گزارش تحولات انقلاب اسفند 57

سند شماره 87

محرمانه

6 مارس 1979 - 15 اسفند 1357

از: سفارت آمریکا، تهران - 2753

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی.

موضوع: گزارش وضعیت سیاسی، 6 مارس 1979

1- (محرمانه- تمام متن)

2- خلاصه: یک میلیون نفر مراسمی را به یاد سال مرگ مصدق برگزار کردند، اعدام ها

ص: 164

ادامه می یابد، شایگان داشتن جاه طلبی های سیاسی را رد می کند. خمینی بر روی برپایی حکومت اسلامی پافشاری می کند و می گوید حقوق زنان تحت لوای آن تضمین خواهد شد. پایان خلاصه.

3- تقریباً یک میلیون نفر در گردهمایی در احمدآباد محل دفن مصدق، سالروز دوازدهمین سال درگذشت او را برگزار کردند. در این مراسم از اعضای مجاهدین خلق اسلامی تا نمایندگان حزب توده کمونیست، (که عملاً هنوز غیرقانونی هستند) و نیز عناصر پراکنده همچون اعضای حکومت موقت بازرگان، گروه هایی از جبهه ملی، پیروان آیت الله طالقانی و گروه مارکسیستی فداییان خلق شرکت داشتند. مسئول این گردهمایی نوه بزرگ مصدق، هدایت الله متین دفتری بود، که فرصت یافت تشکل سازمان سیاسی جدید، موسوم به جبهه دموکراتیک ملی و یازده بند برنامه آن را اعلام کند. (گزارش در تلکس جداگانه) یکی دیگر از سخنرانان طالقانی بود که به دو جناح افراطیون راست و چپ حمله کرد و از این جهت که مبادا عوامل امپریالیسم از اختلافی که در همه انقلابات وجود داشته سود ببرند، بر لزوم وحدت پافشاری کرد.

4- هفت تن از شخصیت های عالی رتبه نظامی، اطلاعاتی و سیاسی، روز 5 مارس اعدام شده اند (گزارش در تلگرام جداگانه).

علاوه بر این، سه نفر با رتبه پایین تر که متهم به جنایاتی بر علیه مردم ایران بودند در آبادان و رشت به ترتیب روز 5 و 6 مارس اعدام شدند. بالاخره همینطور در جرائد 6 مارس گزارش شده بود که چهار مرد متهم به عمل لواط اعدام شده اند. در هر صورت سخنگوی کمیته انقلاب این را نتوانست تأیید کند.

5- در بین گزارش های خبری آمده است به دکتر علی شایگان که اخیراً به تهران بازگشته پیشنهاد اولین ریاست جمهوری ایران شده است (احتمالاً شایگان خودش این شایعات را ساخته باشد). او از قدیمی ترین شخصیت های سیاسی ایرانی می باشد که خمینی را به عنوان رهبری انقلاب تأیید کرده، او همچنین آرزوی رئیس جمهوری ایران را رد کرده است.

6- خمینی در اعلامیه رسمی اخیرش در قم از رهبران مذهبی خواسته که از نفوذشان در مردم نسبت به حقوق زنان استفاده نمایند و تأکید کنند که حقوق آنها تحت لوای جمهوری تضمین خواهد شد. او در مدرسه دینی فیضیه به گروهی از دوشیزگان دم بخت گفت، که آنها تحت لوای اسلام حق طلاق دارند و اینکه آنها به راستی از مقام بالاتری نسبت به مردان برخوردار هستند.

او اضافه کرد حق طلاق برای ایشان «در شرایط معین» لازم می باشد. در تهران اعلام اینکه تحت ساختار اسلامی جدید آموزش مختلط نهایتاً ملغی خواهد شد تردیدهایی را در مورد آینده نامعلوم زنان برانگیخت. هر چند خبر اینکه ظاهراً قرص ضدحاملگی از طرف «آقا» تأیید شده است خبر خوبی بود.

سولیوان