گزارش تحولات انقلاب اسفند 57

سند شماره 80

محرمانه

4 مارس 1979- 13 اسفند 1357

از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 2701

به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی.سی.

منابع: روزنامه های فارسی زبان، مقامات سفارت، منبع 68460008

تهیه کننده گزارش: ای. بی.گرازینی، متخصص امور اطلاعاتی

مقام تأییدکننده گزارش: سرهنگ تی.ای. شافر، وابسته دفاعی

موضوع: گزارش وضعیت ایران، 4 - 3 مارس 1979

16- خلاصه: (بدون طبقه بندی) این گزارش وقایع 24 ساعت گذشته از ساعت 12:00 روز

ص: 144

3 مارس تا ساعت 12:00 روز 4 مارس 1979 را پوشش می دهد، شامل: درگیری های بیشتر در تهران. درگیری های مسلحانه در تبریز. وزارت دفاع غیرنظامی در ایران. اعدام های بیشتر. ایران دولتی ضداسرائیلی. گردش تهیه کننده گزارش در شهر به همراه فرمانده محافظان سفارت. احتمال معرفی فرمانده کل جدید نیروی دریایی اسلامی ایران و احتمال جایگزینی ارتشبد طوفانیان، معاون وزیر جنگ.

17- از 17 تا 21 حذف شده است.

22- جزییات: (محرمانه - غیرقابل رؤیت برای بیگانگان)

الف- در طول 24 ساعت گذشته درگیری ها در تهران همچنان ادامه داشت. طبق گزارش ها در جریان درگیری های شدید خیابانی بین جناح های انقلابی رقیب بر سر کنترل خیابان های شهر، سه نفر کشته و 6 نفر مجروح شدند. نیروهای انقلابی که از یک مقر ژاندارمری در شهر محافظت می کردند مورد حمله عناصر ناشناس قرار گرفتند ولی توانستند آنها را متواری سازند و یک قبضه سلاح خودکار از آنها به دست آورند.

ب- جمعه شب درگیری مسلحانه شدیدی بین مسلمانان مسلح و «ضدانقلابیون» در شهر همیشه پرآشوب تبریز رخ داد. گزارشی از تعداد تلفات مخابره نشده است. بر اساس گزارش منابع خبری، بیش از 1000 سربازی که در جریان انقلاب از پادگان های تبریز فرار کرده بودند، آماده بازگشت به سربازخانه ها هستند. یک هفته به آنها مهلت داده اند تا خود را معرفی کنند و مورد عفو قرار بگیرند.

ج- وزارت دفاع غیرنظامی خبر از اخراج چندین تن از افسرانش داده و اعلام کرده است که ایرج عامری به ریاست این سازمان منصوب شده است. عامری متخصص امور دفاع غیرنظامی شناخته می شود.

د- اعدام نیروهای پلیس هنوز ادامه دارد و آخرین مورد در این ارتباط یک ستوان یار بود که در شهر جنوبی رفسنجان به دست یک جوخه اعدام انقلابی تیرباران شد. او به اتهام قتل دو پسر دانش آموز و یک روستایی در جریان آشوب های آن شهر، مجرم شناخته شده بود. بر اساس گزارش ها، او پیش از اعدام مراحل کامل دادرسی را در دادگاه طی کرده بود.

ه- طبق گزارش روزنامه های امروز، رئیس ستاد ارتش ایران سپهبد علی محمد [ولی الله] قرنی، اعلام کرده است که «کشورش را یک دولت ضداسرائیلی می داند.» او ایران را «یک دولت ضداسرائیلی» می داند و همین امر در تصمیم ایران برای فراخواندن نیروهایش از جمع صلح بانان سازمان ملل در جنوب لبنان دخیل بوده است. او ابراز داشت وقتی ما خودمان یک دولت ضداسرائیلی هستیم، درست و منطقی نیست که حایلی بین اعراب و اسرائیل باشیم. روابط ایران با کشورهای عرب تولیدکننده نفت در منطقه به جای «چماق»، «آغوشی باز» خواهد بود. او همچنین به خبرنگاران گفت که ایران ظرف چهار روز آینده باقیمانده نیروهای خود را از عمان خارج می کند و دیگر نقش «ژاندارم منطقه خلیج فارس» را بازی نخواهد کرد.

ص: 145

و- تهیه کننده گزارش بیشتر روز را به همراه فرمانده مأموران شبه نظامی کمیته اسلامی که از سفارتخانه محافظت می کنند در شهر گردش کرد. از دو ساختمان که قبلاً منازل نیروهای آمریکایی بود ولی حالا شبه نظامیان کمیته در آن سکنی داشتند، بازدید کردیم. هر دو ساختمان و محتویات آنها دست نخورده بود و ظاهراً هیچ خسارتی به آنها وارد نشده بود. ما همچنین از «منطقه خلیج» دیدن کردیم (منطقه ای که در آن باشگاه های نظامی، سینما، دفتر پست، دفتر اداره مطبوعات، دفتر حسابداری مرکزی، منازل پرسنل نظامی، و واحدهای اداری دیگر قرار دارد.) تهیه کننده گزارش با خودرو از اطراف مجتمع دیدن کرد ولی اجازه نیافت به همراه محافظان وارد ساختمان ها شود. ظواهر امر از آن حکایت داشت که به جز چند جای گلوله در بعضی پنجره ها و بر روی خودروهایی که در پارکینگ قرار داشتند خسارتی به مجتمع وارد نشده است. تهیه کننده گزارش فردا نیز به همراه فرمانده محافظان به آنجا خواهد رفت و سعی خواهد کرد در صورت امکان وارد برخی از ساختمان ها بشود.

ز- تهیه کننده گزارش از منبع 6846008 خبردار شد که آقای ام.ای. قهرمانپور، رئیس یک شرکت فیلیپینی به نام پندیکس، به او (منبع) خبر داده است که نیروی دریایی ایران از شرکت آنها خواسته تا دوباره از تاریخ 7 مارس قرارداد خود را اجرا کنند. آقای قهرمانپور همچنین اظهار داشته است که طبق شایعات (در نیروی دریایی ایران) به جای جانشین فعلی فرمانده کل که در رسانه ها از او صحبت می شود، قرار است دریادار بازنشسته، علوی، فرمانده کل نیروی دریایی ایران شود. او همچنین اطلاع داد که دریادار بازنشسته آریانپور به جای ارتشبد طوفانیان معاون وزیر جنگ خواهد شد. منبع 6846008 اظهار داشت که آخرین پست دریادار آریانپور در نیروی دریایی اسلامی ایران، فرماندهی مرکز پشتیبانی آن بوده است.

نظریات مرکز تهیه گزارش: (محرمانه- غیرقابل رؤیت برای بیگانگان) منبع 6846008 در حال حاضر منبع زیر دست خود را F-6 ارزشیابی می کند، ولی همچنان با او تماس خواهد داشت و جدیدترین تحولات در نیروی دریایی ایران را به تهیه کننده گزارش اطلاع خواهد داد. وابسته نیروی زمینی می گوید که شخصاً مدیر جدید واحد دفاع غیر نظامی را می شناسد و شاید بتواند با او تماس بگیرد و اطلاعات تازه ای به دست آورد. تهیه کننده گزارش در طول دیدارش از منطقه خلیج متوجه یک آمبولانس ارتش آمریکا شد که در آنجا پارک بود و از محافظ پرسید آیا می تواند خودروی مذکور را به سفارت آمریکا برگرداند. محافظ به تهیه کننده اطلاع داد که این امر به دلیل خطرات احتمالی مقدور نیست زیرا هر دو طرف درگیر در انقلاب از این آمبولانس ها به منظور انتقال مهمات برای جناح خود استفاده می کند و او می ترسد مبادا به هنگام برگرداندن آمبولانس کشته شود. پزشک سفارت سعی دارد آمبولانس را به سفارتخانه برگرداند زیرا این امر در صورت وقوع وضعیت اورژانس هم به نفع محافظان ایرانی و هم به نفع کارمندان سفارت است، چرا که ترافیک تهران در طول روز به حالت عادی قفل شده اش بازگشته است، و سفر با خودروهای عادی در سطح شهر بسیار وقت گیر است.