتی امروز آغاز خواهد شد.


7- اوضاع امروز همچنان متشنج خواهد بود. مدرسه آمریکایی ها و مدرسه کامیونیتی تهران بسته می شود. مدرسه پیروزی باز است. تقریباً همه مغازه ها تعطیل می باشند. منبعی از خبرگزاری یونایتدپرس در تماس با شریعتمداری گزارش می دهد که امروز آیت الله شریعتمداری با آیت الله شیرازی اهل مشهد صحبت کرده و ممکن است امروز بعد از ظهر مردم را به اعتصاب عمومی دعوت کنند. کارمند سفارت از یک منبع بازاری شنید بازار تهران که امروز باز نبود احتمالاً هفت روز دیگر بسته خواهد ماند تا به تدریج به دوره شش روزه که همه ساله در ایام محرم تعطیل بوده نزدیک شوند. امروز نیز صدای گلوله شنیده می شود و ما گزارشات تأیید شده ای از برخی تیراندازی ها به طرف جمعیت داریم. تشنجات با اجتماع مردم در مکان های مختلفی مثل میدان مجلس و دفاتر مرکزی رادیو تلویزیون ملی ایران بار دیگر گسترده می شود. حداقل دو گروه از اجتماعات مردم ظاهراً سفارت را در نظر داشتند و یکی از دو گروه حدود ظهر قبل از اینکه سربازها آنها را پراکنده کنند به درب اصلی سفارت رسیدند. کارمندان گروههای مزبور را دیدند که به راحتی با سربازان بازی موش و گربه انجام می دادند یعنی با شلیک هوایی سربازان پخش می شدند و چند عمارت آن طرف تر دوباره دور هم جمع می شدند.


نیروی کمکی سربازان نزدیک سفارت مستقر شده اند. علی رغم وجود تظاهرات، تاکنون هیچ گونه به هم ریختگی نظم عمومی آنگونه که در پنجم نوامبر رخ داد، نداشته ایم. سربازان فعالانه هر جا که مردم با آنها مواجه شوند جمعیت را درهم می شکنند و اطلاعی از آتش سوزی و چپاول نداریم. اطلاع داریم که دولت امشب پس از مقررات منع عبور و مرور انتظار تظاهرات بیشتری را دارد، بدین ترتیب تظاهرکنندگان ممکن است خانه به خانه رفته و از دیگران بخواهند که در تظاهرات شرکت کنند. امکان درگیری های خشونت آمیز زیاد است. نخست وزیر ازهاری درخواست کرده که در مورد درگیریهای شب گذشته رسیدگی شود، که بی درنگ امید عده کمی خوشبین که معتقد بودند محرم خشونت های جدیدی به همراه نخواهد داشت را نقش بر آب کرد. احتمالاً امشب تظاهرکنندگان بیشتری کشته خواهند شد و متعاقب آن مخالفین قصد دارند که به نیروهای امنیتی فشار آورند و آنها را به نقطه انفجار رسانند. در همین رابطه در حال به دست آوردن چند گزارش هستیم مبنی بر اینکه افسران غیرارشد نیروی هوایی و دریایی شاهنشاهی ایران معتقدند که شاه نمی تواند مملکت را نگه دارد و مجبور خواهد شد که کشور را ترک کند.




8 - مترینکو کنسول تبریز به ما اطلاع داد که سرپرست شعبه سازمان ملل در پروژه مدیریت آبرسانی مهاباد که تبعه آمریکاست به وی گفته است که اتومبیل و دفتر سازمان ملل همراه چند اداره دولتی دیگر صبح دوم دسامبر به آتش کشیده شدند. هیچ کس تکرار می کنم هیچ کس زخمی نشد. سولیوان




منبع: اسناد لانه جاسوسی آمریکا - جلد 9 - کتاب 9 - صفحه 415
تصاویر سند