گزارش تحولات انقلاب در تبریز، مراسم چهلم کشتارهای قم در نقاط دیگر

سند شماره 8

خیلی محرمانه

19 فوریه 1978 - 30 بهمن 1356

از: سفارت آمریکا، تهران - 1710

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی

رونوشت به: سفارتخانه های آمریکا در لندن، آنکارا، اسلام آباد، کابل و بغداد

موضوع: اغتشاشات در تبریز، مراسم چهلم کشتارهای قم در نقاط دیگر

خلاصه: روز شنبه 18 فوریه به مناسبت چهلمین روز عزاداری برای کسانی که طی ناآرامی های 9 ژانویه قم کشته شده اند، در تبریز شورش هایی به وقوع پیوست. تیراندازی در تمام شهر جریان دارد و سربازان در حالت آماده باش بسر می برند. تمام پنجره های مرکز دو ملیتی انجمن ایران و آمریکا شکسته شد. لیکن به جز این واقعه، اغتشاشات دیگر جنبه ضدآمریکایی نداشته، تکرار می شود، نداشته، و کنسولگری تبریز گزارش داد که تا ساعت 5 بعد از ظهر روز 15 فوریه به وقت محلی کلیه آمریکایی ها سالم می باشند. ظاهراً شیراز در مقایسه با قم و آبادان شاهد ناآرامی های جزئی تری بوده است. پایان خلاصه.

1- به دنبال دستور رهبران مذهبی محلی برای بستن بازار تبریز جهت برگزاری یادبود چهلم وقایع 9 ژانویه قم، کنسولگری تبریز گزارش می کند که جمعیت عظیمی مرکب از هزاران نفر با سنگ و شاید اسلحه های دیگر به خیابان ها ریختند. اغتشاشات در ساعات اولیه صبح آغاز گردید و تیراندازی از جمله صدای شلیک مسلسل ها، ساعت 30/9 یا 10 صبح در تمام شهر شنیده می شد. نظامیان وارد معرکه شدند. تیراندازی سنگین صبح، در بعد از ظهر به شلیک های پراکنده از جمله تک تیراندازی در طرف دانشگاه شهر تبدیل شد. عصر روز 18 فوریه در تبریز مقررات منع رفت و آمد اعلام شد.

2- در حدود ساعت 30/2 دقیقه بعد از ظهر مرکز دو ملیتی انجمن ایران و آمریکا مورد حمله واقع و تمام پنجره ها شکسته شد. در آن زمان هیچ کس در ساختمان نبود و جمعیت به آنجا داخل نشدند. در نقاط دیگر تبریز، شاهدان عینی شکسته شدن بسیاری از پنجره ها را گزارش نمودند و خیلی از ساختمان ها در طول روز در حال آتش سوزی دیده شدند. ظاهراً چندین بانک از جمله بانک سپه و صادرات ویران شدند. تمام پنجره های هتل بین المللی خرد شده و با برخی توریست های خارجی (غیر آمریکایی، تکرار می شود، غیرآمریکایی) بدرفتاری شد. تیم های TAFT گزارش می کنند که ارتش ایران به حال آماده باش درآمده است. تیم های TAFT در حال حاضر از پایگاههای خود خارج نمی شوند، کنسولگری تبریز به آمریکایی ها اخطار کرده است که از خانه های خود خارج نشوند. خود کنسولگری از ساعت 11 صبح روز 18 فوریه علاوه بر محافظین معمولی پلیس تحت محافظت نیروی تقویتی پلیس قرار گرفته است.

3- یک شاهد عینی گزارش می کند حداقل یک زن ایرانی به خاطر اینکه چادر بر سر نکرده بود در تبریز از ماشین پایین کشیده شده و مورد ضرب و شتم قرار گرفت. چونکه او چادر نپوشیده بود تکرار می شود چادر نپوشیده بود. (پوشش بلند اسلامی) کنسولگری تبریز معتقد است که وقایع مزبور تلفاتی را نیز به همراه داشته ولی در حال حاضر شماره تلفات آماده اعلام نیست. شایعه پراکنی شروع شده، اما حقایق هنوز به دست نیامده اند.