تشریح وضعیت ایران تیر 58

سند شماره 225

محرمانه

24 ژوئن 1979 - 3 تیر 1358

از: دفتر وابسته دفاعی آمریکا، تهران - 6548

به: سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی. سی

منابع: رسانه های خبری داخلی، مقامات سفارت، کارکنان دفتر وابسته دفاعی

تهیه کننده گزارش: سروان اچ. اف. جانسون، وابسته نیروی هوایی

مقام تأییدکننده گزارش: سرهنگ تی.ای.شافر، وابسته دفاعی

موضوع: گزارش وضعیت ایران

16- خلاصه (محرمانه): این گزارش اطلاعاتی درباره مسایل زیر ارائه می دهد، شامل: حادثه تیراندازی در نزدیکی سفارت آمریکا. کشف مقادیر عظیمی سلاح در تهران. توقف پروژه مجتمع فولاد در بندرعباس. آماده باش نیروهای مسلح ایران در مرز افغانستان. مجلس مؤسسان. تظاهرات امروز در مقابل سفارت آمریکا.

17- از 17 تا 21 حذف شده است.

ص: 497

22- جزییات: (محرمانه)

[الف]- حادثه تیراندازی در نزدیکی سفارت آمریکا: در حدود ساعت 01:00 بامداد جمعه، 22 ژوئن چند گلوله در سفارت یا اطراف آن شلیک شد. این حادثه چند ثانیه بیشتر طول نکشید و هیچ گزارشی از وارد آمدن خسارت و یا مجروح شدن کسی واصل نشده است. در ساعات اولیه صبح نیز که محافظان سفارت در خواب عمیق به سر می بردند، یک موتورسیکلت به آرامی در طول دیوار غربی سفارت در کوچه آمریکا حرکت کرد و یک نارنجک چند تکه را به داخل حیات خانه ای واقع در نبش خیابان آمریکا و خیابان انبار انداخت. یکی از مأموران امنیتی سفارت نیز پس از بازرسی محل تأیید کرد که شیء پرتاب شده یک نارنجک بوده است. محافظان سفارت از صدای انفجار نارنجک از خواب پریدند و در جهات مختلف شروع به تیراندازی کردند ولی هیچ صدمه ای به مهاجمان وارد نیامد، و خساراتی نیز که به اموال سفارت وارد شد، بسیار اندک بود.

نظریات مرکز تهیه گزارش (محرمانه): وابسته نیروی زمینی آمریکا پس از صحبت با ماشاءالله کاشانی، فرمانده محافظان سفارت، دریافت که مجاهدین از خانه مذکور برای حبس و بازجویی بازداشت شدگان استفاده می کردند. علت حمله نیز احتمالاً انتقام جویی یک یا چند نفری بوده که در آنجا حبس شده و مورد بازجویی قرار گرفته بودند. به نظر می رسد که آنها بالاخره یک دشمن پیدا کرده اند.

ب- کشف مقادیر عظیمی سلاح در تهران: روزنامه تهران تایمز خبر زیر را منتشر ساخته است: پاسداران انقلاب ساعات 02:00 بامداد پنج شنبه با حمله به یک آپارتمان در مجیدیه (در شمال شرق تهران) مقادیر عظیمی سلاح روسی و آمریکایی کشف کردند. فرمانده کمیته منطقه 4 که هدایت این عملیات تفتیش خانگی شبانه را برعهده داشت، گفت که 240 اسلحه کلاشینکف، یک جعبه کُلت کالیبر 45، 40 هزار فشنگ، 10 میلیون ریال پول نقد و یک کارتن «اعلامیه تحریک آمیز» که آرم چریک های فدایی بر روی آن بود از این خانه کشف شده است. فرمانده عملیات فوق گفت که سه نفر در همین ارتباط دستگیر شده اند. در ساعات بعدی روز، دو نفر که قصد ورود به خانه را داشتند از سوی پاسداران انقلاب دستگیر شدند. آنها کارت های شناسایی به همراه داشتند که نشان می داد از اعضای گروه چریک های فدایی هستند. «در پشت کارت هایشان چیزی نوشته بود که آنها را به اتحاد شوروی مرتبط می ساخت. این افراد دستگیر و برای بازجویی به کمیته مرکزی منتقل شدند.»

نظریات مرکز تهیه گزارش (محرمانه): سایر منابع خبری نوع و تعداد سلاح و مهمات کشف شده را بسیار متفاوت گزارش داده اند. البته هیچکس شک ندارد که مقادیری سلاح که متعلق به چریک های فدایی بوده، کشف شده است، ولی مسئله اینجاست که تعداد این سلاح ها کاملاً مشخص نیست. تهیه کننده گزارش احتمال می دهد که گروه فداییان، حداقل برای مدتی، از سوی رسانه ها گروهی ضدانقلابی معرفی شده و مورد حمله شدید قرار بگیرد. این مسئله

ص: 498

راه ساده ای برای منحرف ساختن اذهان از مشکلات واقعی ایران است.

ج- توقف پروژه ساخت مجتمع فولاد بندرعباس: مدیرعامل شرکت ملی صنایع فولاد ایران روز گذشته اعلام کرد که پروژه ساخت مجتمع فولاد در بندرعباس به دلیل اقتصادی نبودن، متوقف خواهد شد.

دکتر جعفری، مدیر عامل شرکت، که به دعوت کارگران مجتمع فولاد بندرعباس به این شهر سفر کرده است، گفت که یک شورای کارگری تشکیل خواهد شد تا به مشکلات کارگران مجتمع فولاد بندرعباس رسیدگی کند و راه حل هایی برای آنها بیابد. این شورا شامل یک قاضی، یک حسابدار و یک مهندس خواهد بود. دکتر جعفری گفت که «احتمال ادامه پروژه ساخت مجتمع فولاد بندرعباس بسیار ضعیف است.»

د- آماده باش نیروهای مسلح ایران در طول مرزهای افغانستان: روزنامه ها گزارش داده اند که نیروهای مسلح ایران به علت احتمال بمباران مناطق مرزی از سوی نیروهای افغان به حالت آماده باش در آمده اند. یک روزنامه به نقل از یک منبع موثق دولتی گزارش داد که کارشناسان شوروی مستقیماً در طرح این حملات احتمالی شرکت دارند. «این منبع دولتی اطمینان داد که نیروهای هوایی و زمینی جمهوری اسلامی به قدر کافی خود را برای مقابله با این مسئله آماده ساخته اند.» این روزنامه نوشت که طرح بمباران [مناطق مرزی] مقدمه ایست برای مداخله شوروی در بلوچستان و به نقل از صادق طباطبایی، معاون وزیر کشور، گزارش داد که شوروی بلوچ ها را تحریک کرده است که «به مرزهای ایران نفوذ کنند.»

نظریات مرکز تهیه گزارش (محرمانه): این هم یک نمونه دیگر از حملات شدید به مداخله شوروی. این مسئله دارد هر چه بیشتر و بیشتر در روزنامه ها مطرح می شود، در حالی که خبرهای ضد آمریکایی کم رنگ تر شده است.

ه- تظاهرات در خرمشهر: رادیو ایران از ادامه تظاهرات در اهواز و خرمشهر برای دومین روز پیاپی گزارش داد. این تظاهرات، که طبق گزارش ها مسالمت آمیز بوده است، [هم] در اعتراض به استاندار خوزستان و هم در حمایت از استاندار خوزستان صورت گرفته است.

و- مجلس مؤسسان: آیت الله خمینی اعلام کرده است که اکثر اعضای مجلس خبرگان که قرار است قانون اساسی را مورد بررسی قرار دهد، باید از روحانیان باشند. خمینی در در دیدار ائمه جماعت استان خراسان در آخر هفته گفت که باید «روشنفکران و متفکران نگاهی اسلامی به قانون اساسی» داشته باشند. او به روحانیان گفت که نباید ساکت بنشینند و اجازه دهند تا دیگران قلم های خود را بر ضد قانون اساسی به کار ببرند. او گفت: «این حق شماست. اسلام باید نظر خودش را در مورد قانون اساسی بدهد. این حق متفکران، فلاسفه و همه مسلمانان روشنفکر است. اجازه ندهید که روشنفکران خارجی نظر بدهند. شما هم نظر خودتان را در خیابان ها، مسجدها و بازارها درباره قانون اساسی بدهید.» خمینی در مورد 75 عضو منتخب مجلس مؤسسان گفت: «ملت باید آنهایی را که می خواهند چنین وظیفه ای را بر عهده بگیرند،

ص: 499

بشناسد. اینجا دیگر مسئله شرق و غرب نیست، بلکه مسئله اسلام است. روحانیونی که با امور جاری کاملاً آشنا هستند باید وظیفه مطرح ساختن نظرات اسلام را بر دوش بکشند و نباید از رفتن به مجلس ابا بورزند، زیرا این مجلس بنیان موازین اسلامی است. وقتی قرار است سرنوشت اسلام در این مجلس تعیین شود، این سرنوشت را باید روحانیان تعیین کنند.»

ز- تظاهرات امروز در مقابل سفارت: در حدود ساعت 09:00 صبح امروز، کارکنان قراردادی سابق هیأت نظامی و مستشاری آمریکا در مقابل سفارت آمریکا تظاهرات کردند و خواستار پرداخت پاداش خاتمه خدمت شدند. این کارکنان به صورت قراردادی در خدمت هیأت نظامی و مستشاری بودند و در واقع کارمند استخدامی آن نبوده اند. دولت آمریکا فکر می کند بیش از مبالغی که تا به حال به آنها پرداخت شده، تعهد دیگری نسبت به آنها ندارد. این تظاهرکنندگان در دسته های مختلف راه های ورودی و خروجی سفارت را مسدود کردند و تا ساعت 14:45 آنجا را ترک نکردند.