گزارش تحولات انقلاب خرداد 58

سند شماره 197

محرمانه

شماره گزارش: 6846020279

27 می 1979 - 6 خرداد 1358

از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران

به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی - فوری

افسر تهیه کننده: اچ. اف. جانسون سروان نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا

مقام مسئول تأییدکننده: سرهنگ ال.جی.هالند وابسته دفاعی ایالات متحده آمریکا در تهران

منبع خبر: رسانه های خبری محلی، اعضای سفارت و کارمندان دفتر وابسته دفاعی (DAO) ایالات متحده آمریکا مستقر در تهران

موضوع: گزارش وضعیت ایران، می 1979

16- خلاصه: (محرمانه) این گزارش دربرگیرنده اطلاعاتی در خصوص شرایط حاکم بر ایران در آوریل و می 79 می باشد. این اطلاعات مشتمل بر موارد ذیل است: تلاش برای ترور هاشمی رفسنجانی، بیانیه آیت الله خمینی و سه چهره برجسته روحانی دیگر، نقش آینده نیروهای نظامی در آرایش و وضعیت سیاسی، اعدام های جدید، حمله به پالایشگاه نفت شیراز، آمار و ارقام مربوط به میزان تولید نفت در ماه های آوریل و می، انتخاب رهبر گروه فداییان اسلام، اتهام به سفارت مبنی بر پرداخت پول به نیروهای مجاهدین.

17- از 17 تا 21 حذف شده است.

22- جزییات: (محرمانه)

الف) در غروب روز 25 می، حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی، یکی از یاران نزدیک آیت الله خمینی توسط دو نفر از اعضای گروهک تروریستی فرقان هدف گلوله قرار گرفت. رفسنجانی در حال حاضر در بیمارستان بستری است و در شرایط جسمی خوبی به سر می برد. این

ص: 430

سومین باری است که گروهک تروریستی فرقان ظرف سه هفته اخیر اقدام به ترور می نمایند. ضاربین اطلاعیه هایی از خود به جای گذاشته بودند که در آن تصریح شده بود که گروهک فرقان هاشمی رفسنجانی را مورد ارزیابی قرار داده و متوجه شد که وی خائن می باشد.

نظریه تهیه کننده: (محرمانه) طبق گزارشات موجود، هاشمی رفسنجانی دارای مواضع محکم ضدآمریکایی می باشد. در غروب روز پنجشنبه 25 می، رفسنجانی در تظاهراتی که با حضور بیش از یکصد هزار نفر از مردم تهران صورت گرفته بود، با ایراد سخنانی آتشین، ایالات متحده آمریکا را به باد حمله و انتقاد گرفت.

ب) آیت الله خمینی در بیانیه ای که در رادیو پخش شد، «ابرقدرت ها» و «مجرمین بین المللی» را متهم به تلاش برای قتل رهبران مذهبی ایران متهم کرد. علاوه بر آیت الله خمینی، سه چهره آیت الله برجسته دیگر، به نام های مرعشی نجفی، ربانی شیرازی و منتظری، نیز بر علیه ایالات متحده آمریکا موضع گیری کرده و خاطرنشان کرده اند که به نظر آنها، دولت آمریکا تلاش می کند که دولت انقلاب اسلامی ایران را سرنگون نماید.

ج) مقاله ذیل درباره نقش نیروهای نظامی در آرایش سیاسی آتی ایران می باشد که در روزنامه تهران تایمز به چاپ سیده است: ممنوعیت مداخله نیروهای نظامی در سیاست. تهران- براساس اطلاعیه وزارت دفاع که در روز پنجشنبه منتشر شد، مشارکت و مداخله نیروهای نظامی در سیاست ممنوع اعلام شده است. در این بیانیه خاطرنشان شده است که مشارکت نیروهای نظامی در برنامه های سیاسی منجر به بروز ناامنی و بی ثباتی در کشور خواهد شد که نتیجتاً ویرانی و تخریب مملکت را در پی خواهد داشت. البته رأی دادن نیروهای نظامی در انتخابات ها و همه پرسی ها هیچ ممنوعیتی ندارد. در رژیم سابق نیز نیروهای نظامی حق مداخله در مباحث سیاسی را نداشتند. آنها حتی حق شرکت در انتخابات را نداشتند.

متعاقب آغاز جنبش های انقلابی و نهایتاً پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت های سیاسی نیروهای نظامی آغاز شد. با عنایت به این که رسوخ نظرات و دیدگاه های سیاسی در بین نظامیان ممکن است کاهش بازده و کارایی آنها را در پی داشته باشد، وزارت دفاع پایان مباحث سیاسی در بین نظامیان را امری ضروری و اجتناب ناپذیر تلقی کرده است. در این بیانیه تأکید شده است که به رغم اینکه مقوله آزادی یکی از ارکان ضروری انقلاب اسلامی است، اما تعیین برخی محدودیت ها برای ارتش امری اجتناب ناپذیر است چرا که با دفاع و حراست از ملت مرتبط هستند.

در ادامه این بیانیه تصریح شده است که برخلاف رژیم سابق، نیروهای نظامی حق شرکت در انتخابات و همه پرسی های مرتبط با آینده مملکت را دارند. در این بیانیه تأکید شده است که وجود و شیوع دیدگاه های سیاسی مختلف در بین نیروهای نظامی، اتحاد و یکپارچگی آنها را مخدوش کرده و ممکن است سبب تخریب و نابودی ارتش شود. از لحاظ حقوق شخصی، نیروهای نظامی مجازند که در انتخابات شوراهای استانی و مجلس قانونگذاری شرکت کنند اما

ص: 431

تحت هیچ شرایطی حق ندارند که در فعالیت های یک حزب سیاسی خاص شرکت کنند. در این بیانیه تأکید شده بود که با خاطیان، برابر قانون برخورد تنبیهی صورت خواهد گرفت.

د) اعدام ها: در تاریخ 25 لغایت 27 می جوخه های اعدام انقلابی هفت نفر دیگر را به کام مرگ کشاند. اتهام تمامی این هفت نفر قتل و شکنجه اعلام شد. با این اعدام ها، آمار افراد اعدام شده از فوریه 79 تاکنون به 235 نفر رسید.

ه ) بر اساس گزارشات منتشر شده در مطبوعات یک گروه 10 نفره از دزدان مسلح به پالایشگاه نفت شیراز حمله کردند؛ این پالایشگاه در فاصله 18 کیلومتری خارج از شهر قرار دارد. این گروه موفق به محاصره پالایشگاه شدند اما قبل از این که موفق به سرقت شوند، نیروهای انقلابی محافظ تأسیسات پالایشگاه درخواست کمک و یاری کردند. در نتیجه نیروهای حفاظت بخش خسرو قشقایی به اتفاق نیروهای مربوط به دو بخش دیگر، به سرعت خود را به پالایشگاه رساندند. در همین اثنا، در مدت زمان کوتاهی تبادل آتش صورت گرفت اما تلفاتی از این ماجرا گزارش نشده است. پس از رسیدن تیم های کمکی، مهاجمین به سرعت از صحنه گریختند.

نظریه تهیه کننده: (محرمانه) دیگر منابع این گزارش را تأیید نکرده اند.

و) شرکت ملی نفت ایران طی بیانیه ای اعلام کرده است که در بازه زمانی بین 21 آوریل تا 21 می 79، این کشور به طور میانگین روزانه تولیدی معادل 4/1 میلیون بشکه نفت داشته است.

نظریه تهیه کننده: (محرمانه) با وجود نزدیکی این رقم به رقم مورد انتظار وابسته نفتی سفارت، اینجانب از منابع مختلف شنیده ام که میزان تولید ایران به شدت کاهش یافته و مقامات ایران ارقام را دستکاری کرده اند. البته وابسته نفتی سفارت با این دیدگاه مخالف است. اینجانب ذکر این نکته را خالی از لطف نمی دانم که در درون پیکره جامعه نفتی ایران، اختلافاتی در زمینه رقم تولید وجود دارد.

ز) گزارشات مطبوعاتی گویای این است که فداییان اسلام، آیت الله خلخالی را به عنوان رهبر گروه خود برگزیده اند. آیت الله خلخالی به تازگی از [ریاست] دادگاه انقلاب اسلامی استعفا داده است. آیت الله خلخالی پس از انتخاب به عنوان رهبر گروه فداییان اسلام، بیانیه زیر را صادر نمود:

از این لحظه به بعد فداییان اسلام فرمانبردار امام خمینی هستند و اعضای این گروه خود را فدای اصول و مبانی اسلام می کنند.

نظریه تهیه کننده: (محرمانه) در صورتی که خلخالی بتواند چپگرایان فداییان را به سمت مرکز هدایت نماید، خدمت بزرگی به دولت ایران کرده است.

ح) روزنامه فارسی زبان کیهان در مورخ 26 می 79 مقاله ای منتشر کرد که در آن این موضوع مطرح شده بود که سفارت ایالات متحده آمریکا در تهران به پاس خدمات نیروهای

ص: 432

مجاهدین، به آنها مبالغی پول پرداخت می نمایند. این موضوع صحت ندارد و نیروهای حفاظت سفارت را خشمگین کرده است؛ این عصبانیت به حدی بوده است که فرمانده نیروهای حفاظت با ارسال نامه ای به روزنامه یاد شده، از آنها خواسته است که حرف خود را پس بگیرند و تهدید کرده است که «سربازان ما ساختمان روزنامه را با خاک یکسان خواهند کرد.» ما همچنان در انتظار عذرخواهی روزنامه هستیم.

ط) در بازنگری به عمل آمده در خصوص تظاهرات و راهپیمایی های سه روز اخیر محرز گردید که این راهپیمایی ها بدون بروز رویدادی خاص و قابل ملاحظه به پایان رسیده است. البته تمامی این تظاهرات نشان دهنده احساسات مردم ایران است؛ احساساتی که معتقد است ایالات متحده آمریکا می بایست از دخالت در امور داخلی ایران اجتناب کند. آیت الله ها، مردم و مطبوعات با حساسیت بسیار زیاد، هرگونه دخالت در آزادی تازه به دست آمده را برنمی تابند. در حال حاضر آنها در جایگاهی قرار دارند که انتظار دارند شرایط روز به روز روندی مترقی و رو به پیشرفت داشته باشد؛ این در حالی است که عملاً شرایط به لحاظ اجتماعی و اقتصادی به آهستگی رو به وخامت نهاده است.

به هر ترتیب، احساسات ضدآمریکایی/ ضدامپریالیستی روندی رو به تزاید دارد. احساس من این است که با سپری شدن فصل تابستان و فرارسیدن فصل زمستان و سرما، توانایی دولت در رفع مشکلات و کمبودها و تأمین نیازمندی های اساسی عموم مردم، به نوبه خود احساسات ضدآمریکایی را افزایش خواهد داد. مادامی که ایرانیان انتقاد از دیگران را کنار نگذارند و به ثبات و پایداری مطلوب نرسند، اوضاع به هیچ وجه بهبودی نخواهد یافت.