انرژی هسته ای پاکستان

سند شمار (6)

تاریخ: 5 اردیبهشت 1357 - 25 آوریل 78سری

از: سفارت آمریکا در اسلام آباد

به: وزارت امور خارجه در واشنگتن. دی سی. - فوری

موضوع: مسئله مجتمع هسته ای پاکستان

1 - اینجانب با پیشنهاد مطروحه در تلگرام مرجع (الف) مبنی بر تهیه طرحی در مورد نحوه همکاریمان در صورت توافق و تطابق تصمیم پاکستانیها با خواسته های ما (یعنی در صورتیکه فرانسویها تصمیم بگیرند قرارداد مربوط به کارخانه را لغو نمایند) موافق بوده، و با تلگرام مرجع (ب) نیز در ارتباط با وارد کردن فرانسویها در این طرح قبل از اتخاذ تصمیم در مورد لغو با پاکستان دو چیز است:

الف: ما می خواهیم در دراز مدت مطمئن شویم که پاکستانیها چه با همکاری فرانسویها و چه به تنهایی (در صورت ادعای فرانسویها) و یا با همکاری منابع دیگر کار احداث کارخانه را از سر نخواهند گرفت. ما تنها بر آن نیستیم که بر سر راه تولید تسلیحات هسته ای توسط پاکستان موانعی ایجاد کنیم؛ ما می خواهیم اصولاً حق این کار را از آنها بگیریم.

ب: در کوتاه مدت نیز می خواهیم مانع از آن شویم که دولت پاکستان علنا اعلام نماید که می خواهد به تنهایی کار احداث مجتمع را به پایان برساند، چون در غیر این صورت روابط آمریکا و پاکستان پیچیده تر شده و دولت پاکستان نخواهد توانست به آسانی حرف خود را پس بگیرد.

3 - گفتگوهای فرانسه و آمریکا با پاکستانیها باید به تنهایی و به طور جداگانه صورت پذیرد. این عمل نه تنها بحث در مورد محتوای روش ما را ممکن خواهد ساخت، بلکه سبب خواهد شد که به موقع از اخطار دولت پاکستان به فرانسویها مطلع شده و سریعا در صدد ممانعت از عکس العمل نابجا و پر دردسر پاکستان برآییم.

ص: 368

4 - ما از ارائ-ه وعده و وعید حتی به طور ضمنی نیز باید خودداری کرده، طبق توان خود قول بدهیم.

علاوه بر این نباید به کمکهای آمریکا بیش از آنچه در ذهن پاکستان شکل گرفته ارزش و بها بدهیم.

5 - لازم است قبل از آنکه من بتوانم با ژنرال ضیاء صحبت کنم فرانسویها ابتدا به ژنرال ضیاء در مورد لغو قرارداد اطلاع خواهند داد و به وی پیشنهاد همکاری در زمینه احداث یک راکتور نیروی دیگری را ارائه خواهند کرد. نکات مورد نظر اینجانب می تواند مسائل زیر را در برگیرد:

الف: ما متوجه هستیم که دیگر نباید نگران کاربرد مقررات اصلاحیه گلن باشیم.

ب: ما امیدواریم که روابط صمیمانه تری از سر گرفته شود. ما به سهم خود آماده ایم تا:

- - 40 تا 45 میلیون دلار باقیمانده از برنامه کمکهای سالانه گذشته را ارائه کرده، و مقادیر دیگری را نیز از سال مالی جاری تأمین نماییم.

- - طرح بهره برداری از برنامه حدودا 100 میلیون دلاری آتی خود را سریعا آغاز نمائیم.

- - قراردادهای دیگر 40-PL را نیز مورد بررسی قرار دهیم.

- - با پاکستان گفتگو کرده و تقاضاهای این کشور را در مورد نیاز مشروع دفاعی در رابطه با ناوها و هواپیماهای مدرن مورد بررسی قرار دهیم.

- - برنامه IMET را از قبیل گسترش معتدل برنامه ای مشابه حداقل هزینه تورم ادامه دهیم.

- - با دولت پاکستان در مورد تضمینهای امنیتی دولتهای موافق عدم تکثیر تسلیحات هسته ای گفتگو نماییم.

- - گفتگوهای خود با دولت پاکستان را به زمینه هایی بکشانیم که دولت پاکستان از طریق آنها میل دارد روابطمان از صمیمیت بیشتر برخوردار گردد.

ج: توانایی ما در بررسی تمام این مسائل و انجام اقدامات مثبت جهت بهبود همکاری دوجانبه و روابط فی مابین، البته به تمایل پاکستان در پذیرش تصمیم فرانسه و عدم گسترش تا تکمیل مجتمع هسته ای در پاکستان بستگی دارد.

6- نکته دیگر این است که راه حلی طرح شود تا به پاکستانیها نشان داده شود که ما آماده ایم به کشور در زمینه رفع نیازهای انرژی هسته ای کمک نماییم تا همکاری آنها با آمریکا در رابطه با عدم تکثیر هسته ای، آنها را از منابع تکنولوژی هسته ای با مقاصد صلح آمیز محروم ننماید.

7- در گفتگو با فرانسویها، ما باید تا آنجا که ممکن باشد منافع بازرگانی فرانسوی در اینجا را نیز در نظر بگیریم. ما ممکن است نتوانیم در رابطه با قراردادهای کامیون ساویم و اتوبوس هوایی الف - 300 که بنا به گفته پاکستانیها با لغو قرارداد مجتمع قربانی خواهند شد فرانسویها را یاری دهیم. مثلاً هر چند مدعی باشیم که ما از فرصتهای موجود در رابطه با محصولات آمریکایی و به خصوص هواپیماهای آمریکایی بهره برداری نخواهیم کرد، فرانسویها آن را به آسانی نخواهند پذیرفت.

مهمترین راه برای متقاعد ساختن فرانسه به لغو قرارداد این است که آمریکا گسترش برنامه فروش رآکتور به پاکستان را مورد حمایت قرار دهد. ما می توانیم فرانسه را در تأمین هزینه های مالی چه از طریق منابع دولت آمریکا و چه منابع اوپک چون ایران و عربستان سعودی یاری دهیم.

8- یادآور می شوم که بعضی از تلگرامهای مربوط به تهران ارجاع شده ولی بعضی دیگر ارسال نشده است. پیشنهاد من این است که تلگرام های اخیر به بیل سولیوان داده شود تا او نیز در مورد نقش شاه از

ص: 369

نتایج حاصله از افشای سناریوی بالا بتواند نظریات خود را ارسال دارد.هومل