گزارشی از سفر دایان به واشنگتن

سند شماره (۱۱)
سری - تهران - ۱۹ فوریه ۱۹۷۸ - ۲۰ بهمن ۱۳۵۷
آقای وزیر عزیز:
پیوست گزارش خلاصه ای از نتایج سفر اخیر وزیر خارجه - دایان به واشنگتن است، که من از رسانیدن آن به نظر شاهنشاه به توسط شما و در اولین فرصت قدردانی می‌کنم. من تهران را به قصد واشنگتن در صبح روز ۲۰ فوریه برای شرکت در جلسه کمیسیون مشترک ایران - و ایالات متحده ترک خواهم نمود. اگر شما یا اعلیحضرت سؤالی درباره پیوست داشته باشید، و یا هر نظریه ای که می‌خواهید به واشنگتن رسانیده شود، معاون من، جک میکلوس، که در غیاب من متصدی خواهد بود، در جریان می‌باشد و البته در اختیار شما خواهد بود. ما از اعلی حضرت برای ادامه تبادل نظر راجع به این موضوع قدردانی می‌کنیم و منتظر شنیدن نتایج ملاقات اعلی حضرت با میهمان مهم این هفته می‌باشیم.
با احترامات فائقه و درودهای گرم شخصی ارادتمند، ویلیام اچ. سولیوان - سفیر کبیر

جناب امیر عباس هویدا وزیر دربار - تهران
سرّی سفر کوتاه دایان به واشنگتن هیچ تحولی مهمی را در پی نداشت، او معتقد است که به تلاش ها برای موافقت بر یک بیانیه اصول مشترک با سادات باید ادامه داد، ولی به بحث راجع به محتوای اعلامیه در زمانی که در اینجا بود علاقه مند نبود. او از ما برای از سرگیری جلسات کمیته سیاسی، بر این اساس که عدم تقارن های نامطلوبی در جلسات مستمر کمیته امنیتی در قاهره هنگامی که کمیته سیاسی به حالت تعلیق درآمده بود، وجود داشت؛ تقاضای کمک نمود. ما تقبل کردیم که این را با مصری ها مطرح کنیم ولی اشاره کردیم که فکر نمی کنیم او تا بیانیه اصول مشترک مورد موافقت قرار نگرفته، جوابگو باشد. دایان همچنین، نگرانی اسرائیل را از فروش هواپیما به عربستان سعودی ابزار نمود (مقدار خیلی کمی راجع به فروش پیشنهادی به مصر گفته شد).
اسرائیلی ها نسبت به اشاره ما به تخلیه تمام جبهه‌ها تحت قطعنامه ۲۴۲ سازمان ملل اظهار ناخشنودی کردند. وزیر (خارجه آمریکا) به دایان برای قبول اسرائیلیها در این باب فشار آورد که قطعنامه ۲۴۲ مستلزم تخلیه از تمام جبهه‌ها می‌باشد، و تصور می‌شود که موافقتهایی در مورد تعدیلات مرزی، ترتیبات امنیتی و رابطه سیاسی در ساحل غربی با اردن می‌تواند بدست آید. دایان از پاسخ مستقیم اجتناب ورزید و فقط این را گفت که اسرائیلی ها برنامه خودشان «برنامه بگین» را برای ساحل غربی دارند. از تبادل نظرهای اخیر ما با اسرائیلی ها، آشکار است که بگین هنوز آماده قبول اصول تخلیه از ساحل غربی نیست، که از نظر تعهدات ایدئولوژیکی که به مدت طولانی به آنها معتقد بوده قابل فهم است؛ ولی اگر قرار است که راه حل موفقیت آمیز برای مشکل و جنبه‌های آتی استقرار صلح باشد، از اهمیت قاطعی برخوردار است.
ما معتقدیم که این مشکل ترین تصمیم برای اسرائیلی ها در هفته‌های آینده است. ما مطمئن هستیم که اعلی حضرت اهمیت این نکته به خصوص را تشخیص می‌دهند.