گزارش امنیت آمریکاییان ساکن در جنوب تهران

امنیت آمریکاییان ساکن در جنوب تهران

ص: 783

سند شماره 53

محرمانه

یادداشت تاریخ: 12 سپتامبر 1978 - 21 شهریور 1357

از: ویکتور. ال. تامست - شیراز

به: وزیر مختار، آقای ناس

موضوع: امنیت آمریکاییان ساکن در جنوب تهران

قبل از اول سپتامبر کنسولگری در بحث هایش با اعضای جامعه آمریکایی مقیم جنوب ایران، هم با افراد وهم با گروه ها، بر این نظر بود که هر چند رشته ناآرامی داخلی در اینجا یک کشش نهفته ضد خارجی داشته است، اما به سوی خارجیان به طور کل و آمریکاییان بخصوص جهت داده نشده است. در چنین شرایطی ما توصیه کردیم مادامی که آمریکاییان از حوادث و اتفاقات مربوطه که ممکن است در آنها ایشان را به طور اتفاقی یا به عنوان طعمه ای بادآورده دستگیر کنند، دوری جویند. احتمال ندارد که خطری جدی آنها را تهدید کند. گفتگوهای اخیر اعضای کنسولگری و همسرانشان در شیراز، اهواز، خرمشهر و آبادان با ایرانیانی که از مقاطع مختلف (جامعه) بودند، دلالت بر عوض شدن عقیده آنها می کند که ممکن است تشخیص پیشین ما را از اعتبار بیندازد.

در هنگامی که دیدگاه ها متفاوت هستند، ظهور سریع احساسات ضد آمریکایی تقریبا در تمام موارد روزهای اخیر را می توان ناشی از گسترش نارضایتی از رژیم، ادامه کم قدرتی مخالفان در ایجاد تغییرات اساسی اوضاع (باتوجه به اینکه اکثریت قاطع، تعیین دولت شریف امامی را چیزی بیش از یک تغییر سطحی نمی بیند) و یک عقیده مشترک گسترده که ایالات متحده توانایی برای بنابراین یک فرد می تواند هم به خاطر ناآرامی (اجرای سیاست حقوق بشر) و هم به خاطر توانایی رژیم برای ماندن بر سر قدرت (حمایت و فروش های تجهیزات نظامی)، ما را سرزنش کند.

تظاهر احساسات ضد آمریکایی (صرفنظر از شعارها و پوسترهای «آمریکایی برو خانه ات» که قبل از وضع حکومت نظامی بوجود آمده) برای بسیاری این فرم را گرفته است که «ما غرض خاصی نسبت به شما نداریم ،اما ایرانیان از آمریکاییان متنفرند، زیرا که (1) شما شاه را بر سر قدرت نگهداشته اید (2) اسلحه های آمریکایی مردم را می کشد (3) شما اثر بد اخلاقی روی فرزندان ما گذاشته اید (4) شما به اسلام احترام نمی گذارید (5) شما باعث تورم، کمبود و غیره هستید» عده ای برای آمریکایی هایی که شخصا می شناسند نگرانند، نصیحت کرده اند که به سرعت ایران را ترک کنند تا مبادا که برایشان اتفاقی بیفتد. این ممکن است اغراق باشد اما حاکی از وضعی است که آنها بدون تردید به خود راه دادن آن را برای آمریکایی ها غیردوستانه می بینند.

آمریکاییانی که در جنوب ایران زندگی می کنند نسبت به این احساسات بی اطلاع نیستند. همسایگان و همکاران مراقب این وضع هستند. شاید آنها نسبت به آمریکاییانی که در تهران هستند، بیشتر احساس تنهایی می کنند، به نظر می رسد که درباره وضع امنیتی خود فوق العاده نگران بوده و مرتبا برای ضمانت امنیت خویش به کنسولگری مراجعه می کنند.

با وجودی که براساس ارزیابی ما از وضعیت، ضرورتی ندارد که آمریکاییان چمدان های خویش را

ص: 784

ببندند، اما امکان بوجود آمدن مشکلاتی در رابطه با آمریکاییان، در روزهای اخیر به نظر می رسد که به طور قابل توجهی افزایش یافته است. انتقال این نظر به جامعه آمریکایی باعث تشدید ترسی می شود که شاید قبلاً در میان بسیاری از اعضای آن بوجود آمده است، اما اگر زیاد هم اهمیت ندهیم، این خطر وجود دارد که در برابر آنها اعتبار خویش را از دست بدهیم. قبلاً حرف هایی بوده درباره این برخورد که دولت آمریکا به روابط خود با شاه بیش از شهروندان خود اهمیت می دهد. در حالی که این قیاس در جزییاتش واهی و نادرست است. اما قضیه ویتنام به عنوان نمونه فدا کردن ایمنی اتباع آمریکایی به بهای یک توهم نقل می شود.

با وجود چنین وضعی در اینجا، ما معتقدیم در حال حاضر باید موضع ذیل را در مواقعی که از طرف آمریکاییان در مورد وضع امنیت شان مورد سؤال واقع می شویم اتخاذ کنیم. شرایط جوری نیست که ایجاد کند که افراد آمریکایی چه به صورت انتخابی و چه به صورت دسته جمعی بتوانند به طور سازمان یافته را ترک کنند. در حقیقت اعمال حکومت نظامی در چندین شهر در سراسر کشور تا آنجایی که به ناآرامی داخلی مربوط می شود، کلاً اثری سودمند داشته است. به هر حال به نظر می رسد احساس ضد آمریکایی در قسمت های معینی از مردم ایران، اخیرا افزایش یافته است. ضرورت ایجاد می کند که آمریکاییان ساکن در جنوب ایران محتاط باشند تا از موقعیت هایی که بالقوه می توانند برای آنها خطرناک باشند، دوری جویند. اگر اقدامات احتیاطی رعایت شود، به علاوه خود مقررات حکومت نظامی ناچارا موجب محدودیت آزادی به ویژه برای خانواده شان هستند یا نه. در حالی که چنین توصیه ای ممکن است منجر به این شود که بعضی از افراد وابستگان خود را به آمریکا بفرستند و استخدام را برای شرکت ها و سازمان ها در ایران نسبتا مشکل تر کنند.

ما فکر می کنیم که در کل این امر بدون این که به هراس بی جهت منجر شود، جامعه آمریکایی را مطمئن می سازد که ما به خیر آنها اهمیت می دهیم. به هر حال تعداد وابستگان در حال افت کردن است و آنچه که در مطبوعات ایالات متحده درج شود، بیش از آنچه که ما در اینجا می گوییم بر روی استخدام تأثیر خواهد داشت. بنابراین ما عملاً در تغییر خط مشی پیشگام نخواهیم بود بلکه در عوض یک جنبه منطقی به روندهایی که هم اکنون در جریان است می دهیم روی هم رفته شاید حضور کمتر (آمریکاییان) چندان بد نباشد.