دیدگاههای آیت الله سیدمحمود طالقانی

سند شماره 231

خیلی محرمانه

1 دسامبر 1978 - 10 آذر 1357

از: سفارت آمریکا، تهران - 11769

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی. سی. فوری

موضوع: دیدگاههای آیت الله سیدمحمود طالقانی

1- ماروین زونیس (لطفاً محفوظ بماند) در تاریخ 29 نوامبر با آیت الله طالقانی یکی از حامیان پروپاقرص خمینی ملاقات کرده و اطلاعات زیر را در اختیار ما گذاشته است. زونیس (اینجا را- م) در اول دسامبر به مقصد آمریکا ترک نموده و می توان جهت سئوال و جواب بیشتر در شیکاگو با وی تماس گرفت.

2- طالقانی اظهار داشت که یک دولت اسلامی، قانون اساسی جدیدی را به خصوص از نقطه نظر اقتصادی تهیه خواهد کرد و تلاش می کند تا اصول اسلامی را به کار بگیرد. تفاوت اصلی بین دولت اسلامی و قانون اساسی ایران حذف سلطنت می باشد. طالقانی گفت معتقد است که رهبران مذهبی ایران در حال حاضر متفق القول هستند که سلطنت باید حذف شود. در گذشته بعضی از چهره های برجسته روحانی از وجود سلطنت به عنوان یک نهاد لازم برای پیشبرد اسلام حمایت می کردند. در واقع رهبران مذهبی هرگز در غیبت امام با «استبداد مطلق» مخالفت نکرده اند. با این حال 50 سال سلطنت پهلوی با بی حرمتی به اسلام، وارد کردن پارامترهای بیگانه به زندگی ایرانیان، «به یغما بردن نفت»، دزدی، فساد و حکومت خودکامه همراه بوده است.

3- هنگامی که در مورد نقش ارتش در معادلات جاری سیاسی پرسیده شد طالقانی پاسخ داد که پس از حذف سلطنت ارتش فروخواهد پاشید و «ژنرالهای اصلی با چادر فرار خواهند کرد» زیرا سایر سربازان با ملت هستند. توده سربازان ارتش مذهبی هستند و بر علیه افسران خود قیام خواهند کرد.

وی گفت مردم ایران از مراجع تقلید که شامل حدود 10 تن از آیت الله ها منجمله خمینی، خودش و سایرین می شود تبعیت می کنند.

4- طالقانی هیچ تردید ندارد که اگر خمینی علیه شاه فتوای جهاد بدهد مردم با وفاداری کامل و بدون توجه به صدمات وارده از وی تبعیت خواهند کرد. ارتش برخلاف دوران ناآرامی های قبلی تمرد خواهد کرد زیرا مردم علیه سلطنت متحد شده اند.

5- طالقانی در خاتمه این گفتگو زونیس را به شنیدن انتقادات تند و شدید خود در مورد صهیونیزم و اسرائیل مجبور کرد.

سولیوان