خط لوله نفت اسرائیل

خط لوله ایلات - اشکلون

سند شماره (9)

تاریخ: 7 سپتامبر 1968 - 16 شهریور 1347

سری

از: وزارت امور خارجه واشنگتن دی - سی

به: سفارت آمریکا در تل آویو

رونوشت - بیروت، تهران، دفتر حفاظت منافع قاهره

موضوع: خط لوله ایلات - اشکلون

اگر چه مقامات اسرائیلی همچنان درباره پروژه خط لوله در جواب به سؤالات به کلیات می پردازند چند نکته از مذاکرات اخیر با آقای دوبن درور رئیس شرکتهای خط لوله و دکتر موشه نیمن مدیر کنترل سوخت، اطلاعات بهتری را درباره پروژه در اختیار می گذارد.

دکتر نیمن گفت به او دستور داده شده بود درباره خط لوله به کسی چیزی نگوید. او افزود که این دستور احمقانه ای بود، چون تقریبا تمام آنچه که او درباره پروژه می دانست در روزنامه پلات (سفارتخانه در تل آویو آن را ندارد) در هفته اول ژوئن درج شده بود و خبر پلات نسبتا موثق بود. آماده سازی محل خط لوله به خوبی آغاز شده است و اکنون انتظار می رود که کارگذاری عملی لوله در اکتبر شروع شود، تخمینهایی که اکنون در مورد تکمیل و اختتام پروژه ابراز می شوند حول «سپتامبر 1969» یا به طور جامعتر «پاییز 1969» دور می زنند. هر دو منبع از اینکه فاش کنند که برای انتقال نفت از این خط لوله چه بهایی را تعیین کرده اند، خودداری می ورزند. دوبن درور گفت که می داند حمل و نقل نفت چقدر هزینه برمی دارد اما آن رقم را هیچگاه آشکار نخواهد کرد. و او تقریبا می داند چقدر طلب خواهد کرد لیکن چون این هزینه انتقال هنوز هم ممکن است تابع مذاکراتی قرار گیرد، فعلاً از فاش کردن آن خودداری و امتناع می ورزد.

بن درور گفت که جهت استفاده از خط لوله چند قرارداد منعقد نموده، اما هنوز به سطح سالانه 20 میلیون تن که ظرفیت دلخواه (خط لوله) در اولین مرحله پروژه می باشد نه توانسته است برسد. بنابراین هنوز خیلی زود است که درباره بهره برداری از ظرفیت کامل خط لوله که تا 60 میلیون تن در سال است، سخن به میان آورده شود.

ص: 442

مقام گزارشگر پرسید که آیا تصمیم دولت اسرائیل مبنی بر ایجاد یک خط لوله انتقال نفت 42 اینچ به ایجاد یک صنعت پتروشیمی، یا طرحهای ایجاد یک پالایشگاه جدید در آشدود، و یا طرحهایی برای نفت صحرای سینا منجر نمی گردد. بن درور پاسخ داد که دو طرح اول (صنعت پتروشیمی و پالایشگاه) تنها مشتریان شرکت حمل و نقل او خواهند بود و محاسبات او در مورد هزینه بر اساس این فرض استوار است، که هیچ یک از آن دو مشتری چشمگیری نخواهند بود. دوبن درور گفت مادامی که اوضاع به صورت فعلی باقی بماند از نفت سینا کما فی السابق استفاده خواهد شد.

مقام گزارشگر از هر دو منبع پیرامون استفاده از خط لوله 16 اینچی سؤال نمود لیکن بدون ورود به جزئیات گزارش تهران الف 619 نتوانست تأییدیه ای برای توافقی که جهت استفاده و بهره برداری از این خط لوله 16 اینچی شده به دست آورد. اظهار نظر: رسیدن به یک چنین توافقی بسیار ممکن است. زیرا اسرائیلیها جهت راه اندازی پروژه خط لوله 42 اینچی به نفت خام ایران بسیار متکی و چشم امید دوخته اند.

علاوه بر اینها در گذشته نیز ممکن است از یک چنین توافقهایی استفاده شده باشد، چون میزان تولید خیلی بیشتر از ظرفیت خط لوله 16 اینچی است که ظاهرا نمی تواند مصرف داخلی اسرائیل را کفایت نماید. دوبن درور تأکید کرده است که همزمان با اختتام پروژه خط لوله 42 اینچی بخش خط لوله قدیمی ایلات اشکلون تعطیل خواهد شد و فقط «سفارش مخصوص از طریق آن» انجام خواهد شد، چون افزایش گذر نفت خام از خط لوله 42 اینچی از مرز 20 میلیون با صرفه تر از به کارگیری دوباره خط لوله 16 اینچی می باشد. به گفته دوبن درور در صورتی که شرایط مالی فراهم باشد، شرکت UARپروژه خود را تکمیل خواهد نمود. به عقیده او این پروژه به هیچ وجه تهدیدی برای پروژه اسرائیلیها به شمار نخواهد رفت، ولی زمانی که کانال سوئز دوباره باز شود با آن حتما به رقابت خواهد پرداخت. به نظر او آنچه را که از طریق خط لوله کسب می کند باید در کانال سوئز عوارض عبور پرداخت کند بنابراین از سرمایه گذاری در پروژه خط لوله هیچ نفعی عایدش نخواهد شد. لیکن به عقیده دکتر نیمن افزایش سریع مصرف نفت پروژه اسرائیلیها و UARهر دو را سودآور خواهد نمود.

ترمینال ایلات اشکلون یا خط لوله 42 اینچی قادر خواهد بود، نفت را به همه تانکرها منتقل نماید که این شامل تانکرهای کوچک برای اروپای شرقی و تانکرهای عظیم نیز می شود. بنابر اظهارات دوبن درور، با وجود اینکه کشتی نفت کش با علامت پرچم اسرائیل وجود ندارد، لیکن اسرائیل یا مالک نفتکش است و یا خدمات این نوع کشتیها را خریداری می کند تا بتواند در سال 20 میلیون تن نفت را از طریق لوله منتقل نماید. قبلاً دوبن درور با ناراحتی بیان داشته بود که یک کشتی بخاری آمریکا به علت تهدیدهای مکرر اعراب بر یک شرکت نفتی بزرگ قرار داد خود با اسرائیل را لغو کرده بود. لیکن این هفته دوبن درور گفت که مشکل حل شده است ولی دولت اسرائیل هنوز مردد است که به اقدام قانونی علیه این کشتی دست بزند. وی گفت مشکل به وسیله دولت اسرائیل حل شد به این ترتیب که این دولت به کمپانیهای نفتی «اشاراتی» نمود که یعنی نمی خواهد با او به این ترتیب رفتار شود. دوبن درور گفت او فکر نمی کند که شرکتهای نفتی بخواهند در آشکار به مبارزه با اسرائیل برخیزند، لیکن به نظر او آنها باید با اسرائیل با احتیاط بیشتری عمل کنند.