Post
30996
از: میکلوس
محرمانه
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دي. سي
1356-12-09- 1978-02-28
متن سند
سند شماره 18
خیلی محرمانه
28 فوریه 1978 - 9 اسفند 1356
از: سفارت آمریکا، تهران - 02085
به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی
مرجع: الف، تهران1879 - ب، تهران 1814 - ج، تهران 1932 - د، تهران 2043
موضوع: اغتشاشات تبریز: نظرات شاه و دولت ایران - به اضافه مجموعه اخبار متفرقه
خلاصه: شاه لزوم استمرار اعطای آزادی های سیاسی را علیرغم سوءاستفاده های نیروهای ارتجاع «سرخ و سیاه» اعلام می دارد. توجه دولت ایران روی سهل انگاری مقامات دولتی در محدوده های اطلاعاتی و کنترل اغتشاش تمرکز یافته است، اما هنوز نگران دخالت خارجی است. بیانیه مخالفین، دولت ایران را در خصوص کنترل اغتشاش مورد انتقاد قرار می دهد. پوشش خبری مطبوعات بر ارائه شرح کامل اغتشاشات، عدم پذیرش خشونت در اجتماع و اقدام دادگاه در مورد اوباشان تأکید می کند.
ارتش هنوز از تبریز محافظت می کند و دانشگاه آنجا کاملاً باز نیست. تبریزی ها در نظر دارند راهپیمایی بزرگی برای محکوم نمودن اغتشاش برپا نمایند و بسیاری تاریخ این تظاهرات احتمالی را روز 30 مارس می دانند.
بهانه یادبود کشته شدگان تبریز، زمینه ای است تا احتمالاً افرادی که به خشونت تمایل دارند، دوباره تلاش نمایند برخی شهرها را به آشوب بکشانند. در تابستان وقتی زمان روزه داری ماه رمضان فرا رسد، کمبودهای آب و برق توأم با گرمای بیش از حد، می تواند شهرهای ایران را به بشکه های باروت قابل انفجار تبدیل کند، در نتیجه مشکلات بسیاری پدیدار خواهد گشت. پایان خلاصه.
1- شاه در یک سخنرانی برای کنگره زنان ایران در روز 27 فوریه (طی تلگرام جداگانه گزارش می شود) اظهار داشت که اعطای آزادیهای سیاسی در ایران علیرغم سوءاستفاده های گروههای ارتجاعی ادامه خواهد یافت.
شاه گفت ما سیاست اعطای آزادی های سیاسی را دنبال خواهیم کرد، چون که مبانی کشور بر آن استوار است. اظهارات شاه بر برخورد رسمی دولت ایران، که در روزهای بعد از اغتشاشات شروع به پدیدار شدن نمود، صرفاً سرپوشی گذاشت (مرجع الف) و اکنون به صورت سیاست رسمی درآمده است.
2- نقل قول های مطبوعات از اولین گزارش کمیسیون تحقیق، برمسئله سهل انگاری مقامات رسمی دست به اقدامات احتیاطی بزنند، تأکید دارد.
منابعی در دولت ایران و بخش خصوصی به طور محرمانه، خاطرنشان کرده اند که چند تن از مقامات استان برکنار خواهند شد، که برجسته ترین آنان، استاندار، رئیس پلیس تبریز و احتمالاً معاونین ارشد وی و برخی مقامات امنیتی استان خواهند بود. اطلاعات بیشتر اشاره بر این دارد که برخی مساجد تبریز در 18 فوریه احتمالاً بسته شده اند، که این کار وحشیگری عزاداران تبریز را افزایش داد.
3- گزارش تصویبی کابینه در مورد سهل انگاری اداری، همچنین حاوی تصریح مجدد اظهارات قبلی رامبد وزیر کشور در مجلس است (مرجع ب)، که به موجب آن عناصر خارجی و مارکسیست های اسلامی محرک اغتشاشات بوده اند. قرار است در خلال چند روز آینده، گزارش آشوب تبریز، که از گزارشات رسمی استخراج خواهد شد، انتشار یابد. بر اساس گزارشات قبلی مطبوعات حداقل سه نفر از کسانی که مورد بازجویی قرار گرفته اند، اظهار داشته اند که آنها مجری قسمتی از طرح از پیش برنامه ریزی شده برای آشوب در روز عزاداری بودند. ما میل داریم که مدارک بیشتری قبل از قبول فرضیه بی پیرایه «دخالت خارجی» مشاهده نماییم.
4- اولین بیانیه مخالفین در منازعه، اعلامیه شماره 14 نهضت رادیکال ایران است (به وزارتخانه ارسال می شود) که دولت ایران را به خاطر بستن مساجد در 18 فوریه مورد انتقاد قرار داده و از آشوب ها به عنوان «کشتار بی رحمانه» یاد کرده است. مابقی اعلامیه به اظهار شرایطی که مردم را به آشوب هدایت نمود اختصاص داشته است یعنی فقدان آزادی و نگرانی در مورد مذهب. این اعلامیه به خانواده آنهایی که کشته شدند تسلیت می گوید و تمام شهروندان را به حمایت از مجازات آنهایی که مسئول بوده اند، و تشکیل یک دولت جدید برای جایگزینی «با دولت قانون شکن فعلی که ثابت نمود نسبت به ملت بی تفاوت است» دعوت می نماید.
5- مقالات روزنامه ها در خصوص موضوع، از خود تعادل و رشد قابل تقدیری نشان داده اند. (اصلی ترین این مقالات که در هر دو روزنامه فارسی و انگلیسی چاپ شده اند برای وزارتخانه ارسال می شود). احتمالاً بهترین مقاله در تهران ژورنال روز 28 فوریه بود که بیانات شاه در خصوص استمرار اعطای آزادی ها را مورد تمجید قرار داد و در میان سایر مسایل خواستار تنبیه آن دسته مقامات اداری شد که به وظایفشان عمل ننموده اند، و همچنین خواستار اقدام غیرنظامی مؤثرتر برای جلوگیری از اینکه تظاهرات از کنترل خارج گردند، شد. مقاله همچنین خواستار مجازات محرکین و سرکردگان آشوب ها شد و اشاره به این داشت که سرکردگان بایستی شدیدتر از آنهایی که فقط به آشوب ها پیوستند مجازات شوند. مقالات روز 20 فوریه کیهان و 26 فوریه تهران ژورنال اوباشی و ولگردی را مورد تقبیح قرار داده و اعلام کردند که آنهایی که در خشونت های کور شرکت داشتند، هیچ مکانی در ایران امروز ندارند. مقاله تهران ژورنال همچنین از دولت ایران خواست که دقیقاً بین محرکین و آنهایی که فقط به آشوب ها پیوستند تمایز قائل شود. تحقیق باید تا زمانی ادامه یابد که «هر شخص ذیربط برای مشارکتش در این حمله وحشیانه به نهادها و مؤسسات ملی»، در دادگاه حضور یابد. مقالات به صورت اتوماتیک از خط دولت مبنی بر مداخله عناصر خارجی پیروی نکرده اند، ولی خواستار تحقیق کامل در مورد حقایق شده اند.
6- بر اساس اطلاعات بیشتر، خصوصاً بحث با یکی از مقامات سفارت انگلیس (حفاظت شود) که با دو شاهد عینی کشتارها گفتگو کرده بود، سفارت اکنون بر این اعتقاد است که تعداد کشته ها به رقم 9 نفر اعلام شده توسط دولت ایران، نزدیکتر است تا دیگر تخمین های بالاتر از این (مرجع الف)، به نظر نیمه درست می آید (احتمالاً خیلی از کسانی که از مهلکه خارج شده اند، جزء کشته شدگان نبوده اند). انگلیسی ها اکنون معتقدند که تعداد کشته شدگان باید حدود 20 نفر و تعداد زخمی ها حداکثر 100 نفر باشد.
7- تا اواسط روز 28 فوریه ارتش هنوز از شهر محافظت و پاسداری می کرد. دانشگاه آنجا که رسماً باز است دانشجویان چندانی در آن حضور نداشتند و گمان می رود که بازگشایی واقعی بعد از تعطیلات سال نو ایرانی (نوروز) صورت پذیرد.
8 - حدس و گمان در مورد آینده شروع شده است. روزنامه های 28 فوریه اشاره می کند که تبریزی ها در حال آماده شدن برای یک راهپیمایی بزرگ 150000 نفره برای محکوم نمودن اغتشاشات می باشند. عقیده ای قابل توجه وجود دارد که تظاهرات بیشتری در سراسر ایران در روز 30 مارس یعنی چهلم جریانات 18 فوریه تبریز برگزار خواهد شد. دو منبع سفارت که تماس هایی با جناح میانه رو جامعه مذهبی دارند، می گویند آیت الله شریعتمداری از قم خواستار عزاداری آرام کشته شدگان تبریز خواهد شد. همین منابع گمان می برند که چپی ها یا عناصر خشن تر جنبش، مجدداً تلاش خواهند نمود تا حداقل یکی از این تظاهرات را به شکل اغتشاشات تبریز درآورند، تا موجب تحریک دولت به انجام واکنش دیگری شوند. شایع است که خشونت گرایان یک شهر را انتخاب خواهند کرد، اما تعداد شهرهای نامزد زیاد است، شهرهایی که در اینجا بیش از بقیه نامشان به گوش می رسد عبارتند از: تهران، قم و همدان (بر طبق همین شایعات شهر آخری انتخاب خواهد شد، تا اینکه مجدداً دولت در یک محل دور از انتظار غافلگیر شود.).
سفارت بر این اعتقاد است که این مطالب در حال حاضر بیشتر جنبه «رجزخوانی» دارد. این حقیقت که 30 مارس با پایان دو هفته تعطیلات نوروز مصادف می شود خیلی ها را دلسرد کرده است (اگرچه حامیان دوره 40 روزه می گویند این زمان فرصتی است مناسب برای غافلگیر کردن دولت ایران). بر اساس گفته های منابع ما، آیت الله ها برای تحت کنترل درآوردن پیروان مذهبی خود و شکستن دوره متناوب خشونت در ارتباط با یادبود «شهید»، به نظر مصمم می آیند.
در پیش بینی های درازمدت می توان گفت که تابستان جاری دوره ای بسیار خطرناک تر خواهد بود. رمضان امسال با ماه اوت مصادف می شود و ترکیب محدودیت های ناشی از روزه داری، کمبود پیش بینی شده آب و برق به اضافه گرمای شدید تابستان می تواند شهرهای ایران را به مکان های نشو و نمای سریع محرومیت و خشن تبدیل نماید که به سادگی می توانند تحت شرایط مناسب به محل وقوع اغتشاشات ضددولتی مبدل گردند.
میکلوس
زمان یافت نشد!
اتفاق و وقایعی یافت نشد!
تجهیزات یافت نشد!
سایر کلمات یافت نشد!