تشریح وضعیت ایران خرداد 58

سند شماره 205

محرمانه

5 ژوئن 1979 - 15 خرداد 1358

از: سفارت آمریکا، تهران - 5825

به: وزارت امور خارجه، واشنگتن دی.سی

موضوع: گزارش وضعیت 5 ژوئن

1- (محرمانه - تمام متن)

2- به دستور آیت الله خمینی روز 5 ژوئن به مناسبت شانزدهمین سالگرد تظاهرات ضدشاه که طی آن تعدادی از مردم کشته شدند، روز عزای عمومی اعلام شد (تعطیلات شیعیان بیشتر عزاداری و کمتر جشن و سرور است). حزب جمهوری اسلامیِ خمینی اعلام کرد که به همین مناسبت در یکی از میدان های بزرگ تهران راهپیمایی برپا می کند. بیش از 30 گروه سیاسی

ص: 447

دیگر از انجمن های اسلامی گرفته تا حزب (کمونیست) توده بلافاصله اعلام کردند که در این راهپیمایی شرکت خواهند کرد. در مسیر هایی که ابتدا برای راهپیمایی اعلام شد، فقط یک مسیر از کنار سفارت می گذشت، ولی احتمالاً به دلیل تلاش دولت موقت برای جلوگیری از هر گونه حادثه ای رادیو دولتی ایران مسیرهای جدیدی را اعلام کرد که همگی از سفارت دور هستند.

3- با وجود این، از ساعت 9 صبح به بعد 3 یا 4 گروه از تظاهرکنندگان از مقابل ضلع جنوبی سفارت در خیابان تخت جمشید عبور کردند که بزرگترین آنها شامل 3 تا 5 هزار تظاهرکننده بود. آنها پلاکارت هایی با خود حمل می کردند و شعار می دادند از جمله «مرگ بر امپریالیسم آمریکا»، «اسلام پیروز است، آمریکا نابود است»، و «درود بر انقلاب». چند مرد مسلح نیز در میان تظاهر کنندگان دیده می شدند ولی حال و هوای خصومت آمیزی بر تظاهرکنندگان حاکم نبود و حتی در مقابل سفارت نیز توقف نکردند.

فرمانده محافظان کمیته ای سفارت، ماشاء الله کاشانی، چند نفر جوان دیگر را برای کمک به آنها در حفاظت از سفارت در این روز آورده بود.

از هم اکنون معلوم است که راهپیمایی گسترده ای در تهران برگزار خواهد شد و احتمالاً با شروع آن تظاهر کنندگان بیشتری از مقابل سفارت عبور خواهند کرد.

ناس