در حال دریافت اطلاعات

لطفا منتظر بمانید!

اسناد مشابه

موارد مرتبط

مورد مرتبطی یافت نشد!
سند شماره 91

گزارش تحولات انقلاب اسفند 57

موضوع سند

گزارش تحولات انقلاب اسفند 57
مشخصات ارسال سند

از: سولیوان، سفارت آمریکا، تهران - 2776

محرمانه

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی

1357-12-16- 1979-03-07

متن سند


سند شماره 91


محرمانه


7 مارس 1979 - 16 اسفند 1357


از: سفارت آمریکا، تهران - 2776


به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی


موضوع: گزارش وضعیت سیاسی، 7 مارس 1979


1- (محرمانه - تمام متن)


2- خلاصه: شایعات پیرامون استعفای بازرگان، توسط دفتر نخست وزیری تکذیب شد. شاه غیاباً محاکمه می شود. اعدام ها و محاکمات دادگاه انقلاب ادامه دارد. مدنی می گوید آمریکا کودتایی را به طرفداری از شاه تدارک دیده. شریعتمداری حمله به جراید را محکوم می کند، اما بر سانسور «نامحسوسی» که تاکنون در صدا و سیما اجرا شده، صحه می گذارد. پایان خلاصه.


3- در هفتم مارس، تهران ژورنال شایعاتی را گزارش کرد که به موجب آن بازرگان نخست وزیر به خاطر ناتوانی دولتش در کنترل دستگاه کمیته انقلاب، حتی به صورت ظاهر، به ستوده آمده و جهت تسلیم استعفانامه اش به خمینی، به قم مسافرت کرده است. دفتر نخست وزیر، این شایعات را کاملاً بی اساس دانسته و تکذیب نموده است. بازرگان قبلاً تهدید کرده بود چنانچه سیستم دو دولت موازی از بین نرود، استعفا می دهد. در همین حال سنجابی وزیر امور خارجه به سفیر گفت، بازرگان فی الواقع قصد استعفا نداشته، حقیقت این است که کمیته ها به مثابه یک موجودیت مستقل به اقدامات خود ادامه می دهند. بویژه نحوه محاکمات در دادگاه انقلاب به صورت یک گرفتاری حاد برای بازرگان درآمده است و هنوز نشانه ای در این مورد که دولت بخواهد کنترل این وظیفه مهم (یا هر کار دیگر، در رابطه با موضوع) را به زور از دست کمیته ها بگیرد، وجود ندارد.


4- انتظام معاون نخست وزیر روز ششم مارس، در یک گزارش مطبوعاتی مختصراً اعلام کرد که شاه و خانواده او غیاباً محاکمه خواهند شد. او اتهامات موردنظر را مشخص نکرد، ولی به نظر می رسد که هدف اصلی این محاکمه متقاعد کردن دولت های خارجی برای همکاری در استرداد اموال پهلوی می باشد. دولت موقت مدعی است این اموال به ایران تعلق دارد. انتظام گفت که امیدوار است به محض اثبات اتهامات وارده در دادگاه، سوئیس ثروت شاه را که در حساب های بانکی آن کشور اندوخته شده، بلوکه نماید. او گفت: «چنانچه شخصی به خاطر جنایاتی که در کشورش مرتکب شده محکوم شود، همه کشورها به حکم دادگاه احترام گذاشته و طبق آن عمل خواهند کرد.»


5- اعدام چهار نفر در تاریخ چهارم مارس در تهران، که به خاطر ارتکاب عمل لواط مقصر شناخته شده بودند، تأیید شده است (در گزارش وضعیت 6 مارس آمده است). به علاوه در چهارم مارس در شیراز، سه نفر افغانی به خاطر عمل لواط اعدام شدند. در ششم مارس، یک ستوان شهربانی، به نام یدالله مفتی زاده به اتهام قتل پنج نفر و زخمی کردن صد و سه نفر در قم اعدام شد. محاکمه مفتی زاده که دو روز به طول انجامید اولین محاکمه ای بود که در انظار عموم


ص: 172




توسط دادگاه انقلاب انجام می شد. مفتی زاده یک وکیل غیرروحانی داشت ولی قضات دادگاه شش روحانی مسلمان بودند. طبق فتوای اخیر خمینی حکم اسلامی سریع الاجرا است و نباید با مراحل دادگاه استیناف که موجب اتلاف وقت است، قید و بندی بر آن گذاشته شود. طبق این فتوا حکم دادگاه نهایی بوده و مفتی زاده، تقریباً بلافاصله پس از صدور حکم اعدام گردید. در جای دیگر یک زن شوهردار و معشوقه اش حین عمل زنا دستگیر شده و در کلارآباد در ملاءعام شلاق خوردند. انتظام در مصاحبه مطبوعاتی پنجم مارس به طور اختصار تصدیق کرد که دادگاه های انقلاب، در اجرای احکام اسلامی، به طور کلی مستقل از دولت عمل می کنند. روزنامه تهران ژورنال، در شماره 6 مارس خاطرنشان کرد که ممکن است تا این تاریخ حکم محکومیت به مرگ بالغ بر 200 نفر صادر شده باشد و بیش از 25 مورد حکم اعدام اجرا گردیده است. رقم غیررسمی ما به 29 نفر رسیده است.


6- احمد مدنی وزیر دفاع، در یک مصاحبه تلویزیونی آمریکا را به طرح یک کودتا، در اوایل سال جاری متهم کرد. وی گفت دیدار ژنرال هایزر در ماه ژانویه (از ایران-م) به منظور «سازماندهی یک کودتا به طرفداری از شاه و غرب بوده است.» چنانچه در این مورد سئوالی شود تصمیم داریم سکوت کنیم.


7- از طرف دیگر، شریعتمداری در صحبت با دست اندرکاران مطبوعات، حمله به مطبوعات را محکوم کرد. او گفت مطبوعات وظیفه دارند تا اهداف ملی را به تفصیل بیان کنند، و افزود، البته اهداف اسلامی بهترین است. او گفت که روزنامه نگاران باید از طرح موضوعاتی که موجب ضعف یا هدم اصول اساسی اسلام می شود، برحذر باشند. او چنین محدودیت هایی را یک نوع سانسور دانست که قابل قبول بوده و در جهت منافع ملت است. شاید، در انعکاس نقطه نظر شریعتمداری، نورالدین غروی رئیس بخش خبر رادیو و تلویزیون ملی ایران، در ششم مارس اظهار داشت که شکل برنامه های صدا و سیما تغییر می کند و هر چیزی که در تضاد با عقاید اسلامی باشد حذف می شود. بنابراین هنرمندان مشهوری چون گوگوش، مهستی و هایده بدین خاطر که به رژیم فاسد سابق وابسته اند دیگر در صحنه حاضر نخواهند شد. همچنین غروی گفت اگر چه او شخصاً دوستدار (صدای- م) عبدالوهاب شهیدی، خواننده است، ولی به خاطر ارتباطاتش با ساواک، از این پس در رادیو و تلویزیون ملی ایران جایی ندارد. به عنوان نمونه ای از خودسانسوری در رسانه ها در جهت مصالح اسلام، در شب ششم مارس، رادیو و تلویزیون ملی ایران بیانات کامل آیت الله طالقانی و سخنگوی مجاهدین که روز گذشته در احمدآباد انجام شده بود را پخش کرد، ولی سخنرانی هدایت الله متین دفتری را که از فرصت استفاده کرده و تأسیس تشکیلات سیاسی و غیرمذهبی جدید خود را اعلام کرده بود، پخش نکرد. رادیو تلویزیون ملی ایران علت قطع برنامه را دیری وقت اعلام کرد و قول داد که بقیه برنامه بعداً پخش شود، ولی زمان آن را مشخص نکرد.


سولیوان




منبع: کتاب اسناد لانه جاسوسی - جلد 10 - کتاب 10 - صفحه 172
تصاویر سند